Katalog

M E L Y E L E S E R Ü K I Ş R A K 20 EKİM 2021 ÇARŞAMBA 10 [email protected] EKONOMİ CUMHURİYET 24 AYAR DOLAR AVRO STERLIN FAIZ BORSA ALTIN ALTIN 9.3100 10.8400 12.8840 18.54 1.430 3591.06 532.12 1 kuruş 6 kuruş 9 kuruş 0.07 puan 12.15 puan 22.94 lira 3.57 lira Uzaktan çalışmanın sınırlanması, toplu pazarlığın konusu olması çok acil bir ihtiyaç Hak ihlalleri zirve yaptı EY KADIN LİDERLER PROGRAMI UNI Küresel Sendika Ticaret İşçileri Departmanı Koordinatö- Kadın girişimciliğinde rü Onur Bakır: İşçi haklarına ve sendikal haklara yönelik ye- ni bir saldırı dalgasını görüyoruz. Güvencesiz istihdam, dü- potansiyel çok büyük şük ücret ve işsizlik zincirini parçalamak zorundayız. Y (Ernst & Young) Türkiye Girişimci EKadın Liderler Programı’nın 2021 dö- venlikte çok büyük sorunlar, boş- nemine katılmaya hak kazanan 10 giri- luklar ve küresel eşitsizlikler var. şimci belli oldu. Üçüncüsü işsizlik. Uluslararası Ça- Program lideri Müge Tan Belviso, şu lışma Örgütü’nün güncel raporuna noktaya dikkat çekti: “Kadınlar tarafın- göre sadece 2020’de, 2019’a nazaran dan başlatılan girişimlerin başarıya ula- toplam küresel istihdam 114 milyon şabilmesi için, onların girişimci ruhları- kişi azaldı. Normal koşullarda 2020 nın cesaretlendirilmesi kritik önemde. yılında 30 milyonluk yeni istihdam Türkiye’de kadın girişimciliği dev bir eko- artışı olması bekleniyordu. Toplam- nomik potansiyel barındırıyor.” Programa şu isimler seçildi: Ayşe Taslı, Bahar Sun- da 144 milyonluk bir istihdam kay- man, Bahar Şamhili Tanju, Gökçe Yıldı- bından söz edebiliriz. Son olarak, iş- NI Küresel Sendika Ticaret İş- rım Kalkan, Gülesin Atalay, Gülşah Gür- çi haklarına ve sendikal haklara yö- kan Bardak, Melis Akcan, Nazmiye Sa- çileri Departmanı Koordinatö- nelik yeni bir saldırı dalgasını görü- buncuoğlu Arslantürk, Özge Yücesoy ve Urü Onur Bakır, pandemiyle ça- yoruz. Pandemiyi fırsat bilen patron- Şükrüye Özbilen. l Ekonomi Servisi lışma yaşamında şiddet ve tacizin lar dünyanın dört bir yanında sendi- yeni bir zirve gördüğünü açıkladı. kal örgütlenmeye saldırırken, birçok Onur Bakır AKBANK’TAN 7. KAMPANYA Türkiye’nin, pandemi sürecinde hükümet de işçi hakları ve sendi- sendikal hak ihlallerinin tavan yap- kal haklara yönelik yeni kısıtlamala- ‘Şehrin Iyi Hali’nden tığı ülkeler arasında yer aldığına rı yaşama geçirmeye çalışıyor. Uzak- dikkat çeken Bakır, “Birçok ülkede tan çalışma, evden çalışma ve benze- 10 bin gence yeni çağrı uzaktan çalışma bahanesiyle işçile- ri yeni istihdam biçimlerinin yaygın- kbank’ın üniversiteli gençlerle başlat- rin ücretleri düşürülmek, yol ve ye- laştırılması, bu saldırının en önemli Atığı “Şehrin İyi Hali” gönüllülük proje- mek ücreti gibi hakları gasp edilmek araçlarından biri. si için başvurular alınıyor. Proje, 7. yılın- isteniyor. Sömürü katmerleniyor” da 10 bin genç hedefi ve 21 sivil toplum dedi. Onur Bakır ile pandemide işçi- Yol ve yemek ücretine gasp kuruluşu işbirliğiyle hibrit olarak gerçek- lerin yaşadığı sorunlar ve sendikal n Tüm dünyada çalışanlar uzak- leşecek. Gençlerin gönüllülükle tanışma- hakları konuştuk. tan çalışmaya döndü. Çalışan hak- sı, kendilerini daha eşitlikçi ve sürdürü- DIŞE DIŞ MÜCADELE larına ne tür tırpan söz konusu? lebilir bir yaşamın paydaşı hissetmesi ve İstihdam kaybı 144 milyon bu konuda toplum genelinde farkındalık Uzaktan çalışmanın yol açtığı so- n Pandemi sürecinde en büyük n Koronavirüs günlerinde ruz. Amazon, küresel ölçekte sa- yaratma hedefinde olan projeye, 18-26 runlardan biri, maliyetlerin işçile- darbeyi çalışanlar aldı. Pandemi yaş aralığında yer alan tüm üniversite- üyelerinizden ne tür şikâyetler dece sendikal haklara değil de- rin sırtına yüklenmek istenmesi. işçi ve sendikal hakları nasıl etki- li (ön lisans, lisans, yüksek lisans) genç- geliyor? mokrasiye de yönelik bir tehdit Uzaktan çalışma bahanesiyle işçile- ler www.sehriniyihali.com adresi üzerin- ledi? Nasıl bir tahribat yarattı? Ticaret sektöründe bir “yeniden olarak büyümeye devam ediyor; rin ücretleri düşürülmek, yol ve ye- de başvuru yapabilecek. Proje bitiminde En can yakan dört soruna değin- yapılandırma” pandemisi yaşadı- bu yüzden küresel bir sendikal mek ücreti gibi hakları gasp edil- gençlere sertifika da verilecek. mek isterim. Birincisi, dünyanın ğımızı söyleyebilirim. Şirket bir- ittifak ve mücadele ile yanıt ver- mek isteniyor. Uzaktan çalışma, ça- dört bir yanında, çalışma ve işye- leşmeleri, devirler, satın almalar, meye çalışıyoruz. Onlarca ben- lışanların bir anlamda tecrit edil- ‘KADINA GÜÇ İŞ YOK’TA 2. FAZ ri kaynaklı Covid-19’a yakalanan ve küçülmeler, yeni teknolojilerin zer örnek mevcut. mesine de yol açıyor. İşçilerin ev- yaşamını yitiren işçiler. Dünya Sağ- yaşama geçirilmesi ve e-ticaretin Bir diğer sorun ise Alman- deki çalışma alanlarında kamera- Cinsiyet eşitliğinin lık Örgütü verilerine göre pandemi- hızla büyümesi üzerinden yaşa- ya’dan Fransa’ya, Belçika’dan lar aracılığıyla sürekli gözlem al- nin ilk 1.5 yılında Covid-19 nede- nan “yeniden yapılandırma” fır- Hollanda’ya kadar bir dizi ülke- gelişimine destek tında tutulması, mahremiyet ve ki- niyle yaşamını yitiren sağlık ve ba- tınası, pandemi ile birlikte yeni de süpermarket işçilerini kapsa- şilik haklarının ihlali bir diğer so- orusan Grup şirketlerinden Borçelik, kım sektörü çalışanı sayısı 115 bin. bir ivme kazandı. Bu süreçler iş- yan sektörel toplu iş sözleşmele- run. Uzaktan çalışmayla mesai sa- B“Kadına Güç İş Yok” projesinin 2. faz Telafisi olmayan en büyük kayıp iş- çilere ücret, hak ve istihdam kay- rinde yaşanan tıkanmalar. En ka- çalışmalarına başladı. Borçelik Genel Mü- ati ve çalışma süresi de belirsizle- çi ölümleri. İkinci olarak pandemi bı olarak yansıyabiliyor. Örneğin tı kapanma uygulamalarında bile dürü Kerem Çakır’ın verdiği bilgiye gö- şiyor; sürekli “çevrimiçi” olan işçi- nedeniyle işçiler çok ciddi bir gelir dünyanın en büyük perakende insanlar temel ihtiyaçlarına ula- re, ilki 2018’de düzenlenen ve 26 kadı- ler için iş-yaşam dengesini kurmak kaybı yaşadı. Özellikle sendikalaş- şirketi Walmart, Güney Afrika’da şabilsin diye görevinin başında nı meslek sahibi olmasına yol açan pro- neredeyse imkânsız hale geliyor ve manın ve toplu pazarlığın zayıf, sos- yeniden yapılandırma adı altın- olan süpermarket işçileri, çok de- je, kadınların işgücüne katılımlarının artı- sömürü katmerleniyor. Uzaktan ça- yal güvenliğin yetersiz olduğu Tür- da işçilerin işlerini, ücret ve hak- ğil geçen yıl “kahraman” olarak rılmasına ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin kiye gibi ülkelerde bu sorun, çok lışma, örgütlenme ve kolektif eyle- gelişimine destek veriyor. larını tırpanlamak istiyor, buna adlandırılıyordu. Patronlar, bu can yakıcı biçimde yaşandı. Prof. Dr. mi de sekteye uğratıyor. UNI Küre- Borçelik Teknik Akademi bün- karşı eylem ve grev yapan işçile- fedakârlığı çoktan unutmuş gö- Mesut Gülmez’in kitabının adından yesinde toplam 210 saatlik sel Sendika’nın uzaktan çalışmaya ri sindirmeye çalışıyor, SACCA- rünüyor, işçi ücretlerini baskıla- kapsamlı bir meslek edindir- alıntılayarak söyleyecek olursam- ilişkin temel sendikal ilkelerde vur- WU Sendikası’nı devasa tazminat mak için müthiş bir direnç gös- me eğitimi içeren projede ka- “Uluslararası Sosyal Güvenliğin Ev- gulandığı üzere uzaktan çalışma- davaları ile yıldırmaya çalışıyor. teriyor. Bunun karşısında da ti- dın istihdamının vinç opera- rensel Sefaleti”ni gözler önüne ser- nın sınırlanması, düzenlenmesi ve Biz de buna karşı küresel bir da- caret işçileri sendikaları, dişe diş törlüğü seviyesinde daha çok di. Pandemi bir kez daha gösterdi ki en önemlisi de toplu pazarlığın ko- yanışma kampanyası yürütüyo- bir mücadele veriyor. artması üzerinde çalışılıyor. hem işçi sağlığında hem sosyal gü- nusu olması çok acil bir ihtiyaç. Program için aday arayı- şında İŞKUR ile işbir- Kerem Çakır liği de yapılıyor. IBM’DEN 2030 HEDEFİ EMEKTEN YANA POLITIKA ŞART 30 milyon kişiye yeni n Bu dönemde hükümetlerin kal hak ihlallerin tavan yaptığı ül- vasız sendikal hak ihlalleri ile top- bi tutulabilmesi ve Yemeksepeti ör- beceri kazandıracak çalışanlara ne tür destekler ver- keler arasında yer alıyor. Türkiye, lu pazarlığın kapsamının çok dar neğinde olduğu üzere kâğıt üzerin- mesi gerekiyordu? toplu pazarlığın işyeri-şirket düzeyi olması; Türkiye’nin benzer durum- deki bir işkolu değişikliğe ile sendi- M’in, 2030’a kadar her yaştan 30 mil- Byon kişiye gelecekteki meslek seçim- Türkiye’de sayısı 3.5 milyon ci- ile sınırlı olduğu, sektörel toplu pa- daki ülkelerle birlikte aynı -en hafif kal örgütlenmenin bertaraf edilebil- leri için hayati olabilecek becerileri ka- varında olan sigortasız işçiler, ça- zarlığın olmadığı ülkelerden biri ve tabirle- zor grupta yer almasına yol mesi, Türkiye’yi bu grup içinde özel zandırmayı amaçlayan önemli bir taahhüt lışmadıkları dönemde ne nakdi üc- bu durum işçilerin hak ve çıkarları- açıyor. Ancak işten çıkarma yasağı bir yere koyuyor. ve küresel plan açıkladığı duyuruldu. Şir- ret desteği ne de kısa çalışma öde- nın korunması ve geliştirilmesinin döneminde, sendikalaşan işçilerin n Normalleşme döneminde iş- ket, ayrıca bu hedefe ulaşmak için 170 neği alabildi. Nakdi ücret desteği önünde çok büyük bir engel teşkil Kod-29 üzerinden adeta kıyıma ta- çileri nasıl bir gelecek bekliyor? akademik ve sektörel ortaklık ile yeni kapsamında olan işçiler, asgari üc- ediyor. Son derece kötü bir sendi- Güvencesiz istihdam, düşük üc- bir yol haritası çizdi. Buna göre mevcut retin çok altında bir destek ile se- kal mevzuat, yay- ret ve işsizlik zincirini parçala- program ve beceri geliştirme platformları falete terk edildi. Giderek büyü- gın ve per- mak zorundayız. aracılığıyla eğitime ve talep gören teknik yen işsizlik sorununa karşı etkin Pandemi henüz rollere erişimi yaygınlaştıracak. politikalar yok. Oysa yapılması ge- bitmedi ve pan- “Yetenek her yerde, eğitim fırsatları n Pandemide kadın- lık’taki üyemiz USDAW reken istihdamın, işçilerin hak ve deminin et- ise değil” diyen IBM Üst Yöneticisi Arvind Sendikası’nın araştırması pan- ların yükü daha da arttı. Kadın Krishna, daha fazla insanın dijital ekono- ücretlerinin korunması için et- kileri da- çalışanları nasıl bir gelecek bekliyor? demi nedeniyle market işçilerine yöne- miden yararlanabilmesi için çalışacakla- kin, kapsayıcı ve en önemlisi de ha yıllar- lik şiddetin iki katına çıktığı gösteriyor. Şiddet Böylesi kriz dönemlerinde, çalışma yaşamın- rını vurguladı. l Ekonomi Servisi sendikaların katılımıyla hazır- ca süre- daki dezavantajlı grupların, bunların başında da ka- ve taciz de en çok kadın işçileri vuruyor. Tam da bu lanmış emekten yana sosyal yüzden 17 Kasım’da ticaret işçilerine yönelik şiddete cek. dınların en ağır faturayı ödediğini biliyoruz. Ekmek ve TÜKETİCİ SAĞLIĞI PAZARI Gül sitesinde kadın işçilerin sorularını yanıtladığımız köşe- karşı ilk küresel eylem gününü düzenleyeceğiz. politikaların uygulanması. Avustralya’daki üye sendikamız SDA’nın geçen hafta yayım- den somut bir örnek vermek isterim. Analık ödeneği ve em- n Pandemi döneminde Özlem Kaynak, GSK’de zirme ödeneği için aranan son bir yılda 90 gün ve 120 gün prim ladığı bir araştırma ise çocuk bakım hizmetlerine erişemeyen ve- Türkiye’yi diğer faaliyet ya bu hizmetleri karşılayamayan market işçisi kadınların, yarı za- koşulları nedeniyle son iki yılda doğum yapan on binlerce kadın, gösterdiğiniz ülkeler- üç ülkeye yönetici oldu hem analık ödeneği hem emzirme ödeneği hakkından yoksun kal- manlı istihdama mahkûm olduğunu, bu yüzden en temel ihtiyaçla- den ayrıştıran özel- ra, hatta çalıştıkları markette satılan sebze-meyveye erişmekte bile dı. En çok ihtiyaç duydukları dönemde, kadın işçiler gelirden mah- likler neler oldu? SK Tüketici Sağlığı Türkiye Genel rum kaldı. Sorunu çözecek üç maddelik kanun teklifi, Meclis komisyon- güçlük yaşadığını gösterdi. Çocuk bakım hizmetlerine erişemeyen ka- Türkiye, pande- GMüdürlüğü görevini Eylül 2018’den dın işçiler yarı zamanlı istihdama ve yoksulluğa mahkûm ediyor. Bu fa- larının tozlu raflarında bekletilmeye devam ediyor. Pandemi ile birlik- bu yana yürüten Özlem Kaynak, şirke- mi sürecinde sendi- te çalışma yaşamında şiddet ve taciz yeni bir zirve gördü. Birleşik Kral- sit çember kendi kendini yeniden çeviriyor. tin Macaristan, Romanya ve Ukrayna genel müdürü oldu. Mevcut görevini de yeni atama gerçek- leşene kadar sürdürecek olan Kaynak, ‘Marketler kârlılıktan vazgeçti’ Gübrede fiyat artışı durmuyor başarısıyla ilgili şu vurgu yaptı: “Tüketici sağlığı alanında öncü bir markaya liderlik ıda Perakendecileri Derneği (GPD) lasyonun kontrol altına alınmasında bü- ÜİK’in “Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi, Aylık en fazla artış ise yüzde 5.19 ile etmekten gurur duyuyorum. Ağız sağlığı- GBaşkanı Galip Aykaç, gıda fiyatların- yük rol oynadığını vurguladı. Tüm dünya- TAğustos 2021” raporuna göre Tarım- gübre ve toprak geliştiriciler alt grubun- nın önemi konusunda Türkiye’de yürüttü- daki yüksek artışın sorumlusu olarak da tarım ürünlerinde maliyet artışları, te- GFE’de, 2021 yılı ağustos ayında bir ön- da oldu. Artışta bu grubu yüzde 3.44 ile ğümüz farkındalık çalışmaları, market zincirlerinin gösterilmesini ka- darik sektöründe aksamalar ve ithal ürün ceki aya (aylık) kıyasla yüzde 0.93, bir bina bakım masrafları ve yüzde 1.19 ile Türk tüketicilerin bu konu- bul etmediklerini söyledi. GPD tarafın- fiyatlarında artış gözlenirken, market önceki yılın aralık ayına (8 aylık) kıyas- çiftlik binaları (ikamet amaçlı olmayan- ya ilgisi, sağlık profesyonel- dan dün düzenlenen 7. Ortak Ge- zincirlerinin fahiş fiyat ile dam- la yüzde 15.50, bir önceki yılın lar) izliyor. Önceki aya göre en leriyle iletişimde kullandığı- lişim Kongresi’nde konuşan Ay- galanmasını “gerçekten uzak” aynı ayına (yıllık) kıyasla yüzde fazla azalış gösteren alt grup mız yeni mecralarla global kaç, maliyet artışlarının ta- olarak niteleyen Aykaç, bu al- 28.74 ve 12 aylık ortalama- ise yüzde 0.29 ile makine ba- ürün ve platform lansman- mamını fiyatlara yansıtma- gı nedeniyle sektördeki halka lara kıyasla yüzde 20.77 art- kım masrafları oldu. Öte yan- larının yapıldığı ilk ülke yıp kârlılıklarından vazgeçen açık şirketlerin de zarar gör- tı. Yıllık artış temmuz ayında dan gübrede yıllık artış yüzde olmamızı sağladı.” Özlem Kaynak marketlerin tam tersine enf- düğünü vurguladı. l Reuters yüzde 29.38’di. 66.71. l Ekonomi Servisi E T E D D I Ş A D ’ M I S A K 7 1