Katalog

9 KASIM 2021 SALI EKONOMİ [email protected] 11 Erken seçim tartışmaları asgari ücrette yüksek zam beklentisi yarattı, işçinin hesabı belli: ‘Asgari’ye en az bin TL Amerika, Türk-İş’in hesabına göre asgari ücretin artan enflasyon nedeniy- koronada da le 3 bin 772 TL olması gerekiyor. Asgari ücret için aralık ayında başlayacak toplantılarda Türk-İş masaya bu hesapla oturacak. rekordan er yıl aralık ayında belir- temsil ediyor. Türk-İş Başka- vazgeçemiyor lenen asgari ücret konu- nı Ergün Atalay, yaptığı bir Hsunda bu yıl tartışmalar açıklamada “45 senedir asga- izim de “küçük Amerika!” olmak- erken başladı. Hükümetin er- ri ücreti konuşuyoruz. Bu se- tan kurtulamadığımızın gösterge- ken seçim ihtimalini gündem- MUSTAFA ne 45 seneye bedel bir sene. Bsi tartışma gündemleri, ikili ku- ÇAKIR tuplaşmanın sertleştiğinin de kanıtı de tutması asgari ücrette yük- Onun için toplumu tebessüm içerikleriyle, ister istemez bizim kamu- sek bir zam beklentisi yarattı. ettirecek, bizim razı geleceği- oyumuzun haberlerine de taşınmış ol- Türk-İş’in yaptığı hesaba göre ise ar- miz bir tablo çıkarsa biz de altına du. 6 Kasım tarihli son verilerle yine- tan enflasyon nedeniyle asgari ücret imza atarız” demişti. lenen Amerika’daki koronavirüs üze- şu anda 3 bin 772 TL olmalı. Mevcut rinden rekorlarda, hastalıktan toplam En az yüzde 25 asgari ücret ile olması gereken ücret ölen sayısının 73 bin 605’e yükseldi- Kulislerde, enflasyon hedefleme- arasında neredeyse bin TL fark var. ği, yeni vaka sayısının 22 bin 85, ye- sine dikkat çekilerek asgari ücrette di günlük ortalamanın ise 73 bin 505 Türk-İş, asgari ücretin belirleneceği olduğu, hastalığın çıkışından bu yana en az yüzde 25 oranında artış ola- toplantılara bu hesapla oturacak. gelişmeler grafiklerle de gösterildi. cağı yorumları yapılıyor. Kulisler- 2022’de geçerli olacak yeni as- Amerika’nın gelişmişliği, demokra- de dile getirilen rakamlar 3 bin 500 gari ücret Asgari Ücret Tespit sisinin gücü üzerinden inançlarından ile 3 bin 700 TL civarında. Çalışma Komisyonu’nda belirlenecek. Komis- dönmeyenlerin tezlerine göre, nüfus ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat yon aralık ayında dört toplantı yapa- yoğunluğuna göre ürkütücü bir tablo- Bilgin, Meclis’te bakanlığının büt- cak, son toplantıda karar açıklana- nun söz konusu olmadığı, aşılamada çe görüşmelerinde, asgari ücretin cak. Komisyonda işçi tarafını Türk-İş ise zaten dünyanın rekor kıran ülkesi tespit komisyonunda belirlendiğine konumunda olduğunun altı çizilip du- ruluyor. Amerika’nın başkanlık rejimi- işaret ederek “Benim keyfi olarak KAYITDIŞI ISTIHDAM nin işleyişi, hele de açık diktatörlükler kalkıp asgari ücret şu kadar olsun, kadar geçerli olabilen sermaye gücü, YENIDEN YÜKSELIŞTE 3 bin lira olsun, 3 bin 500 lira olsun toplumun düşüncelerinin güdülenme gibi dememin çok anlamı yok, böy- boyutlarına bakıldığında sivil diktatör- ayıtdışı istihdam oranı yeniden ar- le bir yetkim de yok” dedi. lük işleyişinde de rekor kırabilen ül- Ktışa geçti. 2020’de salgının da et- İktidarın yüksek artış beklentisi ola- ke olarak, insan haklarının işleyişinin kisiyle yüzde 30.6’ya inen kayıtdı- rak olarak ortaya koyduğu rakam ise gerçekleri üzerinden toplumsal gidiş şı istihdam, bu yıl daha bitmeden Işten atılan 1 milyonu aştı şu anda zaten asgari ücretin olması tablosu giderek bozuluyor. yüzde 31.4’e çıktı. Iktidarın “2021 Yıl- Kaçınılmaz aralarındaki ideolo- gerekenin çok altında. Türk-İş’in son ürkiye İş Kurumu’nun (İŞKUR) dün endüstri ilişkileri uzmanları ve özellik- lık Ekonomik Raporu’nda”, sosyoeko- jik açı farkının işleyişinin çok zayıf ol- araştırmasına göre bekâr bir çalışanın Tyayımlanan “Aylık İstatistik Bülte- le işçi sendikaları ve tarafından “ağır” nomik sorunların başında gelen ka- masına karşın, her iki parti arasında- ni, Ekim 2021” raporu, işten çıkarı- bulunarak sürekli eleştiriliyor. Yine ilk yıt dışı istihdamın, birçok ülkede ol- aylık yaşam maliyeti 3 bin 772 TL’ye ki çatışmacılık giderek her konuda ol- duğu gibi Türkiye’de de halen öne- lan emekçilerin artmaya devam etti- 9 aylık verilere göre, ödenek almak ulaşmış durumda. Enflasyondaki ar- duğu üzere koronavirüs üzerinden mini koruduğuna dikkat çekildi. Yıl- ğini gösterdi. için başvurların yüzde 67.9’u erkek, tışla birlikte makasın bin liraya ula- de sertleşiyor. İktidardaki Demokrat lar itibarıyla düşüşler yaşansa da ka- Bu rapora göre, işveren tarafından yüzde 32.1’i kadınlardan oluştu. şacağına dikkat çekiliyor. Türk-İş, Parti’nin, insan hakları üzerinden top- yıtdışı istihdamın azaltılma ihtiyacının işten çıkarılması nedeniyle İŞKUR’a iş- Yine İŞKUR’un raporuna göre, işve- masaya bu hesapla oturacak. Maka- lumu koruma boyutları ile çok güç- sürdüğü kaydedildi. Tabloya göre ka- sizlik ödeneği almak için eylül ayın- renlerin eleman talebini gösteren açık sın “kısmen değil tamamen” ortadan lü hukuksal tezlerle donatılmış, aşı ol- yıtdışı istihdam 2010 yılından bu ya- da 134 bin 120, ilk 9 ayda ise 1 mil- iş sayısı ekimde yüzde 50.3 artarak mamakta direnenlerin, hastalığa ya- na sadece geçen yıl o da salgının et- kaldırılmasını talep edecek. yon 82 bin 298 emekçi başvurdu. İş- 185 bin 685 adet, işe yerleştirme sayı- kalanmadıklarına ilişkin kanıt göster- kisiyle yüzde 30.6’ya geriledi. Bu yı- Diğer taraftan işveren kanadı ise sizlik ödeneğini almaya hak kazanan sı da yüzde 47 artışla 123 bin 317 ki- melerini zorlayan, ocak ayında yürür- lın 8 ayında ise kayıtdışı istihdam ora- asgari ücrette yapılacak artışa para- emekçi sayısı ise eylül ayında 73 bin şi oldu. Bunun yanında Ekim 2021 so- lüğe girmesi gündemde olan yasal nı yüzde 31.4 olarak gerçekleşti. Ra- lel olarak verilecek desteğin de artı- 168, ilk 9 ayda ise 444 bin 969 kişi ol- nu itibarıyla İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı, düzenleme, Cumhuriyetçilerin itiraz- porda, Türkiye’de kayıtdışı istihdam du. Bu ödeneği hak etme oranı da ilk geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüz- rılmasını istiyor. Şu anda işverenlere ları, açtıkları davalar üzerinden ret ka- oranlarını yüksek tarım sektörünün 9 ayda yüzde 41.1’de kaldı. Bilindi- de 1.6 artarak 3 milyon 122 bin 944 işçi başına aylık 75 TL asgari ücret rarları ile yüzleşilmiş bulunuluyor. yukarı çektiği savunuldu. ği gibi işsizlik ödeneği alma koşulları, kişiye yükseldi. l Ekonomi Servisi desteği veriliyor. l ANKARA Cumhuriyetçiler işsizlerin artabile- ceği tehdidine sarılırken, Demokratlar insanların yaşam ve sağlık haklarının ‘Her şeye karşın ihracat’ politikası dış ticaret açığını büyütüyor korunması üzerinden zorunluluktan söz ediyorlar. Görüldüğü üzere, in- sanların en tartışılamaz sağlık, yaşam hakları üzerinden bile demokratik de- ğerlerin çok uzağında bir Amerika ger- İhracatta ithalat çıkmazı çeği ile yüz yüze kalınmış olunuyor.. Amerika’nın bize göre kıyaslanılama- yacak kadar, yasama-yürütme-yar- MUSTAFA ÇAKIR yor ancak ihracatçımız avantajlı konu- gı bağımsızlığının geçerli olduğu Baş- ma geliyor. İşte sorun burada başlıyor. Yurtdışı talepler HAMSİ 25 TL OLDU kanlık modelinin, uygulamadaki insan KP’nin yüksek kur politikası ile Yurt dışındaki alıcılar Türkiye’deki dö- hakları, demokrasi sapmalarının ürünü A“her şeye rağmen” ihracatı ar- viz hareketlerini en az ihracatçılar ka- İstanbul’daki sis olarak ne boyutlarda sorunlu olduğu- belirleyici olacak tırma politikasının dış ticaret açığı- dar takip ediyor. Mal aldıkları Türk fir- na ayna tutulmuş olunuyor. nı olumsuz etkilediği belirtildi. Her balık fiyatını vurdu malarını çağırıp, liranın değer kaybet- stanbul Sanayi Odası’nın (ISO) HHH 100 dolarlık ihracatın 65 dolarının ITürkiye Imalat Sektörü Ihracat Ik- Bizdeki dünyada bir benzeri daha mesini gerekçe göstererek indirim isti- stanbul’da denizlerde eylül ayın- limi Endeksi ekimde eylül ayı ile ithal girdi ile gerçekleştiğini söy- söz konusu olmayan, tek adam otori- yorlar ve ne yazık ki alıyorlar.” İda açılan balık avı sis engeline ta- aynı kalarak 54.7 oldu. ISO açıkla- terliğini, Saray rejimini yaratmış olan, leyen TBMM Sanayi, Ticaret, Ener- kıldı. Tezgâhlarda balığın mikta- masında endeks için “Türk imalat Amerika’nın bize layık gördüğü ucu- ji ve Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Tek- ‘Ceremeyi halk çekiyor’ rı azalırken fiyatı da ikiye katlan- sanayii ihracatçılarının talep koşul- be modelde, yaşamın her alanına dö- noloji Komisyonu’nun CHP’li üye- İhracattaki büyümenin aslında sağlık- dı. Bu sezon kilosu 15 TL’ye satı- larında belirgin iyileşmenin sürdü- nük sorunlar patlamasına da ayna tu- si Vehbi Bakırlıoğlu, “Sanayici içeri- sız olduğunu gösteren Bakırlıoğlu, mo- lan hamsi hafta başı itibarıyla fiya- ğünü ortaya koydu” denildi. tulmuş oluyor. Korona üzerinden bir tını neredeyse ikiye katlayarak 25 de mal bulamayınca dışarıdan ‘Türk bilyacıların bir süredir büyük kriz ya- Endeks 2020 Nisan’da gördü- tek dünya örnekleri ile tek gündem- TL’den satılmaya başlandı. İstavrit malı’ ürünü daha pahalıya ithal et- ğü veri tarihinin en düşük sevi- şadığı ve fiyatları yüzde 100 artan MDF li çarpıklıkları bu köşeye taşımanın el- ise geçen haftaya kadar 20 TL’den yesi olan 19.1’in ardından Temmuz mek zorunda kalıyor” dedi. sorununu örnek vererek şunları söyledi: bette fazlaca bir değeri yok. Artılar ve 2020’de 50 seviyesindeki eşik de- satılırken bugün 25 TL’den alıcısı- İktidarın ekonomideki bütün he- eksilerle karşılaştırıldığında dünya sı- “Orman varlığımızı tehlikeye ata- ğerin ilk kez üzerine çıkmış, daha nı buluyor. Geçen hafta 35 TL’den ralamasında yine diplere düşüyoruz. saplarını “ihracatı artırıp, cari fazla cak kadar MDF üretimi yapıldı. Ül- sonra da dalgalı seyir izlemişti. satılan ve çokça tüketilen çinekop En acısı ise bizim özelimizde, Cum- verme” üzerine kurduğunu söyleyen kede aşırı bir üretim söz konusuydu. IHS Markit Ekonomi Direktörü ise 65 TL’den tezgâhlarda yerini al- huriyet kazanımları ile gelinebilmiş Bakırlıoğlu,“her şeye karşın ihracat” Üretim vardı ancak mal bulunamadı. Andrew Harker, “Tedarik zincirle- dı. l Ekonomi Servisi noktalardan geriye dönüş uçurumları- politikasının uygulamada ters tepti- Çünkü üretilen malın neredeyse ta- rinde yaşanan geçmişte benze- na bakmak gerekiyor. ri görülmemiş aksamalar dünya öl- ğini dile getirdi. İhracatın yıl sonun- mamı ihraç edildi. İç piyasanın ihti- Polemiksiz, evrensel ölçeklerde in- çeğinde mal ihracatını daha zor da 211 milyar dolara ulaşacak olması- FAİZ YÜZDE 17.39 yaçları göz ardı edildi. Türk sanayicisi san hakları, hukuk devleti düzenleri hale getirmekle birlikte son veri- nın önemli olduğunu ancak bu artışta işleyişleri, demokrasi işleyişleri stan- Türk malı MDF’yi Bulgaristan’dan it- ler en azından temel talep koşul- en önemli nedenlerden birinin TL’nin dartları içinde, yaşamın her alanına Hazine 3.8 milyar hal etmek durumunda kaldı. Sonuçta larının halen büyümeye elverişli dönük gelgitler, nerelerden nerlere aşırı değer kaybetmesi olduğunu kay- bunun ceremesini Türk halkı çekiyor. olduğunu gösteriyor” dedi. doğru düşüşler yaşanıldığına bakıldı- TL daha borçlandı deden Bakırlıoğlu, şunları söyledi: Benzer durum çimento sektöründe de l Ekonomi Servisi ğında, yine evrensel ölçeklerdeki ve- “TL değer kaybediyor, halk fakirleşi- yaşandı.” l ANKARA azine ve Maliye Bakanlığı, dün rilerle biz asla adımızın yan yana geç- Hdüzenlediği tahvil ihalesinde 3 memesi gereken en gerideki ülkeler milyar 759 milyon lira borçlanma- düzeylerine, diplere çekiliveriyoruz.. ya gitti. IAF’a Türk başkan Ford’da üretime ara OECD ülkeleri içinde en sonlarda ol- Bakanlık, ihalede 13 ay (392 maya çoktan alışkanlık kazanmıştık. ord Otomotiv, KAP’a bir açıklama ya- ünya genelinde 100 binden fazla şir- gün) vadeli, kuponsuz devlet tahvi- Acı olanı, sıralamada yanlarına düş- Fparak Gölcük fabrikasında 6-17 Kasım Dketi ve 20 milyon çalışanı temsil eden linin ilk ihracını yaptı. İhalede basit tüğümüz ülkelerin adlarını vermekten tarihleri arasında üretime ara verildiğini Uluslararası Hazırgiyim Federasyonu’nun faiz yüzde 17.5, bileşik faiz yüzde bile utanır olduk. açıkladı. Yeniköy ve Eskişehir fabrikaların- (IAF) Başkanlığına İstanbul Hazırgiyim ve 17.39 oldu. Kamu kuruluşlarından Gerçekleri ters yüz edebilmede ista- da ise üretim sürecek. Açıklamada ayrı- Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) gelen 1.5 milyar liralık teklifin ta- tistiksel yalanların çok işlevsel olduğu ca, yarı iletken tedarikinde yaşanan küre- temsilcisi Cem Altan seçildi. 2 yıl boyunca mamının karşılandığı ihalede, piya- günümüz dünyasında, yalanlarla ger- sel sıkıntılara (çip krizi) bağlı olarak dünya başkanlık yapacak olan Altan, dünya moda sa yapıcılarından 1.1 milyar liralık çekleri tersyüz edebilmek giderek ko- çapında otomotiv endüstrisinde zorluklar endüstrisini daha temiz, daha yeşil ve da- teklif alındı ve bu kesime 700 mil- laylaştığından, koşulların gerçekleri ile ve üretim kesintileri yaşandığı hatırlatıldı. ha dijital bir düzeye taşımak için çalışaca- Altan (sağda), görevi Belçika’daki tö- yon liralık satış yapıldı. l AA algılarla yaratılmış çarpık, karanlık tab- l Ekonomi Servisi ğını vurguladı. l Ekonomi Servisi renle Han Bekke’den (solda) devraldı. lolar arasındaki tersyüz edilişlerde sı- nır tanımazlık geçerli. Yine de seç- men kandırmacalarının bir sınırı var. İki Kısa... Kısa... TÜFE’ye göre aylık net getiri oranı yüzde 4.71 oldu cambazın aynı ipteki oyunları gibi, üst- ‘Altın Yumurta’ te yürüyenin beklenmedik bir noktada l NielsenIQ Türkiye, Türkiye’de alta düşüşü de yaşanıyor. e-ticaretin ilk 8 ayda yüzde 89 büyü- ödülleri verildi Türkiye’nin nabzını doğru tutabi- Dolar ekim ayı şampiyonu düğünü, ilk 5 kategorinin Türk kahve- lenler için, sınırsız inanç sömürüsü akasbank, Türkiye Sermaye Piyasala- si, hazır kahve, çay, ev temizleyicile- ile kitleleri, çoğunluk seçmeni sınır- Trı Birliği (TSPB) ve Türkiye Kurumsal ÜİK, “Finansal Yatırım Araçlarının Re- endeksi yüzde 1.73 ve devlet iç borçlan- ri ve deodoranlar olduğunu açıkladı. sız yoksullaştırarak, kazanılmış hak- Yatırımcı Yöneticileri Derneği işbirliğin- Tel Getiri Oranları, Ekim 2021” raporu- ma senetleri (DİBS) yüzde 3.12 oranla- l İstanbul Sabiha Gökçen Ulus- larının altına düşürerek oynatabil- de düzenlenen “Altın Yumurta Üniver- nu dün açıkladı. rında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE’ye mek, şeriatçı diktatörlüklerde geçer- lararası Havalimanı’nın, “uzaktan siteli Fon Sepetim Yarışması”nın kaza- Buna göre, en yüksek aylık reel geti- göre yıllık bazda ise en çok kazandıran kontrol sistemi ile çalışan yolcu bi- li olabildiği kadar uzun ömürlü olamı- nanları açıklandı. Toplamda 66 bin TL’lik ri, yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ile yüzde 2.36 ile BİST, en çok kaybettiren yor. Bizim siyasal İslamcıların, Ameri- niş köprüsünü gerçek uçuş operas- ödül dağıtıldı. indirgendiğinde yüzde 1.87, tüketici fi- yüzde ise 12.17 ile DİBS oldu. kan mandacılığının sınırsız yürütücü- yonunda” kullanan ilk tesis olduğu Yarışmada birinciliği Yedite- yat endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde Öte yandan dün mali piyasalar yine lüğüne rızacıları için dahi, Cumhuri- duyuruldu. pe Üniversitesi’nden Mehmet Ay- ise yüzde 4.71 oranlarıyla Amerikan Do- dalgalı bir gün geçirdi. Dolar/ TL 9.7 et- yet değerlerinden, Atatürk devrimci- l Yabancıya konut satışında “hi- dın Boyraz kazanırken, İstanbul lar’ında gerçekleşti. rafındaki dalgalı seyrini sürdürürken, liğinden yansımış öylesine güçlü, et- leli satış” nedeniyle değiştirilen de- Üniversitesi’nden Yavuz Ulutaş ve Yine TÜFE ile indirgendiğinde külçe al- dün 9.67-9.76 arasında işlem gördü. Av- kili tatlar aşılanmış ki.. Eninde sonun- ğerleme sistemi yine değişecek. Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Umut tın yüzde 4.37 ve Avro yüzde 3.18 oran- ro/ TL de 11.17-11.29 arasındaydı. Bor- da isyan dalgasına katılmamaları ola- Otomatik eksper atanmasıyla bera- İnanç ikinci en çok getiriyi sağlayanlar larında yatırımcısına kazandırırken, mev- sa İstanbul 100 Endeksi ise yükselişine naksızlaşıyor.. ber tercih imkânı getirilecek. oldu. l Ekonomi Servisi duat faizi (brüt) yüzde 1.18, BİST 100 devam etti. l Ekonomi Servisi