Katalog

DIŞ HABERLER [email protected] 7 5 MAYIS 2021 ÇARŞAMBA Haziranda yapılacak G7 liderler zirvesi öncesinde dışişleri bakanları buluştu İki yıl sonra yüz yüze Toplantının ana gündem başlıkları arasında son dönemde tansiyonu yüksek Çin ve Rusya’yla ilişkiler de var. Dünyanın sanayileşmiş 7 ülkesinin dışişleri bakanları düzeyindeki G7 toplantısı, dönem başkanı İngiltere’nin ev sahipliğinde başkent Londra’da başladı. Toplantı çerçevesinde ABD, Kanada, İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve Japonya dışişleri bakanları yeni tip koronavirüs (Covid19) salgınından bu yana ilk kez “yüz yüze” bir araya geldi. İngiltere’nin güneybatısındaki Cornwall kasabasında 1113 Haziran tarihlerinde G7 Devlet Başkanları Zirvesi’ne hazırlık olarak da görülen iki gün sürecek toplantının ana gündem maddeleri arasında ise Covid19, iklim değişikliği ile Çin ve Rusya politikaları var. Ayrıca İran, Suriye, Myanmar ve Kuzey Kore’ye yönelik gelişmeler de görüşme başlıklarından. İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab, zirve çerçevesinde yaptığı basın açıklamasında, “demokrasiyi, özgürlükleri ve insan haklarını zedeleyen jeopolitik konuları ele alacağız” dedi. Toplantıya AB Temsilcisi de katılırken Güney Kore, HindisCovid19 önlemleri çerçevesinde masa çevresine şeffaf ayraçlar konuldu. tan, Avustralya ve Güney Afrika’nın dışişleri bakanlarıyla, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği Dönem Başkanlığı’nı yürüten Brunei Sultanlığı misafir olarak davet edildi. Rusya’ya yönelik ‘mekanizma’ Biden yönetimi işbaşı yaptıktan sonra Çin ve Rusya’ya yönelik baskıda uluslararası işbirliğini artırma hamlesinde. G7 toplantısı da Batı ile Rusya, Çin hattında son dönemde gerilimin arttığı bir dönemde düzenleniyor. Toplantı öncesi ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve İngiliz mevkidaşı Raab birlikte basın toplantısı düzenledi. Raab, G7 ülkelerinin “Rus propaganda ve dezenformasyonuna karşı hızlı yanıt verecek bir mekanizma teklifini” değerlendireceğini söyledi. Blinken da Rusya’nın eylemlerine odaklanıldığını belirtti, diğer yandan da “Durumu tırmandırmak istemiyoruz” ifadesini kullandı. Moskova ile daha istikrarlı bir ilişki kurulmasını tercih ettiklerini kaydeden Blinken, “Rusya’nın tutumu değişmeli. Daha iyi ilişki şansı var” dedi. Pekin’le ilişkilere yönelik de “Amacımız Çin’i sınırlamaya çalışmak veya baskı altına almak değil” diyen Blinken, “Batı’nın Çin dahil herhangi bir ülkenin yıkıcı girişimlerine karşı uluslararası kurallara dayalı düzeni savunacağı” çıkışı yaptı. Blinken’ın Başkan Joe Biden tarafından atanmasından bu yana Londra’ya düzenlediği bu ilk ziyaret, İran’la mahkum takası anlaşması yönünde spekülasyonların yapıldığı bir döneme denk geldi. Mahkum takası İran’la yapılan 2015 nükleer anlaşmasının bir parçasıydı. Blinken ve Raab, İran’daki mahkumların serbest bırakılması için ödeme yapıldığına dair haberleri de yalanladı. AFP’nin haberinde ise grup üyeleri arasında Çin konusunda farklı yaklaşımlar olduğuna işaret edildi. Bu çerçevede Tokyo’nun bölgedeki gerilimi daha da artırmak istemeyebileceğine, Çin’le ticari ilişkilerin de etkisiyle ağır yaptırımlardan yana olmayacağına, Roma’nın ise Pekin’le dev KuşakYol projesinde işbirliği yaptığına da işaret edildi. Fransa’dan Rusya’ya kınama Fransa Dışişleri Bakanlığı, Rusya’nın Paris Büyükelçisi Alexei Mechkov’un, Rusya’nın 8 Avrupalı yetkilisine uyguladığı yaptırımlar nedeniyle önceki gün bakanlığa çağrıldığını duyurdu. Fransa Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “Rus yetkililer tarafından açıklanan yaptırımları şiddetle kınıyoruz. Moskova’nın gerilimi azaltmak için sorumlu davranışlar sergilemesini bekliyoruz” denildi. Dev tatbikat Arnavutluk’ta ABD’nin 26 Avrupa ülkesi ile düzenlediği ve 28 bin askerin katılacağı “Defender Europe 21” tatbikatı Arnavutluk’ta başladı. Tatbikatta Türkiye de yer alıyor. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby, mart ayından bu yana hazırlıkları süren tatbikatın haziran ayının ortalarına kadar devam edeceğini açıkladı. Sözcü, ABD Avrupa Kuvvetleri ve Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanı Orgeneral Tod D. Wolters’ın da katıldığı tatbikatı, “Saldırganlığı caydırmaya odaklanırken, kuvvetlerimizi krize yanıt vermeye ve gerekirse büyük çaplı savaş operasyonları yapmaya hazırlıyor” sözleriyle değerlendirdi. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rus askerlerine NATO’nun Defender Europe 2021 tatbikatının yapılacağı bölgelerde olumsuz gelişmeler yaşanması halinde derhal müdahalede bulunmaya hazır olma emri vermişti. Diplomatın sır ölümü İran’ın İsviçre Büyükelçiliği’nde başkâtip olduğu belirtilen bir diplomatın dün başkent Tahran’ın Kamranieh semtinde yaşadığı binanın on yedinci katından düşerek yaşamını yitirdiği bildirildi. İran polisi adını vermediği 52 yaşındaki kadın diplomatın ölümününe ilişkin soruşturma başlattı. İsviçre Dışişleri Bakanlığı da olayı doğrulayarak İsviçre Büyükelçiliği’nin konuyla ilgili yerel makamlarla temas halinde olduğunu da duyurdu. İsviçre büyükelçiliği, 1979 “İslam devriminin” ardından Washington ile Tahran arasındaki bağların kopması nedeniyle İran’daki ABD çıkarlarıyla ilgileniyor. Önce küfür sonra özür Filipinler Dışişleri Bakanı Teodoro Locsin, önceki gün ülkesinin Çin Denizi’ne ilişkin gerilim yaşadığı Pekin’e yönelik küfürlü tepkisinin ardından geri adım attı. Locsin’in sosyal medyadan paylaştığı, “Çin, dostum, daha nasıl kibar söyleyebilirim... Bir bakalım... S... git” mesajı gündeme yansımıştı. Pekin’den “megafon diplomasisi karşılıklı güveni zedeler” çıkışıyla, Locsin’e “diplomatik söylem kurallarına uyma” çağrısı gelmişti. Dün ise Locsin, Çin’in Güney Çin Denizi’ndeki gemilerini çekmesi için yayımladığı küfür içerikli paylaşımı nedeniyle Çinli mevkidaşı Wang Yi’den özür diledi. Mesajından dolayı üzgün olduğunu ifade ederek Wang’ın fikirlerine çok önem verdiğini söyledi. RAYLI ÜST En az 23 kişi yaşamını yitirdi GEÇiT ÇÖKTÜ Meksika’da bir metro üst geçidi, trenin geçişi sırasında çöktü. İki vagon yola doğru devrilirken faciada en az 23 kişi yaşamını yitirdi. Başkent Mexico City’de meydana gelen olayda üst geçidin yıkılması sonucu bir araç da paramparça oldu. İhmal kuşkusu Hayatını kaybedenler arasında çocukların da bulunduğu, en az 70 kişinin yaralandığı kaydedildi. Yerel medyaya göre, başkentte 2017’de 94 kişinin öldüğü şiddetli deprem sonrası bazı Mexico Cityliler yetkililere, metro üst geçidinin altyapısında hasar meydana geldiğini bildirmişti. Meksika’nın El Universal gazetesi de ulaşım yetkililerinin, söz konusu ihbarların ardından üst geçitte tamirat işlemleri gerçekleştirdiğini yazmıştı. Mexico City’deki metro sistemi dünyanın en çok kullanılan metrolarından birisi, her hafta milyonlarca kişi taşıyor. Ancak kazanın eski hatlarda değil de 12 nolu görece yeni bir hatta meydana gelmesi dikkat çekti. Kentin önceki belediye başkanları ve metronun açılışını yapan eski Dışişleri Bakanı Marcelo Ebrard dahil pek çok yetkilinin hesap vermek zorunda kalabileceği belirtiliyor. Mexico City Belediye Başkanı Claudia Sheinbaum, olayın soruşturulduğunu ancak kazanın bir kirişin çökmesi sonucu meydana geldiğinin sanıldığını bildirdi. Eylemlere polis şiddeti Kolombiya’da hükümetin hayata geçirmeye çalıştığı ancak kitlesel protestolar sonucu Devlet Başkanı Ivan Duque’nin önce geri çekip ardından tamamen kaldırdığı vergi tasarısına yönelik gösterilerde can kaybı 19’a yükseldi. Polisin sert müdahalede bulunduğu, geçen perşembe gününden bu yana süren gösterilerde 360’ı sivil 846 kişinin yaralandığı, 431 kişinin gözaltına alındığı bildirildi. Bakan istifa etti Kolombiya Savunma Bakanı Diego Molano, olayların sorumlusu olarak ilan ettiği yasadışı silahlı grupları yağma ve vandalizmle suçlarken bazı sivil toplum kuruluşları polisin sivillere ayrım gözetmeden ateş ettiğini duyurdu. Vergi tasarısının mimarı olan Maliye Bakanı Alberto Carrasquilla’dan ise “görevde kalmasının yeni bir reform önerisi için gerekli uzlaşmayı hızlı ve verimli bir şekilde inşa etmeyi zorlaştıracağı” gerekçesiyle istifa kararı geldi. Eylemlerde polis şiddeti üzerine Bogoto’ya hem BM hem de Avrupa Birliği (AB) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nden tepki geldi. AB, güvenlik görevlilerinin “aşırı güç kullanımını” kınadığını duyurdu. ‘ONAYLI AŞISI OLAN GELSIN’ AB Komisyonu, birliğin onay verdiği aşıları olan ziyaretçilerin üye ülkelere girmesine izin verilmesi önerisini getirdi. Komisyon, yeni tip koronavirüs (Covid19) aşısı olan ziyaretçiler için seyahat yasaklarını kaldırmaya çağırdı. Öneriye göre, kişilerin AB ülkelerine girmeden en az iki hafta önce tamamen aşılanmış olduğunu belgelemeleri gerekiyor, ancak üye ülkenin Covid testi isteyebileceği de belirtiliyor. SİNOVAC, AB DEĞERLENDIRME SÜRECINDE Avrupa Birliği (AB) ilaç düzenleyicisi Avrupa İlaç Ajansı (EMA), Çin’in Sinovac firması tarafından geliştirilen ve Türkiye’de kullanılan aşının ön değerlendirme sürecini başlattı. EMA’dan yapılan açıklamada, ön değerlendirmeye başlama kararının laboratuvar ve klinik çalışmalardan elde edilen ilk sonuçlara dayanarak alındığı belirtildi. İlk sonuçlarda aşının Covid19 hastalığına neden olan virüse karşı antikor ürettiğinin görüldüğü bildirildi. Ajans, aşıyla ilgili veriler geldikçe değerlendirmesini sürdürecek. Aşının AB’de kullanım onayı amacıyla resmi başvuru için yeterli kanıt elde edilene kadar değerlendirme süreci devam edecek. Bu süreçte aşının etkinlik, güvenlik ve kalite konularında AB’nin standartlarına uyup uymadığı değerlendirilecek. EMA yetkilileri, değerlendirmenin ne kadar süreceği konusunda bilgi vermedi. Daha önce onay verdiği aşıları da ön değerlendirme sürecinden geçiren EMA’nın şu anda ön değerlendirmesine devam ettiği aşılar Curevac, Novavax, Sputnik V. Bunlara Çin’in Sinovac firmasının aşısı da eklenmiş oldu. AB şimdiye kadar 4 aşıya onay vermiş durumda: BioNTech/Pfizer, Moderna, AstraZeneca and Johnson & Johnson. SLOVENYA ZİYARETİ Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Libya ziyaretinin ardından dün Slovenya’da temaslarda bulundu, Cumhurbaşkanı Borut Pahor ve Başbakan Janez Jansa (üstte) ile bir araya geldi. AB dönem başkanlığını üstlenmeye hazırlanan Slovenya’da, Çavuşoğlu mevkidaşı Anze Logar ile de görüştü. Ortak basın toplantısında Çavuşoğlu, “AB ülkelerinin bazılarında insan hakları alanında sorunlar oluşmaya başladığı, İslamofobik ve antisemitik saldırıların artışta olduğu” görüşünü dile getirdi. Slovenya’nın bağımsızlığının 30. yılını kutlaması dolayısıyla tebriklerini ileten Çavuşoğlu, “İlişkileri daha derinleştirmek için karşılıklı bir anlayışa vardık” ifadesini kullandı. Çavuşoğlu, “Batı Balkanlar’daki gelişmeleri özel olarak değerlendirdiklerine” de dikkat çekti. Mısır’la normalleşme görüşmeleri başlıyor Yaklaşık 8 yıldır fiilen kopuk durumda olan Türkiye ve Mısır arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi için iki ülke dışişleri bakanlıkları arasındaki görüşmeler bugün başlıyor. Dışişleri Bakanlığı, Türkiye ile Mısır arasında gerçekleştirilecek siyasi istişareleri dün gece yaptığı yazılı açıklamayla resmen duyurdu. Açıklamaya göre Türkiye ile Mısır arasında siyasi istişareler, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal ile Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Hamdi Sanad Loza’nın başkanlıklarında bugün ve yarın Kahire’de gerçekleştirilecek. ‘İstikşafi’ görüşme Açıklamada “Söz konusu istikşafi görüşmelerde, iki ülke arasındaki ilişkilerin ikili ve bölgesel bağlamda normalleştirilmesine yönelik atılması gereken adımlar üzerinde durulacaktır” denilerek yapılacak görüşmelere Yunanistan’la yıllardır yapılan görüşmeler için kullanılan ve “keşif amaçlı” anlamına gelen “istikşafi” kavramının kullanılması dikkat çekti. Dışişleri Bakanı Mevlüt ÇavuşoğERDOĞAN, SUUDI KRAL ILE GÖRÜŞTÜ Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Suudi Arabistan’ın Türk mallarını boykot etmesi üzerinden yaşanan tartışmalar gündemdeyken Kral Selman bin Abdülaziz El Suud ile telefonda görüşme yaptı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre görüşmede, TürkiyeSuudi Arabistan ilişkileri ele alındı. Suudi Arabistan geçen hafta Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Türk okullarını kapatma kararı almıştı. lu, Türkiye’den Mısır’a Dışişleri Bakan Yardımcısı seviyesinde bir ziyaret yapılacağını 21 Nisan’da duyurmuştu. Müslüman Kardeşler destekli Muhammed Mursi’nin 2013’te askeri darbeyle devrilmesinin ardından Mısır’la ilişkileri fiilen koparan Ankara’dan, ilişkileri normalleştirmek için yılbaşından bu yana çeşitli mesajlar ve adımlar gelmişti. Geçen hafta da AKP’nin girişimiyle TBMM’de Mısır Dostluk Grubu kurulmuştu. l ANKARA Ankara’dan Atina’ya Libya tepkisi sürüyor Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye’nin Libya Ulusal Uzlaşı Hükümeti ile 2019 sonunda imzaladığı Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Anlaşması’yla ilgili olarak, “Yunanistan’ın bu anlaşmayı geçersiz kılma girişimleri beyhude çaba” dedi. Akar, resmi ziyarette bulunduğu Libya’da önceki akşam Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) personeliyle bir araya geldi. Libya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed el Haddad’ın da yer aldığı etkinlikte Akar, personele hitap etti. Konuşmasında Türkiye’nin, Libya’nın egemenliği ve bağımsızlığına önem verdiğini belirten Akar, “2020’ye kadar Libya’da kimseler yoktu. Biz iyi gün değil, kara gün dostuyuz... Önemli olan birliğimiz ve beraberliğimiz, Libya’nın sulh ve sükuna kavuşmasıdır, ateşkesin devamlılığıdır. Bunun sonucu barış ve huzurun gerçekleşmesidir” diye konuştu. Akar, aralık ayında yapılacak seçimlere kadar Libya’da sükunetin devam etmesi için gayret göstereceklerini söyledi. Türkiye’nin Libya’daki varlığının, Doğu Akdeniz’deki hak ve çıkarlarının korunması bakımından da hayati önemde olduğunu kaydeden Akar, “Libya ile deniz yetki anlaşması dahilinde Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerimizi sürdürmekteyiz. Yunanistan’ın bu anlaşmayı geçersiz kılma girişimleri beyhude çaba” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin diyalogdan yana olduğunu vurgulayan Akar, “Komşularımızla ilgili konularda üçüncü tarafların objektif olmalarını bekliyorum. Herhangi bir şekilde Türkiye ile Yunanistan arasındaki problemlerin AB ile problem, ABD ile problem şekline dönüştürmemesini kendilerine söylüyorum. Sonuç olarak, hakkımızı çiğnetmeyeceğiz” diye konuştu. l ANKARA Dışişleri, Batı Trakya ziyaretini duyurdu Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın Ankara ziyaretinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaşadığı tartışma sıcaklığını korurken Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim Kıran, Yunanistan’ın Selanik kenti ve Batı Trakya bölgesine iki günlük bir ziyaret gerçekleştirecek. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre Kıran, Batı Trakya ziyaretinde ramazan ayı vesilesiyle Gümülcine ve İskeçe müftüleri başta olmak üzere Türk kurum ve kuruluşlarının temsilcileriyle görüşecek, ayrıca Batı Trakya Türk azınlığı mensuplarıyla bir araya gelecek, azınlık okulları ve Osmanlı eserlerini ziyaret edecek. Kıran’ın ziyaret sırasında Selanik’te bulunan Atatürk Evi’nde incelemelerde bulunacağı kaydedildi. Dendias’ın Çavuşoğlu ile düzenlediği basın toplantısında Yunanistan’daki Türk azınlığın tanımı konusunda da tartışma yaşanmıştı. Dendias’ın Batı Trakya Türk azınlığı için “Müslüman azınlık” ifadesini kullanması üzerine Çavuşoğlu, “Uluslararası hukuka uygun değil” tepkisini göstermişti., Dendias ise “Müslüman azınlık tanımı Lozan’da mevcut” yanıtını vermişti. l ANKARA /Cumhuriyet ParisKahire işbirliğinde Gözler Doğu Akdeniz, Libya gerilimindeyken Mısır’ın Fransa’dan 30 adet Rafale savaş uçağı satın almasına ilişkin anlaşma imzaladığı bildirildi. Mısır ordusundan yapılan açıklamada, Fransız Dassault Havacılık Şirketi ile anlaşmanın en az on yıl vadeli finansman kredisi yoluyla yapıldığı kaydedildi. Bazı kaynaklar bunun Mısır’ın Fransa ile yaptığı yaklaşık 4 milyar Avro tutarındaki savunma anlaşmasının parçası olduğunu iddia etti. Ordu sözcüsü ayrıca 2015 yılında da iki ülke arasında 24 adet Rafale savaş uçağı alımı için bir anlaşma yapıldığını hatırlattı. Bu uçakların 20152019 arasında Mısır’a teslim edildiği belirtilmişti.