Katalog

28 OCAK 2022 CUMA 14 kültür Kimin dilini koparalım? sezen aksu, bu ülkenin değeridir, sanatçısıdır. sadece şarkıcı değildir. Bir halk ozanıdır. Osman Şahin Şairdir. Bestecidir. yorumcudur. Elbette bu ülkenin aydınları, halkı sezen’i yalnız bırakmadı sman Şahin’in 46 Hadisesi Kuva- yı Milliye Köyü Arslanköy’de Sandık OOlayı (Cumhuriyet Kitapları, 2021) özün şehveti çok adlı kitabının kapağını görünce, kendimi ‘Avcı’ şiirini Fazıl Say tehlikeli bir du- 1950 yılının eylül ayında onunla ilk karşı- Srum. Promptera ba- laştığımız Dicle Köy Enstitüsü’nün (Diyar- besteleyecek kıp konuşmadığı zaman bakır/Ergani) geniş alanında buldum. Os- Yazgülü man, Mersin’in Arslanköyü’ndendi, ben Cumhurbaşkanı bile piş- AldoğAn Sezen Aksu’nun Erdoğan’a Diyarbakır’dan. Alanda enstitüye başlaya- man olduğu şeyleri söy- cak öğrencilere iç giyecek, ceket, panto- cevabı olan ‘Avcı’ şiiri leyebiliyor. Bizim gibi, lon, potin, şapka dağıtılıyordu. Sedef Kabaş gibi faniler ise bedelini gündeme damga vurmaya Ben, aile parçalanmasından dolayı 14 fena ödüyor. Cumhurbaşkanı, ben yaşına dek çıraklık yapıp okul yüzü görme- devam ediyor. öyle söylemedim, onu kastetmedim diğimden, ilkokulu, üçüncü sınıftan başla- deyip çıkıyor işin içinden, ona ba- yarak 16 yaşında bitirmiştim. Osman bitirip enstitüye girdiğinde 10 yaşındaydı. kıp işareti alıp da hedefe ok atmış Benim üzerimde yırtık pırtık bir panto- olanlar düşünüyor nasıl kıvırıp geri lonla kirli bir gömlek vardı. Osman, o za- döneceklerini! manki adıyla Amerikan bezinden uzun Olay bir mübarek cuma günü, na- don, paçavraya dönmüş bir gömlekle ört- maz çıkışında gerçekleşti. Cumhur- müştü çıplaklığını. başkanı cuma namazını eda edip, o O gün bize yeni bir öğrenime başlama- Fazıl Say nın yolu açılıyordu. kutsal mekandan çıkıp gitse ya? Eli- Ece Dağıstan Sezen ne bir mikrofon verildi, o da cami- Giyim kuşam Say Aksu nin içinde üstelik, “Hz. Havva Valide- Köy Enstitüleri, öğretmenlerle öğrenci- azıl Say, Sezen Aksu’nun mize, Hz. Adem Babamıza kimse dil ler arasında işbölümünün yaratıldığı eğitim FErdoğan’a yanıt olarak yazdığı “Av- uzatamaz, o dili koparmak bizim gö- kurumlarıydı. Alanın ortasına yığılan giysi- cı” adlı şiiri besteleyeceğini duyurdu. leri, bir yöneticinin gözetiminde üst sınıflar- revimiz” diye Sezen Aksu’nun birkaç Sosyal medya hesabından açıklama dan “ağabey”ler dağıtıyordu. Sırası gelen yıl önce çıkarmış olduğu bir şarkının, Sezen Aksu yapan Say, “Önümde ‘Avcı’ adında- giydiriliyor, giysi üzerine uymuşsa, topluca her nedense gündeme gelip tepkiler ki şiir. Nasıl bestelerim diye düşünü- hamama gidecekler arasına katılıyordu. çekmiş olan “cahil Adem ve Havva” yorum. Merak etmeyin, şairinden izin Osman, gün yanığı yüzü, derinlerden ba- yılmasını önledi. Dilini kesmek gibi sarmaş dolaş bir fotoğrafını paylaştı! sözüne gönderme yaptı! Oysa oradaki kan gözleriyle cin gibi bir çocuktu. Ne giydir- aldım. Kendisi bestelemeyecekmiş, bir Taliban jargonu, Saray’ın propa- Sezen’in yanında taraf tutmayı önle- cahil sözcüğü tasavvuf diliydi. Anla- dilerse içinde kayboluyordu. Sonunda kol- yapmak isterim bu durumda. Elimden gandacılarının bile hoşuna gitmemiş, mek için sağdan soldan daha ne bula- ları ellerinin üstüne düşen bir ceket, panto- yana? Cumhurbaşkanı’nın işaret fişe- gelenin en iyisini yapmaya çalışırım o günü izleyen gazetecilerden yayın- caklar diye beklerken NTV’deki tiyat- lon, ayağından fırladı fırlayacak potinle onu layık olmak için” dedi. ğini alanlar işi tehditlere döktü; kimi lanmamasını istemişlerdi ama camii roda Cumhurbaşkanı önceden hazır- da hamama gidenler arasına gönderdiler. Say, “Sezen Aksu’nun en anlamlı evinin önüne gidip açıklamalar yaptı, cemaatinden birileri paylaşmıştı lanmış yanıtlarını prompterdan sa- şiiri” dediği sözlere yapacağı beste- Osman’lı günler kimi “kafasına sıkarız!” demeye ka- ve tepkiler yayılıyordu. Hele Sezen kin sakin okudu. Gazeteci rolünde, ye 2023 için hazırladığı “Kadın Şair- dar götürdü tehditleri ve yanına kal- Ertesi günün sabahı ben 101, Osman Aksu’nun “Ben herkesim, sen beni düşük performansları dikkat çeken ler” adlı projesinde yer vereceğini de 186 numarayla enstitünün 1/B sınıfının öğ- dı. Ayasofya’nın eski imamı bile esti üzemezsin” yanıtı? “Sen Avcısın” arkadaşlar kekeleyerek yanıtlara belirtti: “Bir ‘kadın şairler’ projem- rencisi olmuştuk. O günden sonra yemek- yağdı. E Reis, söylemiş ya. ithamı? Sezen susmuş susmuş ama sorularını denkleştirdi. Ve Erdoğan den bahsetmiştim. 2023’e yetiştire- hanede, yatakhanede, oyun alanlarında, Sezen Aksu, bu ülkenin değeridir, patlamıştı: “Dilimi ezemezsin, Kim “Ben dilini koparırım sözünü Sezen ceğim. Gülten Akın, Birhan Keskin, eğlencelerde, tarım derslerinde, iş atölye- sanatçısıdır. Sadece şarkıcı değildir. Nilgün Marmara, Gonca Özmen, Lale Yolcu, Kim Hancı, Dur Bakalım!” Aksu için söylemedim ki?” diye 180 sinde birbirimizden hiç ayrılmayacaktık... Bir halk ozanıdır. Şairdir. Bestecidir. Müldür ve daha pek çok şair, genç “Yedisinde ne ise yetmişinde de odur” Bir de bestelesin, hepimizin diline derece çark etti! Ve Sezen Aksu’yu şairler de var, 15. yüzyıldan Zeynep derler. O günlerin üzerinden 72 yıl geç- Yorumcudur. Elbette bu ülkenin ay- düşecek bir şarkıyla! bile şaşırtacak derecede övgülerde Hatun da var. Elbette ki Sezen Ak- ti. Shakespeare’in deyimiyle, Osman bu- dınları, halkı Sezen’i yalnız bırakma- bulundu sanatçıya. su da var. Ve bence en anlamlı şiiri.. gün 82’sinde, “ömrü güze erişen”lerden bir Referandum yanlışı dı. Açıklamalar ve protestolar halk- yaşlı. O günlerde olduğu gibi, yine gülüne- Çalışmaya.” Halkın gücü tan geldi. Tıpkı ışıkları yakıp söndür- Gerçi birkaç çatlak ses çıkmadı de- cek bir şeyle karşılaştığında yüzüne hoş bir mek gibi pasif direnişler planlandı. ğil. 2010 referandumunda Sezen Bu, sosyal medyanın, halkın, top- kırmızılık yayılıyor, küçücük gözleri mutlu- “Şimdi şarkı söylemek zamanı” şar- Aksu’nun “Yetmez ama evet”çilerden lumsal tepkinin sonucudur. Dilimiz luk kıvılcımları saçıyor. Fazıl Say da bizim sonuna kadar sa- olması nedeniyle “niye sahip çıka- koparılacak diye susup üç maymunu Çocukluğun öyle bir gününde İbiş Alfa- kısı dillere pelesenk oldu. Her gece hip çıkacağımız, önüne kalkan olaca- be Öğreniyor adında bir kitap okuyordum. saat 21.00’de insanlar sokaklara çı- lım” diyenler oldu. Adalet Ağaoğlu gi- oynasaydık, Sezen Aksu, valizini top- ğımız bir sanatçımız, değerimiz, sesi İçimden, “Ben bir gülersem Osman on gü- bi Sezen de yanılmıştı. Bu algıyı ço- layıp İngiltere’ye taşınsaydı, dili ko- kıp Sezen’in şarkılarını yüksek sesle sadece sanat için değil, halk için, ül- ler” diye geçirdim, kitabı ona uzattım. söyledi, arabalarından, evlerinin bal- ğaltmak için olsa gerek Nagehan Al- parılacak sıradaki kim olacaktı? Fa- ke için çıkan bir aydındır! Kimseye çı, bir nefret objesi olan eşi Rasim zıl Say mı? Onun kafasını koparmaya Hafta sonları konundan çaldı. Duymamış olabilir- yem etmeyiz onları. Önce bizi çiğne- siniz, kar yoğunluğu daha fazla ya- Ozan Kütahyalı’nın Sezen Aksu’yla MHP hazırlanıyor, unutmasınlar ki Köy Enstitüsünde başkasından bir şey yip geçmeniz gerekir ki biz halkız! beklemez, kendi işimizi kendimiz görür- dük. Yatağımızı kendimiz düzeltir, yemek- te masayı biz hazırlar, toplardık. Her haf- ta sınıflardan biri derse girmez, enstitünün ayak işlerini görürdü. Fatma Girik için Şişli Belediyesi, Cemal Reşit Rey ve Teşvikiye Camisi’nde tören düzenlendi Yatılı okullarda cumartesiler, pazarlar sı- kıntılı geçer. Sıkıntıyı giderecek bir şey- ler bulurduk biz. Bir cumartesi öğle son- rasıydı. Ezberlediğimiz İbiş Alfabe Öğreni- yor’daki efendi, hizmetçi ağzıyla konuşup gülüyorduk. “Bu konuşmamızı arkadaşları- mızın karşısında da yapmak ister misin” di- ye sordum Osman’a. Birden yerimizden Fato’ya çoklu uğurlama fırladık, karşılaştığımız herkese “Yemekha- ne salonunda tiyatro var, sizi de bekliyo- ruz!” diye seslendik, koşarak gidip sahne perdesinin arkasında hazırlığa başladık. Ben efendiydim, Osman (İbiş) hizmetçi. Peçetelerden birini kravat yapıp boynuma geçirdim, İbiş’in elinde temizlik bezi vardı. Alfabeyi öğretmeye a’dan başlamıştım. Os- man, ağzını büküyor, a’yı öyle uzatıyordu ki salondakiler a! a! sesleriyle ona katılıyorlardı. O günden sonra enstitünün tiyatrocusu bizdik. Aramıza başka arkadaşlar da katıl- dı. Okuduğumuz romanlardan, öykülerden, tiyatro yapıtlarından örnekler seçip onları oynuyorduk... Osman Şahin’in öykücülüğünü, bu yol- daki başarılarını, sinemayla bağlantıları- nı, Arslanköy kitabının siyasal boyutunu Fatma Girik önümüzdeki hafta değerlendireceğim. Teşvikiye Camisi’ndeki cenaze töreninde Kültür ve Turizm Bakanı Meh- met Nuri Ersoy, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, CHP milletvekili Engin Altay’ın yanı sıra sanatçı ve vatandaşlar yer aldı. Fatma Girik’i millet ve devlet uğurladı. GEn Co E Rkal’dan Çocuk Esirgeme Kurumu’ndan koru- Nur Sürer de gözyaşları içinde yaptığı oRHUn ATMIŞ Fazıl say’a d EsTEk ‘İsmİ yucu aile olarak 12 yaşında tanışıp da- konuşmasında “Sevdiği insanların üze- eşilçam’ın efsane oyuncularından ha sonrasında yanına aldığı manevi kı- rinden elini çekmezdi. Hastalığında bile sta tiyatro sanatçısı Genco Erkal, İBB Başka- YFatma Girik, 24 Ocak günü 79 ya- Unı Ekrem İmamoğlu’yla ilgili yaptığı paylaşı- zı Ahu Aşkar ise anneliği usta sanatçı- arayıp sorardı” ifadelerini kullandı. ya Şaya Cak’ şında hayatını kaybetmesinin ardından dan öğrendiğini dile getirerek, “İyi ki mının ardından piyanist Fazıl Say’ın tehdit edil- dün İstanbul Şişli’den toprağa verile- Şişli Belediye Başkanı mesi ve hakarete maruz kalmasına tepki göster- annem oldu. İyi ki onun kızıyım. Onun- ‘Devrimciydi’ Muammer Keskin de aynı gün ceği Bodrum’a törenlerle uğurlandı. Gi- la gurur duyuyorum. Onu çok seviyo- di. Say’ın MHP lideri Devlet Bahçeli’yi içine kat- Girik’in basın danışmanı Bircan Silan, rik için ilk tören, 1989-1994 yılları ara- (24 Ocak) ölüm yıldönümleri tığı esprili paylaşımın gündem olmasının ardın- rum. O hâlâ benim annem, benim çınar “Devrimci, Atatürkçü bir kadındı. O as- olan Uğur Mumcu ve Gaffar sında belediye başkanlığı yaptığı Şişli ağacım” diye konuştu. dan, MHP’li isimden tehdit gelmişti. Tartışma- la korkmadı” diyerek başladığı konuş- Okkan’ı anarak başladığı Belediyesi’nin önünde yapıldı. Buradaki lar sürerken; Erkal’dan Fazıl Say’a destek gel- masında şunları söyledi: “Sanat dünya- konuşmasında “Emekçilerin törende konuşan Girik’in kardeşi Günay ‘Hep doğru seçimler yaptı’ di. Twitter’dan bir paylaşımda bulunan Erkal, mız için çok büyük kayıp ama Fatma Gi- hak aradığı her yerde o vardı. Girik, “Biz daha önceden Şişli’de abla- “Utanmaz troller ordusu, iğrenç yaratıklar, Fazıl Gazetemiz yazarı Zeynep Oral, “Beni rik benim için mavi direnişin simgesiy- Metin Göktepe cinayetinin mın adının verildiği kız yurdunun açılı- Say’ın kesip attığı tırnağı olamazsınız. Hadi baş- çarpan sonsuz yelpazesi olan oyuncu- di... Her şeyden önemlisi onun için insan çözülebilmesi için attığı şını Muammer Keskin ile planlamıştık. ka kapıya” ifadelerini kullandı. l Haber Merkezi luk yeteneğiydi” ifadelerini kullanırken, olmaktı. Şan şöhret para pul hiçbir şey adımlar hâlâ aklımızda. İsmini Çok hoşuna gitmişti. Bu toplantı ola- Girik’in efsaneleştiği oyunculuklarını sı- değil insanların kalplerine dokunabilmek ebediyen yaşatmaya devam caktı zaten. O bunları görüyor olacaktı. raladı. Oral, “Fatma Girik hep ‘İyi insan onun için hayattaki en kıymetli şeydi. edeceğiz” dedi. Muhtemelen şu anda da görüyordur. En olmak çok zordur. İyi insan, her gün Bizler onu şu an belki madden kaybettik İmamoğlu: Atatürkçü, mutlu olduğu gün bugün olduğunu dü- seçimlerini doğru yapandır’ derdi. O ama içimizde yaşayacak.” şünüyorum” diye konuştu. seçimlerini hep doğru yaptı. Devrimci- Hülya Koçyiğit ise yaptığı konuşma- Girik’in yeğeni Fatma Ahu Turanlı da halkçı bir sanatçıydı likten yana yaptı, Atatürkçülük’ten ya- da “Atatürk ilke ve inkilaplarına bağ- şunları kaydetti: “Vicdanıyla, şefkatiyle ‘Haksızlığın karşısındaydı’ na yaptı... İyi ki yaşamlarımızdan Fat- lı bir insandı. Önemli olan arkamızdan yol göstericim oldu, gerektiğinde sırtı- BB Başkanı Ekrem İmamoğlu CRR’deki tören- Girik’in cenazesi daha sonrasında ma Girik geçti” diye konuştu. ‘iyi bir insandı’ dedirtebilmek. Fatma iyi mı dayadığım koskocaman bir dağ oldu. İde yaptığı konuşmada, “Sanatçılığının yanı sı- ikinci törenin yapılacağı Cemal Reşit bir insandı” dedi. O beni belki karnında büyütmedi ama ra sosyal yönü çok güçlü bir insandan bahsedi- Rey (CRR) Konser Salonu’na getirildi. ‘Menfaat peşinde koşmadı’ Fatma Girik’in naaşı, CRR’deki töre- kalbinde büyüttü. Seni her zaman çok yoruz. Daima halkın, emekçinin yanında olan bir CRR’deki törene kültür, sanat dünya- nin ardından dini tören için Teşvikiye seveceğim. İçtenlikle söyleyebilirim ki, Ediz Hun ise “Fatma’yla 1964 yılın- sanatçıydı. Dürüst, Atatürkçü, halkçı bir sanat- sından birçok isim ve vatandaşlar katıl- Camisi’ne getirildi. Girik’in cenazesi bu- o ülkesinin her bir ferdini, dağını, taşı- da tanıştık. Olağanüstü bir kadındı, dü- çıydı. Sağlam karakteriyle örnek gösterilen bir dı. CHP milletvekili Engin Altay, İstan- radan da 2015 yılında yaşamını yitiren nı, toprağını, kedisini, köpeğini, ağacı- rüsttü, mertti, menfaat peşinde hiç koş- şahsiyetten bahsediyoruz. İnsanların ruhunda bul Büyükşehir Belediye Başkanı Ek- 56 yıllık hayat arkadaşı Memduh Ün’ün nı, kuşunu, çiçeğini, böceğini her şeyi- madı. Tolstoy’un çok önemli bir özdeyişi böyle bir duruşu simgeliyordu. Türk sineması- rem İmamoğlu, CHP İstanbul İl Başka- yanına defnedilmek üzere Bodrum’a ni çok severdi. Hiçbir canlıya zarar gel- var: ‘İnsanın gerçek gücü, sıçrayışlarda nı Fatma Giriksiz anlatamayız. İBB olarak Fatma nı Canan Kaftancıoğlu ve Şişli Beledi- uğurlandı. Girik’in cenazesi, bugün Bod- sin istemezdi. Her zaman haksızlık ve değil, sarsılmaz duruştadır.’ Böyle bir ka- Girik’le ilgili bir kitap çalışması yapmaktayız. Bu ye Başkanı Muammer Keskin de töre- rum Merkez Camisi’nde öğlen kılına- vicdansızlıkların karşısındaydı. Ne mut- dın, böyle bir sanatçıydı. Türk sanat ale- çalışmalar sürerken bulaşacaktık, buluşamadık, ne katılan isimler arasındaydı. cak cenaze namazının ardından Torba lu ki o büyük sevgisi de hiçbir zaman mi için çok büyük bir kayıptır” şeklindeki içimde bir ukde kalacak” ifadelerini kullandı. CRR’deki törende konuşan Fatma Mezarlığı’nda toprağa verilecek. karşılıksız kalmadı.” konuşmasını gözyaşları içinde noktaladı. VEDAT ARIK