Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 15 TEMMUZ 2022 CUMA 2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Toplumsal ahlak Toplumsal ahlaktan yoksun, hukukun baskı aracı olarak kullanıldığı haksız hukuksuz yasalarla adalet gerçekleştirilemez. Adalet mülkün yani devletin temelidir. Adaletin yok edildiği devletler parçalanmaya, yıkılmaya mahkûmdur. AV. EROL TÜRK kollayan, eşitlikten uzak, halkı birbi- rine düşmanlaştıran ahlaksız yasalar- emokrasilerde halk egemenlik dır. Görünüşte yasa vardır ancak ya- Dhakkını, yapılan adil, demokratik saların iç ahlakı yoktur. İnsanları dili- seçimlerle temsilcilerini seçerek kulla- ne, dinine, ırkına, rengine, mezhebine, nır ve yasama organını belirler. Dikta- cinsiyetine hatta eğitimine göre ayırır- törlüklerde ise halktan, diktatörün ya lar. Sınırı belli olmayan böyle hukuk- da küçük bir azınlığın serbest irade- suz bir gücün adaleti gerçekleştirmesi siyle belirlediği kişilerin seçilmesi is- mümkün değildir. tenir. Göstermelik bir seçimle yasama organı belirlenir. Hukuksuz yasalar Siyasetçi ve etik Demokrasilerde seçimle birlikte top- Toplumsal ahlakı korumak için huku- lumsal ahlak parlamentoya yansır. kun yaptırımlarının kararlı bir şekilde Toplumun büyük çoğunluğu evrensel uygulanması bunun için de otoriter ve DR. ABDULLAH KEHALE bin 500 doları aşan tüm ba- Türkiye’de kamu görevlileri ve hukuk normlarının uygulanmasını ve totaliter rejimin yerini demokratik bir ğış ve hizmetlerin, bağış ya- TARİHÇİ - ÖĞRETİM ÜYESİ milletvekillerine, Türk uyruğunda seçtiği temsilcilerinden kamu ahlakı- rejimin alması gerekir. panın adıyla birlikte belirtil- olan kişi ve kuruluşlardan kabul nın korunmasını ister. Toplumsal ah- özlük anlamıyla Ülkemizde ilk meclis 1877 tarihinde mesi zorunludur. Tüm mülk, lak toplumu toplum yapan en önem- edebilecekleri hediyelerle ilgili yasal açılmıştır. Daha sonra 1908’de İkin- etik, ahlak ilkeleri- şirket hisseleri, yönetici- li unsurlardan biridir. Toplumsal ahla- Snin ışığında, doğru ci Meşrutiyet dönemi başlamıştır. İlk düzenleme getirilmemiştir. lik işlevleri bildirilmek zo- kın yitirilmesi düşmanlıkların artma- anayasa 1876 tarihlidir. Böyle bir ta- davranışları inceler. Ah- rundadır. Yıllık vergi form- asistanı, her takvim yılı mayısın sı, toplumun parçalanması ve hatta bö- rihe ve geleneğe sahip olan Türkiye laki değerler; kişilere, toplumlara, larının yanında mal varlığında 15’inde (veya memuriyetten ay- lünmesiyle sonuçlanır. ne yazık ki şu anda göstermelik, hiç- bölgesel ve ulusal değerlere, ekono- oluşan her tür değişim kamuya rıldıktan sonra 30 gün içinde) Fi- Demokratik toplumlarda halkın seç- bir işlevi olmayan, kendi başına karar mik ve kültürel düzeye, eğitim dü- açık olarak bildirilir. nansal Beyan Bildirisi hazırlamak tiği temsilciler, halk adına ve halk ya- alamayan, yasa çıkaramayan, bütçe zeyine, din gibi öğelere bağlı olarak Türkiye’de de yasa kapsamı- zorundadır. Adaylar, kampanya rarına kararlar alırlar. Öncelikle hal- hazırlayamayan ve bakanları denet- farklılıklar gösterebilir. Etik değer- na giren görevlilere, eşlerine, ve- nedenleriyle 5 bin dolar toplama- leyemeyen bir Meclis’e sahiptir. Mec- kın ihtiyacı olan eşitlikçi, dil, din, ler ise daha evrensel kabul edilir. layetleri altındaki çocuklarına ları veya harcamaları durumun- mezhep, sosyal sınıf ve zümre farkı lis bütün yetkilerini tek adama devret- ait taşınmaz mallar, hisse senet- Yolsuzluk da, finansal bildirimlerini hazır- miştir. Meclis onun istediği kararları gözetmeyen yasalar hazırlar ve yürür- leri, tahviller, altın, mücevher lamak zorundadırlar. Üyeler, tüm lüğe koyarlar. Kişiye özel yasalar yap- almakta, onun hazırladığı yasa tasarı- Avrupa Konseyi Yolsuzlukla Mü- ve diğer taşınır mallar, hakları, gelirlerini, 1000 dolardan fazla ları noktasına virgülüne dokunulma- cadele Özel Hukuk Sözleşmesi’nde mazlar. Hazırlanan yasalarda toplum- alacakları ve gelirleri, bunların gelir getiren mülk ve 1000 doları sal ahlakın evrensel hukuk normları dan kabul edilmektedir. Görevi büt- yolsuzluk; doğrudan doğruya veya kaynakları, borçları ve neden aşan gelir hareketlerinin değerini çe hazırlamak olan Meclis, yetkisini dolaylı yollardan rüşvet ve yasadı- tarafından korumaya alındığı görülür. mal bildiriminin konusunu oluş- tanımlamak ve bildirmek zorun- Yasalar herkese eşit uygulanır. Kim- Saray’a devrettiği için bütçe Saray’da şı bir çıkar elde eden kişinin yürüt- turur. Bildirimlerin içeriği hak- dadırlar. Bildirimler, hazırlandık- hazırlanmakta ve kabul edilmesi için seye ayrıcalık, üstünlük tanınmaz. tüğü görevlerin veya gerekli davra- kında, kovuşturma ve soruştur- tan sonra 30 gün içinde, kamuya Toplumsal ahlak, hukuk tarafından ti- Meclis’e gönderilmektedir. nışların yasalara uygun bir şekil- ma dışında hiçbir şekilde açıkla- Mevcut yasama organının toplum- açık hale getirilir. tizlikle korunur. de yerine getirilmesinde sapmalara ma yapılamaz, bilgi verilemez. İngiltere Avam Kamarası’nda- sal ahlakı yansıttığını, hukukun iç ah- yol açan rüşvet veya başka her tür- Laiklik nefreti lakını koruduğunu, ucu açık ve belir- ki üyeler, göreve geldikten son- Hediye kabulü lü yasadışı çıkarın talep edilmesi, Diktatörlüklerde, teokratik rejimler- siz yasaların eşitlikten uzak, evren- ra üç ay içinde parasal çıkar- Hediye kısıtlamaları konusun- teklif edilmesi, verilmesi ya da ka- de akıl ve bilim dışlanır. Çağdışı dini sel hukuk normlarına uygun olduğunu larını, eşlerinin seyahat, hedi- bul edilmesidir. Yolsuzluğun rant da düzenlemeler vardır. ABD’de inançlar hatta değişik mezheplere, ta- söylemek mümkün değildir. Toplum- ye, arazi, mülk, katılım ve bakı- kollama, lobicilik, oy ticareti, akra- kongre üyeleri ve onlar için ça- rikatlara ait dogmalar toplumsal ahla- sal ahlaktan yoksun, hukukun bas- ma gereksinim duyan çocukla- lışanlar, 50 doların üzerinde de- ba ve eş dost kayırmacılığı, siyasal kın önüne geçer. Onlar çağdaş dünya- kı aracı olarak kullanıldığı haksız hu- rının katılımlarını bildirmek zo- kayırmacılık ve hizmet kayırmacılı- ğeri olan hediye kabul edemez- nın kabul ettiği laiklikten nefret eder- kuksuz yasalarla adalet gerçekleştiri- rundadırlar. Fransa’da mal bildi- ler. Almanya ve İtalya’da bu de- ğı gibi türleri vardır. Finansal bildi- ler. Bu nedenle halka baskıyla seçtir- lemez. Adalet mülkün yani devletin te- rim süresi, görev üstlenildikten rimler, yasa koyucuların kişisel mal ğer 5 bin doların üzerindedir. diği temsilciler halk adına ve halk ya- melidir. Adaletin yok edildiği devletler 60 gün sonra dolar. Almanya’da Türkiye’de ise kamu görevlile- varlıklarının kamu tarafından izle- rarına değil kendilerini seçtiren dikta- parçalanmaya, yıkılmaya mahkûmdur. her üye; onur ücreti, dış gelir ri ve milletvekillerine, Türk uy- nebilmesi için tasarlanmıştır. tör veya sultan adına kararlar alırlar. Bu yıkımı durduracak olan da toplum- veya kabul edilen her hediyeyi, ruğunda olan kişi ve kuruluş- Hazırladıkları yasalar evrensel hukuk sal ahlakın asıl sahibi olan halkımız- Türkiye ve diğer ülkeler miktarıyla birlikte, meclis baş- lardan kabul edebilecekleri he- normlarından uzak, diktatörün veya dır. Unutmayalım tarihi gelişim daima kanına bildirmek zorundadır. ABD Temsilciler Meclisi’nde diyelerle ilgili yasal düzenleme sultanın ve küçük bir azınlığın çıkarını insanlıktan yanadır. her üye ve onun en az bir baş İtalya Temsilciler Meclisi’nde 5 getirilmemiştir. Mersin Limanı’nda neler oluyor? SERDAR ERKAN şu ifadelere yer veril- Mersinliler, Mersin’in iş insanları, meslek odaları miştir: “Rapor sonucun- ADD MERSİN ŞUBESİ ve dernekler, ülkemizin ve Mersin’in jeopolitik da görülmüştür ki, ken- YÖNETİM KURULU konumunun hak ettiği daha büyük kapasiteli timiz üzerinde bir kez BAŞKANI “yeni ana konteyner limanı”nın yapılmasını daha stratejik kararlar ürkiye’nin ilk istemektedirler. nezdinde değil, belir- Tkadın beledi- li grupların öngördüğü leme ücretlerinden yakındığı, re- ye başkanı Müfi- hedefler üzerinden kentsel karar- kabet gücünü azalttığı yerel basın- de İlhan’ın da girişimleriyle ya- lar üretmeye ve uygulamaya çalı- da yer almıştır. Yerel yönetimlerin pımı başlatılan ve 1959’da faa- şılmaktadır.” Bu çerçevede Mersin liman sahası içinde fiyat vb. kont- liyete geçen Mersin Limanı ile Büyükşehir Belediyesi tarafından rol ve denetimi yoktur. 1970’lerin başında açılan Ata- yapılan itirazlar mahkemeye taşın- Rakipsiz olan ÇUŞ’a imtiyaz an- türk Parkı birbirine bütünleşik- mıştır. Türk milleti adına karar ve- lamına gelen ve yüzde 50 kapasite tir. Mersin’in modernleşme tari- ren Türk yargısının, son sözünü artışı öngören genişletme yatırımı- hinde ve Mersinlilerin anılarında söylerken Mersinlilerin itirazlarını nın Atatürk Parkı’nın bütünleşik çok önemli yeri vardır. Mersin’in ve bilimsel görüşleri dikkate alaca- alanlarına yapılmasına Mersinli- sosyal ve kültürel kent belleği ğını, Mersin’in ve çocuklarının ge- ler itiraz etmektedir. Çünkü bu ya- olan bir mekândır. leceğini ipotek altına alacak ve ka- tırım limanda kirliliğe yol açacak- mu zararına olacak bu yatırımı ip- Halkın itirazı tır. Modern liman kentlerinde li- tal edeceğine inanıyoruz. manlar kent merkezlerinin dışında Mersin Limanı, 2007 yılın- 11. Stratejik Plan da özelleştirilerek limanın devre- olur. Öte yandan yapımı sırasında gerek derinleştirme, gerekse dol- dildiği çok uluslu şirketin (ÇUŞ) Öte yandan 10. Stratejik Plan’da gu faaliyetleri sırasında tonlarca TBMM’den alelacele geçirilen son yer alan 1/100000 ölçekli çev- asbest malzemenin taşınması sıra- yasa ile kira süresi 49 yıllığına re planında işaretlenmiş olan ve sında kent merkezi içinde trafik ve uzatılmıştır. Mersin Limanı, Doğu Mersin’in gelişimine çok büyük Akdeniz’deki ve “Mavi Vatan”daki hava kirliliğine neden olduğu gibi etki yapacak, Mersin’i çok daha eşsiz jeopolitik ve stratejik konu- çevre köy ve mahallelerdeki dina- büyük lojistik merkez haline ge- mu ile pandemide artan lojistik mit patlatma, toz bulutları ve araç tirecek, kent merkezinden uzak, trafiğine paralel olarak 2.1 TEU ile trafiği nedeniyle tüm Mersinlile- çok daha büyük kapasiteli yeni 71 yılın rekorunu kırmıştır. Mev- rin yaşam kalitesi ve tarım üretimi ana konteyner planının 11. Stra- cut koşullarda Mersin Limanı’ndan olumsuz etkilenecektir. Bu neden- tejik Plan’dan adının çıkarılma- yıllık ihracatımızın yüzde 22’si ya- le 4 Haziran 2022 tarihinde düzen- sına Mersinliler, Mersin’in iş in- pılmaktadır. Çukurova Havzası’nın lenen panelde görüşlerini anlatan sanları, meslek odaları ve dernek- en önemli ihracat çıkış kapısı olan TMMOB’ye bağlı meslek odaları- ler de itiraz etmekte, ülkemizin ve limanda bölgedeki ihracatçılar iha- nı temsil eden uzmanlar itirazları- Mersin’in jeopolitik konumunun le sonrası kira sözleşmesine aykırı nı bilimsel ve teknik olarak bir ra- hak ettiği daha büyük kapasite- olduğu iddia edilen ve çeşitlendiri- porla ortaya koymuşlardır. Hazırla- li “yeni ana konteyner limanı”nın len kalemlerde yüksek liman elleç- dıkları raporun sonuç bölümünde yapılmasını istemektedirler.