Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 11 19 HAZİRAN 2020 CUMA İsveçli Telia, hisselerini piyasa değerinin yüzde 54 altında, 530 milyon dolara sattı Turkcell’den AKPcell’e 1994’te özel sektör yatırımı olarak kurulan Turkcell, Varlık Fonu’nun (TVF) kontrolüne geçti. 2013’te SPK’nin atamaya başladığı AKP’ye yakın isimlerle zaten devletin kontrolüne geçmeye başlamıştı. VODAFONE NE YAPACAK? Telekomünikasyon sektöründeki etkin aktör Türk Telekom’dan sonra Turkcell’in de Varlık Fonu’nun kontrolüne geçmesi, sektörün diğer önemli oyuncusu Vodafone’un nasıl bir tavır alacağını gündeme getirdi. Türksat’ın yüzde şirketin ortak bir hissedarla yönetilmesine sebep olacak. Sektör temsilcileri, bu koşullar altında Vodafone’un da Türkiye’den çıkmak isteyebileceğini düşünüyor. İlerleyen dönemde 5G’ye yönelik frekans ihalesine Vodafone’un katılıp katılmayacağı ise merak konusu. Yaşamın acı gerçeklerini yok saydırmaca Turkcell’de yıllardır süren hissedarlık tartışması dün itibarıyla son bul Emin Karamehmet ve Murat Vargı’nın sahip olduğu Çukurova Holding öncülüğünde ku 100’üne, Türk Telekom’un ise yüzde 6.68’ine sahip olan TVF, Turkcell’le birlikte üç önemli Dün sabah birkaç cümlelik satırbaşları haberlerin içinden, bir ömür boyu tartışmalarına tanıklık ettiğim kıdem tazminatına dönük yeni yaptırım tu du. Türkiye Varlık Fonu (TVF), ruldu. Diğer kurucu ortak, İs zaklarının sonuçları üzerinden öngöre Turkcell İletişim Hizmetleri AŞ’nin yüzde 26.2 oranında hissedarı olacağını duyurdu. TVF, toplam yüzde 26.2 içerisindeki yüzde 15’lik imtiyazlı hisseleriyle Turkcell Yönetim Kurulu’ndaki 9 üyeden 5’ini belirleyebilecek ve şirketin yönetim kontrolüne sahip en bü veçli Telia Company’nin sahip olduğu Sonera Holding idi. n 2000’e gelindiğinde şirketin hisseleri Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı. O yıl ortaklık yapısı şöyleydi: Yüzde 51 ile Turkcell Holding AŞ, yüzde 15.5 ile Çukurova Grup Şirketleri, yüzde 13.3 ile Sonera Hol n Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise bu göreve getirilmeden önce Turkcell yönetim kurulu üyesi idi. bilme yetimin diplere düştüğünü, kafamın içindeki olasılıklardan içinden çıkılmaz bir düğüm örüldüğünün ancak çıkarımına varabildim. Olsa olsa tek adam rejiminin, ekonomik sıkışıklığında ağırlıklı işçinin cebinden aktarılabilecek birikimler sağlanabilecek yeni bir formül daha bulunamazsa kıdem tazminatı da bir kez daha rafa kaldırılabilirdi.. Gerçeğini ararsak ErdoğanBahçeli yük hissedarı olacak. Böylece kurucu ortaklardan İsveçli telekom operatörü Telia Company Turkcell’den tamamen çıkacak; diğer kurucu ortak Çukurova Holding’in de dolaylı payı kalmayacak. Hissedarlardan Rus milyarder Mikhail Fridman’ın yatırım aracı Letterone’nin payı ise yüzde 13.2’den yüzde 24.8’e ulaşacak. Geri kalan yüzde 49’luk pay, borsada işlem görmeye devam edecek. Çukurova borsada işlem gören paylar içinde yüzde 0.05’e sahip olacak ancak yönetimde olmayacak. Krediyi üstlenecek TVF ayrıca, Çukurova’nın Ziraat Bankası’ndan 2014’te Turkcell hisseleriyle ilgili anlaşmazlığı gidermek için aldığı 1.6 milyar dolar krediyi de üstlenecek. İşlemlerin bu yılın sonuna kadar tamamlanması bekleniyor. Peki, 1994’te özel sektör ya ding, yüzde 10.5 halka açık, yüz de 9.7 ile de diğer hissedarlar. n Rusların dahil olması ise 2001’de Türkiye’deki ekono mik krizle birlikte Çukurova Holding’in mali sıkışıklığa gir mesiyle başlıyor. Bu krizle bir likte Çukurova’nın bankala rı Yapı Kredi ve Pamukbank’a devlet tarafından el kondu. Şir ket, borç karşılığında Rusla ra hisse devretti. 2005’te borç larını kapamak için Rus mil yarder Mikhail Fridman’ın ya tırım aracından alınan finans man paketiyle üç ortak arasın lu (SPK) tarafından 2013’te da kontrol savaşı baş alınan bir kararla, ladı. Bu da devlete Turkcell’in yönetimini kontrollü Hisseler Yükseldi Turkcell’in yönetim kurulu lağvedildi. “Bağımsız” ele geçirme fırsatı verdi. n Turkcell, 20102013 TVF Müdürü Zafer Sönmez, 14 ay sonra anlaşmaya varıldığını olacağı ileri sürülen üyeler, AKP’ye yakınlığıyla bilinen arasında ya söyledi. Dün, Turkcell isimlerden pılamayan ge hisseleri artarak günü oluştu. İlk ata nel kurul top 16.23’ten nanların içinde mayan Hilmi Güler, uzun süre tartışma konusu olmuştu. n 2018’de yönetim kuruluna üç ortaktan birer temsilci alınmasına karar verilince Çukurova’ın temsilcisi Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın oldu. Aydın aynı zamanda, hem Türkiye Bankalar Birliği Başkanı hem de Varlık Fonu’nun yönetim kurulu üyesi. n Turkcell’in şu anki yönetim Çıkmak istiyordu n 1994’te ülkeye yabancı yatırımcı olarak gelen Telia, uzun süredir Türkiye’den çıkmak istiyordu. Bunun sebebi ise 2000’lerin başında Rus ortağa devredilen hisselerinin kendisine verilmesi için yurtdışında tahkime giden şirketin, AKP iktidarları boyunca yönetimde söz sahibi olmak için çaba vermesi. Bunu başaramayacağını anlayan Telia, hisselerini ederinden düşüğe satmayı göze aldı. Bir şirket temsilcisinin yaptığı açıklamada, Telia’nın Turkcell’deki hisselerini uzun zamandır satmak istediği ama hissedar yapısıyla ilgili belirsizlik nedeniyle alıcı bulamadığı belirtildi. “Şirket Türkiye’den çıkabilmek için yüksek bir fiyat ödemeyi göze aldı” denildi. Telia’nın hisselerinin Varlık Fonu’na satışı karşılığın görüşmesinin konu başlıklarına giren, tümü yuvarlak cümlelerle geçiştirilen; Meclis gündeminden geçirilerek ya da geçirilmeden işlerlik kazandırılacak ittifak icraatlarının, günler, aylardır açık açık yapılmış tartışmalarının içerikleri ile olası sonuçları arasında, yepyeni dünya ölçeğinde esen keskin yeni rüzgârlarla çarkların işleyiş yönleri tepetaklak olmuş gibiydi.. En önemsizi belki, kıdem tazminatı üzeriden, yandaş konfederasyonlar bile dişe dokunur bir kaynak formülünün koşullarının yaratılamayacağını savlıyorlardı. Türkİş açık kırmızı kart çıkarmıştı. DİSKKESK gibiler ise stratejik olarak bile yoka sayılmalıydılar. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kıdem tazminatı görüşmesine DİSK’in çağrılmamış olması, tek cümlecik haberdi. Baroların aylardır tartışması yapılan baroları parçalama yasa formülleri üzerinden, toplu protesto eylemlerini de yoka saydırmaca, birkaç cümlecik haber değeri verilmesiyle ortadaydı. Tıpkı barolar üzerinden gündem yaratılıp özünde tüm demokratik meslek örgütlerinin, TMMOB çatısı altında olanlar öncelikli hedef tahtasında olmalarından vazgeçilmemişti. Varlıkları ile oldubitti yasa yetkilerini aşan, haksızhukuksuz kamu ic tırımı olarak kurulan Turkcell, lantıları ve dağı kapattı. eski bakan Atil kurulu başkanlığını yapan Bü da alacağı 530 milyon do raatlarında engel oluşturmalarına karşı son anlaşmayla değerinden de tılamayan temettü la Koç ve Hilmi Gü lent Aksu ise Hazine ve Maliye lar, Turkcell’in piyasa değeri operasyonlardan geri dönüş istenmiyor düşük bir fiyata nasıl devletin ler ile gündemden düş ler vardı. Ordu’ya bele Bakanlığı’nın internet sitesinde nin yüzde 54 altında bir tutara du. Durum, vaziyetlere göre yeni taktik eline geçti, madde madde şöyle: müyordu. n Turkcell, 1994’te Mehmet n Sermaye Piyasası Kuru diye başkanı seçildikten son Berat Albayrak’ın üç yardımcı karşılık geliyor. ra Turkcell’deki görevini bırak sından biri olarak gösteriliyor. l Ekonomi Servisi stratejilerde sınırsız hamleler, oynamalar gündeme taşınabilirdi.. HHH Öğlen olmadan, virüsün kuşatmasında BELEDIYEİŞ BAŞKANI YURDAKUL, ‘EMEKLININ GELIRINI ARTIRMAK IÇIN KIDEME DOKUNMAYIN’ DEDI 100. yılı sonrası yapılamayan ILO’nun haziran genel kurulu için hazırlanmış sendi ‘Elinizi tutan mı var’ kal haklar raporu geldi. Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu’nun (ITUC) her genel kurul için hazırladığı raporda Türkiye, 144 ülke içinde, işçiler ve sendikaların karşılaştıkları hak ihlallerinde en kötü durumda olan 10 ülke içine girmişti. Bu ‘Normalleşme’ turizm harcamalarını artırdı Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) Covid19’un Tüketici Harcamalarına Etkisi araştırmasının sonuncusuna göre, 5 Haziran haftasında harcamalar, haftalık yüzde 35 arttı; turizme yönelik harcamalar başı çekti. 8 hafta boyunca hafta sonları ve resmi tatil günlerinde yapılan sokağa çıkma yasaklarının sona ermesi ve 1 Haziran itibarıyla başlayan normalleşme sürecinin etkisiyle banka ve kredi kartı ile yapılan harcamaların tutarı 5 Haziran haftasında yeniden 2019 (7 Haziran haftası) seviyesinin üzerine çıkmış oldu. Şehirlerarası ulaşım kısıtlamasının tamamen kalkması, lokantaların yeniden hizmet vermeye başlaması ve nikâh/düğün salonlarının açılış tarihinin netleşmesinin etkisiyle turizm ve yemek, kuyumculuk gibi harcamalarda yüksek oranda artış görüldü. l Ekonomi Servisi MUSTAFA ÇAKIR PATRONUN FON ITIRAZI Hükümetin kıdem tazminatında değişiklik hazırlığına sendikaların tepkisi artarak büyüyor. Belediyeİş Sendikası Genel Başkanı Nihat Yurdakul da kıdem tazminatını fona dönüştürme girişimine sert tepki gösterdi. Yurdakul, hü MUSTAFA ÇAKIR Hükümetin hazırlıklarını sürdürdüğü istihdam kalkanı paketi ile işsizlik Sigortası Fonu için işverenlerden yapılacak kesintinin yüzde 2’den yüzde 4’e çıkarılmasına işveren örgütleri itiraz etti. kesintinin artırılmasına karşı çıkan işverenler itirazlarını Cumhurbaşkanı Erdoğan’a da iletti. İşverenlerin “eğer düzenleme çıkarsa pandemi döneminde işverenlere yapılan destek, 6 ay sonra geri alınmış ola cak” şeklinde yorumlar yaptığı öğrenildi. Bu arada Ankara Sanayi Odası (ASO) kümete “Emeklinin geliri artacak Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile ta Başkanı Nurettin Özdebir de önceki mış. Elinizi tutan mı var? Emeklile rafların önceki günkü görüşmesine iş gün,“İşsizlik sigortasında işveren payı rin durumunu hemen düzeltin. Kı verenler adına TOBB Başkanı Rifat Hi nın artırılacağı söyleniyor. Lütfen ya deme dokunmayın” dedi. Yeni sistemin işçiye, emekçiye getirdiği hiçbir şey olmadığını belirten Yurdakul, “Finans çevrele sarcıklıoğlu ile TİSK Başkanı Özgür pılan bu yeni çalışmalarda bizim Burak Akkol katıldı. Alınan bilgiye yükümüzü daha fazla artırma göre kendilerinden yapılacak yın” demişti. l ANKARA Rifat Hisarcıklıoğlu rine rant alanı yaratılmaya çalışılıyor. Kıdem fona dönüştürülürse bu, işçi sınıfının her şeyinin elinden alındığı anlamına gelir” yorumunu yaptı. Yurdakul şunları söyledi: “İşçi büyük zarara uğrayacak. şöyle devam etti: “Türkİş yönetimine de söyledim. Ya bu çalışmaya son verdirin ya da emek dostlarını, emekçileri Kızılay’da toplayın. Kaynak yaratmak için kıdeme el konulamaz. El koymaya kalkanlar ‘İşçinin ömrünün karşılığı’ Türkİş Genel Başkanı Ergün Atalay, önceki gün Beştepe’de yapılan görüşmede Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a kıdem tazminatına ilişkin endişelerini ilettiklerini söyledi. Atalay, “Kıdem tazminatı işçilerin en önemli güvencesidir, yıllardır döktüğü Emeklilerin durumu malum. İnsan demokratik zeminde bunun karşı terin, verdiği bir ömrün karşılığıdır. Kıdem tazmina lar geçinmek için 5060 yaşında ikinci iş arıyor” dedi. Görüşlerini Türkİş Başkanlar Kurulu’nda da dile getirdiğini belirten Yurdakul, lığını görür. Bu düzenlemeye emek kesiminden her kim ‘evet’ diyorsa, temsil ettiği insanlara, işçilere ihanet eder.” l ANKARA tı İş Kanunu’nun temel direğidir. İş Kanunu’nun birçok maddesi de anlamını yitirecektir. Sendikal hakların kullanılmasında da kıdem tazminatı çoğu zaman önemli bir işlev görmekte ve güvence olmaktadır” açıklamasında bulundu. l Haber Merkezi en ayıplı 10 ülkeyi saymak ayıplı durumumuzu biraz daha da açığa çıkarmak olur. Raporun devamında, virüsün etkisiyle zaten uzun zamandır dünya ölçeğinde işçisendikal haklara karşı olumsuz gidişte, son 7 yılın en kötü sonuçları ile yüzleşmiş olmamızın da altını çizmek istiyorum. Dünya ölçeğinde ne zamandır çok çarpık sermaye ve hükümetler eşliğinde yaşanan olumsuz gelişmeler, geriye gidişlerde tuz biber ekmişti. Rapora göre, elbette virüs döneminde sendikal hak ihlalerinde artışlar yaşanmıştı. Yoksul ülkelere dönük emperyal tuzaklar eşliğinde, savaş bölgelerinde de ağırlıklı hak ihlallerinin katlanması kaçınılmaz olabilir miydi? Türkiye’de de işçi haklarının güvence altında olmadığı, sendika üyelerinin işten çıkarıldığı vurgulandı. Rapora göre, Türkiye’de hükümet sendikalara yönelik hasmane tutumunu sürdürdü. Bağımsız sendikalara yönelik baskılar, yurttaş haklarının ihlal edilmesi bir korku iklimi yarattı. ITUC raporu, Covid19 sonrası işyerlerinin sağlıklı olmadığını, hatta tehlikeli olduğu gerçeğinin ortaya çıktığını vurguluyor. Pandemi sonrası küresel ekonomide yeni bir toplumsal sözleşme çağrısı yapıyor. İki cümle ile BingölKarlıova depremi nin gerek bölge fay hatları, gerekse İs Türkiye’nin 189 üründe şansı var Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) Başkanı Suma Chakrabarti, ko Torba teklif kabul edildi. Karşılıksız çekte ödeme süresi 1 yıl uzatıldı Tütün sarıp satana ceza ÇELIKÇI ROTAYI AFRIKA’YA ÇEVIRDI Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Aslan, sal tanbul depremine dönük ürkütücü sinyal gerçekleri ortadayken, iki gün geçmeden medya gündeminden düşürülmesinin ne anlama geldiğini de sorgulamak zorundayız. Bal gibi de Elazığ depreminin şiddetine göre çok ağır hasarlı sonuçları ile değil sadece, bölgedeki fay hatlarını te ronavirüs krizinin ardından pek çok şirketin Çin gibi tek tedarik merkezine olan bağımlılığını kırmak istediğini, Türkiye’de tekstil başta olmak üzere pek çok sektörün bundan yararlanabileceğini söyledi. DEİK tarafından düzenlenen video panelde konuşan Chakrabarti, “Türkiye bu dinamikten en çok kazanım sağlayacak ülkeler arasında yer alıyor. Tedarik zincirlerinin Çin’den uzaklaşmasından fayda sağlayacak sektörlerin en başında giyim ve tekstil sektörünün olduğu görülüyor” dedi. EBRD’nin yaptığı çalışmaya göre bir ürünün o ülkenin ihracatından ve dünya ticaretinden aldığı payın karşılaştırıldığı “açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük” yönte Karşılıksız çek verenlere yeniden cezaevine girmemeleri ve yüzde 10’unu ödemeleri için tanınan süreyi 1 yıla uzatan, ticari amaçla sigara kâğıdı içine tütün sararak satanlara cezai uygulama öngören “torba teklif”, TBMM’de kabul edildi. AKP milletvekillerinin imzasını taşıyan Bazı Kanunlarda ve 399 sayılı KHK’de Değişiklik Yapan Kanun Teklifi, yasalaştı. Buna göre, karşılıksız çek verenlere yeniden cezaevine girmemeleri için yüz TAKLIT ALTINA HAPIS GELIYOR İstanbul Kuyumcular Odası Başkanı Mustafa Atayık, Darphane Genel Müdürlüğünce, piyasada ve internet siteleri üzerinden satılan taklit ve düşük ayarlı altını yapan ve satanlar için yasal düzenlemelere ait çalışmaların başlatılması kararının alındığını duyurdu. Atayık, “İnsanları dolandıran kötü niyetli kişilere de hapis ve para cezası uygulanacak” dedi. gın nedeniyle dünyada tedarik zinciri özelinde yeni bir döneme girildiğini, Avrupa’daki korumacılığın ise Türkiye’ye zarar ettirdiğini söyledi. Bu dönemde dünyanın her bölgesine ihracat gerçekleştirmenin zor olacağını söyleyen Aslan, “Asya, Batı Afrika ve Latin Amerika irdeleyeceğimiz pazarlar olacak” dedi. REZERVLERDEKI ERIME SÜRÜYOR tiklemiş olması ile de aylarca doğal tartışma gündemize girmiş olmasını hiç değilse anımsayalım. Şimdi katlanmış fay hatları tetiklemesi gerçeği ile yüzleşmiş olarak Bingöl’ü yoka sayma çabası neyin nesi? Güneydoğu fay hatları ile İstanbul odaklı, ikisi birden yaklaşmış yedi üzeri büyük deprem tehditlerini, hazırlıksızlığımızı yoka saymak nasıl bir akıl işi? Ekonomik iflas, sorumsuzluk göstergesi? Aydınlatma faturada aslan payını alıyor mine göre Türkiye’de üretilen en az 189 ürün kategorisi tedarik zincirlerinin kay de 10’unu ödemeleri halinde ki afetzedelere destek sağla Kamu İhale Kanunu’na tabi 26 Haziran’a kadar tanınan nacak. Elektronik haberleş olmayacak. Teklifin görüşme Merkez Bankası’nın brüt döviz rezervleri geçen Elektrik tarifeleri karşılaştırma ve tedarikçi değiştirme internet sitesi encazip.com’un nak çeşitlendirme eğiliminden fayda sağ süre bir yıl uzatılacak. Tica me hizmeti sunan kuruluşlar lerinde, tütünü sararak sa hafta itibarıyla bir önceki derlediği bilgilere göre, beyaz eşyalar evde layabilir. Avrupa, Asya ve Afrika’da 37 ül ri amaçla makaron veya yap ile finansal kuruluşların müş tanlara hapis cezası verilme haftaya göre 127 milyon do tüketilen elektrik enerjisinin yüzde 47.1’ini kede yatırımları bulunan EBRD’nin ülke rak sigara kâğıdını, içine kı terileri ile yaptıkları işlemler sini öngören maddeye tep lar azalarak 55 milyar 483 kullanıyor. Beyaz eşyalardan sonra elektrik lerin başında Türkiye geliyor. Geçen yıl yılmış tütün ya da tütün ha de sözleşmeler, elektronik ki gösteren CHP’li Abdurrah milyon dolara geriledi. Öte kullanımı dağılımında sıralama yüzde 28 ile Türkiye’ye 1 milyar Avro yatırım yapan rici bir madde doldurulmuş ortamda düzenlenebilecek. man Tutdere, “Bir paket si yandan, yurtiçi yerleşiklerin aydınlatma geliyor. Ortalama bir ev tüketi EBRD, bu yılın ilk beş ayında ise şirketle olarak satana, bulundurana Türkiye Vakıflar Bankası’nın, gara satan kişiye üç yıl hapis döviz hesaplarındaki tutar, cisi yılda 1.100 TL elektrik faturası öderken re doğrudan veya bankalar üzerinden 870 ve nakledene ceza verilecek. Sermaye Piyasası Kanunu’na cezası hangi vicdana sığar? 903 milyon dolar artarak bunun yüzde 30’u aydınlatma için kullanılı milyon Avro finansman sağladı. Bu yıl meydana gelen 4 dep göre faaliyette bulunan gay Yüz binlerce tütüncü mağdur 202.9 milyar dolar oldu. yor. Yani ortalama bir ev tüketicisi, aydınlat l Ekonomi Servisi remden zarar gören 9 ilde rimenkul yatırım ortaklıkları, olacak” dedi. l ANKARA ma için yılda 330 TL harcıyor.