Katalog

14 7 MART 2021 PAZAR PAZAR YAZILARI Hollanda yalnızca Amsterdam mı?.. Genelde Türkiye’den gelen turistler zamanlarının tamamını Amsterdam’da geçirirler. Kafeler, restoranlar, kanallar, kırmızı lambalı evleri gezerler. Kimileri Van Gogh ya da Rambrand tablolarının olduğu müzeleri de ziyaret eder. Toplamda yıllık 9 milyon turist çeker, bu şehir. Dünya üzerindeki bu minicik kara parçası üzerinde yaşayan 800 bin şehir sakini, turizmden ve turistlerden bunalmış durumda ve belediye yönetimi şehri yeniden gerçek sahiplerine geri verebilmek için bir dizi önlem üzerinde çalışmalar yapmakta. Gerçi, doğal olarak pandemi nedeniyle bu günlerde turist sayısında gözle görülür bir azalma var... Hollanda yalnızca Amsterdam değil şüphesiz. Ülkenin masalsı şehirleri, küçük kasabaları ve köyleri keşfedilruyor. 80 bin nüfuslu küçük meyi bekliyor. Fazla bilinmekasabaya gelenlerin Jenever yen, ama Türkiye’nin tarihinMüzesi’ne uğramasını da de önemli yeri olan Schiedam, hararetle salık veririz... Rotterdam’ın 10 kilometre kadar ötesinde deniz kenarında pitoresk minik bir şehir örneMEHMET EMIN ALKANLAR Hollanda’da her bir fert sağlık sigortasına sahip, bağlı olduğu bir aile hekimi, ğin. 1200’lü yıllarda kurulan eczane ve diş hekimi var. Schiedam’da bulunan 7 yel değirmeninden Aile hekimi, ki biz burada ev doktoru diyobirisi dünyanın en büyüğü olan “Deve” isim ruz, aldığınız randevu sonrasında sizi muli yel değirmeni. Bu değirmenlerin çoğunda ayene eder ve gerekli görürse hastaneye hâlâ buğday öğütülmekte. sevk eder. Yani elini kolunu sallayarak hasBu küçük, sevimli şehrin en önemli ürü taneye gidemezsin buralarda. Önce ev doknü Jenever içkisi. Küçük 5cl’lik kadehlertorunun önünden geçeceksin. Eğer gerekde bir defada kafaya dikilen bu sert içkiler, li görmezse bir ilaç yazar ve reçeteni dijital Schiedam’dan tüm dünyaya satılmakta ve yollardan eczanene ulaştırır. Sen de oradan bölgenin en önemli geçim kaynağını oluştu gidip kimi zaman aynı gün, kimi zaman bir gün sonra ilacını alırsın. Geçenlerde yukarıda anlattığım Schiedam şehrindeki eczaneden ilaçlarımı alıp çıktım. Sokağın başındaki süpermarkete uğrayıp, sonrasında eve kadar on bin adımımı tamamlamaya karar verdim. Bunca zamandır gelip giderim, hiç dikkatimi çekmeyen sokak ismi, bu kez kafamı kaldırır kaldırmaz gözüme ilişti. Sokak tabelasının altına, sokağa ismini veren Cornelius Haga’nın bilgileri de iliştirilmişti. Schiedamlı genç hukukçu Haga, 1612 yılında yedi Hollanda eyaleti adına ilk Avrupalı olarak Osmanlı İmparatorluğu’na elçi olarak atanmış ve İstanbul’a gitmiş. Haftalar süren yolculuktan sonra İstanbul’a varıp Sultan I. Ahmet’in huzuKorona felaketinde yaşlıların başına geleni saymazsak Belçika, yaşlılar için hiç de fena bir ülke değil. Brüksel, Belçika’da Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2010 yıBrüksel’de lında “Yaşlı Dostu Şehir” unvanına uygun görülen ilk kent oldu. Kent yetkilileri, Brüksel’de yaşayan yaşlı yurttaşları dikkate alarak onların da rahatlıkla katılabileceği çeşitli faaliyet programlarına erişim sağlıyor. Farklı yerlerde buluşyaşlanmak! ma mekânları oluşturuyor. Flamanca ya da Fransızca konucı kökenlilerden oluşan bahsetmiştim. Başkan Ali İnce’nin o zaşan yaşlıların ayrı ayrı platformlaERDİNÇ UTKU Brüksel, “Belçika’nın en man söylediği “Yabancı kökenliler huzurerı ya da merkezleri var. Hıristiyan, genç kenti”. vinden korkuyor. Ziyaretine gittiğimiz bir sosyalist, liberal veya laik olmak üzere Türk belediye başkanı Emir Kır’ın huzurevinde yaşlı biri elimden tuttu ve 45 farklı yaşlı oluşumları bulunuyor. Bunlar, yönettiği Saint Josse Belediyesi ise dakika hiç bırakmadı. Orada gözlemlediğisosyal hizmetler ve evrak işleri vb. pratik Brüksel’in en genç belediyesi olarak öne miz yalnızlık bizim insanımızı ürküttü” sözyardım sağlıyor ve sosyal, kültürel, spor çıkıyor. Türklerin yoğun olarak yaşadığı lerini unutmam mümkün değil. etkinlikleri, kurslar ve geziler düzenliyor. Brüksel’in ikinci büyük belediyeASEM, 2010 yılında çalışEn genç kent si Schaerbeek ise en küçük belediyesi Saint Josse’tan sonramalarını dondurdu. Bu arada Türk yaşlıların sayısı da soBrüksel denince ilk akla gelen Jacquki en genç yerleşim birimi. Anrunları da katlanarak arttı. es Brel’in 1962 yılında söylediği “C’était cak Brüksel’de yaşlılar arasında Ta 12 Şubat 2019’da BELau temps où Bruxelles brusselait” şarkı Türklerin sayısı artıyor. DOST Belçika Türk Kökensı, “Brüksel’in şen olduğu zamanlardı” diye Ağır işlerde çalışmış olan Türkli Kıdemli Vatandaşlar Dostgeçmişine özlemi dile getirse de Brüksel ler erken yaşlanıyorlar. Emekhâlâ aramasını bilene göz kamaştıran par li maaşları düşük. Dil engelleri Baysal. luk Platformu açılış ve tanıtım toplantısına kadar. Helak bir mücevher. Flamanların oluşturduğu nedeniyle yaşama tam katılamınüz dernekleşmemiş olsa da Brüksel Yaşlılar Platformu’nun genellikle yorlar. Son zamanlarda bir kıpırdama ol artık yaşlıların sorunlarına çözüm aramayılda bir kez yayımladığı broşürde yaşlılara sa bile hâlâ huzurevlerine sıcak bakmıyor yı dert edinen bir oluşum var Brüksel’de. uygun kent turları yer alıyor. Her gezi öne lar. Yaşlı, yoksul, yalnız ve yaban ellerde BELDOST sosyal medyada sanal bir grup risi daha önce fark etmedikleri “başka bir yabancı olmanın zorluklarını düşünürken olarak çalışmalarını sürdürüyor. BilgilenBrüksel”le buluşturuyor. “Dünyanın tüm yaşlıları yalnızlığa karşı bir dirme toplantılarına Türkiye konsolosluğu Salgınla tekrar dikkatleri üzerine çeken leşin!” sloganı dökülüyor kâğıda. salonunu veriyor. 65 yaş ve üstü yurttaşlar Avrupa Birliği nü 2007 yılında “Gurbette yaşlanmak!” paDaha önce Belçika’da işadamlarını örfusunun yüzde 20’sini oluşturuyor ve her zar yazımda gelecek kuşaklar için hazırgütleyen Yaşar Tümbaş ve Institut Libre geçen yıl bu yaş grubunun nüfus içindeki lık niteliğindeki, öncü oluşumdan, Belçi Marie Haps Türk Dili ve Uygarlığı Merkezi payı artıyor. Nüfusunun yüzde 65’i yaban ka Göçmen Yaşlılar Derneği’nden (ASEM) (ATA CLCT) kurucu başkanı Eser Baysal’ın öncülüğünü yaptığı oluşum 65 yaş ve üstü Türk kökenlilerin kendi deyimleriyle “kıdemli vatandaşların” sorunlarına duyarlılığı ve aralarında dostluk, dayanışmayı artırmak, yasal hak ve sosyal güvencelerle ilgili bilgilendirmek, Türkiye’de kalabilecekleri huzurevleri ve yaşamevlerini tanıtmak gibi amaçlarla kuruldu. En büyük hayalleri ise 60 bin yaşlı Türkün bulunduğunu düşündükleri Belçika’da “Gelecekte, kendi gelenek ve göreneklerimize de uygun bir ‘Yaşam Evi’ projesini hayata geçirmek”. Pandemi sorunları katladı Kurucularından Eser Baysal’a göre en önemli ve acilen el atılması gereken üç sorun, “yalnızlık, dil sorunu ve sağlık sistemi ile sosyal haklar konusunda bilgisizlik”. Pandeminin yalnızlığı ve diğer sorunları katladığını belirten Baysal, “Zaten dünyanın neresinde olursak olalım, ileri yaşlarda sosyal izolasyon sorunları büyümekte. Geri dönmeye istekli birinci nesil Türkleri, gurbette kalmaya zorlayan bir başka sebep, memleketlerinde de yalnız kalmaktan çekinmeleri: Her şey o denli değişmiştir ki gurbetteymişçesine yine dışlanma olasılığı vardır. Çoğunlukla varılan nokta ‘yarı orada yarı burada’ yalnızlığı sürdürmek...” diye düşünüyor. BELDOST’un programındaki bir madde ilgimi çekiyor: “Huzurevlerinde ya da kendi evlerinde yalnız yaşayan kıdemli vatandaşlarımızın ya da Belçikalı komşularımızın yalnızlıklarını, az da olsa, paylaşabilmek üzere düzenli ziyaretlerde bulunmak”. Yaşlılık Allah’ın emri/Yalnızlık olmasa!.. erdincutku@binfikir.be runa alınmış. Aynı yıl ticaret anlaşmaları imzalanmış ve Hollanda ile Osmanlı arasında ilişkiler resmi olarak başlamış. Haga, 1638’e kadar tam 26 yıl İstanbul’da yaşamış. İşte lalenin de ilk kez Türkiye’den Hollanda’ya gelme macerasının yolu böyle açılmış. İlk ilişkilerin başlaması sonrasında pek çok Hollandalı tüccar İstanbul, İzmir, Selanik, Atina, Halep gibi şehirlere akın etmeye başlamış ve lalenin yanı sıra nergis, sümbül, yasemin, karanfil gibi çiçekleri de ülkeye getirmişler. 16. yüzyılın ikinci yarısına, Hollanda bahçeciliğine Anadolu’dan getirilen bitkiler damga vurmuş. Göçmenlerin lale sevgisi Günümüzde dünyadaki süs bitkileri dış satımı 22 milyar dolar düzeyinde ve Hollanda 11 milyar dolar ile bu pastanın yarısını alıyor. Bir sonraki ülke Kolombiya’nın dış satımı yalnızca 1.5 milyar dolar dolayında. Listede ismi olmayan Türkiye ise ne yazık ki 80 milyon dolarlık yıllık çiçek dış satımı ile yetiniyor. 2012 yılında iki ülke ilişkilerinin 400. yılı kutlanmış, pek çok etkinlikler yapılmıştı. Özellikle bu yıllardan sonra Türkiye’den Hollanda’ya giden göçmenler, iki ülkenin ortak değeri lale ile başlayan birçok kurum ve kuruluş oluşturdu. Camisinden kültürel derneklere kadar pek çok kurum ve kuruluşun isimleri lale ile başlar. Pandemi nedeniyle iptal edilen ve 7 kez düzenlenen Red Tulip Film Festival/Kırmızı Lale Film Festivali de bunlardan birisi. Kırmızı Lale Kültür ve Sanat Vakfı tarafından düzenlenen bu etkinlik, bugüne kadar Türkiye’den 300 kadar filmi getirerek Hollanda sinemalarında gösterdi. Bu yıl kasım ayına ertelenen festival Rotterdam, Amsterdam, Utrecht gibi şehirlerde yapılacak ve yine iki ülkeden pek çok sinema oyuncusu, yönetmen ve yapımcısını bir araya getirecek. Altın Lale Vakfı da Türkiye’den tanınmış Yeşilçam sanatçılarına Altın Lale ödülleri dağıtıyor. Pandemi sonrasında ülkedeki tüm kültürel çalışmaların askıya alındığını, sinemalar ve tiyatroların geçici olarak kapatıldığını, akşamları sokağa çıkma yasağı getirildiğini belirtmek gerekir. 17 Mart’ta yapılacak Hollanda’daki genel seçimle sonrasına kadar yasakların devam etmesi bekleniyor. Sürekli şikâyet ettiğimiz, memnuniyetsizliğimizi dile getirdiğimiz o eski günlerimiz ne güzelmiş... O günlerimize haksızlık ettiğimiz için kendi adıma çok üzgünüm. m.e.alkanlar@gmail.com