Katalog

AĞIR YIKIM 17 AĞUSTOS 2021 SALI DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 Emekli Büyükelçi Özülker Taliban, uluslararası topluma ‘ılımlı imaj’ peşinde... Kâbil Havaalanı ise ülkeden kaçmak isteyenlerin akınına uğradı ‘Havaalanı planı çöktü’ mekli Büyükelçi Uluç Özülker, Taliban’ın KORKU EKâbil’e girmesi ve yönetimi devralma süre- ci ile birlikte Türkiye’nin, Kâbil Havaalanı’nın gü- venliğini sağlama planının çöktüğü görüşünü dile getirdi. Milli Savun- ma Bakanı Hulusi Akar, Sabah ga- zetesine verdiği demeçte, “Bütün Afganistan için Kâbil Havalimanı’nın önemi var. Orası çalışsın istiyo- SEFA İKLİMİ ruz. ‘İsterseniz’ diyoruz. Ha iste- UYAR miyorsunuz. 24 saatte terk ede- riz orayı. Pakistan’la bu konuda işbirliği yapma- Havaalanında açılan ateşte yı umuyoruz” dedi. Bu çerçevede son gelişmele- ri Cumhuriyet’e değerlendiren emekli Büyükel- en az 5 kişinin yaşamını çi Özülker, yaşananları “ABD, bugüne kadar gir- yitirdiği savunuldu. diği her yerden, arkasında bir mezbelelik (çöp- lük) bırakarak çıkmıştır. 20 yıl sonra Afganistan’ı öktendinci Taliban güçleri- da apar topar terk etmesi, demokrasi ve insan nin önceki gün başkent askeri uçağının kanatlarına sarıldığı gö- “herkesin evine dönebileceğini” ve “si- hakları götüreceğim diye yola çıkmışken tipik bir KKâbil’e girerek yöneti- rülüyor. Bazı kaynaklar ise kalabalık- villerin zarar görmeyeceğini” savundu. Amerikan örneğidir” sözleri ile özetledi. mi ele geçirmesiyle birlik- ta iki kişinin silahlı olduğu, ABD güç- Taliban Sözcüsü Muhammed Naim, El te Afganistan diken üs- lerinin bu kişileri hedef aldığı, bazıla- Cezire televizyonuna yaptığı açıklama- ‘Taliban, Taliban’dır’ tünde. Ülkedeki yaban- rı ise burkasız kadınlara yönelik Ta- da, “savaşın sona erdiğini”, “ülkenin ne cı misyon çalışanlarının Taliban’ın, “ABD ile işbirliği yapabilecekleri” liban bağlantılı kişilerin ateş açtığı tür bir rejimle yönetileceğinin kısa süre tahliyelerinin yanı sıra yönünde beyanda bulunduğunu kaydeden Özül- iddiasını aktardı. içinde açıklanacağını” belirtirken “ulus- Taliban’dan kaçan bin- ker, oluşumun “ılımlı” çizgi için ortak bir kabine- Akşam saatlerinde de kalabalığın lararası topumun endişelerini diyalog lerce Afgan dün de Kâbil ye icazet verebileceğinin söylendiğini, bu durum azalmaması üzerine ABD’den tüm as- yoluyla çözmek istediklerini” iddia etti. Hamid Karzai Uluslararası için de eski bir başbakan, eski bir dışişleri baka- keri uçuşların da geçici durduruldu- Naim, “Başkalarının işlerine karışmaya- Havaalanı’na akın etti. Kor- nı ve Duabi’de yaşayan bir iş insanın adının geç- ğu açıklaması geldi. Pentagon Sözcüsü, cağız, kendi işlerimize müdahaleye de ku, kaos, izdihamın yaşandığı tiğini aktardı. Özülker, “Eskiden olduğu gibi vah- “ABD askeri güçleri alandan insanları çı- izin vermeyeceğiz. Yabancı güçlerin Af- havaalanı ve çevresinden yansı- şi Taliban değil, yumuşak Taliban imajını yarata- karmak için Türk ve diğer uluslararası ganistan’daki başarısız deneyimlerini yan görüntüler kan dondurdu. Havaa- birliklerle birlikte çalışıyor” dedi. bir kez daha tekrarlamayacaklarını dü- rak kendine bir yer edinebilme ve önünü açabil- ‘EVLERİ ARIYORLAR’ Kâbil sokakla- lanında çıkan olaylarda en az 5 kişinin şünüyoruz” dedi. me politikası güdüyor. Dolayısıyla da saldırmı- rında Taliban militanları devriye gezerken yaşamını yitirdiği savunuldu. ‘Savaş sona erdi!’ yor. Bunun anlamı, Taliban’ın değiştiği değildir. kimi kaynak, örgütün özellikle yabancı hü- ABD Dışişleri ve Savunma Bakanlığı or- Hikmetyar’lı komite Taliban, Taliban’dır” ifadelerini kullandı. kümetler ve sivil toplum kuruluşları ile ça- ‘Uçaktan düştüler’ tak açıklamasında Taliban tehdidi altın- Eski Afganistan Devlet Başkanı Ha- Taliban’ın, ABD ile İstanbul’da görüşme- lışanları tespit etmek için ev aramalarına Diplomatik personelin tahliyesi için daki Afganların tahliyesine ilişkin tüm gü- mid Karzai, önceki gün sosyal med- yi “Türk askeri de çekilecektir” tutumu nede- başladığı iddiasını aktardı. sivil havacılığı durduran ABD, tepkilerin venlik taramalarından geçirilmiş olanla- ya hesabından yaptığı açıklamada, niyle reddettiğini de anımsatan Özülker, şun- hedefindeydi. Amerikan askerlerinin ha- rak mı yoksa izdiham sonucu mu öldü- rın doğrudan ABD’ye götürüleceği, bu sü- Kâbil’de iktidarın devri sürecini koor- ları kaydetti: “Benim askerimin, havaalanın- vaalanında kaosu önlemek için dün ha- ğünün belli olmadığını aktarırken iki Af- reçleri tamamlamamış olanlar içinse baş- dine etmek üzere bir koordinasyon da, ABD’nin düşündüğü, öngördüğü şekilde bir vaya ateş açtığı haberleri de gündeme ganın, bir uçağın iniş takımlarına tutun- ka yerler bulunacağı bilgisi yer aldı. Al- komitesi kurulduğunu duyurdu. Kar- görev üstlenerek devam etme şans ve ihtima- yansıdı. Reuters’a konuşan bir Ameri- duğu, uçak havalandıktan sonra da on- manya, Fransa ve İngiltere’nin de arala- zai, komitede kendisinin yanı sıra Ta- li yok. Türkiye’nin Kâbil Havaalanı planı çöktü. kalı yetkili, “Afganların askeri uçaklara larca metreden yere düşerek hayatları- rında olduğu pek çok ülkeden Kâbil’den liban ile müzakere komisyonuna baş- Sadece Türkiye’nin değil, Tür- binmesini engellemek için havaya ateş nı kaybettiği savunuldu. Sosyal medya- tahliyelerin sürdüğü açıklamaları geldi. kanlık eden Abdullah Abdullah’ın ve kiye üzerinden bu planı haya- açmak zorunda kaldılar” dedi. da paylaşılan kimi görüntülerde, çok sa- Taliban ise ülkeden çıkabilmek için Hizb-i İslami partisinin lideri Gülbeddin ta geçirmek isteyenlerin de Görgü tanıkları kurbanların vurula- yıda Afgan sivilin kalkışa geçen bir ABD havalanında toplananlara seslenerek, Hikmetyar’ın yer aldığını söyledi. planları çöktü. Netice itibarıy- la Amerika’nın da çöktü. Ora- da kalmanın çözüm getirme TALİBAN’DAN TÜRKİYE babında bir anlamı olmaz. Ora- da bulunanlar açısından ciddi İLE İŞBİRLİĞİ ÇIKIŞI bir risk oluşturacağına eminim. ‘NATO’nun tarihi fiyaskosu’ Ne Taliban’a ne Amerika’ya Özülker aliban’ın Afganistan’ın başkenti güvenmek mümkün. ABD ki- TKâbil’e girmesinin ardından A Haber me verdiği sözü tutup onları korudu da güven iden yönetiminin Afganistan’dan hız- yayınına katılan örgüt Sözcüsü Süheyl duyulabilecek? Rusya ve Çin, Amerikalıların Şahin, açıklamalarda bulundu. “Kim- Blı çekilmesi, NATO’nun benzer adı- mağlubiyetlerini kutluyorlar. ‘Gelir size yardım mı izlemesi ile Taliban’ın beklenenden da- se için tehdit olmadıklarını” savunan Taliban’ın ederiz’ diye Taliban’ın arkasına geçmeye çalı- Şahin’in, “Türkiye bizim için kardeş ül- ha rahat bir şekilde Kâbil’e girişi ulusla- kadın ve şıyorlar. Bu da başka bir gerçek.” rarası toplumda tartışmaların merkezin- kedir, İslami bir ülkedir. Burada kar- kız çocuk- deş ülkenin bizimle olması çok güzel. de. ABD’nin içinde ve dışında Washington larının ya- ‘Amerika’nınki can, bizimki?’ yönetimine yönelik eleştiriler dikkat çeki- Türkiye ile iyi ilişkiler kurmak istiyoruz. şam biçi- ABD’nin, vatandaşlarının tahliyesi için Herhangi bir parasal yardım ya da iş- yor. Almanya’da Başbakan Angela minden Afganistan’a asker gönderdiğine işaret eden Merkel’in partisi Hıristiyan De- birliği için Türkiye ile yakın olmak iste- eğitime, Özülker, Türkiye’nin bu konudaki adımlarını da riz” ifadeleri dikkat çekti. Önceki gün mokrat Birlik’ten (CDU), Ba- iş hayatı- BM, BİRLİK eleştirdi. Özülker, “Değişik vilayetlerdeki vatan- tılı güçlerin Afganistan çe- de Taliban’ın önde gelen isimlerinden na uzanan daşlarımız Kâbil’e nasıl gelecekler? Taliban bas- Molla Muhammed Yakup’un ofisinden kilmesine NATO’nun ku- pek çok ÇAĞRISI kısı altındalar. Büyükelçiliğimiz, tıpkı diğer ül- ruluşundan bu yana ya- temel hak- yapılan açıklamada, “Türkiye’yi düş- keler gibi havaalanında çalışmaya başladı. THY kına yöne- man değil, müttefik olarak görüyoruz” şadığı en büyük fiyas- YAPTI uçmuyor. Oradaki vatandaşları nasıl tahliye lik baskı- ko yorumu geldi. CDU denildiği kaydedilmişti. Birleşmiş Milletler (BM) Gü- edeceğiz” sorusunu yöneltti. Orada 1200 Türk cı uygula- lideri Armin Laschet, venlik Konseyi dün Afganis- askerinin bulunduğunu anımsatan ve “1200 as- maları bili- gelişmeyi “uluslara- tan gündemiyle acil toplan- kerle Taliban’ın nesini engelleyebiliriz?” diye so- niyor. GANİ BİLMECESİ rası toplumun bu ko- dı. BM Genel Sekreteri Anto- ran Özülker, “Mehmetçiğe yazıktır. Neyin bede- nuda başarılı olama- nio Guterres, uluslararası top- lidir bu, çok iyi dü- aliban’ın Kâbil dığının kanıtı” şek- luma “Afganistan’da küresel te- şünmek gerekir. Bu- Tyolunda iler- linde değerlendirdi. rör tehdidine karşı birlik olma ‘İPTAL EDİLDİ’ Karanlık bir tünel nun bedeli yoktur. lemesiyle birlik- AFP’nin haberine gö- ve insan haklarının korunması” Bedeli Mehmetçik te ülkeden ka- re de Merkel parti- fganistan’daki son çağrısı yaptı. Ülke genelinde BD ve NATO güçleri- yeceğimi, en sevdiğim şarkıları dinle- ise derhal oradan çan Devlet Başka- si içindeki toplantı- Agelişmelerin ardın- insan haklarına yönelik “ürkü- Anin ülkeden çekilme- yemeyeceğimi, arkadaşlarımla bir ara- ayrılmalıyız. Ameri- nı Eşref Gani eleş- da, ABD’nin çekilme dan Reuters’ın habe- tücü, ciddi” kısıtlama haber- sinin ardından Afganis- ya gelemeyeceğimi, bir işe giremeye- ka’nınki can, bizimki tirilerin hedefin- rinde iki Türk güven- kararında iç siyasi ge- leri geldiğine dikkat çeken tan köktendinci Taliban’ın ceğimi düşünüyorum. Şimdi 24 yıl bo- patlıcan... Böyle şey de. Tepkiler üzeri- lik kaynağının havaala- rekçelerin olduğuna Guterres, kız çocukları ve eline geçerken bundan yunca sahip olduğum her şeyi yak- olur mu? ‘Müslüma- ne Gani, Facebo- nı güvenliğinin üstlenil- kadınların “en karanlık” işaret etti. Berlin’in her en çok etkilenenler kuşku- mam gerekiyor” ifadeleri ile duyguları- nım, Taliban Müslü- mesi planının iptal edil- ok hesabından “kan dökülmesini ön- günlere dönme en- zaman “ABD kalırsa biz suz kadınlar ve kız çocukları. nı aktardı. manlığı ile işi çöze- diğini, ancak Ankara’nın lemek için” ülkeden ayrıldığını açıkla- dişesi taşıdığını de kalırız dediğini” söyle- 2018’de Afganistan’da ilk ka- ABD merkezli Politico’ya mektup ya- rim’ diye bakmanın Taliban’dan talep gel- belirtti. dı. “Afganistan’ın onurunu ve değeri- diği kaydedildi. Merkel, “Ka- dın belediye başkanı olan Zarifa zan bir kadın gazeteci de Taliban’ın hayalden başka hiç- mesi halinde teknik ve ni korumanın artık Taliban’ın sorum- dınlar başta olmak üzere öz- Ghafari yaşamından endişeli. İngiliz Kâbil’i ele geçirmesinin ardından ABD bir yönü yoktur” ifa- güvenlik desteği sun- luluğunda” olduğunu belirtti. Gani’nin gürlük, ilerleme hedefinde olanlar maya hazır olduğunu basınına konuşan Ghafari, “Oturdum tarafından “ihanete uğramış hisset- delerini kullandı. Özbekistan’ın başkenti Taşkent’e gitti- için yaşananlar acı olaylar” diye konuştu. söylediği savunuldu. ve gelmelerini bekliyorum. Ben ve ai- tiğini” söyledi. Mektupta, “Birçok va- l ANKARA ği öne sürülmüştü. Afganistan’ın Taş- Alman Bild gazetesi, Merkel’in, lem için yardım edecek kimse yok. Ta- at ve güvence verildi. İlerleme, kadın kent Büyükelçiliği yetkilisi Gani’nin Taliban’ın Afganistan’da yönetimi ele ge- liban benim gibi insanlar için gelecek hakları, özgürlük ve demokrasi hak- Özbekistan’da olduğuna ilişkin bir bil- çirmesi sonrası göç akınına atıfla da “Tür- ve beni öldürecek. Ailemi bırakamam. kında birçok konuşma yapıldı. Hepsi- giye sahip olmadığını kaydetti. kiye ile yakın çalışılması gerektiğini” söy- Afganistan’daki Zaten nereye gideceğim ki” ifadelerini nin içinin boş olduğu ortaya çıktı” ifa- lediğini savundu. İngiltere Savunma Baka- ‘Parayla gitti’ kullandı. Taliban, sık sık Ghafari’yi teh- deleri yer aldı. İngiliz basını geçen ay nı Ben Wallace ise Taliban’ın Afganistan’da dit eden açıklamalar yayımlamıştı. Taliban’ın yerel dini liderlere 15 yaş Tacikistan Dışişleri Bakanlığı da komutanla toplantı gücü almasına ilişkin “uluslararası toplu- üstü kız çocuklarının ve 45 yaş altı dul Gani’nin ülkeye geldiğine ilişkin ha- mun başarısızlığı” görüşünü dile getirdi. ‘Artık gülemeyeceğim, illi Savunma Bakanı Hulusi Akar başkanlı- kadınların listesinin militanlarıyla ev- berleri yalanladı. Rusya’nın Kâbil Mğında, Afganistan’daki Türk görev kuvveti şarkı dinleyemeyeceğim’ lendirilmek üzere kendilerine verilme- Büyükelçiliği’nin sözcüsü Nikita İşçen- Biden geri adım atmadı komutanının da yer aldığı video konferans top- sini talep ettiği iddiasını aktarmıştı. ko, görgü tanıklarının ifadelerine da- İngiliz Guardian gazetesi, Kâbil’de Eski ABD Başkanı Donald Trump ise lantısı düzenlendi. Afganistan Türk görev kuv- Reuters’e konuşan Taliban sözcüsü yanarak RIA ajansına yaptığı açıkla- yaşayan bir kadının hislerini kaleme Afganistan’da Taliban’ın gücü ele geçir- veti komutanının, ülkedeki son duruma ilişkin ise “Politikamız, bütün kadınların eği- mada Gani’nin ülkeden para dolu dört aldığı yazıyı paylaştı. Bir daha üniver- mesinin ardından halefi Joe Biden’a yük- bilgi verdiği toplantıda konuşan Akar, süreci ya- time ve işe erişimi olması, hicab giy- araba ve helikopterle kaçtığını, yanı- siteye dönemeyeceğini söyleyen ka- lendi. Yaşananları ABD tarihinin en bü- kından takip ettiklerini kaydetti. Kâbil’deki per- me zorunluluğu olması yönünde” dedi, na aldığı paranın hepsi helikoptere dın, “Bugün olduğum kişi olmak için yük yenilgilerinden biri olarak değerlen- sonelin güvenliğinin birinci öncelikleri olduğunu “kadınların evden yalnız çıkmalarına sığmayınca pistte banknotların kaldı- çok çalıştım ve bu sabah eve vardığı- dirdi. Ancak Trump eleştirisine karşın vurgulayan Akar, bununla ilgili her türlü tedbirin izin verileceğini” iddia etti. 1996-2001 ğı iddiasını aktardı. Bazı kaynaklar ise mızda kardeşimle yaptığımız tek şey Afganistan’dan çekilme kararını kendi dö- alındığını aktardı. l ANKARA/Cumhuriyet arasında Afganistan’da kurdukları yö- Gani’nin Umman’a gittiğini duyurdu. kimliklerimizi, diploma ve sertifikala- neminde duyurmuştu. Biden ise dün yap- netimde katı şeriat kurallarını benim- rımızı yok etmek oldu” dedi. “Bir ka- tığı açıklamada çekilme kararının arka- seyen örgütün, “ılımlı” mesajlarının dın olarak erkeklerin başlattığı bu si- sında olduğunu söyledi. Diğer yandan ise ASKERİ UÇAK DÜŞTÜ tepkileri dindirme adına zorunluluktan yasi savaşın mağduru olduğumu düşü- Kâbil yönetiminin çöküşünün beklenen- olduğu yorumları yapılıyor. nüyorum. Artık yüksek sesle güleme- den daha hızlı olduğunu kaydetti. fganistan’a ait bir savaş uçağının Aönceki gece Özbekistan hava sa- hasına girmesinin ardından düştüğü bildirildi. Özbekistan Savunma Ba- kanlığı ilk açıklamada, uçağın sınırla- Moskova, Taliban’la temas peşinde rı ihlal ettiği gerekçesiyle vurulduğu- nu duyurdu. Ardından ise savcılıktan usya’nın Afganistan Özel Temsilcisi korumasını umut ediyor” açıklaması yap- hükümetini desteklediğini ve güç değişi- Afgan uçakla, ona eşlik eden Özbek RZamir Kabulov, Taliban’ın siyasi heye- tı. Öte yandan İran Cumhurbaşkanı İbra- minin barışçıl bir şekilde gerçekleşmesi- jetinin çarpışması sonucu düştüğü tinin başındaki Molla Abdulgani Baradar him Reisi, “ABD’nin Afganistan’daki mağ- ne yardım edeceklerini belirtti. aiti’de geçen cumartesi meydana gelen 7.2 açıklaması geldi. Yerel basın, uçakta ile bugün Katar’ın başkenti Doha’da gö- lubiyetinin ülkede kalıcı barış için bir Hbüyüklüğündeki depremde hayatını kay- İslamabad memnun bulunan iki Afgan askerinin yaralan- rüşmeyi planladıklarını söyledi. Kabulov, şans olduğunu” söyledi. bedenlerin sayısı 1297’ye yükseldi, yaralı sayı- dığını aktardı. Özbekistan ayrıca haf- Pakistan Başbakanı İmran Han’ın, Afganistan’daki yeni yönetimi tanıyıp ta- İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif ise sı ise 5 bin 700’ü aştı. Deprem sonucu binler- Taliban’ın ülkeyi ele geçirmesine yönelik ta sonundan bu yana Afganistan’dan nımayacakları konusunda bir karara var- dün Tahran’da Çin’in Afganistan Özel ce bina yerle bir oldu. Hastanelerin kapasitesi 22 askeri uçak, 24 helikopterle yak- “Afganistan’ın köleliğin zincirlerini kırdı- makta aceleci davranmayacaklarını be- Temsilcisi Yue Xiaoyong ile bir araya gel- dolarken tıbbi malzeme eksikliği yaşandığı öğ- ğı” çıkışı dikkat çekti. AA’nın Pakistan’ın laşık 585 Afgan askerin ülkeye sığın- lirtti. Çin Dışişleri ise “Pekin, Taliban’ın di. Görüşmede Afganistan’daki son geliş- renildi. ABD yardım gönderilmesi için harekete dığını belirtti. Tacikistan da önceki Geo News kanalından aktardığına göre sözlerini yerine getirerek, şeffaf ve kap- meler de ele alındı. Zarif, Afganistan’da geçti. Birleşmiş Milletler de kurtarma çalışmala- Han, köleleştirilmiş zihinlerin büyük şey- gün üç uçakla 143 Afgan askerin ül- sayıcı bir hükümet kuracağını ve Afgan iç savaşın ve kan dökülmesinin ö§nüne rı için destek verildiğini belirtti. Küba da ülkeye ke havaalanına indiğini açıkladı. ler başaramayacağını söyledi. halkı ile yabancı misyonların güvenliğini geçmek için Tahran yönetiminin geçiş 250’den fazla doktorun sevk edildiğini açıkladı.