Katalog

TEKNOLOJİ Ayaklara geri dönüş Bilimsel amaçlar için, bir böcek çevikliğine ye dengesıne sahip altı ayaklı araç, ormanlarda yüruyor, bataklıklan geçiyor, sarp yamaçları inip çıkıyor. Çevırı; Belgın Öz Tekerlek her yerde işe yaramıyor U laşılması son derece guç olan yerlere ne kadar yavaş olursa olsun 'varmak' dnemlı olduğu ıçın doğada tekerlek değıl ayaklar vardır Çalılıkları aşmak ve bataklıklan geçmek ıçın, ayaktan lyısı yoktur hele bu ayaklar bır motor tarafından harekete geçırılıyor ve bılgısayarlarca kontrol edılıyorsa Son derece onemlı bır buluş olarak kabul edılen ve hatta ılkel toplumlarla ılerı uygarlıklar arasındakı çızgıyı belırledığıne ınanılan tekerlek, gunumuzden 5000 yıl once Mezopotamya'da bulunmuştur Bu bölgeden çıkarak tum Akdenız'e yayılan tekerlek tum taşıma ıstemlerının temelını oluşturmuş, dolayısıyla tıcaret ve sanayının gelışmesıne yol açmıştır Tekerleğın keşfı ıle at arabası, el arabası, daha sonra tren, bısıklet ve benzmlı motorların bulunuşuyla sevgılı otomobıl dunyamızı kuşatmıştır Ne var kı, bu son derece alçak araçlar ancak kendılerı ıçın ozel olarak yapılan yerlerde, yanı yollarda rahatça hareket edebılıyorlar Yağmur, hâlâ bırçok tekerleKİı taşıtın korkulu ruyası olmakta devam edıyor Gunumuzde, hıç kım se bır otomobıl ıle ağaçlıklı ve kayalı bır bolgeyı, çamurlu toprakları geçme cesaretını gostermeye kalkışmıyor Bu tıp arabaların Pırene'lerdekı taşlı yolları tırmanması ıse soz konusu bıle değıl Bır kelımeyle ozetlemek gerekırse, tekerlek bır eşeğın geçebıleceğı yerlerden geçemıyor Tankın da sınırı var Bu arada, özellıkle savaş zamanlarında, hava koşullarına bakmaksızın her yere gıtmek zorunda olan askerler, tekerleklerın uzerını son derece sağlam bır doşeme ıle kaplıyarak araçlarının bunun uzerınde kayarak gıtmesını sağlayan bır yontem buldular Gerçekten de bu arabalar, kı bunlara tank denıyor, çok engebelı, çamurlu arazılerde rahatça gıdebılıyorlar Yıne de bu araçların ulaşabıleceklerı yerlerın bır sınırı var, bır tank uç metre derınlığınde bır çukuru, ıkı metre yukseklığındekı bır çalılığı aşamıyor Ulaşım araçları konusunda çok daha mukemmel şeylerın yapılabıleceğıne ınanan araştırmacılar, sonunda dogaya donduler Bır köpeğın en derın çukura ınebıleceğı veya tepeye tırmanabılece ğı örneğınden hareket ederek, tekerleğı terk ederek, ayaklara donme kararı verdıler Amerıka Bırleşık Devletlen'nın Ohıo eyaletınde boyle bır araç gerçekleştırıldı Bır fıl buyukluğundekı bu aracın altı tane ayağı bulunuyor Uyarlanabılır suspansıyonlu araç anlamına gelen 'Adaptatıve Suspensıon Vehıcule'un baş harflerını alarak ASV olarak adlandırılan araç, resımde de gorulebıleceğı gıbı, bağımsız bır araçdan çok bır ıskele yığınını andırıyor Gerçekten de bu aracın kafatasının bır kısmı henuz uzerıne monte edılmemış durumda Bilimsel araştırmalar ıçın kullanılması planlanan bu aracın henuz kaba bır yapıda olduğu ve gerçekleştırılmek ıstenen amacın ASV'den çok daha hafıf ve çevık bır araç yapmak olduğu belırtılıyor ASV, kısmen bır ıletken ıle kısmen bır bılgısayar tarafından yonlendırıhyor, bır arabayı ezecek kadar ağır, bır karton kutuyu bozmadan taşıyacak kadar hassas kumandaları olan araç, şımdıye kadar başarılamamış şekılde yuruyor Bır boceğın çevikliğine ve dengesıne sahıp olan araç ormanlarda rahatlıkla hareket edıyor, bataklıklan geçiyor, sarp yamaçlara ınıp çıkabılıyor Buyuk bır engelle karşılaştığı zaman ıse, sadece uzerınden geçiyor Bu altı ayaklı dınazor, uç metre genışlığındekı çukurları ve 2 metrelik engellerı aşabılıyor Beş metre uzunluğunda ve yaklaşık uç ton ağırlığındakı ASV, kızıl otesı lazerle donatılmış gozierı sayesınde, yolunu gözluyor, ayaklarını koyacag*ı yerı seçebılıyor Bu araca verılmış olan tek duyu gorme değıl, aynı zamanda gerçek bır den ge duygusuna sahıp olan ASV, şasısı ufuk çızgısınden sapmadan en engebelı arazılerden geçebılıyor Akustık dalgalar yayan ve kaydeden bır sonarı da bulunan araç, çevresındekı cısımlerın kendısıne olan uzaklıklarını hesaplayabılıyor Uzerınde yuruduğu toprağın ozellıklerını anlamasını sağlayan bır basınç kaydedıcı ıle donatılmış olan her ayak, aynı zamanda bıraz sonra uzerıne basacağı bolge ıle ılgılı bılgıler de edınebılıyor ASV'nln yaratıcıları olan McGhee ve VValdron, bu mekanık yaratığın bır fılın gucune, bır devenın adım hassasıyetıne ve bır böceğın hareketlılığıne sahıp olmasını ıstedıklerını belırtıyorlar Aracın hareket gucu, 50 KW yapan bır motor tarafından sağlanıyor Dakıkada 12 000 tur yapan bır dıreksıyonu bulunuyor Bu dıreksıyon, ayaklara bağlı olan bır dızı hıdrolık pompayı harekete geçırıyor Bu pombalar ayaklardakı yıvlı krıkolara bağlı bulunuyorlar Ikı metre uzunlukta olan krıkolar, arkadan one, aşağıdan yukarıya ve sağdan sola olmak uzere uç yonde çalışıyorlar Dolayısıyla araç, bır bılgısayar tarafından kumanda ve koordıne edılen 18 hareket yapabılıyor Niçin 6 ayak? Saatte 13 km'den hızlı gıdemeyen araç, herhangı bır pılotun kullanmasına gerek kalmadan otomatık olarak ıdare edılebılıyor Aracın ınsandan tamamen bağımsız çalışabılmesı ıçın bırçok fırma araştırmalar yapıyorlar Doğadakı hayvan orneğını kullanarak dort ayaklı bır araba yapmak daha mantıklı gıbı gorunuyorsa da, ıstenılen suratte gıderken dengeyı korumak ıçın yerde her zaman uç ayağın olması gerekıyor Dört ayakla bu durum gerçekleştırılemıyor Altı ayaklı bır araçta ıse denge son derece mukemmel oluyor ve hareket hızlanıyor Bu durum, aynı boyda olmalarına rağmen orumceklerın dığer boceklerden daha hareketlı olmalarına benzetılıyor Altı ayakta karar kılan araştırmacılar, ıster hayvan ıster makıne olsun altı ayakla mılyonlarca değışık yuruyuş şeklı olabıleceğını farkettıler Bu yuruyuşlerın her bırı dığerınden, hareketlerın sırası ve her pozısyonun suresı açısından değışıyordu Bu kombınasyonların matematıksel bır ıncelenmesı, asgarı bır denge ve etkılı bır gıdış ıçın sadece yarım duzıne yuruyuş şeklı olabıleceğını ortaya çıkardı Hayvanlar, gıtmek ıstedıklerı hıza gore bu şekıllerden bırını seçıyorlardı ASV'nın en uygun yurume şeklını seçebılmesı ıçın gereken, hareket kontrolunun bırkaç yüz parametresının koordınasyonu, aletın karnına yerleştırılmış olan on altı Intel bılgısayarı ıçın zor problemler yarattı Çözumlerın çoğu elde edılmış veya elde edılmek uzere bulunuyor Gunumuzden 20 yıl once hıçbtr hesap makınesı bu tur bır hesaplamayı gerçekleştıremezdı Gunumuz teknolojısının henuz bır takım sınırlamaları var, yarın beşıncı nesıl bılgısayarlar ıle bu sorunlar çok daha çabuk çözulecek Bu radar ASV'nin gerı ılerı hareketler, hızlanma, frenleme, yüzey kontrolu gıbı ışlevlerını, bır konduktör göruyor (Sclence vle) \ Bu tur bır aracın askeri amaçların yanı sıra doğal afet durumlarında, ömeğın yer sarsıntıları ve yangınlarda, denızaltı araştırmalarında ve Insan Içın tehllke yaratan her koşulda kullanılabıleceğı vurgulanıyor.