Katalog

10 26 EYLÜL 2021 PAZAR PAZAR YAZILARI ayet bir gün yolunuz Cenevre’ye Ş düşerse, en çok duyacağınız ke- BONJOUR! limedir Bonjour. Günaydın, merha- ba veya iyi günler anlamındadır. Ve de selamlaşmaya başlarsın. Para verip ver- bu şehirde genelde neşeli bir tınıyla söyle- Brüksel şenlendi! memek senin inisiyatifindedir ama bilirsin nir. Diyanet İşleri, günaydın kelimesini “ca- ki herkese bir bonjour’luk insanlık borcun hiliye dönemine ait” diye sakıncalı bulun- var. Bir de teşekkürlük. Dilenciyi reddeder- azen ıkınır sıkınır zorlarsın, grev ya- Bu sene ikincisi gerçekleştirilen ben sadece bizim Türklerle il- ca aklıma 80’lerin kült dizisi Dallas geldi. ken bile “No merci” (Hayır teşekkürler) de- Seyredenler bilir. Dizideki Ewing ailesi sa- par sözcükler, kâğıda dökülmez bir “Temiz Yürüyüş” etkinliği kap- gili olanını yazayım. “Ben meyi ihmal etmeyeceksin. Btürlü. Bazen de yazı kendini yazdırır, samında yaklaşık 250 gönül- bah kahvaltısında bir araya gelir, dakika- de Schaerbeek’liyim. Brük- Var olmanın dayanılmaz hafifliği, “bon- lar boyunca “Günaydın” derlerdi. Günay- sana sadece sırasıyla dizmek düşer. Akar lü Brüksel sokaklarından 65 sel’deki Türklerin hemşe- jour” dediğinde başlar bu şehirde. Te- bin sigara izmariti ve 30 tor- dın Bobby. Günaydın JR. Günaydın Pame- gider, yazdıkça yazarsın. Arabasız günde risiyim ama pek ilgilenmi- şekkür ettikçe devam eder. Ve var ola- la... Masadan kalktıktan sonra birbirlerini yürürken aslında bu haftaki pazar yazımı ba çöp toplandı.) yorlar benimle” dedi. “Mü- ERDİNÇ UTKU bilmenin gerektirdiklerini öğretirler sa- yiyecek olsalar da kahvaltıya günaydınsız yazdığımı sonradan fark ettim. zikte duygunun yerini tek- na. Hem de seslerini hiç yükseltme- başlamazlardı. Dallas’taki bu petrol zengi- Yaya olmak zor! O gün Brüksel’de arabasız gündü. Türk- nolojiye bırakması”ndan den. İsviçre’de bonjour’suz var olamaz- ni ailenin skandallarla dolu hayatları bizim- lerin yoğun olarak yaşadığı Schaerbeek Uzun sohbetten sonra kent yakındı, felsefik kelamlar ken, Türkiye’de özellikle kadınsan fark- kinden o kadar farklıydı ki, adeta bilimkur- Belediyesi’nde Türk Caddesi olarak bili- merkezine doğru yürümeye devam et- etti. Kötümser havayı dağıtmak istedim. lıdır durum. Bu kelimeyle aranda me- gu tadındaydı. Tek kanallı televizyonların nen Chaussee de Haecht’ta yolun tam or- tim. Brüksel Merkez Tren Garı’nın ileri- “Bir günlüğüne de olsa Brüksel şenlen- safe yoksa, varlığın tehlikededir. Taksi- karşısında, elde kestane kebap, herkes ek- tasından omuzlar yukarıda “Bugün kral sinden aşağı doğru Agora Meydanı’na miş” cümlesi döküldü dudağımdan. (8 Ni- de, asansörde, sokakta bir erkekle kar- randa onları izlerdi. Bense çocuk halimle benim” der gibi yürümenin zevki başkay- giden yol tıklım tıklım bisiklet doluydu. san 1929’da Brüksel’de Schaerbeek’te do- şı karşıya kaldıysan, üstü- düşünürdüm: “‘Ne çok ‘gü- dı. Fazla bisikletli de yoktu. Olivier Soka- Scooter ve bisikletliler, krallığıma son ğan ve bir süre orada yaşayan Brel, 9 Ekim ne üstlük yalnızsan, hele de naydın’ diyor bu yaban- ğı ile caddenin kesiştiği köşede bulunan vermişti. Otomobillerden kurtulduk der- 1978’de Paris’in varoşlarından Bobigny’de genç bir kadınsan, iyi gün- cılar...” Nasrettin Hoca ve eşeğine selam verme- ken şimdi de yolları paylaştığımız bisik- akciğer kanserinden yaşamını yitirmişti.) ler demeyi bırak, göz göze Büyüdüm... Ewing den geçmek olmazdı. 2006 yılında açılı- letliler ve scooter’larla başım dertteydi. gelmemeye uğraşırsın. İs- ailesinden bile daha şı yapıldıktan sonra önce eşeğinin kuyru- Çarpmamaları için sirkte ip üzerinde yü- Kazanana viçrelilere adap noksanlı- çok günaydın diyen ASLIHAN DAĞISTANLI ğu daha sonra da Hoca’nın sağ kolu kırı- rüyen cambaz gibi davranmak gereki- ğı gibi gelen şey, bizim ka- ağırlığınca bira insanların yaşadığı AYSEV lan Gallait Sokağı (Rue Gallait) üzerinde- yordu. Zaten Brüksel Belediyesi de şe- dınlarda “survivor” olmanın Tarihi borsa binası inşaat halindey- Cenevre’ye yerleştim. ki önceki 3 met- hir merkezinde yaya kuralıdır. Her gün bir kadı- di. Karşıya geçip tarihi Les Halles Saint- Sokakta yürürken, re 70 cm boyun- güvenliğini artırmak nın doğrandığı, taciz yapa- Géry’de Wilco Bosems’un “Brüksel’in asansöre binerken, garsonla konuşur- daki devasa hey- için bir kampanya nın yanına kâr kaldığı, giydiğinle, söyle- posta kutuları” sergisini gezmeyi geçir- ken... Bonjour da bonjour... Tanıdık ta- diğin sözle ceza indirimi alan canilerin kel kaldırılıp ye- başlatmıştı.”Mazeret dim aklımdan. Saint-Géry Meydanı’nda- nımadık, yaşlı genç, kadın erkek, her- Yok” olarak adlandı- fink attığı bir ortam olunca... Varsın bir rine bu kez 2018 ki binanın etrafı bir günlüğüne geçici ya- kes birbirinin gözünün ta içine bakıyor. bonjour’un eksik kalsın. Değil mi? yılında başka bir rılan kampanya, bi- Gülümsüyor. Sonra da bonjour diyor. rış pistine dönüştürülmüştü. Birazdan il- Aslında değil. Çünkü hayatta kalmak ile yerde Chaussee siklet, scooter veya Bonjour dememek ise büyük terbiye- ginç bir el arabası yarışması başlayacak- var olmak iki farklı şeydir. Bir bonjour’luk de Haecht’ta ve otomobil kullananla- sizlik. Misal... Mağazaya girdin, acelen tı. Her biri iki kişilik ekiplerden oluşan iki ince bir çizgidir. Diyanet’in başındaki Ali geçici olarak 1 rı hedefliyor ve “Yaya var. Reyonda müşterisiyle bir saat soh- el arabası yarışıyordu her keresinde. Bi- Erbaş’ın iddia ettiği gibi cehaletin değil, ak- metre 20 cm bo- her zaman yol hakkı- beti lastik etmiş bir tezgâhtara, kibar- ri el arabasına oturuyor diğeri el arabası- sine medeniyetin çizgisidir “günaydın” di- yunda minik bir na sahiptir; özellikle ca araya girip sorsan “Ayakkabı reyonu nı sürüyordu. Yarışmaya katılan herkese yebilmek. Statüden ve cinsiyetten bağım- heykel dikilmiş- yoğun alanlarda hızı- nerede acaba?” Tezgâhtar ya hiç isti- birer bira veriliyordu. Kazanana ise ağır- sız, özgürce, insanca yaşamanın simgesi- ti. Heykeli gören- nızı ve davranışlarını- fini bozmaz ya da kamu hizmeti yapan lığınca bira verilecekti. Brel’e karşı yüzü- dir bonjour. Kadın başına yolda göz göze zı diğer kullanıcılara ler “Manneken bir aktivist edasıyla önce bir “Bonjour” geldiğin adama “Günaydın” diyebilmenin mü kara çıkarmadı Brüksel. Sürrealizmin Pis (İşeyen ço- göre ayarlayın; sol- çeker, sonra da meşgul olduğuna da- ve bunun yüzünden tacize uğramayacağını başkenti sürprizlerine devam ediyordu. larken, karşıdan karşıya geçerken veya cuk) heykeli mi daha küçük yoksa Nasret- ir uzun bir nutuk. O bonjour’la haddini bilmenin özgürlüğüdür. Dönüş yolunda bedava bisiklet tamiri tin Hoca heykeli mi, diye sormadan ede- yön değiştirirken çok daha fazla dikkat- öğrenirsin. İster CEO, ister devlet baş- Medeni toplumlar konuşarak, birbiriy- yapan stantlara rastladım. Meşhur Met- miyor. 55.5 cm boyundaki minicik işeyen li olun; gözlerinizi yolda tutun ve diğer kanı ol. Sıranı beklersin. Senin zamanın le selamlaşarak var olur, cahiller ise sata- ropol Oteli’nin önünde içebildim ancak çocuğu dünyanın dört bir yanından mil- yol kullanıcılarına karşı daima nazik dav- kadar onunki de değerlidir. İki işi aynı şarak. Günaydın, bir insanın tanımasa da kafemi. Kuzey Tren İstasyonu’nun ya- yonlarca ziyaretçi geziyor. Minik ama se- ranın” gibi, özellikle kalabalık olan yaya anda yapmak yerine, her işini tam yap- başka birine verebileceği en hoş hediyedir. vimli olunabilir. Ancak yeni heykelin ge- nından “Brüksel’in Mahmutpaşası” adını bölgelerinde akılda tutulması istenenler- mayı tercih edenler ülkesidir burası. Var oluşuna yapılan bir selamdır. Hele ya- taktığım Rue de Brabant’a geçtim. Nor- çici yeri pek hocamızın şanına yakışmı- den oluşuyor. nına bir de tebessüm ekliyse en karanlık malde otomobillerin bile adım adım iler- yor. Etrafı çöp ve evsizler/sığınmacılar Eski kent merkezindeki büyük mey- Teşekkür etmenin değeri... gün bile biraz aydınlanır. Bize yakışan, bizi doluyor. İlgisizlikten ve belirsizlikten ya- leyebildiği caddede şimdi kral bendim dana Grand Place’e vardığımda adımsa- Hal böyle olunca emekçisi ezik bıra- ileriye götürecek olan günaydınlarımızdan ve kaldırımda değil, yolun ortasında yü- kındı Nasrettin Hoca. “Yanıma oturup fo- yarım yedi bini gösteriyordu. Alanda bir kılmış ülkelerden gelenler Cenevre’de mahrum kalmak değil, güven içinde “Gü- sur fosur sigara içiyor saatlerce sohbet rüyordum. Oradan eski Nasrettin Hoca kahve içer soluklanırım diye düşündüm afallar. Garsona bonjour demeden ma- naydın” diyebilme özgürlüğüdür. Adı üs- ediyorlar. Eşeğimle beni fark bile etmi- heykelinin olduğu yere uğradım. Heykel ama meydanda Brüksel Folklor Festiva- saya oturamayınca, güvenlik görevli- tünde aydın bir güne başlama çağrısıdır. yorlar. Üstelik sigara izmaritlerini de ye- çoktan kaldırılsa da yandaki düzeneğin li Folklorissimo’nun ikinci gün etkinlikle- si bonjour’suz suratına bakmayınca. Ki- Peki, Diyanet bir günaydını bile bizden re atıyorlar” diyen Hoca, kendisini bir ke- bir kısmı duruyordu. ri vardı. Bir gün önce başlayan ve Grand- min nesi olduğun senden başka kimseyi neden esirgemek ister? Bunun cevabını si- nara itilmiş, orada unutulmuş gibi hissedi- Eve dödüğümde adımsayara baktım, Place ve Manneken Pis heykeli çevresinde ilgilendirmeyince alışırlar. Anlarlar ki ya ze bırakıyorum.. Ama bu haberi duydu- yor. “Sokağa izmarit atana 200 Avro ida- günlük 17 bin adım ortalama hedefimi Brüksel ve uluslararası mirasını sergileyen bu deveyi güdeceksin ya bu diyardan gi- ğumdan beri Ewing ailesine bağladım, sa- ri ceza veriliyor ama Brüksel sokakları iz- fazlasıyla tamamlamıştım ama Nasrettin etkinliklerden oluşan festival ile eski kent decek. Dünyanın en refah şehrinde 180 bahları sıralıyorum: maritten geçilmiyor” Hocam demekle ye- merkezi cıvıl cıvıl olmuştu. Dev boyutta- Hoca’yı unutamıyordum bir türlü. 1 Ekim milletten gelen insan, bonjour diye diye Günaydın Pamela, Bobby. Günaydın JR... tindim. (Arabasız pazar, sadece yayalara Dünya Gülümseme Günü’nde hocamın ki elinde gitar bulunan Jacques Brel kukla- bu deveyi gütmeyi öğrenir. Günaydın Ali Erbaş. ve bisikletlilere, motorlu taşıtların sıkın- sını görünce “Brüksel tekrardan şenlenmiş durumuna dikkat çekmeye karar verdim. Sokakta sana broşür vermek isteyen- tısı olmadan başkent sokaklarının büyü- sayın Brel” dedim. Demez olaydım. Brel de le de kafede masana yanaşan dilenciyle [email protected] sünü keşfetme fırsatı vermekle kalmadı. doluymuş. İçini döktü. Çok şey anlattı ama [email protected] Z.ALEKSIA KAYAR & HAKAN KAYAR BULMACA ze de damga vurmuş görüntü ve ses mına gelen, Kıbrıs’taki Beşparmak SOLDAN SAĞA: kaydedilebilen küçük kutu... Nefis, Dağları’nda bir kale. 1/ Resimde gördüğünüz, geçen- derun... Şöhret. 15/ Jöle yapısında bir krem türü... lerde 85 yaşında ölen, yaratıcı dra- 7/ 100 m2 değerinde yüzey ölçü Ses taklidi yoluyla yapılmış kelime, manın Türkiye’deki öncülerinden birimi... Bir tür keten, patiska veya yansımalı sözcük. eğitim bilimci yazarımız... Mardin basma... Tinsel. 16/ Hastanelerde kullanılan ve açı- yöresinde ekşili erik yahnisine ve- 8/ Limon rengi... Bir tür beton del- rilen ad... Liste başı. lımı “Laboratuvar Bilgi Yönetim Siste- me aleti... Sessiz harf, konson. mi” olan kısaltma... Katıksız, duru, te- 2/ 9 Eylül 2018’de Serena Willi- 9/ Güney Avusturya’da, Doğu ams ile oynadığı Amerika Açık fi- miz. Karintiya’yı güney Steiermark’tan 17/ “Ayaşlı --- Kiracıları”: M.Ş. nalini kazanan Japon tenis oyuncu- ayıran bir dağ silsilesi... Yakalan- su... Geçen günlerde, yapılan kazı- Esendal’ın bir romanı... Helyum ele- mış, düşmüş. larda Urartulara ait mezar bulunan, mentinin simgesi... Birkaç keçiyo- 10/ Ukrayna’nın başkenti... Ölen Van’ın Gürpınar ilçesindeki bir Urar- lunun birleşmesinden oluşan bü- insanın vücudu... “Kimseye etmem tu kalesi. yük yol. şikayet, ağlarım ben halime / Tit- 3/ Açılımı ticari önemi olan kişi- 18/ Karaman’ın tarihi Sekiçeşme (Se- rerim --- gibi, baktıkça istikbalime” ler için havalimanında verilen özel kizçeşme) Mahallesi’nde bir cami... Ku- (Şarkı). hizmetler olan “Commercial Im- rumuş fakat ayakta duran ağaç. 11/ “Hey ağalar bir od düştü se- portant Person” un kısa yazılışı... 19/ Yunanistan adalarında bir ta- rime / Bir --- çeksem dağı taşı yan- “George ---”: 77 yaşında yaşamını til yöresi... Ray üzerinde işleyen mo- dırır” (Karacaoğlan)... Cüretkâr... yitiren Çek asıllı Amerikalı ünlü torlu taşıma aracı... Akıl. Öz odunu mor, dış odunu pembe caz müzisyeni... Bir çeşit göz has- 20/ İtalya’nın Lombardiya bölgesine renkli bir ağaç... Belli bir meslek talığı... Tarihi taş devrine kadar da- bağlı Varese ilinde bulunan bir komün... veya ihtisas kapsamı. yanan, kalesi, termal tesisleri, ta- İyice öğrenme, bilgi edinme. 12/ Birey... Niğde yöresinde, özel- rihi binaları, Türk minaresi ve kır- likle kurusu mangır çorbasına da ka- mızı şarapları ile tanınan Macaris- YUKARIDAN AŞAĞIYA: tılan, sulu ve ekşimsi bir çeşit erik... tan şehri. 1/ 1992 yılında “Ölü Erkek Kuş- Gelecekte, gelecek zamanda. 4/ Yazım... Satrançta özel bir hare- lar” adlı romanı ile Yunus Nadi 13/ Türk, Altay ve Tatar mitoloji- ket... Lazca “dünya” anlamına gelen Ödülü’nü kazanan yazarımız... Ye- lerinde koruyucu ruh... Belirti, iz, kelime... En küçük kareler yöntemini terli... “Matea ---”: Sultanlar Ligi ta- ipucu... Küçük kap... “Beyoğlu Be- ifade eden kısaltma. kımlarından Kuzeyboru’nun Hırvat yoğlu ---”: Eser Tutel’in bir kitabı. 5/ Yemin, kasem... Pixar’ın Ara- smaçörü. 14/ İsmi Arapçada “köprü” anla- balar, Arabalar 2 ve Arabalar 3 2/ “--- Babüroğlu”: Siyaset gündemi- filmlerinde yer alan kurgusal ka- ne dair yorumları ile dikkatleri çeken rakter... Açılımı “Deoksiribo Nük- Bu haftaki bulmaca ödülü emekli tuğgeneralimiz... Adalıların leik Asit” olan kısaltma... Uygur- “Moai” adını verdikleri, boyları 7 ile ca “Örnek, model” anlamında kul- 20 metre arasında değişen, Oster Ada- lanılır. sı’ndaki monumantal taş büstler. Kumpasa Karşı 6/ “--- Chatterjee”: 2018’in en çok İsim:......................................................................................................................................... 3/ Sarp dağlarla çevrili va- Komutan satan kitaplarından biri olan ve di... Japon anime ve mangaların- Adres:...................................................................................................................................... Mektupları ABD’de “Hastalık Nasıl Ortadan Kal- da güzel, şirin, saf karakterleri be- ................................................................................................................................................. dırılır” adıyla yayınlanan, “Doctor in V. Murat Tulga timlemek için kullanılan bir ta- Tel:.......................................................................................................................................... the House” adlı TV programıyla dün- Galeati Yayıncılık bir... İspanya’nın Sevilla kentinde ya çapında üne kavuşan İngiliz dok- 1907’de kurulan futbol kulübü. tor, yazar... Bir dönem siyasetimi- 4/ İşaret... Kamboçya’da bulunan dün- res ilçesindeki antik kent... Açılımı “Eskişe- Castro”: Che Guevara ile Fidel Castro’yu ta- yanın en büyük tapınak şehri... Kar kü- hir Ticaret Odası” olan kısaltma. nıştıran ve Küba direnişinde büyük rol almış remekte kullanılan büyük kürek. 12.10.2021 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulma- 8/ “Fi”, “Çi”, “Pi” kitaplarıyla da tanınan olan eski devlet başkanı. 12 EYLÜL 2021 - 5/ Eski Türk takviminde, on iki canın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında ya- “Akilah” mahlasını kullanmış yazarımız... Har- 14/ “Drina Köprüsü”, “Travnik Günlüğü”, 1849 KAZANANLAR: pılan çekilişte Vural Çavuşoğlu’nun Enkaz (Galeati Yayıncılık) hayvan adı ile anılan yılların her bi- man yerindeki sap yığını. “Lanetli Avlu” gibi kitaplarıyla da tanınan, Devrim Yenigün, Yurdagül Akkaya, kitabını kazananlar: ri ile eşlenerek gidilmek suretiy- 9/ Beyaz... “--- Köyü”: Dr. İlker Selman’ın 1961 yılında Nobel Edebiyat Ödülü alan ya- ZONGULDAK, Şahin Özkök, le bir çağı (60 yılı) oluşturan şip- Gültürk Koroğlu, Hasan Basri yazdığı bir roman... Rusya’nın her yerinden zar... Orta... “--- Musa”: 14’üncü yüzyılda Ma- Demir, İslam Bayraktar, Hakan kan (on boy) adı verilen daireler- tıp topluluğunu bir araya getiren Rus Sağ- li İmparatorluğu’nun yükseliş dönemindeki im- Öztop, İSTANBUL, Fevzi Disanlı, den sekizincisinin adı... Konya lık Haftası Uluslararası Bilimsel ve Pratik paratoru. Öner Bölükbaşı, BALIKESİR, Ali Beyşehir’de kadınların tarhanaya Forumu’nun bir parçası olan fuar. 15/ “--- Marwan”: “Vadi”, “Küçük Kuşlar”, Murtaza Yerlikaya, MALATYA, verdikleri ad... Namibya’nın kuzey- 10/ En iyi geleneksel Hanukkah yemeği ola- “Costa Brava” gibi filmleriyle de tanınan Sami Gürhan, MERSİN, Hatice batısında yer alan ulusal park. rak bilinen patates krepleri yemeği... Sri Lan- Lübnanlı oyuncu... Uygulamalı, tatbiki. Yıldıran, Mahir Yücel Keskin, Tahir Erçatan, İZMİR, Ali Çıtak, 6/ İnsan vücudundaki en büyük ar- ka ülke kısaltması... Armağanlar, bahşişler, ih- 16/ Refik, refika... Dolayı, naşi. EDİRNE, İris Ergin, Azmi Kişnişci, ter... “Sandman” isimli çizgi roman se- sanlar. 17/ Tellür elementinin simgesi... Bağlantı- Savaş Sönmez, ANKARA, risinin de yaratıcısı İngiliz çizgi ro- 11/ Karşı çıkış... Kadınlaşmış, kadın kılı- yı koparma, ilgisizlik... Geçerli olan, yürür- Erdal Barın, SAKARYA, Memiş man yazarı... Facial sinirin elektriksel ğına girmiş olan erkek... Bacakları sıkı saran lükte olan. Mutlu, KIRIKKALE, Metini Duyar, uyaran ile uyarılması sonucu oluşan özel kumaştan yapılmış bir pantolon türü. 18/ Almanya’da doğan idealist Alman filo- ESKİŞEHİR, Mecit Çenesiz, Kadriye Ceylan, BARTIN, Ekrem kas aktivitesi ölçümü olan “Elektronö- 12/ Argoda “Sarhoş”... Açılımı “Türk Prosto- zof... Tutsaklık, kölelik. Örsyapan, BURSA rografi” nin kısa yazılışı. donti ve İmplantoloji Derneği” olan kısaltma... 19/ İstanbul’dan alınarak Avrupa’ya taşın- Not: Bulmaca yanıtlarını bundan 7/ ABD’nin kriptoloji üzerine uz- Bir bağlaç... Ülkemizde daha çok Trakya bölge- mış ve bilimsel adı da İstanbul’da bilinen adı böyle [email protected]. man olan bir teşkilatının kısa yazı- mizde görülen “Sütleğen” olarak bilinen bitki- “gülibrişim” olan bir bitki... Alınmış bir şe- tr veya (0212) 343 72 69 numaralı nin EPPO küresel veritabanındaki kodu. yi geri verme. lışı... Kâhin Tanrı Apollon’un Ana- faksa gönderebilirsiniz. Posta ile dolu’daki iki önemli kehanet merke- 13/ Bilerek inkâr eden; bile bile yalan söy- 20/ “--- Hatun”: Selçuklu hükümdarı I. gönderilen yanıtları gazetemizin leyen... Umut, istek... Ucu yanık odun... “--- Melikşah’ın eşi ... Üstü kapalı bir biçimde. adresine yollayabilirsiniz. zinden birisi olan İzmir’in Mende-