Katalog

15 TEMMUZ 2022 CUMA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR Av RO sterl İn FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 17.4930 17.4340 20.8560 23.78 2.382 6444.50 985.64 5.4 kuruş 6.9 kuruş 12.9 kuruş 0.35 puan 25.64 puan 58.27 lira 5.35 lira Fed’in faiz kararına ilişkin tahminler doları güçlendirdi. d olar/tl 17.60’ı gördü TL’deki erime hızlanıyor Evrende bir kum TCMB’nin net uluslararası rezervleri 6.1 milyar dolara tanesi... inerken, Fitch yeni ekonomi politikası karışımının kamu ames Webb Uzay Teleskopu’nun adını duymuşsunuzdur. Uzaya gön- döviz pozisyonuna yönelik riskleri artırdığını belirtti. Jderilmiş en güçlü teleskop. Kur- ban Bayramı’nın ortalarında NASA (ABD ali piyasalardaki hare- ğerlendirmede Türkiye’nin ekono- Uzay İstasyonu) bu teleskop ile evrenin ketlilik hem dünya hem mi politikalarının artan şekilde mü- çok çok küçük bir bölgesinden (gökyü- MTürkiye’de artarken, iç dahaleci ve öngörülemez olduğu- zünde bir kum tanesi kadar küçük nok- ve dış gelişmeler Türk Lirası’nda- nu değerlendirdiklerini belirtti. Re- ta) alınmış fotoğrafları yayımladı. Bu fo- toğraf ile evrenin 13 milyar yıl öncesine ki erimeyi daha da hızlandırma- uters ise 8 Temmuz haftası itibarıy- kadar gidildi. Evren 13.8 milyar yaşında, ya başladı. Özellikle ABD Merkez la Merkez Bankası’nın (TCMB) net yani neredeyse en başa bakıyoruz. İlk Bankası’nın (Fed), ABD’de 40 yı- uluslararası rezervlerinin 1.4 mil- galaksilerin oluşumunu izliyoruz. lın en yüksek seviyesine ulaşan yar dolar azalışla 2002’den beri en Bir düşünün, o galaksilerin olduğu enflasyonla mücadele etmek için, düşük seviye olan 6.1 milyar dolara bölge bile evrende bir kum tanesi kadar bu ay 50-75 baz puan yerine 100 gerilediği açıkladı. küçük alan ise, üzerinde yaşadığımız ge- baz puanlık faiz artışına gitme ih- zegen koca evrende kum tanesinin mil- CDS 900’ü gördü yonda biri kadar bile değil. timalinin güçlenmesi bu süreçte Biz insanlar peki? Büyük çatışmalar, Bütün bu gelişmeler yaşanırken etkili oluyor. Bunun yanında yeni öfkeler, kâr hırsı, sömürü düzeni ve on- açıklanan veriler ve AKP iktidarı- dün güne 17.45 seviyesinden baş- lardan beslenen küresel kapitalist sistem layan dolar/TL, gün içinde ve an- nın uyguladığı ekonomi politikası- içinde yaratılan büyük karmaşa. Neden? na ilişkin artan eleştiriler de dik- lık işlemlerde 17.60 seviyesine ka- Devasa evrende bir kum tanesi kadar bi- dar çıktı. Günü de 17.50 seviye- kat çekiyor. le hacmi olmayan dünyada, hiç ölmeye- Kredi kartları ödenemiyor Örneğin geçen hafta Türkiye’nin sinde kapadı. Prof. Dr. Hakan Ka- cekmiş gibi yaşanan açgözlülük neden? BB Risk Merkezi’nin dün açıkladı- tışla 74 bin 846 oldu. Bireysel kredi ve- Altı kitlesel yok oluş yaşadı bu gezegen. ra ise sosyal medya hesabından kredi notunu daha da düşüren Tğı “Negatif Nitelikli Bireysel Kredi ve ya kredi kartı borcunu ödemeyen ki- Bir sonraki de elbet yaşanacak. Sıfırdan Fitch, dün bir değerlendirme ya- beş yıllık CDS’lerin 900 baz pua- yeni medeniyetler yükselecek ya da o Kredi Kartı, Mayıs 2022” raporuna gö- şi sayısı ise yüzde 24.9 artışla 167 bin na ulaştığını belirterek şu noktaya yımlayarak “yeni ekonomi politi- re geçen mayısta 2021’in aynı ayına kı- 403’e ulaştı. İlk beş ayda ise bu sayı- bile yükselemeyecek: Dünya kaynakları ka” karışımının, makroekonomik dikkat çekti: “Yurtdışı borç çevir- sorumsuzca tüketildiği için. yasla bireysel kredisi borcunu ödeme- lar sırasıyla yüzde 76.2 artışla 512 bin me oranları düşecek. Tez zamanda ve mali istikrar riskleri düşürmek- yen kişi sayısı yüzde 7.9 artışla 116 534, yüzde 122.2 artışla 402 bin 514 sizin kamu finansmanı ve kamu dö- aklıselim politikalara dönülmezse Adalarda bayram... bin 276, bireysel kredi kartı borcunu ve yüzde 83 artışla 748 bin 437 kişiye döviz likiditesi sorunu yaşanabi- viz pozisyonuna yönelik riskleri ar- ödemeyen kişi sayısı yüzde 107.5 ar- yükseldi. l Ekonomi Servisi Topluma tutulan ayna... tırdığını belirtti. Fitch yaptığı de- lir.” l Ekonomi Servisi Uzaktan bakıldığında kum taneleri gi- bi görünen insan selleri tam da aynı ta- rihteki başka görüntülerdi. Ücretsiz şehir içi ulaşımı fırsat bilen halkın İstanbul’un 10 mİly Ar dol Ar deniz kenarlarına, adalara akını. Uzun Tamir ve yedek parça LPG ETKİSİYLE kuyruklar, kapasitesinin üzerinde yolcu sektörün tahmini büyüklüğü taşıyan vapurlar, sokaklarda, marketler- Mutfak tüpü de insan seli... Her bayramda artık ola- ğan hale gelen görüntüler; akşamın iler- leyen saatlerinde ortalık sakinleşince ge- yine zamlandı riye kalan çöp dağları, savrulmuş poşet- ler, pet şişeler, idrar kokuları... Evet bir- nerji maliyetlerindeki artışın kaç esnaf dışında adalılar durumdan Eyurttaşa faturası gittikçe ka- memnun değil. Ama bu yazının konu- barıyor. Yılbaşından bu yana da- su evlerine kapanmak zorunda kalan biz ğıtım maliyetleri ve benzeri ma- adalıların şikâyetleri hiç değil. Çünkü ge- liyetlerdeki artışla sürekli zam- len ziyaretçilerin hiçbir suçu yok. Onlara lanan mutfak tüpüne bir zam da sanki düşmanmış gibi bakmanın bu yüz- otogaz (LPG) fiyatları nedeniyle den hiç anlamı yok. geldi. Önceki gün LPG’nin litre- Uçurumun sadece maddi değil kültü- 5 mİly Ar dol Ar sine gelen 28 kuruşluk zam, 12 rel de olduğunu tüm çıplaklığı ile orta- Tamir ve yedek parça kiloluk mutfak tüpüne 6 lira ola- ya seren, topluma tutulan ayna ücret- sektörünün tahmini rak yansıdı. Ocak ayında 238 li- siz bayram günleri... Ama aynı zaman- ithalatı ra olan 12 kiloluk mutfak tü- da kendimize de tuttuğumuz ayna. Uçu- pü son zamla birlikte 315 liraya rum büyüdükçe her iki tarafta da, değer- yükselmiş oldu. Aynı süre içeri- ler kaybının, yozlaşmanın derinleştiğini sinde otogazın litresi ise 9.05 li- gösteriyor bu ayna. Sokaklarda nereye yenisini alamayacak olan yurttaş, elindeki araca daha iyi bakmaya başladı radan 10.99 liraya çıktı. gittiğini bilmeden sürü sepet dolaşarak elindeki çöpü umursamazca yere atan l Ekonomi Servisi ile “gelenleri aşağılayan, dışlayan, üstten bakış ile ahlak dersleri veren” arasındaki fark nedir sizce? Otoda ‘tamir’ patlaması Evet bir sorun olduğu kesin ama çö- züm ortaklıkta dolaşan “SİT alanı Adalar’da ücretsiz ulaşıma hayır!” gibi imza kampanyaları değil. Çözüm belli bir nı söyleyen Sezmiş, sözlerini şöyle sür- ALİ CAN POLAT kapasite belirlemesi yapılarak Adalar’a dürdü: “Bizde de bu fiyat 2 bin 500 li- İthalatı önleyen girişe izin verilmesinde, çözüm gelenle- üksek enflasyonla alım gücü her ge- raya çıktı tabii. Kullanıcılar artık, kas- rin ihtiyaçlarını karşılayacak seyyar tu- Yçen gün düşen yurttaş, her konuda koya yaptırmıyor tamiri. Arabaya yatı- desteklenmeli YıLLıK ar Tış Yüzd E 160 valetlerin belirli yerlere konmasında, çö- daha çok bakım ve tamire yöneldi. rım aracı olarak baktığı için ‘Kaskoda züm adalara gelişlerde değil dönüşler- Düşen alım gücü ve düşük ücret ar- tamir kaydı olursa satarken değeri dü- Perakende cirosu de ek seferler konmasında. Vapur yol- utoking Genel Müdürü Bar- tışları nedeniyle daha önce ayakkabı ve şer’ diye düşünüp mümkün olduğun- culukları süresince tıpkı boğaz turlarında Abaros Özkök, yurttaşın tami- beyaz eşya tamircilerine akın eden tü- ca ucuz parçalarla ucuz işçilikle tamir olduğu gibi adaları ve özelliklerini, koru- enflasyonla coştu re olan ilgisinin arttığını, bu yıl me- keticiler, yeni araç fiyatlarının bir yıl- yapmaya çalışıyorlar. Bu da trafik gü- manın önemini anlatan sesli dinletiler ya- kanik onarımda yüzde 400, kapor- da yüzde 200’den fazla artmasıyla özel- venliğini riske sokuyor.” ÜİK’in dün açıkladığı “Pera- pılabilir. Adalı gönüllü gençlerden gelen- ta bakımda yüzde 120 büyüdükle- likle son dönemde de oto tamircileri- Lastikçilik yapan Rıza Mahremov ise Tkende Satış Endeksleri, Ma- lerin bilgilendirilmesinde aktif rol alabilir- rini vurguladı. ne büyük ilgi göstermeye başladı. Ayrı- son bir yıldır ikinci el lastik (çıkma) fur- yıs 2022” raporu, yüksek enf- ler. Daha birçok öneri geliştirilebilir.. Yüksek sıfır araç fiyatları nede- ca araç fiyatlarına paralel olarak artan yasının başladığını söylüyor. Öyle ki pi- Evet, çöpünü atan da, rahatsız edici lasyonun perakende cirola- niyle araç yaşlarının arttığını ve da- yedek parça fiyatları da “değiştirmeye- yasada çıkma lastik bulamayacak duru- şekilde sesli müzik dinleyen de var ama rı üzerindeki etkisi bir kez daha ha sık tamir yapıldığını belirten Öz- lim onaralım” dönemini başlattı. Araç ma geldiklerini söyleyen Mahremov, “Sı- yorulmuş çocuklarını omuzlarına alarak ortaya koydu. kök yaşadıkları sorunları ise şöy- tamirine talep iki katına çıkarken ye- fır alsa 8-9 bin lira tutacak dört lastik, taşıyan ana babalar, begonvillere sarıl- Buna göre sabit fiyatlarla pe- le anlattı: “Maliyetlerimiz yüzde dek parça fiyatlarının da yüzde 200’den çıkma olunca 5 bin liraya geliyor. Es- mış evleri, muazzam köşkleri, bahçeleri rakende satış hacmi yıllık bazda 100’den fazla arttı, özellikle kira hayranlıkla seyredenler de var. Aralarında fazla arttığını söyleyen tamirci esnafı, kiden 4-5 yıl kullandığı arabayı satıp yüzde 20.8 arttı. Bu kapsamda ve enerji fiyatları inanılmaz. Bu ilk kez deniz yolculuğu yapanlar da var. yurttaşların yetkili servislerden koptu- yeni araba alırdı insanlar, şimdi las- gıda, içecek ve tütün satışları artışlar maalesef ki müşterileri- Adalının “Burası mahvoldu” diye baktığı ğunu ve ikinci el yedek parçaya yönel- tiği 10 yıl kullanıyorlar” dedi. Araç yüzde 5.1, gıda dışı satışlar yüz- yer, onlar için “muhteşem” bir güzellik. mize de yansıdı.” Ayrıca sektörün diğini belirtti. kilit tamircisi Ercan Kaycan ise şöyle de 34.3, otomotiv yakıtı satışla- Uçurum derinleştikçe “karşımızdaki- çok büyük bir ithalatı önledi- konuştu: “Geçen yıl 800 lira olan rı yüzde 10.9 arttı. Buna karşın nin gözü” ile de bakabilme, empati ku- ğini söyleyen Özkök, “Şir- Fiyatlar üçe katladı ön cam bugün 3 bin lira oldu. cari fiyatlarla perakende cirosu rabilme yeteneğimiz de azalıyor. Çö- ket olarak yılda 100 mil- Vatandaş sürekli ‘Parça değiş- İstanbul Sanayi Mahallesi’nde yıllar- yıllık bazda yüzde 139.9 arttı. züm dışlamada değil, birlikle yaşayıp, yon dolarlık ithalatı önlü- tirme onar’ diyor. Artık ya- dır tamircilik yapan Mehmet Sezmiş, Bu kapsamda da gıda, içecek ve birlikte yol alabileceğimiz düzeni, siste- yoruz. İhracatçıya verilen ma tutmaz parçalar oluyor artık ucuz yedek parçaların revaçta ol- tütün satışları yüzde 98.6, gıda mi kurmada... destek bizim gibi sektörle- yalvarıyoruz adama ‘Bu duğunu söyledi. Geçtiğimiz yıl 1500 li- dışı satışlar yüzde 138.2, oto- re de verilmeli” dedi. kapı yolda düşer değiştir raya yapılan bir periyodik bakımın yet- motiv yakıtı satışları yüzde 235 artık’ diye.” kili servislerde 4 bin 500 liraya çıktığı- arttı. l Ekonomi Servisi TMO Barbaros Özkök Tür KONFEd ’d EN ÇaĞrı alım için 2022 yılı Mayıs ayında, aylı K artış yüzde 0.5’te Kaldı KıSa... KıSa... ‘Ortak geleceği çiftçiye l TMSF, “Ak-Süt/ALB Ticari ve İk- tisadi Bütünlüğü” için satış ihale- Sanayi üretimi yerinde saydı inşa etmeliyiz’ gitmeli si açtı. Resmi Gazete’deki ilana göre muhammen bedeli 131.7 ürk Girişim ve İş Dünyası Kon- ÜİK’in dün yayımladığı “Sanayi Üretim törü endeksi yüzde 0.3 arttı. Tfederasyonu (TÜRKONFED), 15 milyon lira olan şirket için ihale TEndeksi, Mayıs 2022” raporu, üretim- Mevsim ve takvim etkilerinden arın- HP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bazı 23 Ağustos’ta yapılacak. Temmuz Demokrasi ve Milli Bir- deki artışın sınırlı kaldığını ortaya koydu. dırılmış üretim ise önceki aya (aylık) kı- Cbölgelerde hasadı başlayan bazı bölgelerde lik Günü için açıklama yaparak ör- l Aksa Enerji Üretim, Kazakis- Buna göre takvim etkisinden arındırıl- yasla yüzde 0.5 arttı. Aylık değişim önce- ise iklim nedeniyle hasadı sarkan hububat üre- tan Enerji Bakanlığı tarafından gütlü kötülükle mücadelenin yolu- mış sanayi üretimi, geçen mayısta 2021 ki ay yüzde 0.0’dı. Bu kapsamda da ma- ticileri ile görüştü. Primle birlikte 7 bin 400 li- nun hakikatin güçlenmesi ve ya- düzenlenen 240 MW kurulu gü- yılının aynı ayına (yıllık) kıyasla yüzde dencilik ve taşocakçılığı sektörü endek- raya ulaşan buğday alım fiyatının çiftçinin ilgisi- ce sahip olacak Kızılorda kombi- yılmasından geçtiğine dikkat çek- yüzde 9.1 arttı. Bu yıllık artış önceki ay si yüzde 3 azalırken, imalat sanayi sektö- ni çektiğini bu nedenle üreticilerin bu yıl Toprak ti ve “Bunun için de hepimiz aktif ne ısı ve enerji santralı kapasite yüzde 10.8’di. Bu kapsamda yine mayıs- rü endeksi yüzde 0.8 arttı. Elektrik, gaz, Mahsulleri Ofisi’ne (TMO) ürün vermekte istek- ihalesini kazandığını duyurdu. birer yurttaş olarak memleketimi- ta yıllık bazda madencilik ve taşo- buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağı- li olduğuna işaret eden Gürer, “Çiftçi istiyor ki zin huzurunu ve mutluluğunu dü- l Quick Finansman’ın, BDDK’den cakçılığı sektörü endeksi yüz- tımı sektörü endeksi de yüzde 0.3 TMO tarafından gelip alım yapılsın. En azından faaliyet izni onayını alarak sek- şünmeli, ayrımcılık ve nefret söy- de 5.7 azalırken, imalat sa- azaldı. Hazine ve Maliye Baka- nakliye giderleriyle uğrayacağı zarardan kur- lemlerinden uzak durarak ortak töre adım attığı açıklandı. Şirket, nayi sektörü endeksi yüz- nı Nureddin Nebati ise sosyal tulmak istiyor. Bu nedenle TMO alım noktaları Maher Holding bünyesindeki Qu- geleceğimizi inşa etmeliyiz” dedi. de 10.7, elektrik, gaz, medya hesabından, “Sanayi oluşturup, çiftçinin buğdayını yerinde alacak bir l Ekonomi Servisi ick Sigorta’nın yüzde 100 iştiraki. buhar ve iklimlendirme ivme kazanarak güçleniyor” sistem oluşturmalı” dedi. Gürer, çiftçinin akar- üretimi ve dağıtımı sek- dedi. l Ekonomi Servisi yakıtta sübvansiyon isteğini de yeniledi.