Katalog

17 AĞUSTOS 2021 SALI EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLİN FAİZ BORSA ALTIN ALTIN 8.4750 9.9700 11.7480 18.97 1455 3281.56 487.46 7.3 kuruş 8 kuruş 10.7 kuruş Sabit 7.61 puan 4.05 lira 70 kuruş Türkiye’nin en büyük sorunu işsizlik. Milyonlar iş bulma ümidi olmadığını düşünüyor y 1.6 mil on kişi ümitsiz Amerika’nın ürkiye İstatistik Kurumu’nun öğrenim gibi nedenlerle işgücüne da- Yılın ikinci çeyreğiyle ilgi- stratejik ortağı YENI ‘AÇLIK SINIRI’ (TÜİK) dün açıkladığı “İşgücü hil olmayan kişilerden oluşuyor. An- li açıklanan verilere göre iş 2 BIN 864 TL OLDU Tİstatistikleri, II. Çeyrek: Nisan cak bu kapsamda konumları itibarıy- olma düşü kura kura bulma ümidi olmayanların - Haziran, 2021” raporu, işgücüne la “potansiyel işgücü” kabul edilen- irleşik Metal-Iş Sendikası Araş- vet, AKP Ağustos 2001’de Türkçesi dahil edilmeyen kişiler içinde yer 822 bini erkek, 810 bini ka- lerin sayısı ise 3 milyon 350 kişi ola- Btırma Merkezi’nin (BISAM), tem- tam karşılığı ile “Amerika’nın stra- alan umutsuz insanların durumunu rak açıklandı. Bu kapsamda “iş bul- dınlardan oluşuyor. muz ayıyla ilgili açıkladığı verile- Etejik ortağı olma düşü..” ile kuruldu. bir kez daha gösterdi. ma ümidi olmayanlar”ın sayısı 1 mil- re göre dört kişilik bir ailenin sağ- 14 Ağustos 2002’de yapılan genel se- atıl işgücü (geniş tanımlı işsizlik) ora- Açıklanan verilere göre Türkiye ge- yon 631 bin, “işbaşı yapabilecek olup lıklı beslenmesi için aylık yapması çimler sonucunda 365 milletvekili ile tek nı 2021 yılı II. çeyreğinde bir önceki nelinde 15 ve daha yukarı yaştaki ki- iş aramayanlar”ın sayısı 1 milyon 622 gereken gıda harcama tutarı, yani başına iktidar oldu. Milli Görüş’ten kop- çeyreğe göre 2.4 puan azalarak yüz- açlık sınırı 2 bin 864 TL’ye yüksel- şilerde mevsim etkisinden arındırıl- bin kişi oldu. İş bulma ümidi olma- muş kurucu kadroları ile Gülen cemaati de 25.4 hesaplandı. 15-24 yaş grubu- di. Açlık sınırı üzerinden hanehalkı- mış işsiz sayısı 2021 yılı II. çeyreğin- yanların 822 bini erkek, 810 bini ka- ile ittifakını ilan etmiş olarak ilk politik çı- nın diğer temel tüketim harcama- nu kapsayan genç nüfusta mevsim et- kışını, Ecevit hükümeti iktidarı teslim et- de bir önceki çeyreğe göre 184 bin ki- dınlardan oluştu. Ayrıca Türkiye’de, ları esas alınarak yapılan hesapla- kisinden arındırılmış işsizlik oranı da meden önceki süreç içinde Erdoğan’ın şi azalarak 3 milyon 989 bin kişi oldu. “ev işleriyle meşgul” olarak tanımlan- maya göre yoksulluk sınırı da 9 bin resmen parti kurucu başkanı olmasına 1.5 puan azalışla yüzde 23.2. Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz- dığı için işgücüne dahil edilmeyen ve 906 TL oldu. karşın yasaklı olduğu süreç içinde mil- lik oranı da 0.6 puanlık azalışla yüz- tümü kadınlardan oluşan 10 milyon Bu rakamlar 2021 yılı haziran ayın- letvekili seçilememiş olması döneminde ‘Evi işiyle meşgul’ de 12.4 seviyesinde gerçekleşti. Ay- 178 bin kişilik bir nüfus olması da da sırasıyla 2 bin 818 lira ve 9 bin yapılan iş güvencesi yasası görüşmele- Yine verilere göre Türkiye’de ha- rıca zamana bağlı eksik istihdam, po- dikkat çekmeye devam ediyor. 746 liraydı. rinde ortaya koymuştu.. len 31 milyon 337 bin kişi emeklilik, tansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan l Ekonomi Servisi Kulislerde, medya patronlarının Erdo- ğan ile yaptıkları özel görüşmelerde, ga- zetecilerin 212 olarak bilinen iş güven- celeri yasasına karşı ittifakı dolaşıyordu. İKİ YILIN ZİRVESİNDE Kesin liderliğinin desteklenmesi karşılığı medya patronları işçiler için göreceli cay- Tarım-ÜFE’de dırıcı iş güvencesi yasası kapsamı için- den gazetecilerin çıkarılmasını istemişler- rekora devam di. Bu yolla yargı içtihatları içinde gazete- cilerin işverenlerden gelecek zorlamalara arım Ürünleri Üretici Fiyat Endek- karşı kendilerini korumaları yolundaki içti- Tsi (Tarım ÜFE) temmuzda bir ön- hatlardan kurtulmaları hesaplanmıştı.. ceki aya göre yüzde 1.34, geçen yı- Bu arada Ecevit koalisyon hükü- metinden Amerika’nın Irak işgali için lın aynı ayına kıyasla yüzde 22.8, 12 Güneydoğu’dan toprak ve üs istemesi- aylık ortalamalara göre yüzde 20.72 ne kesin ret kararı verilmesi sonrası, yeni artış gösterdi. TÜİK’in “Tarım Ürün- hükümet arayışları için CHP kanadından leri Üretici Fiyat Endeksi, Temmuz sonuç alınamamış, MHP’nin hamlesi ile 2021” raporuna göre endeks tem- iktidar ortaklığı bozulmuştu. AKP’nin hü- muzda geçen yılın aralık ayına gö- kümet kurmasına kadar hükümetin de- re ise yüzde 10.42 arttı. Geçen ay, vam etmesi süreci içinde, iş güvence- endekste kapsanan 87 maddeden si yasasının oylama gecesine gelinmiş- 48’inin ortalama fiyatında artış olur- ti. Ecevit, gazetecilere dönük 212 ope- ken 11’i değişmedi. 28’inin ortalama rasyonunun duyumunu alınca, çok ağır fiyatı ise azaldı. TÜİK’in açıkladığı bu sağlık sorunlarına karşın sonuna kadar yapılacak görüşmeleri izleyeceği sözünü rakamlar Temmuz 2019’dan bu yana Temmuz ayında faiz giderleri yüzde 179.5 artarak 23.6 milyar lira oldu vermiş, sabaha yakın oturumların başın- görülen en yüksek fiyat artışını işa- da durarak, son dakika Bakan oyunları ret ediyor. l Ekonomi Servisi ile gazetecilerin kapsam dışında kalma- maları için direnmişti. Gazeteciler, çok yakından kendilerine dönük bu ağır tuzağın o günler için Ece- vit sayesinde geçiştirilmesine tanıklık et- ç ş Bütçe faize alı tı mekle kalmamışlardı. AKP’nin aynı za- manda Milli Görüş’ten kopuş, Gülen ce- MUSTAFA ÇAKIR yar lira fazla verdi. Ayrıca yılın ilk yedi zararları temmuzda 19.6 milyar TL’ye maati ile ortaklık oluşturmasına da ta- nıklık etmişlerdi. Gül’ün başbakanlığında ayında vergi gelirleri yüzde 41.2 artış- çıktı. Yedi aylık görev zararları toplamı hükümetin kurulması, bilinen Baykal’ın ılın ikinci yarısı ile birlikte bütçe de la 581.7 milyar lira, faiz giderleri yüzde 79.1 milyar TL oldu. İçerisinde kamu demokratik destek gerekçeli çıkışıyla, Y“teklemeye” başladı. Özellikle faiz 43.6 artışla 114.5 milyar lira oldu. Büt- bankalarının olduğu mali kurumların MÜTEAHHİTTEN UYARI : Erdoğan’ın dört ay sonrasında milletvekili giderleri gaza bastı. çeyle ilgili diğer detaylar ise şöyle: görev zararları temmuzda 600.1 milyon seçilebilmesinin sağlamasıyla yaşananlar Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ve- n Özellikle dış ticaretteki canlanma TL, yedi ayda 4.1 milyar TL’ye ulaştı. Çevre Bakanlığı çok yazılıp çizildi. O günlerden bugünlere rilerine göre temmuz ayında 2020’nin vergi gelirlerine yansımayı sürdürüyor. n Verilerde “sınıflandırmaya gir- Amerika’nın stratejik ortağı olma düşleri aynı ayına kıyasla merkezi yöne- hızlı davranmalı Temmuz 2020’den Temmuz 2021’e ge- meyen hanehalkı ve işletmelere yapı- kurula kurula çok fazla şey yaşandı.. tim bütçe giderleri yüzde 21.4 artarak lir vergisi 16.4 milyar TL’den 18.7 mil- lan diğer transferler” kaleminden tem- HHH ürkiye Müteahhitler Birliği (TMB) 141.1 milyar lira, gelirler yüzde 10.1 yar TL’ye, dahilde alınan KDV 7.1 mil- muzda yapılan büyük aktarım ise öne 15 Temmuz trajedisi, Erdoğan’ın lider- TBaşkanı Erdal Eren, Marmara dep- artarak 95.3 milyar lira ve açık yüzde yar TL’den 10 milyar TL’ye, ithalde alınan çıktı. Bu kalemden haziranda 1.6 mil- liğinde işlerin Amerikan çıkarlarından ya- reminin 22’nci yılı nedeniyle değer- 54.2 artarak 45.8 milyar lira oldu. Fa- KDV 14.3 milyar TL’den 19.6 milyar TL’ye yon TL olan aktarım, temmuzda 215.6 na yürütülemeyeceği yargısının kesin- lendirmelerde bulundu. Depremle iz dışı denge de 22.2 milyar lira açık çıkarken ÖTV 22 milyar TL’den 18.6 mil- milyon TL oldu. Benzer şekilde “sınıf- leşmesi sonrası yaşananların en biline- mücadelede hızla odaklanılması ge- verdi. Temmuzda vergi gelirleri yüzde ni en çok ağızlara, siyasi getirisi en yük- yar TL’ye geriledi. İlk yedi ayda ise ithal- landırmaya girmeyen diğer kurum, iş- reken öncelikli yedi adımın bulundu- sek olanı olarak alınanı kuşkusuz. Oy- 11.5 artarak 84.7 milyar lira, faiz gider- de alınan KDV 77.5 milyar TL’den 130.1 letme ve hanehalkına yapılan sermaye ğunu belirten Eren, bunları şöyle sıra- sa Amerika’nın Irak işgali sürecinde ve- leri yüzde 179.5 artarak 23.6 milyar li- milyar TL’ye yükseldi. transferleri” kaleminde de haziranda ladı: “Ehil yapı müteahhidi, güçlü yapı rilmiş tezkere sözünün tutulamaması ile ra oldu. İlk yedi ayda ise giderler yüzde 33.8 milyon TL aktarım temmuzda 1.1 denetimi, yetkin mühendislik sistemi, yaşananlar, daha kolay unutulsa da ga- 18.1 artışla 804.4 milyar lira, gelirler Örtülü 1.4 milyar lira milyar TL’ye çıktı. mesleki yeterlilik belgeli işgücü, ka- liba daha çok trajik boyutlar içeriyordu. yüzde 34 artışla 726.1 milyar lira oldu. n Cumhurbaşkanlığı’nın kullanımın- n Ayrıca temmuz ayında dış ülkele- liteli malzeme, çok yönlü imar mev- En çarpıcı örneklemelerinden birisi, Ku- Salgın ve vergi ertelemeleri nedeniy- daki “örtülü ödenekten” temmuzda re yapılan yardımlar kapsamında adı zuatı ve bilinçli kamuoyu. Aynı acı- zey Irak’ta askerlerimizin başlarına çu- le geçen yılın ilk yedi ayında 139.1 mil- 77.6 milyon TL, ilk yedi ayda ise 1 mil- belirtilmeyen “diğer ülkelere” de 15.5 ların tekrar yaşanmaması için müte- val geçirilmesi sayılamaz mı? Ya da Irak yar lira olan açık ise bu yıl 78.3 milyar yar 426 milyon lira harcama yapıldı. milyon TL transfer gerçekleştirildi. ahhitliğin doğru sınıflandırılması, et- işgalinde Amerikalıların yaptıkları en bü- liraya indi. Faiz dışı denge de 36.2 mil- n Haziranda 8 milyar TL olan görev l ANKARA kin denetim ve hızlı bir kentsel dönü- yük şovlarında, Bağdat’ta Saddam’ın şüme ihtiyaç duyulmaktadır. Çevre heykelinin kafası indirilirken, Musul ve Kerkük’te nüfus ile tapu kayıtlarının yakıl- Bakanlığı’nın çalışmaları var, hızlan- ması gösterileri hafife alınabilir mi? dırmalı.” l Ekonomi Servisi AKP adına Amerikalıları yatıştırmaya Ambalajcı Elif dönük elçilerin, “Sifonu çekmeyin, yarar- lanın” önerileri, en Amerikancı çirkin üs- Finlandiyalı oldu BANKALAR BİRLİĞİ TAVSİYESİ luplar arasında geçerli sayılmış olmalı. inlandiyalı Huhtamaki OYJ, ortak- En uzun ömürlü Erdoğan liderliğinde sür- ‘Sel mağduruna Fları arasında Turkven’in yönetti- dürülebilen iktidarları süreçleriyle bugün- ği fonların bulunduğu ambalaj üreti- lere kadar gelindi. Aralarda en tartışmalı, kolaylık gösterin’ cisi Elif Holding’i 412 milyon Avro’ya ülkemize dönük yükleri en ağır olarak sü- almak üzere anlaştı. Huhtamaki 36 rüp giden Suriye göçünün altından hâlâ ürkiye Bankalar Birliği (TBB), Bar- ülkede 82 üretim merkezine sahip, kalkabilecek noktalardan çok uzaklarda- Ttın, Kastamonu ve Sinop’ta mey- Türkiye’nin en büyük esnek ambalaj yız. Suriye göçünün Türkiye çıkarları adı- dana gelen sel felaketi nedeniyle üreticileri arasında yer alan Elif’in ise na kullanılması siyasetlerinde çok fazla bankalara yönelik çeşitli tavsiye ka- Türkiye ve Mısır’da iki üretim tesisi zikzaklı işler yaşandı. FETÖ’cü darbenin rarları aldı. Ödeme imkânları olum- SENTRUM’un üssü Sabancı Üniversitesi Yaratıcı Teknolojiler Atölyesi’nde yer alıyor. bulunuyor. Finlandiyalı şirket satış fi- sonrası Rusya’nın rolü olumlu umutlar suz etkilenen müşterilerin talepleri boyutunda çok fazlasıyla ön plana çık- yatının “borçlardan ve nakitten arın- halinde bankalara olan borçlarının ENERJİSA, SABANCI ÜNİVERSİTESİ VE UNDP İŞBİRLİĞİ dırılmış” olduğunu açıklayarak “Satın mış gibiydi. Rusya’nın Suriye’deki yan- ertelenmesinde veya kendilerine fi- gını söndüremezken, Anadolu toprakları alma ürün gamını ve var olduğumuz nansman olanakları sağlanmasında içinde yeni bir yangını göze almayan çı- coğrafyaları genişletecektir” denildi. gerekli kolaylıkların gösterilmesini karlarından yana sağlam duruşunun ger- Elif’e 2018 yılında Turkven ortak ol- ‘Enerji’de örnek olacaklar isteyen TBB, “Mücbir halin yaşandı- çekleri çok sonrasında anlaşılmaya çalı- muştu. l Ekonomi Servisi ğı mahalde ikametgâhı/işyeri adre- şılırken, Suudiler darbesi, siyasal İslamın nerjiSA Enerji, Sabancı Üniversite- bancı Holding Enerji Grubu Başkanı Kı- si bulunan müşterilerin kredi risk, liderliği düşleri üzerinden bir bir kurulan Esi ve Birleşmiş Milletler Kalkınma vanç Zaimler, Küçükköy’ün yanı sıra bir kredi ödeme gibi işlemlerine ilişkin KISA... KISA... pembe rüyaların çok kısa süreçler içinde Programı (UNDP), Ayvalık Küçükköy’de yıl sonra yeni yerlerde benzer çalışma- Risk Merkezi üyelerinin bilgilendiril- tersine dönüşleri ile düş kırıklıkları, yeni “Sürdürülebilir Enerji Temelli Turizm lara başlayabilmeyi hedeflediklerini de mesine karar verilmiştir” açıklama- yeni zikzaklar, zikzaklar.. l Ulaştırma ve Altyapı Bakan- Uygulama Merkezi (SENTRUM)” mode- vurguladı. İklim değişikliğine atıfla “Za- sını yaptı. l Ekonomi Servisi Şimdilerde Taliban’ın en çıplağından bir lığı Karayolları Genel Müdürlü- li geliştirmek ve turizm işletmelerinde man bitiyor. Isınmayı sınırlamak zorun- Amerikan projesi olarak yaratılmış olması ğü, yap-işlet-devret modeli (YİD) ile enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ve dayız” diyen UNDP Türkiye Mukim Tem- rafa kaldırılmaya çalışılarak yeni arayışlar- ihale edilmek üzere 7 Mayıs’ta ilan diğer sürdürülebilir turizm uygulamala- silcisi Louisa Vinton da bu projenin ka- ENERJİ BAKANI DÖNMEZ la gelinen yeni yeni deneme yanılmalarda edilen “Çeşmeli- Erdemli-Silifke-Ta- rını yaygınlaştırmaya yönelik çalışmala- dınların enerji sektörüne katılımını da akıl tutulmalarından beğenin beğendiğini- şucu Otoyolu Projesi Çeşmeli-Kız- rı başlatmak için güçlerini birleştirdi. teşvik edeceğini vurguladı. zi.. Suriye yaralarını Suriye ile çözebilme- Faturalara erteleme kalesi Kesimi Projesi” işine ait daha Bu kapsamda Küçükköy’deki 18 aylık yi biz deneyemeden, Amerika’nın yeni- önce 17 Ağustos olarak açıklanan nerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fa- fizibilite çalışması sonrası ortaya çıkan Birlikte geliştirildi den yeni oyunları ile Suriye’de cirit atma- ihale tarihini 23 Eylül’e erteledi. Etih Dönmez, Yeşilırmak Elektrik sonuçlarla örnek uygulamalar başlatıla- sı yetmezmiş gibi.. Dün bile yeni şehitleri- Sabancı Holding Yönetim Kurulu Baş- l KPMG Türkiye ve 212 işbirliğiy- Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Hasan cak. Bu amaçla fizibilite ve sonrası için mizin haberi gelmişken. Amerika ile hangi kanı ve Sabancı Üniversitesi Kurucu le hazırlanan “Türkiye Start-up Yatı- Yasir Bora ile görüşmesinden sonra 4 milyon lira harcanacak. Uygulamalar boyutlarda uzlaşmalı, uzlaşmasız anlaşıl- Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı rımları Raporu”na Türk girişim eko- “Sel felaketinden etkilenen vatandaş- arasında enerji verimliliğinin ve yenile- maz yeni Taliban göçünün önünün ardı- ise birlikte yaratmanın, geliştirmenin ve sisteminde yılın ikinci çeyreğinde larımızın faturalarının ödeme süresini nın alınabilmesi en sıcak tartışma günde- nebilir enerjinin anlatılması, elektrik- SENTRUM örneğinde olduğu gibi yerel- 57 işlem ve 727 milyon dolarlık 3 ay erteliyoruz. Herhangi bir belge mimiz.. İran nasıl bir rol oynuyor? Pakis- li araçlar için pilot şarj ünitesi kurulma- le işbirliğinin çok önemli olduğunu vur- rekor yatırım hacmi gerçekleşti. tan neler diyor? NATO nerede duruyor?.. istemiyoruz” dedi. Dönmez sözlü be- sı, çevreye duyarlı ulaşım sistemlerinin guladı. Sabancı, “Bu dünya için çok gü- Küresel rakam ise 153 milyar do- Her şey arapsaçı.. yanın yeterli olacağını söyledi. örneklendirilmesi de olacak. Bu amaç- zel şeyler yapacağız” dedi. lar oldu. la düzenlenen toplantıda konuşan Sa- l SERHAT ALİGİL/ BALIKESİR