Katalog

20 EKİM 2021 ÇARŞAMBA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 TÜSIAD, Merkez Bankası gibi düzenleyici kurumların bağımsızlığının tartışma dışı olması gerektiğini açıkladı Patronlardan sert uyarı Atanmış değil TÜSİAD, gelişmiş, adil, say- seçilmiş vekil gın ve çevreci bir Türkiye in- arlamenter sistem, egemenliğin şa etmeyi sağlayacak kurum- sahibi halkın temsili esasına da- lar arasında laikliğe ve de- Pyanır. Halk temsilcilerinin oluştur- duğu parlamento, yasama ve yürüt- mokrasiye özellikle vurgu meyi denetleme organıdır. Halkın fark- yaptı. Özilhan, “Düşen sade- lı görüş, düşünceleri temsilcileri aracı- ce TL’nin değeri değil, birbi- lığıyla parlamentoya yansır. Temsilcile- rin halk tarafından doğrudan ve özgür- rimize güvenimiz, huzuru- ce seçimi esastır. muz da geriliyor” dedi. Ülkemizde Siyasal Partiler Yasası, tut- kular, kuralların içselleştirilmemesi, söy- ürk Sanayicileri ve İş İnsan- lem-uygulama tutarsızlığı nedeniyle ve- ları Derneği (TÜSİAD) 50. ku- killer, genellikle başkan veya dar bir se- Truluş yılında Türkiye’nin ge- Yüksek İstişare Konseyi toplantısına Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Koç, Muharrem Hilmi Kayhan, çici kadro tarafından atanmaktadır. Ata- leceğini inşa etmek için yol hari- ma, atayanda üstünlük, atananda ise Bülent Eczacıbaşı, Hüsnü Özyeğin, Cem Boyner, Ümit Boyner ve Leyla Alaton gibi isimler katıldı. tası öneren “Geleceği İnşa” baş- bağımlılık, itaat duygusu yaratmaktadır. lıklı raporunu tanıttı. Ekonomi- Üstünlük, verici olma duygusu, “Odu- beceri açığı, bilgi açığı, liyakatli uyarıları yaptı: nu koysam seçilir” savıyla siyasal litera- den hukuka, laiklikten iklim deği- ADIL, SAYGIN VE kadro açığı ekleniyor. Düşen sade- 4 Laiklik din ve vicdan özgür- türümüze girmiştir. Atamanın ihsası, se- şikliğine sert uyarıların yer aldığı ce TL’nin değeri değil, su rezervle- lüğünün güvencesidir. Laiklik il- zinlenmesi, vekilin halk nazarında itibarı- toplantıda konuşan Yüksek İstişa- ÇEVRECI TÜRKIYE rimiz, birbirimize güvenimiz, ihra- kesini özümsememiş bir toplum- nı, saygısını zedelemektedir. Parti disip- re Konseyi (YİK) Başkanı Tuncay lini, bağlayıcı grup kararları ile de vekil, catımızda yüksek teknolojili ürün- da eşit vatandaşlık kavramının ve IÇIN ÖNERILER Özilhan, başta Merkez Bankası ol- talimatla hareket eden oy robotu haline lerin payı, mutluluk ve huzuru- bilincinin yerleşmesi çok zor olur mak üzere düzenleyici kurumla- gelmektedir. Atanan, bilinçaltında da ol- muz da geriliyor. Üretimin, tüke- modern ve demokratik bir toplu- ÜSİAD’ın ekonomist Ümit İzmen, rın bağımsızlığının tartışma dışı sa oluşan gönül borcunu, itaat dışında timin, yatırımların artmasına ihti- mu kurmak güçleşir. THüsamettin Onanç ve yönetim ku- bırakacak biçimde tesis edilmesi sık sık sayın genel başkana yollama ya- rulu üyelerinin iki yıldır üzerinde ça- yaç duyduğumuz kadar, hak ve öz- 4 En becerikli, eğitimli, yetenek- parak ödemekte; az sayıda da olsa ba- gerektiğini söyledi. lıştığı yol haritası, “Geleceğin İnşası” gürlük alanlarının genişlemesine li, hayalleri olan gençlerimiz, gözbe- zı vekiller, başkana hulus çakmayı ihmal “Bugün Türkiye’nin geleceğine raporunda refahın asıl belirleyicisinin de ihtiyaç duyuyoruz. beklerimiz istikbali başka ülkelerde etmemektedir. Vekillerin atanmış olma- baktığımda, dünyadaki jeopolitik yeraltı kaynakları, fiziksel sermaye, 4 Gençlerin, kadınların, engelli- arıyor. Hedefimiz sadece zenginlik ları, parlamentonun yasama ve denetle- risklerin, sosyokültürel gerilimle- vasıfsız işgücü olmadığını belirtiliyor. me işlevini gereği gibi yerine getirmesi- lerin ve tüm dezavantajlı kesimle- değil, gelişmiş, saygın, adil ve rin, bereketsiz ve denge- Bunun için en temel üç unsur “İnsa- ni kısıtlamaktadır. Cumhurbaşkanlığı hü- rin ekonomik ve toplumsal haya- çevreci bir Türkiye’yi bir- ni gelişme ve yetkinleşme, bilim, tek- siz ekonomik büyüme- kümet sisteminde (CHS) dahi vekillerin ta katılımını da artırmak istiyoruz. likte inşa etmektir. noloji ve inovasyon, siyasal, ekono- nin mahşerin dört at- seçilmiş olmaları halinde, keyfi yönetim, Kısacası, daha güzel bir gelecek is- 4 Adil yargılanma mik, toplumsal kurumlar ve kurallar- lısı olarak üzerimize kuralsızlık bu denli ileri gidemez, karar tiyoruz. hakkının gerekleri- dır” vurgusu yapılıyor. alma ve atamalarda vekillerin görüşleri- geldiğini görüyorum” ni, sanık kim ve suç ne Raporda 105 ülkenin analizine gö- nin alınması gereği duyulabilirdi. diyen Özilhan’dan ba- Herkes adil yargılanmalı olursa olsun harfiyen re Türkiye’nin bu alanlarda adım at- Başkanlık sistemi uygulanan ABD’de zı başlıklar ması halinde 20 yıl içinde kişi ba- uygulamalıyız. Kongre (Temsilciler Meclisi ve Senato) 4 Türkiye’nin modernleşme sü- şöyle: şı milli gelirin 30 bin dolara çıkabile- üyeleri, halk tarafından seçildiğinden ve Aksi takdirde recinde laiklik adeta ülkenin ve 4 Ca- ceği belirtilerek “Mevcut eğilimin de- gruplarda bağlayıcı kararlar da alınama- adalete güven demokrasinin çimentosu oldu. Bu ri açık vam etmesi halinde ise ancak 14 bin dığından başkanlar, Kongre’de çoğunlu- duygusu ona- ilke, geleceğin de en büyük temi- ve büt- dolar seviyesine ulaşabileceğiz” yo- ğa da sahip olsalar, önemli kararları al- rılmaz yara- natı olacaktır. çe açı- rumu yapılıyor. Raporda neler yapıl- madan, atamaları yapmadan önce üye- lar almakta- Yönetim kurulu başkanı Simone ması konusunda öneriler yer alıyor. lerin görüşlerini almak, itirazlar varsa ik- ğına Tuncay Özilhan dır. Simone Kaslowski Kaslowski ise konuşmasında şu na etmek gereğini duymaktadırlar. Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk’le yük- seliş, sonrası AKP iktidarına değin dura- ğanlaşma dönemlerini geçirdikten son- DOLAR KURUNDA Acemoğlu: Diktatörler ra gerileme sürecine girmiş, CHS ile de çöküş belirtileri görülmeye başlanmış- MEHTER HAVASI! tır. Türkiye’nin, dünya sıralamasında her alanda gerileyişi bu gözlemin kanıtıdır. kendi başına gitmez Er veya geç yapılacak bir seçimle olar/TL, Merkez Bankası’nın bu gerileyiş sürecinin yön değiştirme- D(TCMB) faiz indirimlerine bu si, ülkenin geleceği açısından yaşam- ÜSİAD toplantısının konuğu olan Mas- geri gittiği zamanda eşitsizliğin yine arttı- hafta yapılacak Para Politikası sal önemdedir. Kaldırılacak enkazın gö- Tsachusetts Teknoloji Enstitüsü (MİT) ğını görüyoruz. Eşitsizlik sadece Avrupa ve Kurulu’nda (PPK) devam edebileceği rünenden daha ağır olabileceği, temiz- öğretim üyesi Prof. Dr. Daron Acemoğlu ABD’nin değil, Türkiye’nin de problemi. endişesiyle dün 9.37’yi aşarak zirve- lenecek tortunun daha derin olabileceği da konuşmasında ağırlıklı olarak demokra- 4 Türkiye’deki eşitsizlik probleminin ni- sini daha da yukarı taşıdı. Hatta Tür- göz önünde tutulmalıdır. sinin önemine dikkat çekti. Acemoğlu, de- teliği çok daha farklı. Eşitsizliğin hızlandı- kiye’deki piyasalar açılmadan önce Olası seçime ilişkin anketlerde, eği- mokrasilerin ülkelerin ekonomik anlamda ğı bir dönemden geçiyoruz. Bunların hep- 9.3920 liraya kadar yükseldi. limlere göre farklı sonuçlar olsa da or- büyümesine çok pozitif bir etkide bulundu- sinin de altında kurumların kötüleşmesinin Gün içinde ise 9.28-9.36 seviye- tak bulgu, kararsız, çekimser, oya git- GELIR EŞITSIZLIĞI YÜKSEK ğunu belirterek şunları söyledi: bir rolü var. leri arasında çok inişli çıkışlı bir ha- meme eğiliminde olan azımsanmaya- 4 Diktatörlükler hiçbir zaman ken- 4 Hangi kurumsal indekse bakarsanız, reket gerçekleştirdi. Avro da Tür- Türkiye’deki gelir eşitsizliğinin çok cak bir kitlenin varlığıdır. Ülke açısından di başlarına gitmiyorlar. Ekonomik krizler Türkiye’de son 15 sene içinde birçok geri- kiye’deki piyasa açılmadan önce yüksek olduğunu belirten Acemoğlu, önemli sonuçları olabilecek bir seçime içinde... Ekonomik krizler çoğu zaman de- leme var. Özellikle 5-6 sene içinde Türkiye 10.9146 liraya kadar yükseldi ve şu vurguyu yaptı: “Gini’ye göre yük- giderken, her açıdan başarısız iktidar mokrasiye yol açıyorlar. Ve buna rağmen, en çok kurumsal kötüleşmeyi geçiren ül- 10.81-10.89 arasında seyretti. Öte sek. Kayıt dışı da düşünüldüğünde karşısında, böyle kararsız, geniş bir kit- bu zorluklara rağmen demokrasiler bu kat- ke, Mali’den sonra. Bunların içinde özellik- yandan Reuters’ın anketine göre, çok daha yüksek. Üstelik teknolo- lenin oluşmasının nedenleri araştırılma- kılarda bulunuyorlar. le medya özgürlüğü ve ifade özgürlüğü var. TCMB gevşeme döngüsüne bu hafta ji yoğun üretime yeterince yönelme- lıdır. Bigânelik, kayıtsızlık, siyasal parti- 4 2000’lerde olduğu gibi kaliteli büyü- 4 Sivil toplum hep çok zayıf. Anaya- da devam edecek. İndirim beklenti- diğimiz halde böyle.” Acemoğlu, ay- lere güven eksikliği, farklı sonuç bekle- me zamanlarında eşitsizlik de düşüyor. sa çok önemli ama yeterli değil. Toplumun leri 50-100 baz puan arasında eşit rıca faktör verimliliğinin de son yıllar- meme, kişisel kaygılar gibi güdüler etkili Ama kaliteli büyümenin, kurumsallaşmanın özgürlüğü ve politikaya bakışı çok önemli. da hep negatif olduğunu belirtti. bölünüyor. olabilir. Seçimin sonucunu etkileyebile- ceğinden, kararsız görünen kitlenin ola- sı eğilimini araştırmak, seçim sonucunu sağlıklı tahmin açısından önemlidir. Yeni bütçeye göre AKP iktidarı, gelecek yıl da özelleştirmeleri tam gaz sürdürecek Millet İttifakı’nın olası aday veya aday- larına ilişkin anketlerin yanı sıra spekü- lasyonlar da yapılmakta, açık veya örtü- lü şekilde AKP propagandası yapılan TV kanallarında seçilme şansı daha az gö- rünen kişilerin adaylığı telkin edilmekte- ‘YÜZDE 96’ YETMEDI! dir. Adayın veya adayların anketle, kar- şılıklı görüşme ile, TV kanallarında tar- EKK’DEN AÇIKLAMA GELDİ 4 Fenerbahçe Kalamış Yat Lima- özelleştirilecek. Milli Reasürans MUSTAFA ÇAKIR tışma ile belirlenmesine kıyasla bu bağ- nı ile Taşucu Limanı’nın 40 yıl sü- TAŞ’deki hisseler ile Compagnie lamda seçim sonucunu etkileyebilecek Enerji güvenliği KP iktidarı, gelecek yıl da Cum- reyle “işletme hakkının verilmesi” Financiere Ottomane SA’daki his- CHP örgütünün eğiliminin belirlenmesi Ahuriyetin kazanımı olan kamu- yöntemiyle özelleştirmesine iliş- seler de satılacak. daha sağlıklı bir yöntem olur. tedbirleri alındı ya ait malları elden çıkarmaya de- kin süreç devam ediyor. Çanakka- 4 Periyodik muayene hizmetle- Sandık güvenliği, geçmişte başa baş vam edecek. giden seçimlerin YSK katkısıyla da ik- le Gökçeada Kuzu Limanı için ye- ri ile kamuya ait 18 sosyal tesis de ısa süre önce kurulan Ekonomi TBMM’ye sunulan bütçedeki ve- tidar lehine sonuçlandığı dikkate alın- niden ihaleye çıkılacak. Kıbrıs özelleştirilecek. KKoordinasyon Kurulu’nun (EKK) dığında daha önemlidir. Yaygın, inanç- rilere ve sunuma göre, 1986’dan bu önceki gün düzenlenen toplantı- Türk Denizcilik Ltd. Şti’deki yüz- 4 Özelleştirmelerin sadece kamu lı CHP örgütü, gönüllülerle birlikte san- yana yapılan yaklaşık 78 milyar do- sında, enerji arz güvenliğini temin- de 51’lik hisse satılacak. Marmara finansman yükünü artıran KİT’lerin dık güvenliğini koruyarak seçim sonu- de gerekli tüm tedbirlerin alındı- larlık özelleştirmenin yüzde 96’sı- Ereğlisi Çeşmeli köyünde bulunan satışı olarak düşünülmemesi ge- cunu belirleyecektir. CHP örgütünün se- ğı belirtildi. nı tek başına gerçekleştirmeyi “ba- taşınmazlar ile Marmara Ereğlisi rektiğine işaret edilen bütçede, ül- çim sonucuna olumlu etkisi 31 Mart ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat şarı” olarak nitelendiren AKP, özel- kenin muhtelif yerlerinde atıl vazi- NATO Eski Kabul Limanı’nın özel- 21 Haziran yerel seçimlerinde yaşan- Oktay başkanlığında yapılan top- leştirmeleri “ekonomiye duyulan leştirme ihalesi yapılacak. yette birçok gayrimenkul bulundu- mıştır. 31 Mart İBB seçiminde İmamoğ- lantıda, küresel ve Türkiye eko- güvenin göstergesi” olarak göster- ğu, bunların ekonomiye dahil edil- lu öndeyken “Atı alan Üsküdar’ı geçti” nomisindeki gelişmeler ile yapı- di. Yeni dönemdeki özelleştirme sü- Sıra otoyollarda senaryosu bir kez daha sahneye konu- mesiyle verimlilik artışı sağlanacağı sal konuların kapsamlı şekilde ele lurken, Kaftancıoğlu önderliğinde örgü- reci ise şöyle: 4 Otoyol ve köprülerin özelleşti- savunuldu. Özellikle kent merkez- alındığı belirtildi. Edinilen bilgi- tün direnci, oyunu bozmuş, Erdoğan ve 4 286.5 MW kurulu güce sahip rilmesi için strateji belirle- lerinde atıl bulunan taşın- ye göre, ayrıca toplantıda tarımsal Yıldırım posterleri ve İstanbul’a teşek- dört adet HES’e ilişkin ihale süreci me çalışmalarına devam mazların “en uygun imar üretimi artırmaya yönelik politika- kürleriyle süslü afişler ve pankartlar bo- devam ediyor. Toplam 354 MW’lık lar ve somut projeler ele alınarak edilecek. fonksiyonları ile dona- şa çıkmıştır. Geçmiş seçim sonuçları, bitkisel ve hayvansal üretimin ar- 13 HES’e ilişkin çalışma da sürü- 4 Doğusan Bo- tılarak” değerlendiril- aday belirlemede CHP örgütünün eğili- tırılmasına yönelik projeler detaylı yor. Ayrıca TEİAŞ’nin halka arzına ru Sanayi ve Tica- diği de ileri sürüldü. minin ve desteğinin alınmasının etkili ol- görüşüldü. l AA yönelik hazırlık yapılıyor. duğunu göstermiştir. ret AŞ’deki hisseler l ANKARA Hedeflenen güçlü parlamenter sistem, ancak partilerin örgütlerince seçilmiş, KISA... KISA... halkın desteğini almış, donanımlı vekille- Uluslararası DYY rin parlamentoya girişiyle sağlanabilir. l Rekabet Kurulu, sahibinden.com İTO’dan kirayı düşürme önerisi! hakkında soruşturma başlattı. Ge- ilk yarıda hızlandı rekçede “çevrim içi platform hiz- stanbul Ticaret Odası Başkanı Şe- mak üzere yüzde 18 KDV’ye tabi ilk metleri bakımından veri taşımanın NCTAD’nin dün açıkladığı Yatı- İkib Avdagiç, konut kiralarında ar- konutta vergi yüzde 1’e düşürüle- TİM’den kredi atağı Urım Eğilimleri Monitörü’ne gö- engellenmesi” vurgusu yapıldı. tışların önüne geçmek için ilk ko- bilir. Her yıl yaklaşık 550 bin evli- re, 2021’in ilk yarısında küresel doğ- l TOBB’nin 2022 Yılı Fuar nutunu alana tapu harcı ve KDV lik gerçekleşiyor. Ayrıca göç, dep- ürkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ile Exim- rudan yabancı yatırım (DYY) akımları Takvimi’ne göre, gelecek yıl Tbank, ihracatçıların finansmana erişimini desteği verilmesini talep etti. rem gerçeği, yenilemelerle beraber tahminen 852 milyar dolara ulaşarak 115’i uluslararası 358 fuarın ya- kolaylaştırmak ve kredi kefalet sorunlarının Avdagiç, şu öneriyi yaptı: her yıl 750 bin konutun ülkemizde beklenenden daha güçlü bir topar- pılmasına izin verildi. En yoğun çözümüne katkı sağlamak amacıyla İhracatı “Sadece 150 metrekareye yapılması lazım. Sadece İstanbul’da lanma ivmesi gösterdi. Bu artışla ge- fuar programı, 63 adetle martta. Geliştirme Anonim Şirketi (İGE) kurdu. çen yıl Covid-19 salgınının neden ol- kadar ilk kez konut alacaklar- her yıl 110-120 bin konut ihtiyacı l Ticaret Bakanı Mehmet Muş, TİM Başkanı İsmail Gülle, “Bir fon olarak duğu kaybın yüzde 70’inden fazlası dan tapu harcı olan yüz- var. İstanbul’da satışlar düştü. Bu- sosyal medyadan yaptığı açıkla- kurulan şirketimiz sayesinde ihracatçılarımız, geri kazanıldı. Ancak altyapı yatırım- de 2’yi devlet, 6 ay ya nun yanında özellikle de pandemi mada, dünya ticaretinden alınan teminatsız TİM’in kefaletiyle oluşacak bir sis- larının görünümü Covid-19 teşvik pa- payın ilk kez yüzde 1’in üzerinde da 1 yıl süreyle almaya- ile birlikte tedarik zincirinde yaşa- temle krediye direkt ulaşabilecek. İGE, 300 ketleri nedeniyle güçlü olurken sa- çıktığını söyledi. bilir. Ayrıca yine 150 nan zorluklarla birlikte inşaatta gir- milyar dolarlık ihracat hedefimiz için önemli nayiye yapılan yatırımlar zayıf kaldı. Şekib Avdagiç metrekare ile sınırlı ol- di maliyetleri ciddi ölçüde arttı.” l Ekonomi Servisi bir itici güç olacak” dedi. l Ekonomi Servisi