Katalog

SORUN YANITLAYALIM BİLİMKÜLTÜR ımenormonu sadece çocuklar için mi? Uzunköpru'den Güler Şahln'ın sorusu şöyle Gen teknolojlslyle urotilen büyüme hormonun çocukların dışında, büyüme çağını geçmiş olup da gerekli büyümeyl sağlayamamış olan* lar için de kullanılması söz konusu mudur? Sorunuzu i U Çapa Tıp Fakultesı DETAM'dan Dr Tuncay Altuğ, kendısıne mektup gönderen AnkaraUlus'tan Nerlman Turan'ın benzer sorusuyla bırlıkte yanıtlıyor Bir hıpofız bezi olan buyume hormonunun boy uzamasma etkisı, uzun kemiklerimizde bulunan ve epifız adı verılen bölgelerın açıklığı suresınce devam eder Dolayısıyla eplf 12 bölgelerı kemığın gövdeslyle birleştıkten sonra bunların uzaması, dolayısıyla boy uzaması artık olanak dışıdtr Bu nedenle büyüme çağını geçmiş olanlara gen teknolojlsı yoluyla elde edilen büyüme hormonu vermenın hıçbır yararı olmaz Tersıne birçok yan etki meydana getırebilır Büyüme hormonunun vöcut karbonhidrat metabolızmasına etkisı çok yonludür örnegin deney hayvanlarına devamlı büyüme hormonu verihrse kan * şekerı yükselır, ıdrarlarında şeker görulur ve diabet meydana gelır Ayrıca kemıklen uzatamamakla bırlikte kalınlıklarımn artmasına neden olabılır Bunun sonucu kemıklerde oransız gelişmoler ortaya çıkar boy uzaması sorunları olan kışıler bır doktora, (Özellıkle endokrınolog tercıh edılmelı) başvurmadan, gen teknolojısı ıle kolaylıkla uretılebıldığı ıçın pıyasada kolay bulunur hale gelen buyume hormonunu kullanmamaları gerekır f l Miyopluk kusur mu? Ankaralı bır okuyucumuz, gözunun 1 numara miyop olduğunu belirterek soruyor Miyopluk sürekli ilerleyen bir kusur mudur? Gözlüğün sürekli kullanılması goreklr ml? Sürekli gözlük kullanımında numaranın düsmesl söz konusu mudur? Bu soruyu göz doktoru Aydın Uygur şöyle yanıtlıyor Miyopluk bır gbrme kusurudur Insanın gelişme çağı boyunca hızla ılerleyebılır. Gelışme çağı sona erdığinde miyopluk da durabılır Ama bu kesın bır kural değildir Miyop, ınsanın gelışme çağından sonra da ılerleme gösterebılır Sürekli gözluk kullanmak ıse mıyobun durması ıçın bır vesile değildir Gözluk lakarak miyopluk gerıletılemez Ama görme bozukluğunun giderilmesı ıçın gözluk kullanmak zorunludur. 1 numara miyop da gözluk takmak ıçın yeterll bır sebeptır Gelişme çağı boyunca ilerleyen yanı 2025 yaşına kadar ilerleyen miyop görme bozukluğu kımı ınsanlarda bu yaşlardan sonra durabılir urnek vermek gerekırae 8 numara miyop olan bır hastanın görme bozukluğu 7 dereceye inebilir Ama gene mıyoptur ve gözunün tekrar ilerlemeyeceğinı kımse garantı edemez 11 Yüksek Teknoloji ve Türkiye Vehbi Belgil Türkiye'nin yüksek teknolojiye yatırım yapmaktan başka çaresi yoktur. C DÜŞÜN , Beşgenli bilmece Aşağıdakı beşgenın köşelerıne sayıları öyle yerleştırin kı her kenardakı uç sayının toplamı 88 olsun BUL enap Şehabeddın (18701934) Tıryakı Sözlerı adı ıle 1918'de yayımladığı özdeyışler kıtabında, "Yaşam kavgasır.da başarı ıçın sağlam kafa lazımdır, ınsanlar da koçlar gıbı kafa kafaya dövuşurler" der Bugun, sağlam kafadan, çağdaş bılgı ve becerılerle dolu kafayı anlıyoruz ve bılgı ve becerılennı çağdaşlaştırmış ulkeler ınsanlarının, uygarlığın butun nımetlerınden yararlandıklarını her yerde göruyoruz Bu genel kuralın son bır uygulamasını 11 Kasım 1987'de Sıngapur'da toplanan uç gunluk, uluslararası bır konferansta görduk Toplantı Parıs'te yayımlanan Amerıkan Intematıonal Herald Trıbune gazetesınce 100 yıldönumunu kutlamak ıçın duzenlenmıştı Konu. "GUneyDogu Asya ulkelerinln son 20 yıl içinds gosterdlkleri hızlı gellsmenin nedenleri" ıdı Katılanlar arasında Japonya, Hong Kong, Tayvan, Tayland, Singapur, Avustralya, Endonezya gıbı ulkelerın temsılcılerı de vardı Varılan sonuç şu oldu "Bütün bu ülkoler, hızlı gellsmelerlnl, yüksek teknolo|lye borçlu idilsr. Gelec«kl«ri de buna bağlı Idl." Söz konusu ulkelerın hemen hepsı, en çok 2030 yıl ıçınde dış satışlarını kat kat arttırmış, dunya pıyasalarını tutmuş, Avrupa'yı Amerıka ve Japonya'nın gerısinde bırakmıştı Dahası, Amerıka'yı bıle kendı ulkesınde gerıletmış, korumacı gümruk önlemlerını geçersız kılmanın yolunu bulmuşlardı törunde de yaptıklarını belırtmıştır "Bu ATILganlıgımız sayesınde kısa zamanda çok yol aldık Daha 1980'de Batı'nın çok gerısinde idlk Şimdı arayı oldukça kapattık " Singapur Yatırım Bankası raporuna göre ulke, robot kullanmada, ABD ıle atbaşı gıtmektedır Avustralya Avustralya Sanayl, Teknoloji ve Tıcaret Ba kanı, "Sanayımız, daha öncelerı, yüksek gumruk duvarları arkasında uykuya yatmış gıbıydı Duvarları ındırerek en son teknıklerı tesvık etmemız sayesınde hemen butun yatırırpcılarımız dunyada olup bitenlere duyarlı halo geldıler Bu da bıze yepyenı pıyasalar aç»ı" dıyor Alınacak dersler Uç gunluk konferansta konuşulanlar, ana çızgılerıyle bunlar Konuşmacılar, "yüksek teknolojı"nin önemı uzennde ısrarla durmuşlar "Yüksek teknoloji" demek önce hammadde tasarrufu sağlayan makıne veya yöntem anlamına gelıyor 30'ların 40'ların plakları, önlu arkalı, sadece ıkı muzık çalabılıyordu 78 devırlı ıdı bunlar Sonradan, önlu arkalı 20 muzık çalan plaklar yapıldı Bunlara "uzunçalar" dendı Eskı plaklarla bunlar arasında buyukluk bakımından fazla fark yoktu Ama bu yolla, aynı plak 10 eskı plağın ışını göruyordu Bu oranda ham madde tasar rufu sağlanmıştı" "Yüksek teknolojl" ucuzluk da demektır Plak örneğını gene alalım Plakların ıçerığı genışlemış, fakat fıyatı pek değışmemıştı Değışmış olsa da başka nedenlerle değış mıştı, fakat her halde, eskı 10 plağın toplam bedelı kadar bır artış göstermemıştı "Yüksek teknoloji" kolaylık ve rahatlık demektır En çok uç dakıka çalan bır plağı sık sık değıştırmek zorunda kalan dınleyıcı, uzunçalara sadece ıkı kez eller Yarımşar saat arayla "Yüksek teknoloji" hız demektır Bır tornacı, bır gunde, buyukluğLne göre, 10 dışlı yapıyor, dıyelım Aynı ışçı, dökme dışlı tek nıgınde uç dakıka bır dışlı hesabı ıle, saat te 20 ve sekız saatlık bır mesaı suresı ıçınde, 120 dışlı çıkarabılır Endonezya Endonezya Araştırma ve Teknoloji Devlet Bakanı Büşaruddın Yusuf Habıbı şöyle konuşmuş "Azgelışmış bır ulke, sınaı kalkınmaanı, örv ce çağdışı teknıklerde, sonra orta teknolojilerde, son olarak da ılerı teknıklerde arar Ancak bu yapılırken buyuk zaman yıtırılır Halklarımızın bu kadar bekleyecak vakltlerl yoktur. Kaldı kı, fakır bır ulke, başkalarının yıllardır uretegeldıklerı urunlerın aynını uretmekle dunya pıyasalarında söz sahıbı olamaz Bır mal sadece ısçı ucuzluğunun sağladığı ucuzlukla malını daha kolaylıkla satamaz Işçı başına duşen urun mıktarının mallyetının de ucuz olması gerekır Bu da ancak yüksek teknoloji ile mumkun olur " Bllmeceyi dogru olarak bllen 15 okuyucumuza, Zekl Tez'ln "Klmys Tarlhl" kltabını armağan edeceglz. 'mm. Osmanlı'da tersine gldiş Avrupa'da Sanayı Ihtılalı dıye adlandırılan olayın 1769'da başladığı genellıkle kabul edılır Sanayı Ihtılalı, buhar gucunun uretırruie ınsan veya hayvan gucunun yeı <nı alması de mektı Bu sayede, bır el tezgâhında bır ışçı gunde, örneğın 10 metre kumaş dokuyorken makıne sayesınde 1 000 metre dokur halo gelmıştı Tabıı bu kumaşlar buhar dönemı ne geçememış ulkelerın pazarlarını doldurdu Daha da ucuza satılan bu kumaşlar butun pıyasalarda aranıyordu Dokuma sanayıımızın bu yuzden çöktuğu ılerı surulmuştur Gumruk resımlerını yukseltıp yabancı kumaşı yerlı kumaşla aynı paha lılığa getıremeyen devletın kapılulasyonlar nedenıyle, elı kolu bağlı ıdı ve bunlar, ulkemızı, sureklı açık pazar durumunda tutuyordu Oysa tek alternatıf bu değıldı Karşı on lem, Osmanlı Imparatorluğu'nun da var gu cu ıle buharla uretım teknığıne geçmesı ıdı Ama bu yapılmadı Evet, 0 zaman ıçın yapılacak tek şey, bır an önce yüksek teknolojiye geçmektı Ve o zaman ıçın yüksek teknoloji buhar teknolojısı ıdı Sonradan, başka alanlarda başka teknolojıler blrbırını kovaladı Fakat bız, butun bu gelışmelere seyırcı kaldık Japonya Ml? Geçen haftanın çözümü Kürell Bilmece En (azla beş kure birbirlerine bırer noktada değebillr nboyutlu yapılarda bu sayı n + 2'dir J. iFADemn IKl TAHAflNIN ISlTUSA&İAMAK &EKEK BuNuu IçıN Açıklama Bilmecenin çözümünü gönderen okuyuculartmız arasında doğru bılen çıkmadığından kıtap ödulumuzu sürdürüyoruz. r Japonya'nın Uluslararası Tıcaret ve Sanayı Bakanlıgı Uluslararası Işler Bakan Yardımcısı Makoto Kuroda, ulkesının en son teknıkler uzerıne gıtme yolu ıle dunya pıyasalarını nasıl tuttuğunu ve tutacağını sayılarla anlatmıştır Kendısıne göre, Japon şırketlerının başka yerlerdekı yatırımlar, hızla artmaktadır "Tıcaret lazlamızı bu yolla erıtmeye çalışıyoruz Japonya, hemen butun dunya ulkelerıne, aldığından çok daha fazla mal satıyor Bunların parasının başka ulkelerde yatırımlarda kullanılması hem o ulkelere hem bıze yarar sağlıyor Japonya, 1986'da 82 6 mılyar dolarlık satış f a j ^ s ı kaydetmıştı Bunun 51 5 mılyar doları AEcJ'dendı Bu fazlanın 20 mılyar doları dış yatırımlarda bu yıl erımeye başladı" Singapur Singapur Universitesı Sıstemler Bllimı Enstıtusu Muduru Juzar Motıvalla, ulkesınde, verımlılığı arttırmak, masrafları duşurmek ıçın her ımkâna başvurarak bılgısayar teknolojısıne geçtıklerını, aynı şeyı hızmel sek