Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 13 MAYIS 2021 PERŞEMBE BM’den İsrail ve Filistin’in ‘tam ölçekli bir savaşa doğru sürüklendiği’ çıkışı yükseldi Topyekun savaş uyarısı Biden’a ‘muhtıra’ gibi mektup Gazze’de İsrail bombardımanında yaşamını yitirenlerin cenazeleri toprağa veriliyor. ERDOĞAN: İSRAİL’E CAYDIRICI DERS VERİLMELİ Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Erdoğan, “İsrail’in Kudüs, Gazze, Mescidi Aksa ve Filistinlilere yönelik pervasız saldırıları karşısında Türkiye olarak tepkilerini en sert şekilde ortaya koyduklarını” belirterek “uluslararası camianın da İsrail’e güçlü ve caydırıcı bir ders vermesi gerektiğini, bu amaçla her seviyede girişimlerini sürdürdüklerini” ifade etti. ‘Uluslararası güç’ AA’nın haberine göre Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın Filistin konusunda Birleşmiş Milletler (BM) parametrelerine ve iki devletli çözüme işaret eden açıklamasını önemli bulduğunu vurgulayan Erdoğan, Türkiye ve Rusya’nın Kudüs’te yaşanan gelişmeler konusunda hemfikir olduğunun gösterilmesinin önemli bir mesaj teşkil ettiğini kaydetti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “kriz daha fazla büyümeden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) meseleye müdahil olmasının önem arz ettiğini ve Konsey’in İsrail’e saldırıları durdurması hususunda kararlı ve net mesajlar vermesi gerektiğini” vurguladı. “Filistinli sivillerin korunması için bölgeye uluslararası koruma gücü gönderilmesi fikri üzerinde de çalışılması gerektiğini” belirtti. Kremlin’den yapılan açıklamaya göre ise Rus lider, çatışmalar ve artan ölü ve yaralı sayısı konusunda endişelerini dile getirirken “taraflara gerilimi düşürme ve sorunları barışçıl yollardan çözme” çağrısı yaptı. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Verşinin, Filistin ve Ürdün büyükelçileri ile yaptığı toplantıda, Moskova’nın İsrail ile Filistin barış süreci çabalarını hızlandırmaya hazır olduğunu aktardı. Sputnik’in haberinde Rusya parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi’nin üyesi Aleksey Puşkov’un, Erdoğan’ın “İsrail’in uyguladığı terörü ve işgali durdurmak için başta İslam âlemi olmak üzere tüm dünyayı harekete geçirmek üzere ellerinden geleni yapacakları” ifadelerine “Türkiye’nin Türk gönüllüleri kitleler halinde Filistin’e gönderme kararı almasına ihtimal vermese de gerçekleşmesi halinde bunun İsrail’le devlet düzeyinde askeri çatışma anlamına geleceği” yorumu dikkat çekti. Putin’in Ortadoğu ve Afrika Özel Temsilcisi Mihail Bogdanov’un, Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı Musa Merzuk ile telefonda görüştüğü de gündeme yansıyan haberler arasındaydı. İşgal altındaki Doğu Kudüs’te İsrail’in İsrail’de Arap nüfusun yoğun olduğu Lod kentinde Filistinlileri evlerinden zorla tahliye planları doğrultusunda Mescidi Akçatışmaların ardından OHAL ilan edildi. Belediye Başkanı sa baskınlarıyla patlak veren gerilimde kentin kontrolünü kaybettiklerini duyurdu. ABD’de kendilerine “Flag Officer 4 America” adını veren 124 emekli amiral ve general “ABD halkının derin bir tehlike” içinde olduğunu ileri sürerek Başkan Joe Biden’a açık mektup yazdı. 10 Mayıs’ta kaleme alınan can kayıpları artıyor. Birleşmiş Milletler (BM) İsrail ve Filistin’in “tam ölçekli bir savaşa doğru sürüklendiği” uyarısında bulundu. 2014’ten beri en şiddetli çatışmalarda, Hamas yönetimindeki Gazze’den roket atılmasına misilleme gerekçesiyle İsrail, bölgeye yoğun bombardımanını sürdürüyor. Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail’in hava saldırıları sonucu 16’sı çocuk, 5’i kadın 65 kişinin yaşamını yitirdiğini, 365 kişinin de yaralandığını açıkladı. Altı İsrail vatandaşının Gazze’den roket atışlarında öldüğü belirtildi. İsrail’de gerginlik, İsrailli Arapların yoğun olarak yaşadığı Lod kentine sıçradı. 25 yaşındaki Arap Musa Hanusa’nın İsrailli yerleşimciler tarafından öldürüldüğü, olayla ilgili 4 kişinin gözaltına alındığı İsrail basınına yansıdı. Reuters’in haberine göre sinagogların ateşe verildiği, Yahudilerin araçlarının taşlandığı kentte olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi. Belediye Başkanı Yair Revivo, çatışmaların ardından kentin kontrolünü kaybettiklerini belirterek ordunun konuşlandırılması çağrısı yaptı. İsrail yönetimi, Yahudiye ve Samarya’dan taburlarını bölgeye gönderdi. Kenti ziyaret ettiği belirtilen Başbakan Binyamin Netanyahu, güvenlik güçlerine, “kamu güvenliğini şiddetle protesto eden ve tehdit edenlere sert yanıt verme” talimatı verdi. Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin, kentte yaşananlar konusunda “Arap liderliğinin sessiz kalmasını” eleştirdi. “İsraillilere evlerini korumaya hazır olmaları” çağrısı yaptı. Acre ve Yafa kentlerinde de çatışmalara güvenlik güçlerinin müdahale ettiği belirtildi. İsrail ordusu Gazze’den geçen pazartesiden bu yana 850 roket atıldığını, 500 hedefin ise vurulduğunu duyurdu. 16 Hamaslının öldürüldüğü belirtildi. Gazze Şeridi’nde 13 katlı bir apartman, İsrail uçaklarının saldırısından kısa süre sonra tamamen çöktü. İsrail’in başkenti Tel Aviv’e de roketler düştüğü ve kentin dış mahallelerinden birindeki bir evin doğrudan isabet aldığı kaydedildi. ‘Orantılı güç’ BM Ortadoğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Tor Wennesland, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, “Ateşi derhal durdurun. Tam ölçekli bir savaşa doğru sürükleniyoruz. Her iki taraftaki liderler, gerginliğin azaltılmasında sorumluluk almalıdır. Gazze’deki savaşın bedeli yıkıcı ve sıradan insanlar tarafından ödeniyor. BM, sükuneti sağlamak için tüm taraflarla birlikte çalışıyor. Şiddeti şimdi durdurun” ifadelerini kullandı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, yaptığı yazılı açıklamada “İsrail güvenlik güçleri maksimum ihtiyat göstermeli ve güç kullanımlarını ayarlamalı. İsrail nüfus merkezlerine ayrım gözetmeden roket ve havan topu atılması kabul edilemez” dedi. Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, İsrail Cumhurbaşkanı ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, “Önceliğin tansiyonun düşürülmesi ve masum sivillerin hayatını kaybetmesinin önlenmesi” olduğunu kaydetti. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de “İsrail ile işgal altında bulunan Filistin topraklarındaki artan gerginlik ve Gazze ile çevresinde artan şiddetin sona ermesi gerektiğini” belirtti. Borrell’den, “AB, çocukların da aralarında bulunduğu çok sayıda sivilin ölümü ve yaralanması karşısında dehşete düşmüştür” çıkışı yükseldi. Berlin hükümetinden ise “İsrail’in Gazze’den roket saldırılarına karşı kendini savunma hakkı olduğu” açıklaması geldi. Afrika Birliği, İsrail güçlerinin, Mescidi Aksa ve abluka altındaki Gazze Şeridi’ne düzenlediği salmektupta, başkanlık seçimlerinde Biden’ın lehine hile yapıldığı iddia edildi, “FBI ve Yüksek Mahkeme, seçim usulsüzlükleri ortaya çıktığında hızlı hareket etmeli ve 2020’de olduğu gibi bunları görmezden gelmemelidir” denildi. Sosyalizmi hedef aldılar Biden yönetimi altında ABD’nin, “Sosyalizm ve Marksizme doğru radikal bir dönüş yaptığı” ileri sürülen mektupta, “Anayasal cumhuriyetimizi savunmak için hareket edecek kongre ve başkan adayları seçerek buna karşı gelinmesi gerekiyor” denildi. “1776’daki kuruluşumuzdan bu yana hiçbir zaman olmadığı kadar anayasal olarak hayatta kalma savaşı veriyoruz. Çatışma, anayasal özürlük ve özgürlük taraftarlarına karşı Sosyalizm ve Marksizm taraftarları arasındadır” ifadelerine yer verilen mektupta Biden yönetiminin “diktatörce” bir şekilde anayasal haklara saldırı başlattığı iddia edildi. Kongre’nin bulunduğu Capitol binasının çevresinde geniş güvenlik önlemleri alınmasının eleştirildiği mektupta, “ABD ordusunu siyasi piyonlar olarak kullanmak, var olmayan bir tehdide karşı devriye gezmek ve bölücü eleştirel ırk teorisi gibi siyasi olarak doğru politikaları savaş pahasına orduya dayatmak ulusumuzun savaşları kazanmaya ve savaşmaya hazır olma durumunu ciddi şekilde düşürür ve büyük bir ulusal güvenlik sorunu yaratır” ifadeleri kullanıldı. “Ülkenin başkomutanının zihinsel ve fiziksel durumunun göz ardı edilemeyeceği” belirtildi. Çin’in, ABD için en büyük dış tehdit olduğuna vurgu yapılan mektupta Çin Komünist dırıları sert bir dille kınadı. Partisi ile işbirliğine dayalı ilişkiler kurmanın, Öte yandan ABD, Doğu Kudüs’ü göPekin’i askeri, ekonomik, politik ve teknolorüşmek üzere ikinci kez toplanan BM jik olarak dünya hâkimiyetine doğru ilerlemeGüvenlik Konseyi’nin ortak açıklaye devam etmesi için cesaretlendirdiği savuma yapmasını bir kez daha engelledi. nuldu. Mektupta “dünya hâkimiyet hedefleriABD’nin açıklamayı “gerginliğin azalni engellemek ve ABD’nin çıkarlarını korumak tılmasına yardımcı olmayacağı gerekçesiyle” engellediği duyuruldu. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken, İsrail ve Filistinlileri şiddete son vermeiçin Çin’e daha fazla yaptırım ve kısıtlama uygulanması gerektiği” öne sürüldü. Keystone Boru Hattını durdurmanın enerji bağımsızlığını ortadan kaldıracağı iddia edildi. ye çağırmak için Ortadoğu’ya diplomat göndereceklerini söyledi. ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, yaptığı yazılı açıklamada, Bakan Lloyd Austin’in, İsrailli mevkidaşı Gantz ile telefonda görüştüğünü duyurdu. Kirby, “Austin, bakanlığın, İsrail’in kendini ve halkını savunma konusundaki meşru hakkına verdiği güçlü desteği iletti ve Hamas ve diğer terör gruplarının roket saldırılarını güçlü bir şekilde kı‘Nükleer anlaşmaya dönmeyin’ Biden yönetiminin eski Başkan Donald Trump döneminde tek taraflı olarak iptal edilen İran ile nükleer anlaşmaya dönme çabasının da eleştirildiği mektupta “Anlaşmanın hayata geçirilmesinin İran’ın nükleer silah elde etmesiyle sonuçlanacağı” iddia edilerek “böylece Ortadoğu barış girişimlerini altüst edecek, sloganları ve hedefleri ABD’ye, İsrail’e ölüm olan bir terörist ülkeye yardım edilmiş olacaktır” denildi. “Yeni Çinİran anlaşmasına nadı” ifadelerini kullandı. direnmek, İran Nükleer Anlaşması’nı desteklememek gerektiğinin” savunulduğu mektupUCM: ÇATIŞMALARI TAKİP EDİYORUZ Gazze Sağlık Bakanlığı, İsrail’in hava saldırıları sonucu 16’sı çocuk, 5’i kadın 65 kişinin yaşamını yitirdiğini, 365 kişinin de yaralandığını açıkladı. 6 İsrail vatandaşının Gazze’den roket atışlarında öldüğü belirtildi. Küresel çapta İsrail şiddetine karşı eylemler düzenlenirken Londra’da eylemciler Başbakanlık Ofisi önünde toplandı. Bu arada Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden (UCM) “savaş suçları” uyarısı yükseldi. Başsavcı Fatou Bensouda, soruşturmanın her iki taraftan da işlenen suçları ve delilleri kapsayacağını belirtirken sahadaki gelişmelerin takip edildiğini kaydetti. UCM Savcılığı, Gazze, Batı Şeria, Doğu Kudüs ve diğer Filistin topraklarında işlenen savaş suçlarıyla ilgili 16 Ocak 2015’te başlattığı ön incelemeyi tamamlayarak 3 Mart 2021’nde İsrail’e soruşturma açıldığını duyurmuştu. ta Ortadoğu barış girişimlerine ve İsrail’e des‘VAAZLARA KULAK ASMAYIZ’ teğe devam edilmesi de önerildi. ‘Üniformayı çıkar öyle eleştir’ Fransa’da da emekli ve muvazzaf askerler, Hamas roketlerinin vurduğu Aşkelon kentinde bulunan aşırı sağcı Valeurs Actuelles sitesinde üç hafta içinde iki bildiri yayımlamış, “iç savaş uyarısı” İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz “Ordunun uzun vadede tam bir sükunet sağlanması için saldırmaya devam edeceğini, ancak bundan sonra ateşkesin konuşulabileceğini” söyledi. Gantz, Gazze’de sivil yerleşim noktalarına yapılmıştı. Fransa Genelkurmay Başkanı François Lecointre, muvazzaf askerlere, üniformalarını bırakıp ordudan istifa etmeleri çağrısı yaptı. Lecointre, ordudaki tüm askerlere gönderdiği mektupta, bir grup muvazzaf asker tasaldırılar düzenleyen İsrail’e karşı rafından isim vermeden yayımlanan ikinci biluluslararası tepkilere ilişkin ise “İsrail diriyi eleştirdi. Metne imza atan askerlerin gövatandaşlarını koruma görevimize rüşlerini özgürce savunabilmesi için üniformakarşı ahlaki vaazlara kulak larını bırakmasının en mantıklı şey olacağını beasmayacağız” ifadesini lirten Lecointre, her askerin uymak zorunda olkullandı. duğu ihtiyat yükümlülüğünün son haftalarda büyük ölçüde ihlal edildiğini dile getirdi. Çavuşoğlu: Kınamak yetmiyor Resmi ziyaret için Suudi Arabistan’da bulunan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu önceki gün Suudi mevkidaşı Faysal bin Ferhan el Suud ile bir araya geldi. Çavuşoğlu, görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamada, “İki ülke arasındaki işbirliğini geliştirmeyi samimi, açık bir şekilde görüştük ve diyaloğumuzu devam ettirme kararı aldık” dedi. Çavuşoğlu, El Suud’u Türkiye’ye davet ettiğini söyledi. Bakan Çavuşoğlu, ziyaretinin Kudüs ve Gazze’de İsrail saldırke liderini aradı ve bizim çalışmalarımızı da anlık olarak takip etti. Kendisine sürekli yaptığımız çalışmalar hakkında bilgi verdik” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin girişimiyle dün toplanan İslam İşbirliği TeşÇavuşoğlu Prens Faysal kilatı (İİT) Temsilciler Komitesi toplantısında ise İsrail’in ganlığının yaşandığı bir süreçte Filistin’e yönelik saldırganlıgerçekleştiğini belirterek bu du ğı kınanarak, Birleşmiş Milletler ruma Türkiye’nin sessiz kalama (BM) Güvenlik Konseyi ve BM oryacağını vurguladı. “Cumhurbaş ganları göreve davet edildi. kanımız Tayyip Erdoğan birçok ül Dışişleri kaynaklarından yapılan açıklamada, Cidde’deki toplantıda Türkiye’nin sunduğu üç öneride mutabık kalındığı belirtildi. Buna göre; İİT Dışişleri Bakanları Konseyi veya İcra Konseyi’nin en yakın zamanda toplanması kararlaştırıldı. BM Genel Kurulu’nda acil bir oturum yapılması çağrısı yapıldı. Filistin’e bir uluslararası koruma gücü gönderilmesi dahil böyle bir koruma mekanizmasının kurulmasına yönelik çabaların hızlandırılması amacıyla BM’deki İİT grubu harekete geçmeye çağrıldı. Taliban kritik ilçeyi ele geçirdi Afganistan’da başkent Kâbil’e 30 kilometre uzaklıktaki Maydan Vardak eyaletine bağlı Nerkh ilçesinin kontrolünün Taliban tarafından ele geçirildiği bildirildi. Eyalet valisi Abdül Rahman Tarık, militanların, önceki gün akşam saatlerinde saldırı başlattığını, güvenlik güçlerinin geri çekildiğini kaydetti. Afganistan İçişleri Bakanlığı Sözcüsü Tarık Arian ise hükümet birliklerinin Taliban ile şiddetli bir çatışmanın ardından ilçe merkezinden çekilmesinin “taktik gereği” olduğunu söylerken Savunma Bakanlığı dün ilçe merkezinin geri alınması için operasyon başlatıldığını duyurdu. Taliban, 5 Mayıs’ta da Baglan vilayetinin Burka ilçesinin kontrolünü ele almıştı. Afganistan’da barış için İstanbul’da yapılması planlanan görüşmelerin Taliban’ın katılmaması nedeniyle ertelendiği duyurulmuştu. Örgüt, Şeker Bayramı boyunca 3 günlük ateşkes ilan ettiğini açıklamıştı. UAEK: İran yüzde 63 uranyum zenginleştirdi Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun önceki gün açıklanan raporunda, İran’ın Natanz Nükleer Tesisi’nde uranyum zenginleştirme oranının yüzde 63 olarak tespit edildiği belirtildi. Tahran yönetimi geçen ay Natanz’a yönelik İsrail’i sorumlu tuttuğu saldırıya misilleme olarak uranyum zenginleştirme oranını yüzde 20’den yüzde 60’a çıkardığını açıklamıştı. Öte yandan AA’nın haberine göre İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Suriye’de resmi temaslar kapsamında Devlet Başkanı Beşşar Esad ve Dışişleri Faysal Mikdad ile görüştü. Zarif, Halep kentindeki İran Başkonsolosluğu’nun açılacağını duyurdu. Zarif, Esad ile görüştü. ACILARINIZI PAYLAŞIYORUZ... Vefat ve başsağlığı ilanlarınız için yaptığınız ödemenin yüzde 20’sini Cumhuriyet Vakfı Burs Fonu’na aktarıyoruz. Bu fondan, yetenekli, ihtiyaç sahibi öğrencilere burs veriyoruz. Acılarınızı paylaşıyoruz. Yakınlarınızın adı bu burslarla yaşasın. www.cumhuriyetvakfi.org.tr ANKARA: 0312 442 30 50 İZMİR: 0232 441 12 20 İSTANBUL: 0212 343 72 74