Katalog

27 EYLÜL 2021 PAZARTESİ 8 DİZİ 2 BIN 500 AFGAN MÜLTECININ YAŞADIĞI ERZINCAN’DA ONLARIN GÖÇ YOLCULUĞUNA TANIKLIK ETTIK y y Açız ama ha atta ız! 4 Akşam çocuklarımın okuldan sağ salim eve 4 Prof. Dr. Haydar Efe ve uzman Nurcan Arıcı ile döneceklerini bilseydim hiç terk eder miydim evimi, Erzincan’daki Afgan mültecilerin yaşadıkları yerlere yurdumu! Evet, Türkiye’de de açız ama en azından gittik. Kâh açlar Kâh toklar “En azından çocuklarımız hayattayız, can güvenliğimiz var. okula gidiyor, laik bir ülkedeyiz” diyorlar. urada kafana göre yaşıyor- lında Türkiye’nin birçok ilinde yıl- Erzincan’da 2 bin 500 Afgan sun. İster kafanı kapat ister lardır Afgan göçmenler yaşıyor. Kimi 2 bin 500 Afgan mültecinin yaşadı- “Bkapatma. Benim yerime sen Türkiye’den üçüncü bir ülkeye git- ğı Erzincan’da onların göç yolculuğu- mezara girmeyeceksin ki. İster iç, is- menin hayalini kurarken, kimi bura- na tanıklık ettik. Aralarında mühen- ter içme. İster namaz kıl, ister kılma. da vatandaşlık almayı umut ediyor. dis olan da var, olimpiyatlarda ma- Doğru mu? Burada zorluk yok. Her- Erzincan Binali Yıldırım Üniversi- dalya kazanan sporcu da, polis de, kes özgür. Kimse kimsenin yerine tesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi asker de terzi olan da. Ama şu anda hesap vermeyecek ki. Türkiye’de is- Bölüm Başkanı Prof. Dr. Haydar Efe Türkiye’de hepsi birer vasıfsız inşaat ter diskoya git, ister namaza git.” ve uzman Nurcan Arıcı, en fazla Af- işçisi. Ortalama iki yıldır Türkiye’de “Akşam çocuklarımın okuldan sağ gan göçmenin yaşadığı şehirlerden olmalarına rağmen çalışma izinle- salim eve döneceklerini bilseydim Erzincan’da göçmenlerin nabzını tut- ri yok, kayıtsız çalışıyorlar ortalama hiç terk eder miydim evimi, yurdu- tu. Araştırma Afgan göçmenlerin la- siyle Türkiye’ye yoğun bir Afgan gö- Şehriban Kıraç, Prof. günlük 100 lira kazanıyorlar. Kâh aç- Dr. Haydar Efe ile mu! Evet, Türkiye’de de açız ama en çü başlarken özellikle sadece genç ik bir ülkede yaşama isteklerini göz- lar kâh toklar “Açız ama hayattayız Erzincan’da yaşayan azından hayattayız, can güvenliği- ler önüne seriyor. Yapılan çalışmaya erkeklerin gelmesi Türkiye’de halk- ya, en azından çocuklarımız okula gi- Afgan ailelerin hayat miz var.” ta ciddi tedirginlik de yarattı. Uz- göre, Afgan mültecilerin yüzde 96’sı diyor, laik bir ülkedeyiz” diyorlar. hikâyelerini araştırdı. “Bir Türk kadını olmayı çok ister- laik bir ülkede yaşamak istiyor. Mül- manlar şu anda Türkiye’de 1.5 mil- Prof. Dr. Haydar Efe ve Nurcan Arı- dim. Özgürce âşık olabilirdim, sevgi- yon civarında Afgan göçmenin varlı- teciler demokrasi, özgürlük kavram- cı ile Erzincan’daki Afgan mülteci- limle el ele dolaşabilirdim, çıkıp so- larına vurgu yaparken, özellikle mez- ğından bahsederken Cumhurbaşkanı lerin yaşadıkları yerlere gittik, on- kaklarda özgürce gezebilirdim.” Recep Tayyip Erdoğan’ın son açıkla- hepsel ve dinsel ayrımın yapılmadığı, ların yaşamlarına tanıklık ettik. Çı- Bir daha Bu sözler Afganistan’dan Taliban zul- yaşam ve giyim tarzlarına müdahale masına göre ise Türkiye’deki Afgan kan hikâyeler sarsıcı, canları payası- münden hayatları pahasına göç eden göçmen sayısı 300 bin. Türkiye’ye edilmeyen laik bir devlet ve herkesin na çıktıkları yolda ve Türkiye’de ya- binlerce mültecinin ortak cümleleri. korkusuzca rahat davranabileceği bir Afgan göçü son günlerin ana gün- şadıklarını ve geleceğe dair hayatla- o yola ABD’nin Afganistan’dan çekilme- dem maddesi olmasına rağmen as- ülkede yaşamak istiyorlar. rını dinledik. çıkmayalım ir yıl önce Türkiye’ye göç eden BHatemi ailesinin sekiz çocuğu var. Beşi okula gidiyor. Baba ülkesin- de Emniyet’te çalışıyormuş. Ancak Aynı cehennem gibi bombalı bir saldırıda bir gözünü kay- bediyor. Erzincan’da iş buldukça in- Sefergül Saliha ve Madine, şaatlarda çalışıyor. 200 TL kira ödü- Erzincan’da bodrum katta ŞEHRIBAN yorlar. Baba Hatemi’ye kulak vere- yaşıyorlar. Bir gün çamaşır KIRAÇ makinesi ve buzdolabı lim; “Burada insanlar çok iyi. Çünkü alacak kadar paralarının burası da Müslüman bir ülke. Ülkem- olmasını istiyorlar. de savaş var. O yüzden geldik. Biz Taliban’ı istemiyoruz. Taliban olma- sa tekrar ülkeme gitmeyi isterim. Bu- rada inşaatlarda çalıştığım Türk iş- çiden daha az para alıyorum. Bazen daha fazla da çalışıyorum. Başka şe- hire gitmek isteriz, iş nerede varsa oraya gitmek istiyoruz.” Çoğu ilköğ- retim çağındaki Hatemi ailesinin ço- cukları ise göç yollarında yaşadıkla- rı sıkıntılardan bahsederek bir da- ha o yola çıkmak istemediklerini, Türkiye’yi, arkadaşlarını çok sev- diklerini anlatıyor. Anne Hatemi ise Türkiye’nin çok güzel bir yer oldu- ğunu, bir daha Afganistan’a dönmek istemediğini diye getiriyor. Mühendisim ihammed Nasır Nuri, şu anda ne yapabiliriz, can güvenliği- MAfganistan’da devlet memuruy- miz yok. Afganistan’da tek başına dı- şimdi sanayide muş, orada memur olarak çalışmak şarıya çıkamazsın. Orada sevgilin fa- çok zor diye başlıyor söze. Gelin söz- lan olmaz. 16 yaşındaydım babam ev- çalışıyorum lerine kulak verelim: Orası Türkiye lendirdi. Keşke ben de Türk kadını gibi değil, elektrik yok, her yer ka- olsam, onlar özgürce sevebiliyor, sev- amayo- ranlık. Akşam kapınızı çalıp bir mek- gilim olurdu. Bir Türk kadını olma- Hun Omma- tup bırakıp memurluğu bırak yoksa yı çok isterdim, özgürce âşık olabi- ti 29 yaşında. öldürürüz derler. İşe gidip geldiğim lirdim, sevgilimle el ele dolaşabilir- Türkiye’ye pa- servisi iki kere bombaladılar. Tehlike dim, çıkıp sokaklarda özgürce ge- Atiki ve Süreyya, kick boks alanında madalya kazanmak için mücadele veriyor. ra kazanmak var diye geldim. Çocuklarım okusun, zebilirdim. Allah Türkiye’den ra- için değil, sade- mış. 18 yıldır sporla uğraşıyor, 4 yıl- O zaman çok küçük şeylere tepki ve- güzel yaşasın diye buraya geldim. zı olsun, bize yemek veriyor, ço- ce can güvenli- dır Türkiye’de. Şu anda Erzincan’da rirdim. Şu an b§enim için neyin iyi ne- Afganistan’da emniyet olsa orada ya- cuklarımızı okutuyor. Eşimin baba- ği için geldiğini inşaatlarda çalışıyor. Afganistan’day- yin kötü olduğunu biliyorum ve bana şamak isterim. Aynı cehennem gibi ya- sı ve kardeşini Taliban öldürdü. Bir vurguluyor. Ül- ken aynı zamanda polis olan Atiki, böyle saygı duyulmalı. Afganistan’da- şıyorsun. Sabah işe gidiyorsun akşam gecede kaçtık. İş bulsam çalışırım. Ommati kesinde bilgisa- tehditler aldım, ailemi öldürdüler ve ki kadınların bunu hissetmesi gere- eve dönüp döneceğini bilmiyorsun. Çocuklar küçük bez parası lazım. yar mühendisiy- Türkiye’ye kaçmak zorunda kaldım kiyor. Afganistan’da bir kadını insan Burada çalışma iznimiz yok diye 600 lira kira ödüyoruz. miş, iyi derecede İngilizce biliyor. Şim- diyor. Atiki Türkiye’de yaşadıkları- olarak görmüyorlar. Tek başına dışa- kaçak çalışıyoruz. Asgari ücretin de di Türkiye’de sanayide çalışıyor. Kadın olmak zor nı şöyle anlatıyor: “Sadece ekmek ve rıya çıkamıyorsun. Afganistan’da ka- altında para veriyorlar. Afganistan’da Afganistan’da aylık 2 bin 800 dolar Leyla Muradı, yedi yıldır Erzincan’da çay da olsa burada güvendeyiz. Türki- dınlar zorla evlendirilir. İyi günde kö- polistim, burada inşaatçı. Burası sa- maaş alıyordum. Her ay arabamı de- ye benden faydalanmalı. Ben zayıf biri tü günde onunla olmak istemiyor- yaşıyor. Afgan kadınların hayatının her dece emniyet için iyi. Yoksa para ka- ğiştiriyordum neredeyse, ama can gü- yerde zor olduğunu söylüyor. Dört çocu- değilim” nasıl Türkiye’ye hizmet ede- dur belki. İnsanların ne dediğini çok zanamıyoruz. Hastalansak hastaneye venliğim yoktu. Erzincan’a geldikten bilirim; spor alanında katkı sunabili- önemsiyoruz, kendimizi, mutluluğu- ğu olan Leyla, kendi ayakları üzerinde gitsek 80 lira ödüyoruz. Türkiye’ye sonra uçak bölümünü okudum. Benim de durmaya çalışan kadınlardan. “Evi ge- rim diye düşünüyorum. Burada inşa- muzu hiç düşünmüyoruz” diyor. Spor ilk geldiğimde kör, sağır, dilsiz gibiy- İstanbul’da, Ankara’da olmam lazım. atlarda çalışıyorum. İki gün çalışıyo- alanında iyi yerlere gelmek, madalya- çindirmek için merdiven siliyorum diyor. dim. Yol bilmiyorsun, dil bilmiyor- Ama o illere gidiş iznim yok, Burada Afganistan’da çocuk olmak da kadın ol- rum onu da sporuma harcıyorum. De- lar, kupalar kazanmak istediğini anla- sun. Biz vatandaşlık istiyoruz, şu an- üç gün Erzincan Üniversitesi’ne gidi- vamlı çalışırsam spor yapma gücüm tan Süreyya, “Türkiye’de şartlar bizim mak da çok zor. Taliban eşimin iki kar- da mahkûm gibi yaşıyoruz. Erzincan yorum; orada elektrikli drone, fırçasız deşini öldürdü. Orada Taliban gelip ev- kalmıyor. Geceleri hep yarın nasıl gi- için iyi değil, bize karşı samimi değil- dışında bir yere gitmemiz yasak. motor diyorlar onu yapmaya çalışıyo- dip çalışacağım diyorum. ler. Burada iş bulursan iyisin, bula- lerden alıyor çocukları. Açlıktan ölen ço- Türkiye’nin iyi tarafı kimse kimse- rum. Ben özgür, laik bir devlette çalış- cuklar çok. Ailem orada biz burada olan- Ben öğrenciler yetiştirmek istiyo- mazsan açsın. Buradan İsveç’e gitmek ye karışmıyor. Burada isteyen cami- mak istiyorum. İslamda en tehlikeli in- rum ama şu an elimde bir şey yok. istiyorum” ifadelerini kullanıyor. lara ağlıyoruz” diye anlatıyor. ye, isteyen partiye gidiyor. Laik bir san kimdir biliyor musunuz? Takva- 32 yaşında ve 5 çocuk annesi Madi- Bir şey biliyorsam başkalarına öğret- ülkede yaşamak istiyorum. sı çok fazla ama bilimi çok az insandır. mek farzdır. Tek istediğim bana maç ne iki yıldır Erzincan’da. Okuma yaz- YARIN Âşık olmak isterdim Bir okumuş insanın bir imamdan yet- mam yok diyor. “Afganistan’da ço- ayarlayıp göndersinler.” Görüştüğümüz tüm Afgan kadınla- miş derece daha yüksek fazileti var. cuklarımız okula gitmesin diye yol- LAIK BIR ÜLKE ÖZLEMI ILE GELDILER Hayatıma ben karar veririm rın ortak yönü bir daha Afganistan’a lara mayın döşendi. Ailemiz, kardeş- dönmek istememeleri. Özellikle Süreyya, sekiz yıldır Erzincan’da lerimiz Afganistan’da sonuçta ora- Taliban’nın kadınlara dönük son yap- yaşıyor. Ortaokul mezunu. Atiki’den sı bizim vatanımız. Ama can güvenli- AILEMI ÇOK ÖZLÜYORUM tığı açıklamalar onları çok ürkütüyor. kick boks dersleri alıyor. Süreyya ade- ği olmadığı sürece oraya dönmeyi is- “Orada hayvanların bile bizden daha ta kendi içinde bir devrim yapmış. temem. Buraya daha fazla Afgan gel- n Parigun, Türkiye’ye yapıyor. Ailem Afganistan’da, onları çok hakkı var” diye isyan ediyorlar. Kendi kararlarımı kendim veririm di- yeni gelenlerden. Tek çok özlüyorum. Burası çok güzel, mesini de istemiyorum. Çünkü her- kelime Türkçe çalışmak isterim ama çocuklar küçük. Sefergül Saliha, iki yıldır yerek yedi ay önce başörtüsünü çı- kes rahatsız oluyor” diyor. bilmiyor. Eşi n Muhhamed, ülkemde hem savaş Türkiye’de olduğunu söylüyor. El- karmış. “Ben de istediğim şeyi yapa- ölmüş bir Afganla vardı hem de iş yoktu, o yüzden Katkı sunmak istiyorum tisi ile bir apartmanın bodrum ka- bilirim diye başımı açtım. Hayatıma, evlenmiş. Yaşı geldim. Burada mutfak tezgâhları tında karşılıklı yaşıyor. Eşi üç ay- yaşayacaklarıma ben karar verebili- Atiki, ülkesinde ve uluslarara- 22 olmasına yapıyorum. 300 lira kira veriyorum. dır İstanbul’a gitmiş ama para yolla- rim dedim. Çevremden tepkiler de al- sı alanda kick boks alanında 31 ma- rağmen Patronum Türk işçiye daha yüksek mıyor. Üç çocuğu olan Sefergül, keş- dım. Ama insanların ne düşündükle- dalya kazanmış bir sporcu. 2015’te adamın iki veriyor, bana 2 bin 600 lira veriyor. ke eve bir çamaşır makinesi, buzdo- ri, ne söylediklerine takmıyorum ar- Ürdün’de olimpiyatlarda 60 ülke spor- çocuğuna Sigortam yok, patron diyor ki sen labı alacak kadar paramız olsa diyor. tık. Yedi ay öncenin Süreyyası ile şim- cusunu yenerek dünya şampiyonu ol- annelik yabancısın. Sefergül, “Afganistan vatanımız ama dinin Süreyyası arasında çok fark var. muş. İstanbul’da da bir maçta kupa al-