Katalog

5İSA Y A R V~E GRAFİ KISA KISA :avrıyor eleniyor. Atık gaz elmasa donuşturuldu l Research Laboratuvabılım adamları atık gazı elmasa çevırerek şaşırtıcı bır buluş gerçekleştırdı Karbonun krıstal bıçımı olan elmaslar, genelde organık katıların şıddeilı sıcak ve basınç altında kalmaları yoluyla oluşurlar Fakat doğru koşullar altında, elmaslar karbon yönunden zengın gazlardan da uretılebılır Naval Laboratuvan'ndan kımyacı James Butler, laboratuvarın yanındakı atık su bırımınden gelen (CM4) metan gazından bır örneğı, 2200°C sıcaklıktakı bır tungsten telının ustunden geçırdı ve sentetık elmas el de etmeyı başardı Isı, karbon atomlarının metandan ayrılmasını ve krıstal kalıplara donuşmesını sağladı Butler'ın elmasları sus taşları olarak kullanılamayacaklar, fakat dayanıklı makıne gereçlerde kullanılabılırler Elmaslarla, bırıncı sınıf bılgısayar yongaları (chıp) elde edılebı lır Ancak uretımlerı çok pahalı olduğu ıçın şımdıye kadar kullanılmıyorlardı (M A ) B u goruntuler, suslu bocekler ve sarmalımsı şekıller fraktallar olarak adlandırılıyorlar Fraktal, Latıncede "parçalara ayrılmış" anlamını taşıyan "fractus" sozcuğunden gelıyor Fraktal sözcuğu, ılk olarak 1972 yılında matematıkçı Benoit Mandelbrot tarafından doğada bulunan dallı, bukuk organık yapıların tanımlanmasında kullamlmış Bugun, bilgisayargrafik sanatçıları dogal görunuşlu manzaralar yaratnıak ıçın fraktalları kullanıyorlar Bu sayfalardakı fraktallar doğayı taklıt etmek ıçın değıl, bılımın karşılaştığı en derın sorulardan bırının çözumlenmesı ıçın yaratıldı Doğanın basıt kanunları nasıl böyle tahmın edılemez bır anlayışla oluşumlarını bıçımlendırıyor? Nasıl oluyor da duzenlı akan ırmağı çağlayana donuşturen doğal kuvvetler aynı zamanda dıpte duzensız, lcaotık çamurlanmalar oluşturuyorlar? Bu bılgısayar çızımlerı, bazı matematıkçılerın bu tur doğal kaosu çozumleme ve betımleme denemelerını yansıtıyorlar Tıpık bır denemede matematıkçı, kaotık bır durumu betımleyen denklemı alıp bılgısayara yazıyor Bılgısayar denklemden rakamları alıyor ve özel bır grafık programı kullanarak bu sayfadakılere benzer resımler çızıyor Fraktal, matematıksel soyutlanmadan bılgısayar resmıne ılk geçışını 1980 yılında yaptı, Mandelbrot, ılk basıt matematıksel denklemı ( D > d , ) doğanın karmaşık bıçımlerını betımlemek ıçın urettı En beğendığı doğa resımlerı gırıntılı çıkıntıü kıyılardı Bu doğal oluşumu denklemle ne ölçude betımleyebıldığını bulmak ıçın matematık (ormulunu bılgısayara verıyordu Ekranda gorulen ılk resım, su damlası bıçımınde bır adaydı Resmı buyultunce, adanın kıyısında buyuğe benzer kuçuk aoacıklar buldu Daha da buyutunce, daha kuçuk adacıklar buldu Bılgısayar fraktal resımlerı buyulımeyı surdurdukçe daha çok ayrıntı ortaya çıktı Denız atı bıçımınde demetler, ağaçlar, sarmallar ve asıl adanın kopyaları Bılgısayar, Mandelbrot'un bır lıse oğrencısının anlayabıleceğı denklemının ıçerdığı derınlığı gösterdı Mandelbrot'un yontemlerını kullanan Calıfornıa Unıversıtesı, lllınoıs Unıversıtesı ve Colorado Unıversıtesı bılım adamları, denklemlerı ıçın bılgısayarı grafık mıkroskobu olarak kullanan ılk "deneysel matematıkçıler" oldular Bu matematıkten esınlenmış sanat eserlerı, ınce ayrıntıları ve goz kamaştırıcı renklerıyle en sıradan denklemlerde gozlenmış zengınlık ve karmaşıklığı ortaya çıkarıyorlar Aynı zamanda, sanatla bılım arasında belırgın bır sınır bulunmadığını kanıtlıyorlar Bu sanat ve bılım karışımının gızılgucu yenı yenı ızlenmeye başlanıyor Alman kavramsal fızıkçı Gert Eilenberger, "Resımlerın temel aldığı matematıksel ve fızıksel bılıler 60 yıl öncekı kuvantum mekanıklerının bulunuşundan sonrakı en heyecan verıcı gelışmelerdır Bu bılıler, evren ustune bılımsel göruş açımızda yenı bır devrım yapacaktır" D Portatif sauna Amerıkan unıversıtelehnde gurevlı bılım adamları bılgısaymı grafık mıkroskobu ' olarak kullanan ılk ' deneysel matematıkçıler" oldular Böylece sanatla bılım arasında belırgın bır fark bulunmadığını da kanıtladılar hşap "terleme sandıklarından" şaşmayangerçeksauna duşkunlerı, yenı çıkan portatif saunaya belkı de gulup geçecekler Oysa sentetık kumaştan yapılmış bu tulumda terleyerek de stres ve gerılımlerınızden rahatlıkla kurtulabılırsınız Once tulumu açarak bır sandalyeye yerleştirıp, ıçıne gırdıkten sonra fermuarını da boynunuza kadar çektınız mı oldu demektır Iş te 80 derecelık bır ısıyla vucudunuzdan seller gıbı ter damlaları suzulmeye başladı bıle Bır yandan terlemenın keyfını çıkarırken, bır yandan da tulumun uzerındekı kol delıklerınden ellerınızı sokarak terlemo kurune aravermeden.başka şeyler yapat ılırsınız A Sürücüyü uyanık tutan levha ucudun bazı bölumlennın ısısı duşurulerek, ınsanın kan dolaşımı uyarılabılıyor Böylece beyne daha yuksek mıktarda kan gıttığınden, zındelık ve dıkkat derecesı de artmış oluyor Japon bılım adamları şımdı bu yenı bulu şu, dıreksıyon başında görulen yorgunlukla mucadelede kullanmaya başladı Bır surucunun alın sıcaklığını 12 dereceye duşuren ve böylelıkle onu uyanık tutan bır alın bandı gelıştırdıler Bu yenı buluşun ayırt edıcı özellığı, alnın uzerıne yerleştırılen ve bu bolgedekı cıldın ısısını değıştıren kuçuk bır alumınyum levha Alna takılan bu levhanın soğutucusu otomobıl çakmağı gırışıne takılıyor V Seramik kaplar zehirliyor mu? C ok zehırlı bır metal olan kurşun kotu sırlanmış seramıklerden yıyeceklere geçebılıyor Kurşun sızıntısı özellık # le yemek kaplarında önem kazanıyor çunku bu kaplarda uzun sure yemek saklanabılıyor Bugune kadar bılım adamları seramık kahve fıncanı kullanarak kurşundan zehırlenenler olduğunu belırtıyorlar Son araştırmalaıa göre çocuklar ne kadar çok kurşun tuketırlerse zekâları o kadar duşuk oluyor Sureklı kurşun alınması, ışıtme kaybı, sınırlılık ve bobrekte zararlara neden olabılıyor (M A Newsweek)