Katalog

22 ARALIK 2020 SALI EĞITIMLE SAĞLIKLI GELECEK Türk Eğitim Derneği ve Roche Diagnostik Türkiye, Ankara ve İstanbul’daki devlet okullarında öğrenimlerini sürdüren TED tam destek burslu lise öğrencileri ve ailelerinin sağlığa erişim konusunda farkındalıklarını artırma amacıyla “Eğitimle Sağlıklı Gelecek” projesini hayata geçirdi. Eğitimler arasında sağlık, hijyen, beslenme, hastalıkların tanısı ve önemi, Covid19 ve diğer bulaşıcı hastalıklar eğitimi gibi konular yer alıyor. [email protected] KALINBAĞIRSAK KANSERI, EN ÇOK RASTLANAN 3. KANSER TÜRÜ İÇIŞLERI’NDEN 81 ILE GENELGE Otellerde yılbaşı kutlamalarına yasak getirildi İçişleri Bakanlığı, yılbaşında uygulanacak sokağa çıkma kısıtlamalarında otel ve konaklama tesislerinde yılbaşı kutlama programı yapılmasına izin verilmeyeceğini duyurdu. Bu tesisler yılbaşında yemeklimüzikli kutlama programları yapılacağı yönünde kampanya veya reklam faaliyetlerinde de bulunamayacak. İçişleri Bakanlığı otellerdeki yılbaşı kutlamalarına ilişkin reklamlara gelen tepkilerin ardından 81 ile genelge gönderdi. Genelgeye göre, yılbaşında uygulanacak sokağa çıkma kısıtlaması günlerinde otel ve konaklama tesislerinde disk jokey performansı dahil canlı müzik icra edilmeyecek. Bu tesislerde saat 22.00’den itibaren restoran, lokanta ve diğer otel salonlarında kayıt dinletilmesi de dahil olmak üzere hiçbir şartta müzik yayınına izin verilmeyecek. Otel/konaklama tesislerinde konaklayan müşterilerin kalabalık şekilde bir araya gelmemelerine yönelik tedbirler alınacak. Kolluk kuvvetlerince tesislerdeki lokanta veya restoranlarda bulunan müşterilerin konaklama için bildirimde bulunulan kişiler arasında olup olmadığı kontrol edilecek. l ANKARA BODRUM’DA BARAJLAR BOŞALDI Nüfusla birlikte susuzluk arttı Koronavirüs salgını nedeniyle yurttaşların büyük kentlerden kaçıp Bodrum’a yerleşmesi, su sorunlarını da beraberinde getirdi. Kış nüfusu 170 bin olan ilçe nüfusu 600 bine çıkınca su kullanımı 3 kat arttı. Bodrum’un ana su şebekesini besleyen en önemli su kaynağı durumundaki Mumcular Barajı’ndaki su seviyesi, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 47’den yüzde 26’ya, Geyik Barajı’ndaki su seviyesi ise yüzde 67’den yüzde 60’a kadar düştü. Yüzde yüz doldu Yılbaşında 4 günlük sokağa çıkma kısıtlamasını evlerinde geçirmek istemeyen yurttaşlar Bodrum’daki otellere rezervasyon yaptırmaya başladı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın aldığı kararla yüzde 60 doluluk oranına göre oteller yüzde yüz doldu. Salgın sebebiyle Bodrum’a gelenler nedeniyle su kullanımının arttığını belirten Bodrumlu Aycan Ünal, “Hiç bu kadar kalabalık olmuyordu. Herkes kendince haklı fakat tabii buranın yaşamsal bir nüfus oranı vardı. Orantısız bir şekilde su kullanımı ve yağışın az olması nedeniyle barajlarımız boşalmış. Yaz için susuz kalma düşüncesi beni korkutuyor” dedi. l DHA MEVSİMLERİ KARIŞTIRDI ERİK AĞACI ÇİÇEK AÇTI Aralık ayında kar yağışı beklenen Yozgat’ta hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi sonucu güneşe aldanan bazı meyve ağaçları çiçek açtı. Köydeki evinin bahçesinde erik ağacının çiçek açtığını gören Osman İçme şaşkın. İçme, “Nisan ve mayıs aylarında çiçek açması gerekirken ocak ayına gelmeden ağaçlarımız çiçek açtı. Ağaçlar da mevsimini şaşırdı ve çiçek açtı” dedi. l İHA HAYVANLARA KIYDILAR Antalya’nın Kemer ilçesinde yurttaşlar tarafından beslenen 17 kedi ve 3 tavuk atılan zehirli salam ile öldürüldü. Olaya tepki gösteren bölge halkı ve hayvanseverler, hayvanları zehirleyenlerin bulunmasını ve cezalandırılmasını istedi. l İHA ÖLDÜRDÜ VE SERBEST KALDI Bursa’da beslediği tavuklarına zarar verdiği gerekçesiyle bir köpeği başından tüfekle vuran avukat, serbest bırakıldı. Avukat M.G. “Bu köpek tavuklarımı boğdu. Bana da saldırınca önce havaya ateş ettim. Saldırmaya devam edince köpeğe ateş ettim” dedi. Hayvanseverler, yasanın bir an önce çıkarılmasını istedi. l İHA Gizli tehlike Prof. Dr. Oktar Asoğlu Kalınbağırsak kanseri, bazı durumlarda hastalarda hiç belirti vermese de uzun süreli kabızlık ve ishal, dışkıda kan görülmesi, bağırsakların tam boşalmamış hissi, kansızlık, SAĞLIK halsizlik, kilo kaybı belirtileri arasında sayılabiliyor. Prof. Asoğlu, “Ailesinde kanser öyküsü olanlar 40, olmayanlar ise 50 yaşından sonra mutlaka kolonoskopi yaptırmalı” dedi Kolorektal yani kalınbağırsak kanseri, hem dünyada hem de ülkemizde kadın ve erkeklerin en çok yakalandığı üçüncü kanser tipi. Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Oktar Asoğlu, kolon kanserinin belirtisinin her insanda aynı olmayacağına, tümörün bulunduğu yere ve büyüklüğüne göre belirtinin oluşabileceğine dikkat çekerek “Bu nedenle erken evre teşhis, tedavide çok önemli yer tutuyor. 50 yaşını geçen herkese kolonoskopi yapılmalı, ailede bir kanser öyküsü varsa bu 40 yaşında kolonoskopi yapılmasını gerektiriyor” uyarısında bulundu. Kolon (kalınbağırsak) ve rektum (kalınbağırsaktan sonra gelen kısım) kanserleri, erken evrede yakalanırsa yüksek başarı ile tedavi edilebiliyor. Yaş, ailede kolon ve rektum kanseri veya polibi tanısı olanların bulunması, hastalığın görülme riskini artırıyor. Prof. Asoğlu ile kalınbağırsak kanserleri hakkında merak edilenleri konuştuk. ‘Belirti farklılık gösterir’ n Kolorektal kanserlerin belirtileri nelerdir? Hastada şikâyetlerin oluşabilmesi, tümörün bağırsağın neresinde ve ne kadar büyüklükte olmasına göre farklılık gösterir. Kalınbağırsağın sağında, ortasında sol tarafında veya çıkış kısmında olabilir bu tümör. Bağırsağı su borusu gibi düşünün. Tümörün de su borusunun ne kadarını kapladığı ile ilgili olarak şikâyetler oluşabilir. Ka‘DENEYIMLI CERRAH ÖNEMLI’ n Kanser tanısı konulmasının ardından hastaların en çok kafasını karıştıran ameliyat süreci. Halk arasında açık cerrahinin tümörün temizlenmesinde daha etkili olduğu, kapalı cerrahinin çok etkili olmadığı söylemleri yaygın. Bu doğru mudur? Hasta özelliklerine göre bu ameliyatlar değişir. Bazen bazı yerlerde, aynı zamanda metastaz vardır, başka işlemlerin de yapılması gerekir o zaman açık cerrahi yapılabilir. Laparoskopik cerrahi karnı kesmeden, minik deliklerle girilerek yapılan bir cerrahidir. Bir cihazın olması, onun çok etkin ve her yerde kullanılabileceğini göstermiyor. Çünkü bunun için cerrahi eğitiminin belli bir öğrenim aşamasını tamamlamış olması gerekiyor. Cerrahın eğitimi, deneyimi, yaptığı ameliyatların sonuçları bunda çok etkili. Laparoskopi, robot deneyimli ellerde yapılırsa açık cerrahi ile eşit sonuçlar verir ve daha konforludur. Bu ameliyatlarda birincil önceliğimiz onkolojik sonuçlardır. Yani hastalığın nüks etmesini engellemek, hastaya bir kür sağlamak, çok uzun yaşam sağlamak, ameliyat sonrası dönemin kolay geçmesini, komplikasyonun azalmasını sağlamaktır. Bunları cerrah değerlendirilip karar verir. Etkin ellerde yapıldığı zaman laporoskopik ve robot çok avantaj, tartışılmayacak kadar avantajdır. lınbağırsağın sağa tarafı geniştir, o yüzden oradaki bir tümörün tıkama belirtisi vermesi yani tuvalet alışkanlığının değişmesi, tuvaletini yapamama tümörün çok ileri seviyeye gelmesi ile ortaya çıkar. Sağ taraftaki tümörleri biz hastalarda kan testleri yaptığınızda anlarız. Kan sayımında düşüklük varsa veya buna bağlı klinik bulgular olursa, baş dönmesi, halsizlik, yorgunluk gibi erken aşamada olur. Bağırsağın sol tarafı ise en dar yeri olduğu için buradaki bulgular daha çok tıkanmaya eğilimlidir. Ama tabii tıkanma şart değil. Bu tamamen tümörün boyutuyla, oradaki borunun çapı ile ilgili. Aşağı tarafa geldiğimizde ise yani rektum denen kısma geldiğimizde ise burada iki üç belirti olabilir. Birincisi dışkı geçerken tümöre çarpar, kanama yapabilir. İkincisi, o bölgede bir kitle oluştuğu zaman beyin bunu dışkı gibi algılar ve bunun için sık sık tuvalete gitme ihtiyacı olur. Tuvalete çıkar ama çıkmamış hissi yaşanır. Ama bunların hepsi tümörün belirli bir boyuta ermesiyle olan belirtilerdir. Bu nedenle erken teşhis çok önemli. ‘Artık çok kolay’ n İnsanlar kolonoskopi yaptırmaktan korkuyor mu? Eskiden kolonoskopiyi hafif bilinç kaybına uğratan ilaçlarla yapardık ve ağrılı olurdu şimdi, artık tamamen hasta uyutuluyor. Teknolojinin gelişimi ile kullandığımız aletler artık daha eğilip bükülme kapasitesi yüksek olduğu için bağırsak içinde daha kolay ilerleyebiliyor. Ayrıca kolonoskopi sırasında verilen hava da hızlı emilebilme özelliği nedeniyle işlem sonrası karın içinde çok gaz yapmıyor. Bu gelişimler olduğu için günümüzde kolonoskopi yaptırmak çok daha kolay. Aynı şekilde bağırsak temizliği de yeni yeni ilaçlar sayesinde kolay. Eskiden içimi zor olan ilaçlar vardı şimdi içimi rahat olan ilaçlar var. n Kolonoskopiyi hangi sıklıklarla yaptırmalıyız? Eğer aile öyküsü var ve kolonoskopi yapıldı, taramalarda da polipe de rastlanmadıysa genelde beş yılda bir kolonoskopinin tekrarlanması öneriliyor. 50 yaşından sonra aile öyküsü olmayan ve kolonoskopi sonrası bir şey bulunamayan kişilerin de on yılda bir tekrarlaması önerilir. n Polipler alınınca tekrarlar mı? Polipler tekrarlayabiliyor. Şu an için yapılabilecek en iyi şey kolonoskopi yaparak bunları izlemek. Doç. Kömürcüoğlu, aşı hakında merak edilenleri yanıtladı vSAĞLIK REHBERİ Yüzde 60’ımız aşı olana Anne adaylarına 8 dek ciddiyetini koruyacak koronavirüs konusunda öneri Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) İnfeksiyon Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Berna Kömürcüoğlu, dünyanın en az yüzde 60’ı aşılanana ve yaygın bağışıklık gelişinceye kadar Covid19’un ciddiyetini koruyacağını belirtti. Çin’den kısa bir süre içinde gelmesi beklenen Sinovac aşısı ve dünyanın farklı ülkelerinden gelen aşı haberleri birçok sorunun da aklımıza takılmasına neden oldu. Covid19 pandemi sürecinde birden çok aşının piyasaya verilme aşamasına geldiğini anımsatan Kömürcüoğlu, “İngiltere gibi bazı ülkelerde aşı yapılmaya başlandı. Ancak henüz ‘pandeminin sonuna geldik’ diyebilmek için çok erken. Dünya nüfusunun en az yüzde 60’ı aşılanana ve yaygın bağışıklık elde edilene kadar salKENDI DENEYIMINI ANLATTI Faz3 çalışması kapsamında kendisi de Sinovac ci başladığında grip aşısı benzeri yaş ve ek hastalıkaşısı olan Kömürcüoğlu, bu lara göre öncelik sırası bedeneyimini şöyle paylaştı: lirlenerek yapılmaya baş“Kısa dönemde ciddi bir yan lanacak. Yaygın aşılama etkisi görmedik, grip aşısısonrası, 2021’nin ikinci na benzer yan etkiler yaşayarısında daha rahat oladık. Kişiler aşı olsa da hasbiliriz. Ancak Covid19 birtalık geçirebiliyor. Ancak Kömürcüoğlu kaç yıl daha gündemimizaynı grip aşısında olduğu gide kalacak ve yeni normal bi hastalığın daha hafif formda ge ile yaşamaya devam edeceğiz gibi çirilmesi bekleniyor. Aşılama süre görünüyor.” gın ciddiyetini korumaya devam edecektir” diye konuştu. Yenilenmesi gerekecek “Grip aşısı gibi en az 6 ayda bir tekrar aşılama gerekecek” diyen Kömürcüoğlu, “Aşıların birbirine göre üstünlükleri ve dezavantajlı yönleri var. Ancak hepsinin Covid19’a karşı bağışıklık yanıtı oluşturduğunu düşündüğümüzde ve ülkemize gelen, ulaşabildiğimiz aşıyı olmak en doğru yaklaşım gibi görünüyor” diye konuştu. Prostat kanseri, 50 yaş Gurbetçiler Metehan için sonrası sık görülüyor seferber oldu Türk Üroonkoloji Derneği tarafından hazırlanan “Türkiye Prostat Kanseri Haritası”na göre, prostat kanseri 50 yaşından sonra sık görülüyor. Rapora göre prostat kanseri, hastaların yarısında 6069 yaş aralığında tespit edilirken, düzenli kontrollere dair farkındalığın artmasıyla prostat kanseri geçmiş yıllara oranla daha erken aşamalarda tespit ediliyor. Prof. Dr. Sinan Sözen, hastalığın 50 yaşından sonra sık görülmeye başladığına anımsatarak, düzenli kontrollerin önemine dikkat çekti. Londra’da yaşayan Fidan ailesinin SMA hastalığına yakalanan 1 yaşındaki oğlu Metehan’ı kurtarmak için gurbetçi Türkler seferber oldu. SMA’nın 2 milyon doları bulan tedavi masrafı İngiliz devleti tarafından karşılanmadığı için Metehan’a yardım kampanyası başlatıldı. Şu ana kadar 1.5 milyon pound’un toplandığı kampanyada hedef 1.9 milyon Pound. Perinatoloji ile Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Ertuğrul Karahanoğlu, gebelikte Covid19’un etkileri ve korunma yöntemleri ile ilgili bilgi verdi. Karahanoğlu, koronavirüs geçtikten sonraki süreçte gebeliğin nasıl ilerleyeceği de merak edilen konular arasında olduğunu anımsatarak hamilelerin alması gereken tedbirleri şöyle sıraladı: 4 Enfeksiyondan korunmak için en önemli silahlar arasında yer alan maske, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına sıkı bir şekilde uyulmalıdır. 4 Kalabalık yerlerden uzak durulmalı, ihtiyaç olmadıkça dışarı çıkılmamalıdır. 4 Gebelikte annenin metabolizmasının hızlanması ve ihtiyaçlarının artması sebebiyle savunma sistemi sağlıklı ve dengeli beslenme ile desteklenmedir. 4 Günlük mutlaka taze sebze ve meyve tüketilmeli, haftada iki kez balık yemeye özen gösterilmelidir. 4 Fiziksel yönden aktif olunmalı, yürüyüşler ve hafif egzersizler ihmal edilmemelidir. 4 Bağışıklığı güçlendireceği düşüncesi ile gelişigüzel takviye ürün ve vitamin alımından uzak durulmalıdır. 4 Uyku süresi ve kalitesine özen gösterilmelidir. 4 Doktor kontrolleri aksatılmamalı.