Katalog

12 1 NİSAN 2020 ÇARŞAMBA EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN HABER/YORUM Koronavirüs siyaseti nasıl etkiler? Marx’ın yakın dostu, çalışma arkadaşı, yoldaşı Engels’in sözüdür: “İhtiyaçlar keşiflerin anasıdır”. Koronavirüs nedeniyle insanların önemli bölümünün evden çıkamadığı şu günlerde, sanayinin, teknolojinin yeni ürün ve icatlarıyla da tanışacağız. Krizi kendilerince fırsata çeviren sektörler olacak. Dahası var. Koronavirüs kaynaklı gönüllü ve zorunlu karantina günlerinde evlerde geçirilen saatler, sadece evdeki ve telefondaki sohbetleri uzatmayacak. Unutulan pek çok şeyi de anımsatacak. Kimileri “eski defterleri açacak”, kimileri eski dostlarını arayacak, kimileri yıllar önce aldığı ama okumaya fırsat bulamadığı kitapları okuyacak, kimileri şimdiye dek yeterince zaman ayıramadığı hobilerine yönelecek. Fakat yaşananlar bunlarla sınırlı kalmayacak. Çünkü sosyal bilimlerde kuraldır; her toplumsal gelişme, ekonomik ve politik sonuçlar doğurur. Her siyasi modelin, iktisadi ve içtimai boyutları vardır. Her ekonomik yaklaşım; siyasal, toplumsal, sınıfsal tercihler içerir.    Daha neler göreceğiz? Liberalizmin, kapitalizmin, emperyalizmin lideri ABD, iç bünyesinin ne kadar zayıf olduğunu daha çok görecek. Salgın hastalığa karşı önlemler kapsamında, 2 trilyon dolarlık ekonomik teşvik paketini onaylayan ABD Başkanı Trump, önümüzdeki günlerde başka adımlar atmak zorunda kalacak. Göreve geldiği günden beri, ekonomik alanda Çin’e karşı korumacı önlemler almaya çalışan, bu yönde iki ileri, bir geri giden Trump, “hasım devletler” dediği Çin ve Rusya’dan gelen tıbbi yardım paketlerini memnuniyetle kabul edecek. 2008’deki küresel ekonomik krize karşı, milyarlarca dolarlık kurtarma paketlerini devreye sokan dönemin ABD Başkanı Obama’yı, her seferinde yerden yere vuran Trump, daha kapsamlı önlemler alacak. ABD yurttaşlarının, salgın hastalıkla mücadelede sadece temizlik ürünlerine, ilaçlara, gıda maddelerine değil, aynı zamanda silahlara da yoğun talepte bulunduğu, ABD’de marketlerin ve eczanelerin yanında, silah dükkânlarının da boşaldığı düşünüldüğünde, halkın güvenlik endişelerini gidermek için de yoğun mesai harcayacak Trump. Elbette kapitalizmin yarattığı bireyci, bencil kültürü; serbest piyasanın yarattığı sorunları sorgulamayacak. Fakat kendi güvenliklerini sağlamak için bireysel ölçekte silahlanan, silahlanmak zorunda olduklarına inanan yurttaşlarının, sağlık sistemiyle ilgili sert eleştirilerine daha çok muhatap olacak. Dünyada silahlanmaya en fazla bütçe ayıran, silah üretiminde ve ticaretinde liderliği bırakmayan, 2020 yılı savunma bütçesi 738 milyar dolar olan ABD’nin başkanı da, nükleer silahların, savaş uçaklarının, patriot füzelerinin, uçak gemilerinin salgın hastalığı yenemediğini er ya da geç öğrenecek. Sözün özü, petrol tekellerinin, otomotiv şirketlerinin, silah endüstrisinin, finans lobisinin, inşaat sektörünün hizmetinde olan, çıkarlarını savunan, sözcülüğünü yapan siyasilerin işi, eskisinden zor olacak. Fakat bu siyasiler kendiliğinden sahneden çekilmeyecek. Onlardan kurtulmak ve daha insanca, hakça bir düzen kurmak için; ideolojik berraklık, politik tutarlılık, örgütlü mücadele ve devrimci kararlılık gerekecek. 1 NİSAN 2020 SAYI: 34510 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 05:13 06:40 13:13 16:47 19:36 20:57 Ankara 05:00 06:26 12:57 16:31 19:19 20:40 İzmir 05:26 06:49 13:20 16:54 19:41 20:59 Beyaz Şov’un unutulmaz karakteriydi. İmkânsız şeyler isterdi: “Satranç oynamanı istiyorum ama taşlara dokunmanı istemiyorum.” “Rekor kırmanı istiyorum ama birinci olmanı istemiyorum.” Korona günlerinde benzer bir öneri “idarecilerden” geldi: “İşe gitmeni istemiyorum ama bağış yaparak kendini de kurtarmanı bekliyorum!” Cumhurbaşkanı Erdoğan, devletten hesabına para bekleyen vatandaşa bağış yapması için IBAN numarası verdi... Ve tepki yağdı... Ödenen milyarlarca lira vergi nasıl ve nerelere harcandı? Sri Lanka, Güney Afrika, Irak gibi devletleri saymazsak tüm ülke liderleri, halkına “geçimini düşünme, sağlığını koru” derken Türkiye’de yaşayanlar endişe içinde... “Hem kendi OHAL’imizi uygulayıp hem parayı nasıl bulacağız?” Bu zor günlerde kullanılacaktı: 52 milyar TL ne oldu? Lafı eğip bükmeden hükümete soruyorum: Merkez Bankası’nda devletinyurttaşın zor zamanları için tutulan 52 milyar TL’yi ocak ayı ortasında Hazine’ye aktardınız. Sadece 1.5 ay geçti. Bu turuldu adeta... Bu holdinge bağlı şirketle rin ortak özelliği, iktidara yakın isimlerden oluşmasıydı. Rantın olduğu her alanda bu isimler vardı... İmkânsızı istemek: Önce “yatırım alanları” hazırlandı, ardından bir üzüm sal Hem evine kapan, kımının taneleri gibi iç içe olan belli isimler, bu işler üzerinden hem para bağışla Karun zenginliğine ulaştı... Kim olduklarını yıllardır yazıyor, ki taplarımıza konu ediyoruz... para nereye harcandı? Açıkladığınız ekonomik paketin re el kısmı yani nakit sayılacak bölümü 2 milyar TL... Bu paranın ekonomik yangını söndürmeyeceği ortada. İhtiyat akçesi olarak Hazine’ye aktarılan 52 milyar TL’nin 2 milyar TL’si bu ise kalan para nasıl harcandı? “Harcandı” diyorum çünkü Erdoğan, para olsaydı bir yardım kampanyası başlatmazdı. Şimdi Erdoğan, bağış kampanyası başlattığına göre, tüm varlık ve birikimlerini Hazine’den sağlayan yandaş işadamları elini taşın altına koymalıdır... Çünkü yoksul halkın vergileri ile finanse edilenler, yoksulluğun da bizzat sebebidirler... Haydi havuzcular, Hazine’den geçinenler, yolsuzluk ekonomisinden palazlanan anlı şanlı işadamları... Pamuk eller cebe... Bu kampanya sizin için... Bağışı kimler yapmalı? 1994’ten bu yana... İstanbul Büyükşehir Belediye Bu yıl müteahhitlere 19 milyar lira Başkanlığı’ndan iktidarda geçen 17 yıla... Yalnızca bu yıl “havuz müteahhitleri Özelleştirmelerden altyapı projeleri ne” kamuözel işbirliği adı altında ya ne, enerji ihalelerinden TOKİ’ye... İmar pılan hastane, yol, tünel, köprü vb. rantından TMSF üzerinden yapılan projeler için bütçeden ayrılan para 19 mülkiyet ve servet transferine... milyar TL! Türkiye’de bütçesi yüzlerce milyar İhtiyat akçesi olarak savaş anları ya lira olan “Görünmez bir holding” oluş da şimdi yaşadığımız ölümcül salgın gibi olağanüstü durumlarda, vatandaşın geçimini sürdürebilmesi, piyasanın fonlanması için ayrılan para, bir avuç müteahhidin geçilmeyen köprüleri, tünelleri, yollarının ödemesi için ayrılmış görünüyor! İhtiyat akçesini ihtiyat dışı harcayanlar, şimdi geçim derdindeki yurttaşlardan bağış için para bekliyor. BDDK ne iş yapar? İlk gün yazdım... “Saray’ın destek çağrısına bankalar uyacak mı” diye sordum. “Saray’ın gücü bankalara yetecek mi” diye... Geçen zamanda özel bankaların hiçbirinin vatandaşın borçlarını ötelemediğini, çok ısrar edilirse tefeci faizi ile borç ertelemesi yaptıklarını gördük. Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) ise “tavsiye” üzerine tavsiyede bulunuyor! Oysa BDDK bir tavsiye değil, düzenleme ve denetleme kurulu! Yani bankaları bu süreçte desteğe zorlaması gereken ve bunun modelini önerecek kurumdur. Nasıl ki, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu “elektrik borçları ötelenecek, kimsenin elektriği kesilmeyecek” dedi, BDDK de vatandaşın tüm borçlarını faizsiz erteleme olanağı yaratmalıdır. “Oligarşi ile mücadele edeceğiz” diyen iktidar, “Mali Oligarşi” karşısında neden sus pus? ÖZDEMIR’IN KATILI ARDUÇ DURUŞMAYA SEGBIS’LE BAĞLANDI Maskeli SEGBİS Ordu’da üniversite öğrencisi Ceren Özdemir’in (20) katil zanlısı Özgür Arduç’un (36) yakalandığı sırada 2 polis memurunu yaraladığı gerekçesiyle “kişiyi yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle öldürmeye teşebbüs” suçundan açılan davanın görülmesine dün devam edildi. Duruşmaya SEGBİS aracılığıyla bağlanan Özgür Arduç’un, koronavirüs tedbirleri kapsamında maske ve eldiven taktığı görüldü. Ordu’da, 3 Aralık 2019 akşamı yaşanan olayda, Ordu Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Fakültesi Bölümü 3. sınıf öğrencisi balerin Ceren Özdemir, Arduç tarafından bıçaklanarak öldürülmüştü. Katil zanlısı Arduç, ertesi gün bindirildiği polis otosunda 2 polis memurunu bıçaklayarak yaralamıştı. Arduç, Ceren Özdemir’i öldürmesine yönelik eyleminden dolayı “canavarca hisle kasten öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çaptırılmıştı. Açılan ikinci davaya bakan Ordu 1. Ağır Ceza Özgür Arduç, Ceren Özdemir’i öldürdükten sonra yakalanmış ve bindirildiği polis otosunda da iki polisi bıçaklamıştı. Mahkemesi’ndeki duruşmaya, SEGBİS aracılığıyla bağlanan Arduç’un koronavirüs tedbirleri kapsamında maske ve eldiven taktığı görüldü. Yaralanan polis memurlarından Zeki Çelik’te geçici duyu ve or gan kaybı oluştuğu bildirilen raporun kendilerine ulaştığını açıklayan mahkeme başkanı, polis memuruyla ilgili adli tıp kurumundan kati rapor istenmesine karar vererek duruşmayı erteledi. l DHA ‘LGBT sembolü çizmeyin’ Gökkuşağı, Milli Eğitim’i rahatsız etti Koronavirüs salgını ile mücadele kapsamında uzaktan eğitime geçilmesiyle evlerinde kalan çocukların gökkuşağı resmi çizmesi Milli Eğitim Müdürlüklerini rahatsız etti. İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine gönderilen “Bu bir LGBTİ projesidir. Gökkuşağı onların sembolüdür. Uymayın” mesajları tepki çekti. Koronavirüs nedeni ile eve kapanmak zorunda kalan çocukların kendilerini yalnız hissetmemeleri için öğretmenler “Penceremde bir dünya var” adı verilen proje başlattı. Proje kapsamında çocukların çizdikleri gökkuşağı resimlerini evlerinin pencerelerine asmaları ve bu sayede cama asılı gökkuşağını gören her çocuğun evde kalanın sadece kendi olmadığını görmesi ve yalnız hissetmemesi amaçlandı. Projenin hayata geçirilmesinin ardından Mersin ve Muğla İl Milli Eğitim Müdürlüklerinden ilçe müdürlüklerine, “Bu bir LGBT projesidir. Gökkuşağı onların sembolüdür. Yapacakları onur yürüyüşünün bir ön hazırlığıdır. Öğretmenlerimiz ve çocuklarımız bu projenin parçası olmasın. LGBT sapıklarına destek vermeyelim” mesajı gönderildi. Mesajlara tepki gösteren EğitimSen Muğla ve Mersin Şubelerinden yapılan açıklamada “Ayrımcılık ve nefret suçu işleyen bu yaklaşımın yaratacağı karanlık tablo gayet açıktır. Çocuklarımızın renklerinin kirlenmesine izin vermeyelim” denildi. l Haber Merkezi TÜRKIYEİRAN DOĞALGAZ BORU HATTINDA PATLAMA Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesinde Gürbulak Sınır Kapısında İran’dan gelen Türkiyeİran doğalgaz boru hattında patlama meydana geldi. Patlama sonrasında çıkan yangında alevler yaklaşık 40 metreye yükseldi. İran üzerinden Erzurum’a gelen doğalgaz boru hattında, dün henüz bilinmeyen nedenle meydana gelen patlamada alevler gökyüzüne yükseldi. Patlama sonrası hatta çıkan yangında yükselen alevler çevre köylerden de görüldü. Yangın sonrası bölgeye gelen güvenlik güçleri çevrede geniş güvenlik önlemi aldı. Doğalgaz boru hattındaki gaz akışı kesilerek çıkan yangın ekiplerce söndürüldü. Güvenlik güçleri, boru hattında hasara yol açan olayın nedenini araştırıyor. l AA Sanık doktor, korona gerekçesiyle tahliyesini istedi Anestezi teknikeri Ayşe Karaman’ı öldürdüğü suçlamasıyla yargılanan anestezi uzmanı Dr. Özgür Tarhan, koronavirüs salgını nedeniyle “doktor ihtiyacı var” diyerek tahliyesini talep etti. Ayşe Karaman, Ankara’da 29 Temmuz 2018 tarihinde erkek arkadaşı doktor Özgür Tarhan’ın evinde ölü bulunmuş, Tarhan hakkında “tasarlayarak öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis talebiyle dava açılmıştı. Önceki gün nöbetçi Ankara 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada tutuklu sanık Tarhan, duruşmaya SEBGİS sistemi ile cezaevinden katıldı. Avukatları, müvekkillerinin doktor olduğunu, Covid19 salgını nedeniyle doktor ihtiyacı bulunduğunu, topluma faydalı olması için tahliye edilmesi gerektiğini savundu. Mahkeme, beklenen adli tıp raporunun gelmemesi gerekçesiyle tahliye talebini reddetti. Duruşma ertelendi. l Haber Merkezi ÜNIVERSITE ÖĞRENCISI ODASINDA ÖLÜ BULUNDU Antalya’nın Kepez ilçesinde üniversite öğrencisi Emine G. (21), odasında boğazından tabancayla vurulmuş halde ölü olarak bulundu. Ağabeyinin tabancası, cansız bedeninin yanında bulunan Emine G’nin intihar ettiği ihtimali üzerinde duruluyor. Önceki gün yaşanan olayda iddiaya göre Emine G, uzun süre odasından çıkmadı. Merak eden annesi, odaya girince kızını kanlar içerisinde yerde buldu. İşe gitmek için hazırlanan bekçi ağabeyi R.G, hemen 112’yi aradı. Eve gelen sağlık görevlileri, yanında ağabeyinin ait beylik tabancası bulunan genç kızın hayatını kaybettiğini belirledi. İntihar ettiği değerlendirilen Emine G.’nin cenazesi yakınları tarafından Adli Tıp Kurumu morgundan alındı. l DHA KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN 1 234 5 678 9 SAĞA: 1 G İ R İ DA FA 1/ Kuzeye 2 I R A K F R E R dönük, bu ne 3 R O N İ N E D A denle çok az 4 A N L A İ K F güneş gören 5 N İ V E L M A N ve hep serin 6 Y İ M A K O R olan dağ ya 7 O T O A N E M İ macı. 2/ Kra 8 Z E L İ Ş T O Z liçe... Yerden 9 K A L I N S E sıçrayan ça mur. 3/ Güneşten ya da yağmurdan korunmak için bir şeyin üzerine çekilen örtü... Başlıca içeceğimiz. 4/ Kirpik boyası. 5/ Cinsiyet... Ses kaydı. 6/ Sadrazamların ya da devlet adamlarının padişaha verdikleri armağan. 7/ Bir organı mız... Bir zaman birimi. 8/ Eşya üzerindeki mikrop ya da ufak böcekleri basınçlı buhar la öldürmeye yarayan büyük kazan... Genel likle üstü kapalı pazaryeri. 9/ “Sevgiler de ister” (Cemal Süreya)... Tiyatroda sahne. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ “Kitre” de denen ve geven adlı bitkiden çıkarılan bir tür zamk. 2/ Kuyruksokumu kemiği... Briçte bir ekibin, en çok bir el vererek yaptığı oyun. 3/ Keten tohumu... Bir cetvel türü. 4/ Bir vadi ya da ırmak üstüne kurulan yüksek ve uzun köprü. 5/ Pek büyük, ulu... Hayvanı avcılığa alıştırma işi. 6/ Devinim olaylarını inceleyen bilim dalı. 7/ Bağışlama... Herhangi bir konuda bir görüş ve düşünceyi bildiren yazı. 8/ Kat kat çakıl ve kumdan oluşmuş yer kıvrımı... Amerika’da yetişen bir ceviz türü. 9/ “Ölüm bahar ülkesidir bir rinde” (Y.K. Beyatlı)... Telefon sözü.