Katalog

Tl P BİLİM POLİTİKASI Kanser ilaçlarında yenîlîk Nasıl bir üniversite? Doçent Hasan Yazıcı Olumsuzlukların tümünü YOK'e bağlamak gerçekçi olmaz. YÖK Yasası, temel sorunları daha belirginleştirmiştir. sına bağlamak gerçekçi olmaz Kanımca YOK yasası oteden berı suregelen bazı temel sorunların daha belırgın ve etkın hale gelmesıneolanak vermıştır Felsefecılerımızın sayısı çok azdır Fıkır uretmesını pek sevmeyız "Ağır otur kı molla desınler" atasözu bu eksığımızı vurgular Fıkır uretmenın çıkış noktası ıse hemen daıma karşılıklı eleştırıdır Işte YÖK yasası getırdığı hıyerarşı ıçınde unıversıtelerımızde, geleneksel olarak zaten urkek olan, eleştırı kurumunun etkınlıöını busbutun azaltmıştır Buna yanıt olarak "Bız yönetımde eleştırıyı kısıtladık, bıhmsel eleştırıyı değıl" denebılır Yönetımde eleştırı Kisıtlamasının ne getırıp göturduğu tartışması bır yana eleştırı, tumuyle, bır gelenektır Her konuda susan bıreyın gunun bırınde, ansızın, kendı dar sahasında fıkır uretıcı eleştırılere başlaması beklenemez YÖK yasası ıle beraber eleştırı azalmasının olumsuz sonuçları tartışılırken, unıversıtede ozgurluk kavramından da söz etmek gerekır Unıversıtede ozgurlukten tek ve dar bır anlam çıkartılabılır Eleştırı özgurluğu, Cumhurbaşkanının rektoru seçmesı veya YÖK başkanını, genış yetkıleri dahı unıversıtede özgurluk ıle bağdaşabılır Yeter kı tum kurumlar eleştırılebılır olsun YÖK oncesının demokratık olarak seçılmış kurullarında da eleştırı hoşgorusu, çatlak sesı dınleme geıeneğı ıstenılen şekılde vardı denemez Oy alabılme, ço T um dunyadakı kanser araştırmacıları, kanserlı hucreye gıden yolu kendılığınden bulacak, ılaç verılmış sıhırlı yuvarlağı arıyorlar Kanserlı bır hastayı tedavı etmek ısteyen doktorlar, koruyucu ağır ılaçlar verırler Bunlar genellıkle hucre oluşmasını engelleyen maddelerdır "Zytostatıka" adı verılen bu ılaçiar genel olarak sağlıklı hucrelere de zarar verırler Zurıh'te bulunan Unıversıte Hastanesı'ne bağlı Patalojı Enstılusu doktorlarından Dr Reto Schvvendener ve Dr. Hans Hengartner yenı bır proje üzerınde çalışıyorlar Tubıngen Unıversıtesı Organık Kımya Enstıtusu'nde gorevlı Prof Herbert Schott'la bırlıkte Zytostatıka'yı hedeflenen bolgeye gonderebılecek bır yol buldular Bılım adamları ulaşım aracı olarak "üpide" denılen ve doğal bır ınce zar ıçınde oluşan yağ molekullerını kullanıyorlar Bu Lıpıdeler yağsız Zytostatıka ıle karışır Boylelıkle "Lıposome" denılen ve kendt zarları ıçınde kanser ılaçlarını depolayan yağ kurecıklerı oluşur Bu Lıposomelar kan beyazlanması hastalığına yakalanmış farelerde denendı Hayvanların buyuk bır kısmı lyıleştı Kanserlı hucrelerın gelışmesı once durdu, sonra da yok oldular Aynı sonuca Lıposome katılmamış Zytostatıkalarla varılmak ıstenseydı, farelere otuz kat fazla kanser ılacı vermek gerekırdı llacın dozu ne kadar artarsa, yan tesırlerı o kadar fazla goruluyor Lıposomenambalajı, ılacın henuz kanserlı hucreye ulaşmadan yok olmasını onluyor Herbert Schott, kanserlı hucrelerın yapı değıştırmelerınden dolayı sağlıklı hucrelerden daha fazla Lıposamen aldığı goruşunde olup şöyle dıyor "Boylelıkle kanserlı hucreler Zytostatıkayı daha çok ıstıyorlar, yanı 1yı bır seçım yapmış oluyoruz " Kısa bır sure önce Hans Hengartner ve Reto Schvvendener, ılaç katkılı Lıposomeları bıyolojık bır yardımla kanserlı hucreye doğrudan vermeyı başardılar Bılım adamları bunun ıçın spesıyal kanser hucrelerını tanıyan ve onların uzerınde depolanan bır antıvucut kullandılar Çeşıtlı nışastalardan oluşan bır köpruyle Lıposome katılmış antıgovdelerı kanserlı hucrelere ulaştırmak mumkun Kanter hücmlı Ooku U nıversıtenın uç ana gorevı vardır 1 Bılım uretır 2 Bırıkmış ust duzey bılgı ve becerıyı aktarır 3 llk ıkı ışlevın doğal sonucu olarak topluma, ozellıkle yenı ortaya çıkan zor durumlarda, danışman olur Bu uç gorev bırbırını tamamlar ve unıversıteyı toplumun en gözde kurumlarından bırı yapar Uzulerek belırtmek gerekır kı ulkemız unıversıtelerı sayılan uç gorev bakımından da ıstenılen duzeyde değıldırler Uluslararası bılıme katkımız gun geçtıkçe azalmaktadır (Bak Prof Altan Onat, Cumhurıyet Bılım Teknık 13,1987) Bılgı ve becerı aktarımı aksamaya başlamıştır Bunun en çarpıcı kanıtları endustrı ve sağlık kesımlerınde gorulmektedır Unıversıtenın toplumun zor sorunlarına danışman oiması gorevı ıse nıtelık değıştırmış, tam tersıne, unıversıtenın dertlerı toplum gundemınde en ön sıralarda yer almaya başlamıstır Reçeteler değışık olabılır Kamuoyu ıktıdarı ıle muhalefetı ıle yuksek oğretımın duzeyınden yakınır olmuştur Konu uzerıne kısa zamanda ve cıddı eğılınmedığı takdırde bırçoğumuza zaten çoktan kaçmış gıbı görunen ıpın ucunu bır daha bulmak haylı zor olacaktır Ipin ucunu yakalamakta ılk adım, durum saptamasıdır Unıversıteye aıt olumsuz unsurlann tumunu YOK yasa ğunluk tarafından beğenılme telaşının zaman zaman çok olumsuz sonuçları da gorulebılmıştır Kuşkusuz demokratık kurullar özgurluğe ve daha soyut bır kavram olan ozerklığe daha uygundur lar Ancak ozerk olup cağın gerısınde kalabılmek de pekala olasıdır Dığer bır sorun yuksek oğretımde nıtelıkten çok nıcelığe verılen onemdır öğretım uyelerının rotasyonu, yardım cı doçentlık kurumu ve benzer oğretım elemanı arttırıcı önlemler bılımsellıkten odunler verılmesıne neden olmuşlardır Işın ılgınç yanı bu nıcelığın nıtelığe ustunluğu tehlıkesının farkına varılmış ve seçkın bır unıversıte yaratmak amacıyla BİLKENT kurulmuştur YÖK'un za man zaman sımgesı halıne gelmış olan sakal yasağı dahı bu kurumda ışlememektedır Işlememesı de doğrudur Ancak bu nıcelıknıtelık duzenlemesı obur yuksek öğretım kurumlarında da ıvedı başlatılmalıdır YOK yasasında değışıklıklerolacağa benzemektedır Boyle bır yasanın ana gorevı unıversıtelerın uygarlığı yakalamakta en önde gelen araçlardan bırı olduğu bıltncının yaygınlaştırılması, nıce lıkten çok nıtelık, araştırıcılık gıbı bılımsellığın evrensel oğelerının toplumumuza mal edılmesını kolaylaştırmak olma lıdır Böyle evrensel oğelerle donanmış eleştırıyı kendıne dustur edınmış unıver sıteye yönu ne olursa olsun bağnaz zorbalık gıremez Aksıne toplumdakı bağnaz zorbalık odaklarına karşı en otkılı sılah böyle unıversıtelerdır l Doç Dr. Hasan Yazıcı 1969'da I U Cerrahpaşa Tıp Fakultesi'nı bıtırdı. 19691974 arası ABD de Iç hastalıkları ve romatoloıı dallarında uzmanlaştı 1978 de doçent oldu İ.U. Cerrahpaşa Tıp Fakultesi nde Iç hastalıklarına bağlı romatolo]i bılim dalı nı kurdu. Bilimsel çalışmaları ozellıkle Behçet hastahğı ile ılgllldir. fBföMMŞı CAViD ARAPllN eiUMPI^I ÇAYlMlZI KAPAL! KOprü molakullar Ilaç vtnlmlş Lıposom Yağ molekulleri (Lıpıde) kanseri önleyen maddelerle (Zytostatıka) bırleşırler Bu tıp Lıposomelar etkı maddesını ancak hedeflenen yere vardıklannda kullanırlar