Katalog

S O R U N Y A N I T L A Y A L I M B İ L İ M K Ü L T Ü R Uyurken beyin çalışır mı? Diyarbakır'dan Mahsum Dağhan, "Uyku esnasında beynin duşünce faallyetleri suruyor mu?" dıye soruyor Sorunuzu Istanbul Unıversıtesı Cerrahpaşa Tıp Fakultesı Norolojı Bolumu Uyku Merkezı nden Doç Dr Erbıl Gozukırmızı yanıtlıyor Bu soruyu yanıtlamak çok zor Çunku bu konuda kesın bır bılgı yok Ama uykunun pasıf bır olay olmadığı da muhakkak Uyku sırasında bırçok vucut faalıyetı suruyor Ama bu faalıyetlere zıhınsel denebılır mı, tartışılır Bunlardan bırısı de ruya Ruyalar belkı bır olçude zıhınsel olarak kabul edılebılır Ama bızım gerçek anlamda anladığımız zıhınsel faalıyetler burada soz konusu değıl Son zamanlarda Sovyetler Bırlığı'nde uyku sırasında oğrenme konusunda bazı çalışmalar yapılıyor Ruyanın görulduğu faz olan REM fazında bellek ve oğrenme ıle ılgılı beyın faalıyetlerı olduğu ortaya konmuş durumda Ama bu araştırmalar henuz oğrenme açısından yararlanılacak hale gelmış değıl Su içmeden önce niçin soluk alırız? Dıyarbakır'dan Mahsum Doğan "Su İçmeden (Yudumlamadan önce) neden hafif bir soluk alırız?" dıye soruyor Bu soruyu Dr. Mehmet Kulekçi yanıtlıyor Yemek yerken ve su ıçerken soluk borusu kapanır Insanlar o sırada akcığer lerındekı havayı kullanırlar Bu nedenle, su ıçerken ya da lokmanın başlangıcında nefes alırlar Yemek sırasında ya da su ıçımınde akcığerlerındekı havayı kullanırlar Akcığerlerde kalan havayla ıdare ederler Aynı zamanda yemek ya da s j ıçerek nefes alamazlar Yemek ya da su ıçerken solunum yolu açık olursa, yıyecek ve ıçecekler akcığere gıder Bu yuzden refleks olarak yemek yerken ve su ıçerken nefes borusu kapanır • Kafalar Savaşına Son Örnek Vehbi Belgıl C D U S U N Ailenin isimleri Akgul aılesı, Bay, Bayan Akgul ve ıkı çocuklarından oluşmaktadır Akguller'ın dedıkoducu komşularından bırıne göre, Ahmet ve Dıdem'ın kan bağları vardır Haldun, Ahmet'ten daha yaşlıdır Necla, Haldun'dan daha gençtlr BUL Necla, Dıdem'den daha yaşlıdır Bunlardan yalnızca ıkısı doğrudur Buna gore anne, baba ve çocukların adları nelerdır? Bılmeceyı doğru olarak bılen 20 okurumu za "Sağlık Açısından insan Vücudu" kıtabını armağan edıyoruz enap Şehabeddın, Tıryakı Sözlerı'ndeneguzelsoylemıştı "Yaşam savaşında başarı ıçın sağlam kata lazımdır Insanlar da koçlar gıbı kafa kafaya dovuşurler" Kafasını en lyı kul lanmasını bılen mutlu yaşıyor, bunu yapamayan ya sılınıyor, ya suflı bır yaşama razı oluyor ve somuruluyor Aslında, ınsanlık tarıhı kafa savaşları tarıhıne ındırgenebılır Yenıçağ başlarının Osmanlısı Doğunun ve Batının en ustun teknolojisıne sahıptı, kısa zamanda akıl almaz başarılar gosterdı Fakat, sonradan, kargaların kılavuzluğunda gıttıkçe çöktu, önce surunur oldu, sonra yarı sömurge Sonra da tarıh sahnesınden sılındı Gunumuzun kafa savaşları Amerıka, Japonya ve Avrupa arasında goruluyor Bunlardan son bır örnek televızyon alanındakı savaş raları, yardımcı araçları, alıcıları tumuyle değışecek Bu arada duvar perdelen yapırnı ayrı bır sanayı kolu oluşturacak Japonlar, yenı teknolojıyı, Seul Olımpıyadları'ndan yararlanarak pazarlayacak Kendı ulkelerının buyuk mağazalarının vıtrınlerınde 1990'da, uzaya fırlatılacak yenı bır Japon TV uydusu, butun dunyaya yenı teknığı tanıtacak Tabıı bu yenı teknıkte alıcılar 5 6 mılyon Turk Lırasından aşağıya olmayacak Halk nasıl verecek bu parayı? Japon bankaları, daha şımdıden, "Duvarekran, ınce göruntu tasarruf hesapları açmışlar bıle Şımdıden bırıktırılmeye başlanacak paralarla bu pahalı aygıtı almak kabıl olacak Amerıka'da, bu yenı teknık karşısındakı tutumu belırlemek ıçın 67 komıte kurulmuş Bunlar, sanayıın butun kollarını ıçıne alan komıteler Kamera yapımcılarından ahcı yapımcılarına kadar butun ılgılılerı temsıl edıyoı fen*mnte BUNUMA KUAlH bAHı AHUNA TAK1LAN &K. SOOU VAi (Jrup buluimalacındu, en az üyenın bı Alfa Nümerik Bulmaca Çözümlerve kazananlar Bulmacanın genelde ıkı ayrı çözumu vardır Fakat Problemın verılışınde sıfır rakamının kullanılmadığı belırtılmış olduğundan, ıstenen çözum aşağıdakı ıkı çözumun bırıncısıdır 1 Çözum 72928 546326 6 19 2 5 4 2 Çozum 5 3 13 6 748238 801374 ra Falk Göktaş Hatay, Hacer Durmuş Konya Lutfl Aydoğmuş Isparta MertEr Karagulle Istanbul, Elvan Turker Istanbul Cennet Guneş Adana, Yakup Yumuşak Konya. Hasan Dede Çellk Antalya Irtan Kızanlık Istanbul, Merâl Özcan Bursa, Volkan Sevlnçok Izmır, Sinan Elltok Ankara Zater Erdem Nevsehlr, Filiz Beşkonaklı Ankara. Yucel Kaya Bulancak Dundar Aydın Aydın Naim Uygun Beşık taş, Mehmet Bektur Izmır Takmış bir kere (a) (b) (C) (d) 13 5 7 9 1 1 2 4 68 1 4 7 10 2 5 8 11 3 6 1 5 9 2 6 10 3 7 1 1 4 1 6 11 5 1 0 4 9 3 8 2 10 9 8 7 "Bilgi Felsefesi" kitabını kazanan 20 okurumuz Zafer Kaya Gazıantep Çiçek Refik Anka Karagözu çağdışılaştıran nedenlerden bırısı, "kuçuk perde" ıdı Bunu, bır kahve halkının ancak 20'sı, 30'u, bılemedınız 50'sı seyredebılıyordu Sınema, perdeyı devleştırerek kıtlelerı topladı 34 bın kışılık salonlar bu gelışmenın sonucu oldu Bır ara otomobılden seyredılebılen dev perdelı açıkhava sınemaları da yapıldı Televızyon, perdeyı yıne kuçulttu, odalara soktu Insanlar, artık yağmurda, soğukta sınemaya gıtmekten kurtulmuştu Ancak, kuçulen perde, yıne sıkmaya baş7 ladı Duvar boyu perde yapılamaz mı ıdı Aynı şey göruntu netlığı ıçın de söz konusu oldu Ekranı, bır an ıçın, kıtap sayfasına benzetehm Sayfada kuçuk puntolu harflerle yazılmış satır ne kadar çoksa o sayfada o kadar çok bılgı olur Amerıkan göruntuleme teknığı NTSC 525 satır, Avrupa'nın PAL (bızımkı) ve SECAM (Sovyetlerınkı) göruntuleme teknığı 625 satır uzerınden çalışıyor Satır sayısı bugun 1 250'ye yukseltıldı Şımdılık laboratuvarda Duvarperde, ınce ayrıntı teknolojısinın başını Japonlar çekıyor Japon teknısyenlerı genış ekranı (50x25) boyutlu ekran halıne bıle getırmışlerdı Böyle bır ekran Buyukçamlıca tepesıne konunca Istanbul1 dan, Beyoğlu ve Levent'ten, hattâ Adalar1 dan seyredılebılıyor Tabıı Pendık ve daha ötesınden de Buna sevınmek lazım değıl mı'' Fakat, Amerıka ve Avrupa'dan ılk tepkıler olunısuz Nedenı ekonomık Yenı teknolojinın Amerıkan seyırcılerıne "hedıye"sı, bugun kullanılan 160 mılyon TV alıcısının sokağa atılması olacak Bır kadının yuzundekı ayva tuylerını bıle gösteren duvar boyu anten varken el çantası buyukluğundekı ekranı kım alır? Iş sadece ekran değıştırmekle kalmıyor, butun bır TV sanayıı, butun yan kuruluşları, hatta teknığı ıle değışecek TV kame Daha büyük, daha net görüntü Avrupa ne yapacak? Sorun Avrupa Topluluğu'nun (Ortak Pazar'ın) önune daha 1985'te gelmıştı Neden kurulmuştu Pazar? Avrupa ekonomısının Amerıkan ve Sovyet ekonomılerı arasında ezılmesını önlemek, kendl kışllığını surdurmesını sağlamak ıçın Oysa, Japonya'nın yenı bır dev guç olarak ortaya çıkacağını kımse aklına getırmemıştı? Japon "karıncaları", yenı bır teknolojı ıle Avrupa kapılarını da zorlamaya başlamıştı Phılıps genel muduru Peter Groenenboom "önlem alınmazsa pıyasadan supuruleceklerı (wıped out)" kehânetınde bulunmuştu Ortak Pazar, yenı teknolojının Avrupa pıyasasını çökertmesını önlemek ıçın yenı bır standard bulmalı ıdı Japon standardının benımsenmesı, kapıları Japonya'ya açmak olurdu Kımsenın ışıne gelmezdı bu Bugune kadar kendı teknolojısını kendısı uretmış olan, yanı, kendı çekıcı ve alıcılarını kendı yapmış olan Avrupa bu yenı teknolojı karşısında da aynı şeyı yapmalı ıdı Nıtekım, Ortak Pazar'ın "Âraştırmada Tek Gudum Kuruluşu" ( E U R E K A ) " şımdı yenı bır standard bulmaya çalışıyor Bu durumda Japon malları Avrupa pazarlarını boğamayacak Tabıı bu tutum Japonları çok kızdırdı Avrupa, yenı teknığı, EUREKA'nın çalışmaları bıtene kadar göremeyecek yanı 1992 veya 1993'e kadar Avrupa'nın yenı standardı MAC adını taşıyor Bu noktada, Kerkuklu Abdurrezak Nevresı'ı Kadim'ın unlu beytı akla gelmıyor mu? "Kendı elımle yâre kesıp verdığım ka lem / Fetva'yı hun'u nâhak'ımı yazdı ıptıda (Önce benım ölum fermanımı yazdı) Ha tırlarsınız, Japonları uygarlığa açılmaya zorlayan Amerıka olmuştu 1854 te ^