Katalog

DEMOGRAFİ SAĞLIK 2400 yılında son insan ölüyor Baştarafı 1. Sayfada Bır sonrakı donem ne olmalı'? Sanayıleşmış toplumlarda sona ermış olan ve gelışmekte olanlarda henuz suregelen geçış donemınden sonra ınsanlığı ne gıbı bır akıbet beklıyor7 Bu soruna eğılen nufus bılımcıler geçmış ve şımdıkı zamandan derledıklerı verılerle gelecek hakkında bır tahmınde bulunmak uzere değışık senar yolar oluşturdular Işte uçuncu bın yıl ıçın akla yakın yedı senaryo 1 no'lu senaryo 'Resmı" gelecek Bu goruşe resmı denmesının nedenı Bır leşmış Mılletler Nufus Bolumu tarafından benımsenmış olmasıdır Aynı zamanda, butun ulkelerın çok geçmeden nesıllerın yenılenmesını sağlayacak doö,jrganlık oranına yanı her kadın ıçın 2 1 çocuğa etışeceklerını varsaydığı ıçın en lyımser kuramdır Doğum oranının gıderek duştuğu gelış mekte olan ulkelerın bu oranı gelecek yuz yılda yakalayacakları duşunulebılırse de sanayıleşmış ulkeler ıçın aynı şeyı soyle mek ımkânsızdır Bır umıt, bu ulkelerın 2 bın yılında, ne denlı ıssızlaşmaya başla dıklarını lyıce hıssetmelerı ve akıllarını başlarına toplayarak daha çok çocuk yapmaya başlamalarıdır Eğer aıleler bu konuda yeterı kadar etkılı olamazsa, devlet gereklı katı uygulamalardan kaçınmamalıdır Durum böyle gıderse dunya nufusu 2 bın yuz yılına doğru 11 mılyar kışı dolayında duracak fakat yeryuzunde goruntu de oldukça değışmış olacaktır Kuzey ve Latın Amerıka, Afrıka ve ozellıkle Ku zey Afrıka ıkı yuz yıl kadar oncesıne kadar nufusları açısından oldukça ılımlıyken en kalabalık bölgeler halıne gelecektır Avrupa, Çın ve Japonya dahıl, butun dığer bolgelerde ıse çok buyuk bır nufus artışı yaşanmayacaktır Buyuk duşunce ve uygarlık akımları açısından da çok buyuk bır değışım yaşana caktır En etkıleyıcı olay Islamlyetln ka çınılmaz tırmanışı olacak, Muslumanların sayıları 1980'de 800 mılyondan, 2 bın yuz yılında 4,4 mılyara varacaktır Hırıstıyan ların sayılarındakı artış sadece 1,6 kat olacak ve 1 38 mılyardan 2 2 mılyara çıkacaktır ve bu durumda en buyuk etken Katolık Latın Amerıka olacaktır 2 no'lu senaryo: Yaşlılık kontrol altına almıyor. Yaşlılığa karşı surdurulen savaş kazanılırsa, ınsan yaşam suresı, belırlenmış yaşam sınırlarına kadar uzatılabılecek ve boylelıkle ınsanlar 115 ve hat ta bazı bılım adamlarına gore 150 yaşına kadar yaşayabıleceklerdır Yaşlılığın ge tırdığı sıkıntıların, şımdı olduğu gıbı yaşamın sadece son on yılı ıçınde ortaya çıktığı duşunulurse bu da ınsanlar ıçın sağlıklı yaklaşık bır 140 yıl demektır Sonuç olarak. Sanayıleşmış toplumlarda nufus sadece 2050 yılına doğru azalmaya başlayacak ve çıftlerın doğum sa yısındakı duşmeye tepkı gostermelerı bır evvelkı senaryodan çok daha geç gerçek leşecektır Avrupa'da toplum nufusu 2125 yılına doğru 1939 yılı sevıyesınde, dura caktır Hırıstıyanların sayıları 2 mılyar eşığını aşamayacak Muslumanlar ıse 6 mılyara ulaşacaktır BourgeoısPıchat uç yuz yıl ıçınde durumun tersıne doneceğını 1800 yılında 80 Hırıstıyan ıçın 20 Muslu man varken bu sayının 30 Hırıstıyan ıçın 84 Muslumana donuşeceğını soyluyor Bu ana kadar, bu ıkı dını akım arasında uz laşma ve ışbırlığı gereklılığının boylesıne hıssedıldığı bır başka devır olmamıştır Ekonomık alanda da yardımlaşma ve or tak çalışma kaçınılmazdır 3 no'lu senaryo Geclktlrllmlş menopoz donemı Bu senaryo bıyolojıstlerın kadının doğurganlık donemını uzatmayı başardığını varsaymaktadır Menopoz engelının aşılması toplumun çehresını değıştırecektır Sağlıklı bır yaşam ıçınde geçecek 140 yıl ve 100 yıla varan bır doğur ganlık donemıyle kadının sadece ıkı kışıyle ılışkı kurması ve herbırınden 1 2 çocuk edınmesı nesıllerın yenılenmesı ıçın ge reklı oranı bıle aşmaya yeterlıdır llerısanayı devrının geçış donemı BourgeoısPıchat'ya gore, boyle yaşanacaktır Ateşe hâkımıyetten gıda maddelerının saklanabılmesınden tarımcıhk ve enerjı alanındakı zaferlerden sonra bıyolojının alt edılmesı ınsanlık ıçın buyuk bır donum noktası olacaktır 4 no'lu senaryo: Son yargı. Eğer do ğurganlık oranı, butun sanayıleşmış ulke lerde Federal Almanya'nın bugunku se vıyesıne varana kadar duşmeye devam ederse, ve geçış donemını atlatan gelışmekte olan ulkeler ıçın de aynı durum söz konusu olursa ve eğer yaşam sınırı 75 yaşta kalırsa, Insanlık 2 bln 400 yılına doğru sona erecektlr. BourgeoısPıchat ınsanlığın tıpkı bır yıldızınkıne benzer bır omur surmuş olacağını soyluyor Mılyonlarca yıl, tevazuyla parladıktan sonra, yıldızın ışığı dev boyutlara ulaşır Astronom lar ona supernova adını verırler Ne yazık kı bu parlaklık çok uzun surmez yıldız gıderek soner ve kendı uzerıne çoker Bu rada soz ettığımız konuyu astrofızık dılınde ıfade etmek gerekırse dunya nufusunun en parlak' donemını (9,4 mılyar kışı) 2070 yılında yaşayacağını ve daha sonra yok olmaya başlayacağını soyleyebılırız 5 no'lu senaryo: Engellenen geçiş doneml Aralarında Lester R Brovvn'ın da bulunduğu bazı bılım adamları hızlı bıı nufus artışını yaşam koşullarında belırlı bır duzelme olmadan yaşayan gelışmekte olan ulkelerın, geçışın doğum oranının çok yuksek ve olum oranının duşuk oldu gu ıkıncı evresınde sıkışıp kalacaklarını soylemektedır Bu durumda patlama derecesındekı artış hızı yılda % 23 olacak ve dunya nufusu 2335 yılda ıkı katına ulaşacaktır Boylesı bır buyumenın çevre uzerınde de önemlı etkılerı olacaktır Tarla ve ormanlar şehır alanlarının gıderek genışlemesı karşısında durmadan kuçulecek, kendısınden çok şey beklenen top rak zayıflayacak, su yatakları tukenecektır En çabuk artan toplumlar en çok fakırleşenler olacak, gıda yokluğu baş gosterecek ve yavaş yavaş geçışın bırıncı evresıne yanı doğum ve olum oranlarının yuksek olduğu doneme gerı donulecektır Brown bu durumda dunyanın ıkıye ay rılacağını soyluyor toplam dunya nufusu nun yarısından bıraz azının, 2,4 mılyar ın İnsanlık yıldızın ömrü gibi mi? sanın yaşamakta olduğu beş bölge (Batı Avrupa Kuzey Amerıka Doğu Avrupa ve Sovyetler Bırlığı, Avustralya ve Yenı Zelanda ve Doğu Asya ıle ozellıkle Çın ve Japonya) duşuk bır artış hızına sahıp olacak ya da bu oranı korumayı başaracaktır Buna karşılık, bugun 2 6 mılyar ınsanı barındıran dığer beş bolge (Guney Doğu Asya Latın Amerıka, Hındıstan, Örtado ğu ve Afrıka) ıse artacak ya da yıllık %2 den fazla bır hızla artmaya devam edeceklerdır Mılyonlarca topraksız çıftçı nın yaşamakta olduğu Hındıstan 2010 yı lına doğru Çın ı geçecek ve 1 7 mılyarlık nufusuyla dunyanın en kalabalık ulkesı halıne gelecektır Bugun, 90 mılyon kışının yaşamakta olduğu Meksıka'nın nufusu, petrolu tukenmeye yuz tuttuğu zaman, 200 mılyonu bulacaktır Açlık ve kötu beslenmenın ölum oranını canlandırmakta olduğu ulkelerde, geçış donemının başlangıç noktasına gerı donuş kaçınılmaz olmuştur Bu ulkelerdekı ıdarecıler, ne denlı lyı nıyetlı olurlarsa olsunlar, yaşam koşullarındakı sureklı gerılemeyı durduracak olanaklara ve deneyımlere sahıp olmadıkça bu durumu engelleyemeyeceklerdır Yok olmaya varan boyle bır çokuş, geçmışte bır kez daha yaşanmıştır Arkeologların ıfadelerıne bakılırsa, 17 yuzyıl boyunca sureklı bır ılerleme kaydeden Maya uygarlığı IX yuzyılın başlarında anı olarak sona ermıştı 6 no'lu senaryo: Nüfus transferl. Sanayıleşmış ulkelerde yaşanmakta olan sureklı nufus azalması, nufus patlamasına sahne olan ulkeler ıçın buyuk bır umut kaynağı olmaktadır Sureklı artmakta olan gerı kalmış ulkeler kuvvet zoruyla ya da yumuşaklıkla, zengın fakat gıderek azalmakta olan ulkelerdekı toprakları ve yaşam kaynaklarını ellerıne geçırmeye çalışacaklardır Bunun sonucu olarak da, zengın ulkelerın ınsanları yavaş yavaş 'ıstılacılarla' kaynaşmaya başlayacak ve kışılıklerını yıtıreceklerdır Tıpkı, uzun bır sure CroMagnon ınsanıyla bırlıkte yaşa dıktan sonra, ız bırakmadan (rakıbıyle kay naşıp kaynaşmadığı, ya da onun tarafın dan yok mu edıldığı hıçbır zaman anlaşılamamıştır) ortadan kaybolan Neardertal ınsanı gıbı 7 no'lu senaryo: Salgın. Insanlık, geçmışınde bırçok buyuk salgın olayı yaşamıştır XIV yuzyılda Avrupa'yı kasıp kavuran veba ve Amerıka'nın Ispanyollar ta rafmdan keşfı sırasında, 3 mılyon 500 bın yerlının olumune neden olan çiçek gıbı Tıp, ne denlı ılerlemış olursa olsun, salgın tehlıkelerı tam olarak ortadan kalkmış değıldır Orneğın bugun AIDS, dunya çapında bır tehlıke olarak ortaya çıkmıştır llk olarak 1981 yılında tanımı yapılan bu hastalık ıçın, modern bıyolojının tum olanakları seferber edılerek yoğun araştırmalar yapılmaktadır Yıne de henuz ne bır aşı ne de etkılı bır tedavı bulunabılmıştır Hastalık her tarafta gıderek artarken her gun bıraz daha rısk grupları (homoseksueller uyuşturucu kullananlar) dışına yayılması da Dunya Sağlık Orgutu uzmanları tara fından kuşkuyla ızlenıyor (Scıence et Vıe, Ağustos 88) Istilacıların günleri Sigara,ellerve kan dolaşımı K anser tumorlerı termografısını Ame rıkalılar sıgaranın zehırlılığını göster mek ıçın kullanmaya başladılar Ter mografı ıle tumor saptanacağı zaman has taya kızılötesı ışınlarından yararlanan bır kamera yöneltılır ve kamera, uzaktan vucudun farklı sıcaklıklarını kaydeder Bu sıcaklıklar bır bılgısayar ıle analız edılır ve bılgısayar her renk bır sıcaklığı gostermek uzere vu cudun harıtasını oluşturur Tumor gozelerı daha fazla enerjı tukettığınden ve dolayısıy la normal gozelerden daha çok ısı bıraktık lanndan tumor kolayca bulunur Amerıkalılar, bu teknığe bağlı kalarak sıgaranın zehırlılığını gostermeyı başardılar Sıgara ıçmeyen ya da aralıklı olarak sıgara yı bırakan bır kışıde parmak sıcaklığı harıtası sarı ve beyaz alanlar gosterır bu kanın damarlarda lyı dolaştığının gostergesıdır (foto 1) Buna karşın bır sıgarq (foto 2) ya da ıkı sıgara (foto 3) ıçıldıkten sonra, sarı ve beyaz alanlar gıttıkçe mavıye donuşur Bu parmak ların soğumasının yanı kalp krızıne kadar gı debılecek damar daralmasının ışaretıdır Damar daralmasının kökenınde nıkotın bu lunmaktadır Sıgara ıçenlerın çevresınde bu lunan kışılerın kan dolaşımlarında da karşı laşılmaktadır Gebe kadınlar soz konusuy sa, bunun onemlı yan etkılerı olabılır çun ku damar daralması yalnızca parmaklarda değıl rahımde ve plasentada da gorulmek tedır (M A)