Katalog

gorus@cumhuriyet.com.tr 25 AĞUSTOS 2021 ÇARŞAMBA 2 olaylar ve görüşler AtAtürk Evi’ndEn kocAtEpE’yE... HES’ler ve sonrası duk. Sabah 05.30’da topçu ate- MUZAFFER DİLEK PROF. DR. KAYA ÖZGEN Yaşanan afetten yeteri kadar ders alınarak hiç olmazsa bundan şimizle taarruz başladı.” YÜKSEK İNŞAAT MÜHENDİSİ ESKİ AFYONKARAHİSAR VALİSİ / sonra benzer hataların önüne geçilmesi gereği açıktır. Yine de söz Gazi Mustafa Kemal konusu dersin yeterince alınmadığı anlaşılıyor ve hâlâ dere yataklarına yerleşim EMEKLİ DANIŞTAY ÜYESİ Paşa’nın Kocatepe’ye çıkma- eçmişte bir dönem HES dan önce konuk edildiği ve son izni veriliyor. Bölgede yaşanan nispeten küçük ölçekli afet sonrası, Giresun Yeni furyası yaşandı, bunlar eçen yıl salgın nedeniy- kez haritaları incelediği Hacı- Giçin devletçe teşvikler çı- Dereli’de yenilenen ev ve işyerlerinin yine dere yatağına yapılmasını anlamak Gle “Zafer Yürüyüşü” yapı- velioğlu Konağı’nın restoras- karıldı, üretilen enerjinin alı- mümkün değil... Böylesi aykırı işler için Almanların “Kafayla duvara girmek” lamayınca başladığımız gü- yonu, 2003 yılı içerisinde ta- nacağı garanti edilerek yapım- nü hatırladım. Hayır, aslında şeklinde ilginç bir deyişleri var, bizimki de tam o hesap! mamlandı. 2004 yılı nisan ayı ları özendirildi ve yeterlilik- o yürüyüş bizden çok önce ya- itibariyle yaşayan bir kültür lerine bakılmadan birçok fir- pılmıştı... ve işletmeci ile idare arasındaki merkezi olarak, 2005 yılında maya ruhsat verildi. Bu uygu- Tarihimizde önemli bir yeri da Şuhut’tan Kocatepe’ye ula- sözleşme koşulları incelenmeli, lamada sistem son derece ba- bulunan Hacıvelioğlu Konağı şımı sağlayan 19 km’lik “Zafer değerlendirme yapılarak hiç ol- sit: Derenin önüne bir set çe- hakkında yerel basında çıkan Yolu”, “Atatürk Çeşmesi” ile mazsa bundan sonra benzer so- kiliyor, mini bir baraj oluştu- haberlerden sonra konağı ve birlikte hizmete açıldı. runların ortaya çıkmasının önü- ruluyor, biriken su basınçla ve tarihi olayların yaşandığı alan- Zafer Yolu’nun geçtiği vadi- ne geçilmelidir. Tüm bu olum- borularla türbin denilen dü- ları incelemek üzere Şuhut il- yi görmeden bu güzergâhtan suzlukların ışığında, ilgili yöne- zene akıtılarak elektrik üreti- çesine gittim. Konağı gezdik- sevk edilen askerlerin karşı- tim kadrolarının zafiyetinin or- liyor. Bu uygulamanın, coğra- ten sonra, ilçede bulunan bir laştıkları zorlukları ve savaş taya çıktığı kabul edilmelidir. fi yapısı nedeniyle Karadeniz camiyle ilgili dedemden ço- araç gereçlerinin naklindeki Bölgesi’nde yaygın olduğu bi- cukluğumda dinlediğim öykü- güçlüğü anlamak ve anlatmak Sonuç ve öneriler liniyor. Büyük bir yıkımın ya- ler canlandı belleğimde. De- oldukça zordur. Üstelik bu Belirtilen fahiş hatalar sonu- şandığı Kastamonu Bozkurt‘ta- dem Uzun Çapan, Büyük Ta- zor yolculuk, atların ayakla- cu, sular önüne kattığını aldı gö- ki HES de bunlardan biri(ydi)... arruz öncesi İsmet İnönü’nün rına keçe ve kağnıların teker- türdü; büyük mal kayıpları bir Ezine Çayı üzerine kurulan sis- karargâhında, Kurmay Başka- leklerine ot sarılarak sessiz ve yana onlarca insanımız canın- temle 400 m’lere varan geniş- nı Asım Gündüz’ün emrinde özenle gerçekleştirilmiş, güç dan oldu. Bu durumda benzer likteki dere yatağının 15 m’ye muhafız er olarak görev yap- koşullardaki bir süreci içer- sorunların diğer HES’lerde de kadar düşürüldüğü anlaşılıyor. mış. İleri karakol konumunda mektedir. olacağından yola çıkarak “ivedi- Yapım dönemlerinde bu uy- olan Şuhut’a geldiklerinde bir melerin yapılması gerekiyor. ğı anlaşılıyor, sonra da vatan- likle” değerlendirme yapılması, gulamalara karşı önemli dire- camide gecelemişler. Bu cami- Zafer yürüyüşü Ayrıca sistemin kullanım süre- daşa “Dere yatağına ev yapma- ortaya çıkması kaçınılmaz görü- nişler gösterilmişti. Buna kar- yi sorduğumda beni Şuhut’un Düşman işgaline karşı dire- cinde ortaya çıkması olası tüm yın” deniyor. Böylesi durum- nen olası/benzer yetersizlikle- şı yöre halkı “iş olanakları ya- en eski camisine götürdüler. nişi başlatıp son derece güç olumsuzluklar baştan belirle- larda illa bina yapılacaksa ka- rin giderilmesi düşünülmelidir. ratılacağı” vaadiyle “ikna edi- Çocukluğumda dinledi- koşullarda, iç ve dış düşman- nir. Barajda suyun yükselmesi ya dolgu benzeri nitelikli mal- Yaşanan afetten yeteri kadar liyor”, hâlâ direnişi sürdüren ğim öykülerle orada gördük- lara rağmen adım adım yurt durumunda yapının zarar gör- zeme ile dolgu yapılarak bina- olursa bunlar da kolluk kuv- ders alınarak hiç olmazsa bundan lerimi kafamda harmanlar- çapında örgütlenmeyi sağla- memesi için sisteme savak de- lar yükseltilerek bunların üze- vetleriyle geri püskürtülüyor- sonra benzer hataların önüne ge- ken ordunun, Kocatepe’ye ha- yan ve birçok cephedeki mü- nilen kapaklar eklenir ve kri- rine oturtulur. Yaşanan yıkım- du. Tüm bu işlerin DSİ kadro- çilmesi gereği açıktır. Yine de söz reket etmeden önce konuşlan- cadeleleri zaferle taçlandıra- tik durumlarda bunlar açı- larda bunların hiçbirine uyul- ları tarafından denetlenmesi konusu dersin yeterince alınma- dığı “Çadırlı Ordugâh” adıy- rak Şuhut’a gelen Başkomu- lır. Böylece oluşan taşkın sula- madığı, binaların, hem de çok şart. Geçmişte DSİ’nin çok güç- dığı anlaşılıyor ve hâlâ dere ya- la anılan yere ve Kocatepe ya- tan Gazi Mustafa Kemal Pa- rı, proje kapsamında oluşturu- katlı, doğrudan dere yatağında- lü teknik kadrosu vardı; ülke- taklarına yerleşim izni veriliyor. maçlarındaki Çakırözü kö- şa ve Kuvayi Milliye’nin önder lan tahliye kanalları/tünelleri ki niteliksiz zemine oturtuldu- nin halen sorunsuz çalışan bü- Bölgede yaşanan nispeten küçük yüne geldik. Köylülere, bura- kadrosu, 25 Ağustos’ta bu ilçe- aracılığıyla uzaklaştırılır. Bu- yük barajları ve su yapıları bu ğu anlaşılmaktadır. Daha da il- ölçekli afet sonrası, Giresun Yeni dan Kocatepe’ye çıkılıp çıkı- de konuk olmuşlar ve yukarı- kadronun denetimi ve gözeti- nun için de söz konusu kanal- ginci, bu binalar arasında ka- Dereli’de yenilenen ev ve işyer- lamayacağını sordum. “Beş da anlatmaya çalıştığım vadi- minde yapıldı. Rahmetli Süley- ların, dere yatağı boyunca, cid- mu binalarının da bulunma- lerinin yine dere yatağına yapıl- yüz metre daha araçla gidile- yi ve patikaları kullanarak bü- man Demirel bu kurumun ge- di mühendislik yapıları şeklin- sı! Tüm bunlar yetmezmiş gibi masını anlamak mümkün değil... bilir, ileriye gidilemez” yanı- yük bir cesaretle zafere yürü- nel müdürlüğünden siyasete de betonarme perde duvarlarla, yöredeki orman işletmelerince Böylesi aykırı işler için Almanla- tını aldım. Dedemin anlattık- müşlerdir. geçmişti. Günümüzde bu kad- bentler şeklinde oluşturulma- üretilen tomrukların dere yata- rın “Kafayla duvara girmek” şek- ları ve burada yaşanan olay- “İlk Yürüyüş”ten 83 yıl son- roların da aşındırıldığı ve eski sı gerekir. Tüm bu işlemler de- ğına depolanması da kabul edi- linde ilginç bir deyişleri var, bi- lar anı olmaktan çıktı. Canla- ra o yüce kahramanlara bir gücünü kaybettiği bilinen acı re yatağı ve çevresindeki yer- lebilir gibi değil; bunun yaşa- zimki de tam o hesap! nan tarih ışığında Şuhut Ata- saygı duruşu ve gelecek ku- bir gerçek... leşimlerin mal ve can güven- nan yıkımı büyük ölçüde artır- HES’lerin çevreye verdikle- türk Evi ile Çakırözü köyün- şaklar için tarihi yaşatmak ar- likleri gözetilerek planlanır ve dığı görülmektedir. ri zararlara karşın, kayda değer den Kocatepe’ye giden patika mağanı olarak düşündüğüm Mühendislik kuralla- uygulanır. Sorun son derece kapsamlı- enerji üretmedikleri biliniyor. yolun açılıp Şuhut Atatürk Evi “Zafer Yürüyüşü”nü halkımız Yaşanan afet sonrası mühen- dır. “Aşırı yağış nedeniyle ba- rıyla bağdaşmıyor Bu bağlamda halkımızın deyi- ile Kocatepe arasındaki irtiba- ve ülkemizdeki 22 üniversite- dislik ilke ve kurallarıyla bağ- raj doldu, kapaklar açılmak zo- şiyle “Atılan taş, ürkütülen kur- Her türlü yapım işinde oldu- tın sağlanmasının gerekliliği- den gelen katılımcılarla 2005 daşmayan fahiş hataların ya- runda kalındı, böyle oldu” şek- bağaya değmemektedir”... ğu gibi HES’lerin yapımında da ne karar verdim. yılının 25 Ağustos gecesi Çakı- pıldığı ortaya çıktı. Derenin ku- linde basite indirgenerek ge- Ülke olarak yaşadığımız böy- mühendislik ilke ve kuralları- rözü köyünden başlattık. rutulmasıyla ortaya çıkan dere çiştirilemez, geçiştirilmeme- lesi bir felaket sonrası, kısa na uyulması şart. Bu bağlamda Zafer yolu Kurtuluş Savaşı ve Cumhuri- run- bunlara ruhsat verilirken hem yatağının, her zamanki tutku- li. Yapıma ilişkin ÇED rapo süreli de olsa “milli yas” ilan Büyük Zafer’den önce yet değerlerinin tarihi temelle- yapım hem de işletme koşulla- muz doğrultusunda, ranta dö- dan başlanarak mevcut yapılaş- edilebilirdi, nedense bu da ya- Akşehir’de konuşlandırıl- rini gelecek kuşaklara aktarmak rını kapsayan ayrıntılı sözleş- nüştürülerek yerleşime açıldı- manın ÇED raporuna uygunluğu pılmadı. mış bulunan Kuvayi Milliye için yürütülen çalışmaları anlat- Karargâhı, 24 Ağustos’ta bu mamın nedeni, 2022 yılında Bü- kasabaya nakledilmiş ve 26 yük Zafer’in yüzüncü yılını kut- Ağustos’ta Kocatepe’ye taşın- layacak olmamızdır. Şimdiden mıştı. Bu günlerle ilgili olarak gerekli çalışmaların yapılarak Gazi Mustafa Kemal Paşa 1927 yüzüncü yıl kutlamalarının gör- yılında TBMM’deki söylevinde kemine yakışır şekilde gerçek- Kıbrıs’ta ulusal duruş şöyle demektedir: leşeceğine inanıyorum. Tören- “24 Ağustos 1922’de lerin Başkomutan Gazi Musta- len genel yazmanların aynı yolu surun ayak diremesi sonucunda rakmayı yeğliyorlar. karargâhımızı, Akşehir’den AHMET GÖKSAN fa Kemal Atatürk ve kahraman izledikleri biliniyor. gerçekleşemiyor. Bugüne değin tanınmıyor olma- taarruz cephesi gerisinde- silah arkadaşlarına, şehit ve ga- GAZETECİ/YAZAR 20 Temmuz 1974 tarihinde ger- sının nedeni bizim kusurumuzun ki Şuhut kasabasına getir- zilerimize olan gönül borcumu- Türk Mukavemet çekleştirilen Barış Harekâtı sonra- yanı sıra karşı tarafın BM kararla- dik. 25 Ağustos 1922 sabahı zu bir ölçüde de olsa ödeyecek “Ölümsüz ATATÜRK Türk va- sında Cenevre’de masaya oturan ta- rını öne sürüyor olmasıdır. Bu ba- da Şuhut’tan savaşı idare et- düzeyde olmasını temenni edi- Teşkilatı tanını kurtardığı gün biz de kur- raflarca adanın kuzeyinde otonom tiğimiz Kocatepe’nin güney- yor, Büyük Zafer’imizin 99. yıl- kış açısının sakat olduğu gerçe- Buna karşın bizler hamase- tulmuştuk. Büyük askerden al- batısındaki çadırlı ordugâha dönümünde yüce kahramanları Türk yönetimi, Güneyinde ise oto- ğini ne yazık ki anlatabildiğimi- tin ötesine geçemeyen açıklama- dığımız ilham bizler için en te- naklettik. 26 Ağustos sabahı minnet ve şükranla anıyor, say- nom Rum yönetiminin kurulma- zi söylemek olası değildir. Gerçek larla kendi kendimize yani Çe- sirli silah olmuştur. 1955’ler- Kocatepe’de hazır bulunuyor- gılarımı sunuyorum. sı kararı alınıyordu. Bu karar ile durum bu olmasına karşın şimdi- den 1974’e adanın huzur ve tin Altan’ın dediği gibi Türk’ten daha önce kurulamayan bölgesel lerde “Kuzey” sözcüğünün isim- sükûnunu iade etmek maksadıy- Türk’e propagandasını yapıyo- federasyon gerçekleşmiş oluyor- den çıkarılarak Kıbrıs Türk Cum- la adaya ayak basan kahraman ruz. Adanın İngilizlere Osmanlı du. Yukarıda da belirttiğimiz gibi huriyeti olarak değiştirildiğinde yönetimi tarafından kiralanma- ordunun gelişine kadar bizlere karşı tarafın ayak diremesi sonu- tanınmanın gerçekleşebileceğini sıyla Kıbrıs Türkleri için var ol- kâfi geldi.” cunda Kıbrıs Türklerinin ilk dev- söylüyorlar. Annan’ın ölmüş olan Dr. Fazıl KÜÇÜK / 1982 ma mücadelesi de başlamış oldu. leti olan Kıbrıs Türk Federe Dev- ve gündemde olmayan belgesinde İngiltere, Yunanistan ile ortak leti 13 Şubat 1975 tarihinde kuru- Kıbrıs Türk Devleti olarak geçti- ıbrıs Barış Harekâtı’nın hareket ederek Kıbrıslı Rumlar luyordu. Rum direnişi kırılamadı- ği için tanınmanın olası olacağı- K47. yılı kutlamalarına ne- aracılığıyla Soğuk Savaş ürünü ğı için federasyon yapısı ile ulus- nı savlıyorlar. Belgede sözü edi- redeyse denk düşen günlerde olan EOKA terör örgütünü kur- lararası alanda mücadele edebil- len devlet değil eyalettir. Bu savla du. Bunun üzerine Kıbrıs Türk- BMGK’den Kıbrıs’a ilişkin ka- mek için 15 Kasım 1983 tarihin- ortalıklara çıkanlar BM’den karar rar geldi. BMGK, 4 Mart 1964 ta- leri de kendilerini güvence al- de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuri- alınırken Kuzey Kıbrıs Türk Cum- rihinde alınan 186 sayılı kara- tına alabilmek için çoban ate- yeti kuruldu. huriyeti temsilcilerini neden tanı- ra bağlı olarak görev yapan ba- şi benzeri savunma örgütlerinin madıklarını sorgulasınlar. rış gücünün görev süresinin 31 bileşeni olan Türk Mukavemet KKTC tanınmadı Bu düşünce yapısı içinde olan- Teşkilatı’nı 1 Ağustos 1958 tari- Ocak 2022 tarihine kadar uzatıl- BMGK’nin aldığı 550 sayı- lara, yüce Atatürk’ün önderliğin- ması kararını verdi. “Bunda ne hinde kurdu. lı kararla Kuzey Kıbrıs Türk de Türkiye Cumhuriyeti’nin nasıl var?” diyeceksiniz. Anılan gü- Uzun soluklu mücadele sonra- Cumhuriyeti’nin tanınmıyor- kurulduğunu ve kurtuluşun nasıl cün göreve başladığı tarihte ge- sında 16 Ağustos 1960 yılında nel yazman olan U Thant, saldı- her iki toplumun siyasi eşitliği- du. Buna karşın Kuzey Kıbrıs gerçekleştiğini bir kez değil fır- rı altında olan Kıbrıs Türkleri- ne dayanan, coğrafi federasyon Türk Cumhuriyeti yurtdışında sat buldukları zamanlarda sürek- tezine yakın olan bir yönetim 30’a yakın ülkede BM başta ol- li olarak okumalarını öneriyorum. ni yok sayıyor, Rumlar ve İngi- mak üzere AB nezdinde, belli Kıbrıs uyuşmazlığının çözü- lizlerle işbirliği yapmayı yeğli- kuruldu. O günlerde kurulama- yordu. Çünkü anılan gücün ada- yan bölgesel federasyonun şim- başlı AB üyesi ülkeler, Londra ve münün hamasetle değil yüce ya gelmesi öncesinde bu görevi dilerde kurulabilmesi için görüş- Washington’da temsil ediliyor. Atatürk’ün “Yurtta barış, dünya- İngiliz askerleri yerine getiriyor- meler, müzakereler 50 yıla yak- Ancak adı geçen ülkeler tanıma- da barış” ilkesinin uygulanmasıyla du. U Thant’tan sonra göreve ge- laşan süredir karşımızdaki un- ma konusunda olayı nadasa bı- kalıcı olacağı inancındayım. 100. yilinda Kitap okuduğunuzu biliyoruz.