Katalog

Üniversite öğrencileri; öykü, şiir ve denemelerini kansu@cumhuriyet.com.tr SEÇICI KURUL: GENÇ YAZIN Işık Kansu (Eşgüdüm), Özcan Karabulut (Öykü), adresine gönderebilirler. Ferruh Tunç (Şiir), Öner Yağcı (Deneme). 29 EYLÜL 2021 ÇARŞAMBA MAKALE AYRILIĞIN Nörobilimin gücü ve gelecek HİKÂYESİ kabulü bilim dünyasında giderek artıyor. ELIF ÖZTÜRK OSMAN ŞAHIN University of California San Francisco’da SAINT BENOIT FRANSIZ LISESI 12. SINIF (UCSF) beynin ağır depresyonla ilişkili SABANCI ÜNIVERSITESI ELEKTRONIK on yıllarda nörobilim alanında yapı- fonksiyon bozukluğu veya felç gibi sağ- olan bölgeleri elektrotlarla 10 gün boyun- lan araştırmalar sonucu, beyinle ilgi- lık problemlerine sahip hastaların hayat MÜHENDISLIĞI ca tedavi amaçlı uyarıldığında semptom- Sli cevaplandırılan sorular giderek art- kalitesini yükseltmesi planlanıyor. Peki, larda önemli bir azalma gözlemlendi ve mış ve bir o kadar da ilginçleşmiştir. “Ge- BMI tam olarak nasıl çalışıyor? BMI siste- Ay ışığı vuran sokağın ortasında, hastadaki iyi hal durumu altı hafta boyun- leceğin meslekleri” arasında önemli bir mi, kişinin hareket etmesine yarayan kol bir resim gibi bana bakıyordun. ca devam etti. yere sahip olması beklenen ve bazı alan- ve benzeri uzuvlarını oynatma dürtüsü- Karanlığın içinden sanki birisi larda yapay zekâ teknolojisinden yararla- ne karşılık beyinde oluşan sinyalleri ana- ELEKTROTLARLA fısıldıyor, nan nörobilim, bir ülkede yeterince geliş- liz edip sinirsel aktiviteyi komutlara, son- ayrılığın haberini veriyordu. TEDAVİ YAKIN tirildiği takdirde fiziksel sağlık, psikolo- ra da harekete dönüştüren bir nörorehabi- Bu araştırmayı önemli kılan faktörlerden ji ve hatta pazarlama gibi birbirinden fark- litasyon teknolojisidir. biri, depresyon tedavisinde kullanılmakta lı alanlarda önemli adımların atılmasını Hastanın istediği uzvunu tam olarak is- Gözlerin gitme kal der gibiydi; olan antidepresan ve benzeri ilaçların yan mümkün kılacaktır. Nörobilimin gücü ve tediği şekilde hareket ettirebilmesi için ama sözlerin, bak hayatına diyordu. etkilerine maruz kalmadan tedavi olma- önemini daha iyi anlamak için bu alandaki BMI sisteminde makine öğrenme tekniği Sitem yok, sadece bir damla gözyaşı yı sağlayacak yeni bir alternatif sunması- güncel buluşlarla ilgili fikir sahibi olmak- kullanılarak sistemin doğru sinyalleri doğ- ve ağır yaralı bir kalp kaldı geriye. dır. Şimdilik hastaların iyi hal durumu altı ta fayda var. ru zamanda algılayıp göz kırpma veya ök- hafta sürse de bilimsel araştırmalar günü- sürme sonrası oluşan sinyallerle karıştır- TAMAMEN müzde son derece hızlandığı için tahmin- maması sağlanıyor. Yeo’nun dediğine gö- Izin verseydin, dokunsaydım özüne, ler yakın gelecekte elektrotlarla tedavinin re mevcut modellerle karşılaştırıldığında, KABLOSUZ çıkarsaydım içine giren ayrılık uzun vadeli etkisi olacağı yönünde. bu modelin kullanıcıya en büyük avanta- Dünya çapında, özellikle son zamanlar- canavarını, Bu iki çalışma ve daha niceleri, jı tamamen kablosuz olup rahat giyilebili- da nörobilim araştırmaları sayesinde çı- dokunsaydın içimdeki yetim nöroteknoloji ve nörobilimin önemine yor olmasıdır. ğır açan keşifler yapıldı ve hepsi de insan- çocuğun başına. dair örnek teşkil ediyor. Kaygı bozukluğu Üzerine araştırma yapılan bir lık yararına kullanılabilecek cinsten. Gün- ve depresyon gibi insanların günlük diğer önemli konu ise duygudurum cel buluşlardan birisi University of Kent hayata devam etmesini zorlaştırabilecek bozuklukları ve kronik depresyon ve Yonsei University kurumlarından araş- Bundan sonraki her mevsim sensiz psikolojik bozukluklara karşı bahsedilen tedavisi için gelecekte kullanılması tırmacıların, Woon-Hong Yeo liderliğinde geçecek, tarzda bir tedavinin geliştirilip BMI ve hedeflenen yeni terapi yöntemleridir. Gürcistan Teknoloji Enstitüsü’ndeki çalış- dönüp bakacağız geçen yıllara; benzeri nöroteknolojilerin yaygın olarak Beyin, elektriksel bir organ olduğundan maları sonucu tasarladıkları giyilebilir be- hüzünle veya sevinçle. kullanılması halinde hızlı sonuç elde depresyona neden olan beyin ağlarının yin-makine arayüzü sistemi. ederek sağlıklı ve işlevsel bir toplum istenen şekilde uyarılmasıyla daha Orijinal adı wearable brain-machine in- yaratma şansı ele geçiyor. sağlıklı bir ruh hali elde edilebileceği terface (BMI) olan teknolojinin, motor GÜLLER, Yaşanması gereken her şey yaşandı. So- ÖYKÜ na gelindi. Durduğum yerin ötesi diye bir Bir mayıs gecesi şey yoktu, dolayısıyla yerimde saymamın KARANFİLLER, manası da. İçimde bir şeyler büyütmekten DENIS DONIKYAN vazgeçiyorum. Geç alınmış bir kararla ha- GÜLÜŞÜN BAHÇEŞEHIR ÜNIVERSITESI SOSYOLOJI VE HALKLA ILIŞKILER ÇIFT ANA DAL fiflemeye çalışıyorum. NIYAZI HAKAN ALEV Herkesin bir “kimse”si vardır, “kimse” derken kastettiği gerçek bir “kimse”si. atıralarının kirlenmesinden kork- Bir mayıs gecesi, yatakta kıvrılmış ya- MARMARA ÜNIVERSITESI BSYO mayı bıraktığın gün, özgürleşecek- tarken kendimi küçücük hissettim. Küçül- Benim kimsem, beni koca bir yalana BANKACILIK BÖLÜMÜ Hsin. Özgürleşeceksin; çünkü geçmi- müş, un ufak olmuştum. Sadece kendime inandırmayı başardı. Göklere çıktığımı şe takılı kalmaktan vazgeçeceksin. Geçmi- değil, yanımdaki insana da yabancıydım. anneme fark ettiği anda ise ayaklarımın altından şin esiri olmayı hafife almak büyük aptal- Hangisi daha çok canımı yakıyor, bilmiyo- bu koca yalanı çekip aldı. Kendi yarattığı lık. Geçmiş uyuşturur. Uyuşmuş bir bede- rum. Kendime kızıp küsüyorum. Bu bir çö- yalanı değil de bir başkasının yalanını or- anne, güller, karanfiller pahasında nin sürüklenmeyeceği karanlık yoktur. züm mü, yoksa düşülen başka bir hata mı? tadan kaldırmışçasına kendini dürüst san- gülüşün, Bir mayıs gecesi, pencereden sarkmış si- Emin değilim. Şu an bulunduğum nokta- dı. Bu sahte dürüstlüğün heybetine bürün- bir gökyüzü daha var sanki ufkun garamı içerken bunları düşündüm. Göğe da hiçbir şeyden emin değilim ve bu beni dü ve hayatımdan çıktı. ardında delirtecek. En ufak bir kıpırdama bile be- baktım, yıldızların parıltısından utandım. Ben bir kimseyi sevdim, ama aslında be- ni başka bir yanlışa sürükleyecekmiş gibi Henüz çok genç bir yaşımda bu kadar has- saklanık, yitik ve daha geniş. nim bir kimsem yoktu. Benim hiç kimsem talanmış hissetmek bana ilk kez bu denli hissediyorum; çünkü doğrunun ne olduğu- sen gülümseyince, yoktu. nu artık kestiremiyorum. dokundu. Olduğum yeri sorguladım. Hâlâ beliren. Geriye, hiç kimsemin olmadığını anla- burada durabiliyor olduğum için kendim- yanlış bir düşünce belki bu, yaz manın verdiği ağırlıkla; o hiç kimseyi sev- den nefret ettim. RUH ANCAK EKSİLİR tanyerleri daha uygun gülüşüne memeye çalışmanın verdiği yükü sırtlan- İnsan, alçaldıkça alçalıyor ve bunun far- Hakikate uzağım. Ne yapsam olmaya- maya çalışacağım günler kaldı. ve kına varana dek bundan rahatsızlık duy- cakmış hissinde boğuluyorum. Kimseye “Evet, yapacağım bunu. Başladım bile. yenilmeyen sabrına. muyor; ancak ne zaman dibe vurduğu- kulak asmamanın, bildiğimi okumanın za- Öldürmek. Buck Jones’un tabancasını alıp nu hissediyor, işte o zaman kendine hay- rarını gördüm. Ruhum zarar gördü. Ruh Ve bitimsiz güzel görüşüne ve güm diye vurmak değil! Hayır. Onu yüre- ret ediyor. Bu kadar düşmüş olabileceğine ne kabuk bağlar ne de kaynar. Ruh, ancak yapısına her şeyin. ğimde öldüreceğim, artık sevmeyerek. Ve inanmak istemese de düştüğünü fark edip eksilir. Aldığı her bir darbe ruhtan bir şey- lanet okuyor. ler alır götürür. Ruhun telafisi yoktur. bir gün, büsbütün ölecek.” DENEME CESARETSİZ AŞK... KAZIM ÖZATAK dalından kopan bir yaprağın düşüşü VAN YÜZÜNCÜ YIL ÜNIVERSITESI SOSYAL BILIMLER ENSTITÜSÜ TARIH ANABILIM DALI gibi boşlukta kaldığımı geç anladım. Umutlarım sende yeşermişti ilk günden beri ve hiç düşünmeden başak verdi, sevda ikliminde. Kalbimin bir yüzüne kurtulayım, vuslatına ereyim ve senin esaretsiz bir aşkın kurbanı olmuş yansıyan sana olan sevgim, bağlılığım ve aşk özgürlüğünde kanat çırpıp uçayım. güneşinden mahrum doğrulmadan eğiyor bir kalbim var içime sığmayan seninle olan mutluluğumu yüreğimde her Sevginle dünyana doğru dileğimce toprağına, yeniden yaslıyor başını, ölüp Cve sürekli anılarımı tazelemekle hissettiğimde yine de kırılmış kanatlarım süzüleyim, sonra gelip başucuna konayım yok olmasına da razı olamadım ki onu meşgul duygularım söz dinlemiyor. Cam sana doğru uçmak için çırpınıyor. neşeyle ve bulutlara şarkılar söyleyeyim, yaşatmak için mücadele verdim kendime kırıklarıyla dolu içimin yaralarında Vazgeçmiyor, söz dinlemiyor kalbim ve yağmura arkadaş rüzgâra dost gibi karşı. Ama bir yere kadar dayandım, nefes almakta zorlanan, her gün can seni yaşamak istiyor sana varmak için içimi dökeyim hasbihal edeyim. Bir tükendim, yoruldum, hayat bulacak nefese çekişen ruhum ise bir celladın elinde yuvadan çıkmaya hazır kuş gibi nefes yanım haykırırken aşkını diğer yanım sahip değilim, o sendeydi çünkü. sanki. Bir kütük gibi doğrandığımı alıp veriyor ölümle dans eder gibi. Sana ise kararsızlığımın ve suskunluğumun sadece seyretmekle yetiniyorum, kaçıp doğrudur bütün yönelişlerim ve dikenli dehlizlerinde bir korkak gibi saklanıyor. kurtulamıyorum bu halimden, üstümden olsa da tüm yollarım hep senin sokağına Gönlüm bir savaşçı edasına bürünmüş, BEDELİ AĞIR BİR atamıyorum giydiğim bu ateşten gömleği. çıkıyor. Beni asıl yıkan ve gönlümü ama savaşacak gibi durmuyor karşında, Çaresizliğin pençesinde boyun bükmüş ÇIKMAZIN İÇİNDE tarumar eden şey ise kalbimin diğer seni kazanmaya değil seni kaybetmeye bir cesaretim duruyor karşımda ve iki Söylemek istediğini söyleyememek yüzünde beliren cesaretsiz bir aşkın çıkmış sanki bu yola. büklüm duran gönlüm karanlıklarımda ve onun önünde kelimelerin boğazında gerçeğiyle yüzleşiyor olmam ve beni Günlerce sensizliğin verdiği hüzünle sessizce yalnızlığın şarkısını söylüyor. düğümlendiğini hissetmek, sevdanın kahreden bu halimin beni esir alması, içimde büyük bir boşlukla yaşadım, Sürekli bir çıkış kapısı aramakla geçiyor elinde kalmış kararsız benliğimin bir beni mahkûm etmesidir kendine. aklımı kaybetmiş gibiydim, dolanıp zamanım. intikamıydı bana karşı. İçime işlenmiş durdum, sığınacak bir yer, gidecek bir gibi her gün dokuyor; sarıyor beni kapı bulamadım, çaresizlik koridorunda NASIL BİR YOL ÖLÜMLE DANS kördüğüm olmuş bu belirsiz halim boğulup kaldım öylece. Küçük yüreğine ve uçurumlara oynayan hissiyatım, BULAYIM? dünyalarımı sığdırdım, ama koca EDER GİBİ bedeli ağır bir çıkmazın içinde. Hayalin Bilmiyorum bu çaresizliğimi kime gökyüzüne sığamadım, karanlık geceye Yolun ortasında durmuş şaşkın bir hayalimde yaşıyor her an, şehirde nasıl izah edeyim ve kime dert yanayım, sarılıp uyuyamadım, gülmedi yüzüme yabancı gibiyim bu aşk yolculuğunda, varoşlara, sokak ve caddelere seni kimin dizinde ağlayayım, başımı hangi yarınlarıma doğacak güneşim. Bendeki bu yolum da yolculuğum da belli değil. sorduğum günler hâlâ aklımda, gönlüm duvara vurayım da çıksın içimde bu eli aşk acısı içime oturmuş bir devin ağırlığı Eli kolu bağlı bir viraneyim, sırtımda bulmak istiyor bir yerlerde, seni hiç olmadığı kadar ağırlıkta bir yükün kolu bağlı halim. Sana gelmek için nasıl gibi çöktü en derin yerime. Ve sevginden altında yol almakla ömür tükettim bu bir yol bulayım ki bu aşk esaretinden mahrumum, sıcaklığından uzağım kaybetmek ağır gelecek ona biliyorum.