Katalog

DIŞ HABERLER Baku, Dağlık Karabağ’daki saldırılarda dört Azerbaycan askerinin şehit olduğunu duyurdu Ateş yeniden yükseldi BakuErivan arasında Rusya arabuluculuğunda varılan ateşkes kırılganlığını koruyor. Azerbaycan SavunAzerbaycan, Hadrut kasabasının kuzeybatısında ormanlık alanda bazı Ermenistan silahlı güçlerinin kaldığını belirtti. Bu grupların bölgeden çıkmayı reddederek saldırılar düzenlediği kaydedildi. ma Bakanlığı’nın önceki gün Dağmanlık alandaki bu gruplara hoparlık Karabağ’da Ermenistan güçlelörler aracılığıyla bölgeden çıkmalarinin ateşkesi ihlal ettiğini duyurrı konusunda seslendiği vurgulanmasının ardından dün de taraflar dı. Ermenistan güçlerinin ise bölgearasında geçen ay uzlaşıya varılyi terk etmek yerine savaş mevzimasından bu yana 4 askerin şehit leri oluşturdukları ve son günlerde olduğu açıklaması yapıldı. Baku, Azerbaycan’ın kontrolündeki bölgelerde meydana geldiğini vurguladığı çatışmalarda iki askerin de yaralandığını belirtti. Dağlık Karabağ’da Rus barış gücü konuşlu. Azerbaycanlı sivil ve askerlere karşı terör ve sabotaj eylemlerinde bulundukları bildirildi. Öte yandan Ermenistan güçlerinin Hocavend’in Sur köyünde 26 ‘Provokasyona son’ Açıklamada, Azerbaycan, Rusya ve Ermenistan tarafından 10 Kasım’da imzalanan ateşkes bildirisi sonrasında, Hocavend ilinin Hadrut kasabasının kuzeybatı kesimindeki ormanlık alanda bazı Ermenistan silahlı güçlerinin kaldığı kaydedildi. Ermenistan basınında bu silahlı güçlerin ormanlık alanlarda yönünde haberler yapıldığı hatırlatılarak Erivan makamlarının söz konusu güçlerin bölgeden çıkarılması için Rus unsurların komutanlığına başvuruda bulunduğu ifade edildi. AA’nın haberine göre, Azerbaycan Savunma Bakanlığı açıklamasında, Baku tarafının Ermeni silahlı gruplarının çekilmesi için tüm koşulları sağladığı, Rus unsurların ise orKasım’da Azerbaycan askerlerine saldırı düzenlediği, 3 askeri şehit ettikleri, 2 kişiyi ise yaraladıkları ifade edildi. Açıklamada, 8 Aralık’ta Hadrut yakınlarında iletişim ekipmanları montajı gerçekleştiren Azerbaycanlılara saldırı düzenleyen Ermenistan güçlerinin de bir askeri şehit ettiği, mobil operatör şirketinde çalışan bir sivili ise yaraladığı belirtildi. Saldırılar üzerine bölgeyollarını kaybettikleri de terörle mücadele operasyonu düMINSK’E ELEŞTİRİ Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, önceki gün AGİT Minsk toplantısında yaptığı konuşmazenlendiği aktarıldı. Baku, Ermenistan’a üçlü da, Dağlık Karabağ’da ateşkesin ihlal edildiğine dikkat çekti. “Şu anbildirinin gereğini yerida Rus barış güçleri oradalar ve faaliyetlerine başladılar. Durum biraz isne getirerek ateşkese tikrarlı. Ancak dün bazı terörist eylemlerin ya Ermeni militanlar tarafından ya uyma ve provokasda sözde Ermeni ordusunun kalıntıları tarafından işlendiğini öğrendim. Bu, elyonlardan çekinbette, endişe verici bir konu” dedi. “Ermeni faşizmi yeniden su yüzüne çıkarsa, demir bir yumrukme uyarısında la başını ezeriz” diye konuştu. Aliyev ayrıca Rusya’nın yanı sıra eşbaşkanları ABD ve Fransa olan Minsk Grubu’nu da Dağlık Karabağ sorununun çözümünde etkin olamamakla eleştirdi. bulundu. “Azerbaycan tarafının Rus unsurlarla işbirliği içinde bölgede barışı sağlamak için çalışmalarını sürdürdüğü” dile getirildi. Erivan: 6 asker yaralandı Ermenistan ise ateşten Azerbaycan’ın sorumlu olduğu iddiasında bulundu. “Azerbaycan saldırısında altı askerin yaralandığı” açıklaması yaptı. Erivan, “Ermeni kuvvetlerinin kontrolü altında kalması gereken köylere yönelik Azerbaycan saldırılarını püskürttüklerini” savundu. Ermenistan’dan kimi kaynak, çatışmaların dün de sürdüğünü iddia etti, konunun Rusya ile ele alındığını belirtti. Rusya ordusundan yapılan açıklamada da tarafların Dağlık Karabağ ateşkesini ihlal ettiği duyuruldu. Taraflara uzlaşıya uyma çağrısında bulunuldu. ‘Ortak merkez Ağdam’da’ BakuErivan arasında Rusya arabuluculuğunda varılan anlaşmayla ateşkese karar verilmiş, Ermenistan’ın Dağlık Karabağ’daki işgali kısmi sona ermişti. Uzlaşıyla birlikte yaklaşık 2 bin kişilik Rus barış gücü Dağlık Karabağ’a konuşlanmıştı. Ayrıca Ankara ile Moskova ortak ateşkesi izleme merkezi kurulması kararına varmıştı. Baku’dan yapılan açıklamada, merkezin Ağdam’da olacağı aktarıldı. Almanya’da kısıtlama sertleşiyor Dünya genelinde yeni tip koronavirüse (Covid19) ilişkin ağır tablo sürerken umutlar aşı ve tedavi uygulamalarında. Salgında önceki gün itibarıyla küresel çapta can kaybı 1 milyon 600 bin 791’e yükselirken vaka sayısının 70.6 milyonu geçtiği belirtildi. Virüsün yayılma hızının artması, Noel ve yılbaşına doğru sosyal hareketliliğin yükseleceği kaygıları üzerine ise Berlin’den yeniden sert kısıtlama kararlarının hayata geçirilmesi hamlesi geldi. Almanya Başkanı Angela Merkel, çarşamba gününden itibaren mağazaların büyük çoğunluğunun kapatılacağını, uygulamanın 10 Ocak’a kadar süreceğini duyurdu. Merkel, 16 federal eyaletin liderleriyle yaptığı toplantının ardından “acil” harekete geçilmesi gerektiğini bildirdi. Alınan kararlar çerçevesinde, bu süre içerisinde yalnızca süpermarket, eczane gibi temel mağazalarla bankalar açık olacak, okullar da kapanacak. Yılbaşı öncesinde havai fişek satışı yasaklanacak. Ülkede barlar ve lokantalar 6 haftadır kapalıyken, okullar açıktı. Ancak buna karşın vaka ve can kaybı arttı. Almanya’da vaka sayısı dün itibarıyla bir günde 20 bin artarken, can kaybı da 321 artarak 21 bin 787’ye yükseldi. ABD’de aşıya doğru Salgına karşı mücadelede en ağır tabloyu yaşayan ülkelerden ABD’de, PfizerBioNTech aşısına önceki gece onay çıkmasının ardından ilk aşıların bu sabah eyaletlere ulaşması bekleniyor. Ülkede geçen hafta iki gün üst üste can kayıplarının 3300’lere ulaşması üzerine, ABD medyasında “11 Eylül’de bile bu kadar çok kişi ölmemişti” yorumları dikkat çekti. Moskova’dan füze denemesi Rusya’nın, Ohotsk Denizi’nde önceki gün balistik füze denemesi yaptığı belirtildi. Nükleer Vladimir Monomakh denizaltısından fırlatılan Bulava tipi 4 balistik füzenin 5 bin 500 kilometreden daha uzak bir mesafeden Çija eğitim sahasında belirlenen hedefleri başarıyla vurduğu bildirildi. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, testin Rus nükleer kuvvetlerine yönelik geniş çaplı bir eğitimin devamı olduğunu söyledi. Söz konusu balistik füze denemesi, ABD ile Rusya arasında nükleer silahsızlanma konusunda yürürlükteki tek ve süresi 5 Şubat’ta dolacak olan anlaşma Yeni START’ın geleceği konusunda yapılan müzakereler sırasında geldi. Bu anlaşma, tarafları 800 fırlatma sistemi ve en fazla 1550 adet konuşlandırılmış nükleer savaş başlığı bulundurmakla yükümlü kılıyor. ABD’de protestolara şiddet gölgesi ABD’de 3 Kasım seçimlerine hile karıştığı iddialarını sürdüren Başkan Donald Trump yanlıları ile karşıtları önceki gün bir kez daha karşı karşıya geldi. Washington’da meydanlara çıkan iki taraf arasında gerilim yükselirken polis de sert müdahalede bulundu. Çıkan olaylarda en az 4 kişinin bıçaklandığı, 23 kişinin de gözaltına alındığı kaydedildi. Başkanlık seçimlerini Demokrat rakibi Joe Biden’a kaybeden ancak, süreci hileli olarak nitelendiren Trump’ın yaptığı başvuruyu son olarak Yüksek Mahkeme de geri çevirmişti. ABD Yüksek Mahkemesi, Biden’ın seçim zaferinin geri çevrilmesi talebiyle açılan davada Wisconsin, Michigan, Georgia ve Pensilvanya’da az farklarla Biden’ın lehine çıkan sonuçları geçersiz kılmayı reddetmişti. Kararın açıklanmasının ardından Washington D.C.’de binlerce Trump destekçisi sokaklara döküldü. Seçiciler Kurulu’nun Biden’ı ülkenin 46. başkanı olarak açıklamasına iki gün kala düzenlenen eylemler Trump yanlılarının güç gösterisine dönüştü. Trump’ı destekleyen “Amerika’yı Yeniden Büyük Yap” ile “Önce Amerika İçin Kadınlar” hareketleri ile neofaşist ProudBoys (Gururlu Çocuklar) grubunun destekçileri ile solcu Antifa (Antifaşist Hareketi) ve Siyahlar’ın Hayatı Önemlidir (Black Lives MatterBLM) hareketi üyeleri arasında yer yer çatışma çıktı. Trump’ın ise Twitter hesabından “Wow! Binlerce kişi ‘Çalmayı Durdurun’ eylemi için Washington’da toplanıyor” mesajı dikkat çekti. Trump’a destek için ülkenin başka kentlerinde de eylemler düzenlendi. Brexit’te zorlu pazarlık İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma kararının (Brexit) ardından bunun taraflar arasında sınır, gümrük, ticaret konuları dahil birçok ilişki başlığında nasıl bir sürece evrileceğine ilişkin taraflar arasındaki görüşmelerde kriz havası sürüyor. İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile AB Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen arasında ticaret görüşmeleri dün de devam etti. Johnson, ticaret müzakerelerindeki kilit konularda anlaşmaya çok uzak olduklarını, bu nedenle 31 Aralık’ta anlaşmasız bir duruma hazırlıklı olunması gerektiğini söyledi. ‘Donanma’ çağrısı Üst düzey bir AB kaynağı ise Von der Leyen’in önceki günkü sözlerini yineleyerek “ortak pazarın savunulması Von der Leyen ile Johnson geçen hafta Brüksel’de buluşmuştu Avrupa Birliği için kırmızı çizgidir. Birleşik Krallık’a önerdiğimiz şey İngiliz egemenliğine saygıyı da içeriyor” diye konuştu. Başbakan Johnson daha önceki demeçlerinde, görüşmelerin başarısız olacağının “çok, çok muhtemel” olduğunu belirterek İngiltere’nin AB ile ilişkilerinde Dünya Ticaret Örgütü şartlarına döneceğini söylemişti. Anlaşma olsa da olmasa da 31 Aralık akşamı AB ortak pazarından ve Gümrük Birliği’nden ayrılacak olan İngiltere, Brüksel’le görüşmeleri sürdürürken Brexit yanlısı Muhafazakâr Partili milletvekilleri, donanmanın İngiliz karasularını korumak için konuşlandırılması gerektiğine dair Johnson’dan güvence istedi. Milletvekili Daniel Kawczynski, konuşlanmanın AB’ye erişim sona erdiğinde “yasadışı Fransız balıkçılığını önlemeye” yardımcı olacağını savundu. Parlamento Dışişleri Komitesi Başkanı Muhafazakâr cepheden milletvekili Tom Tugendhat ise tüm sürecin Fransa ile İngiltere arasında “gerçek ve mevcut bir zehirlenme riski” oluşturabileceğine işaret eden bir mesajı Fransızca tweet’ledi. Tarım sektörü çalışanları günlerdir eylemde. ÇİFTÇİLER İSYANDA Hindistan’da hükümetin kabul ettiği tarım reformunu protesto eden çiftçilerin eylemleri sürüyor. Tarım sektöründe çalışanlar, kültürlerini de yok edecek reform paketini protesto için salgının pençesindeki başkent Delhi’yi kuşatmış durumda. Çiftçilere farklı kesimlerden de destek gelirken hükümetin attığı adımların küresel tarımı da etkileyeceği yorumları dikkat çekiyor. Milliyetçi cepheden Başbakan Narendra Modi yönetimine karşı en geniş kapsamlı protesto eylemlerine, bu nedenle Sydney, Toronto ve Londra gibi dünyanın farklı kentlerinden de destek geliyor. Hindistan’da hükümet, sosyalizmden esinlenen politikaların yerine pazara dayalı bir modeli baz almak istiyor. Hükümet, rekabetin artmasının çiftçilere yarayacağını söylese de, söz konusu yasalarla büyük işletmelerin insafına kalacaklarını savunan binlerce çiftçi iki haftadır başkente giden yolları kapatmış durumda. “Chalo Dilli” (Hadi başkent Delhi’ye) eylemi için geçen aydan beri Pencap, Uttar Pradeş, Haryana’dan traktörlerle ya da yaya gelen çiftçiler bugün açlık grevine gitmeyi planlıyor. Dünyadaki baharatın yüzde 68’ini üreten Hindistan, Basmati pirincin en büyük ihracatçısı. Ayrıca, pirinç, buğday ve sebze meyvede de önde gelen ülkeler arasında. Hindistan pamukta üretiminde başı çekiyor. 7 dishab@cumhuriyet.com.tr 14 ARALIK 2020 PAZARTESİ Trump vetoda kararlı Türkiye’ye yönelik Doğu Akdeniz gerilimiyle birlikte Avrupa Birliği’nden yaptırım söylemleri devam ederken gözler, Washington’ın Rus S400 hava sistemlerinin alımına ilişkin Ankara karşıtı hamlelerinde. ABD’de Temsilciler Meclisi’nden sonra geçen hafta Senato’da da 740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı (NDAA) ezici çoğunlukla kabul edilmişti. Tasarıda bütçenin kabulü için Türkiye’ye S400 satın almasına atıfla yaptırım getirilmesi şartı da yer alıyor. ABD Başkanı Donald Trump, tasarının Senato’ya gelmesi öncesinde içerdiği kimi maddelere eleştiriler yöneltmiş ve masasına gelmesi halinde veto edeceğini duyurmuştu. Tasarının sosyal medya şirketlerine yasal güvence sağlayan bir düzenlemenin iptali, ulusal anıtların korunması, asker sayısının azaltılması gibi maddeleri içermesi gerektiğini savunmuştu. Çin vurgusu Trump dün de Twitter mesajından tasarıyı veto edeceğini yineledi. “En büyük kazanan Çin. Veto edeceğim” ifadesini kullandı. Tasarıda S400 konusunun, “ABD Hasımlarına Yaptırım Yoluyla Mücadele Yasası (CAATSA)” kapsamında Rusya ile önemli bir işlem olarak kabul edildiği belirtilerek NDAA’nın yasalaşmasından sonra 30 gün içinde Türkiye’de bu sistemin alımına müdahil olanlara CAATSA yaptırımlarının uygulanması talep ediliyor. Ayrıca tasarıda, yasalaşmasından sonra 15 gün içinde Türk şirketlerinin yerine F35 savaş uçakları için parça üretecek ortakların tespit edilmesi isteniyor. Ancak tasarının Temsilciler Meclisi ve Senato’dan ezici çoğunlukla geçtiği için, Trump’ın vetosunun etkisinin olmayacağı yorumları daha önce gündeme yansımıştı. Atina’dan ‘casusluk suçlaması’ iddiası Yunanistan’da, Rodos Adası’nda iki Yunan vatandaşının Türkiye adına casusluk yapmak suçlamasıyla gözaltına alındığı savunuldu. Yunanistan medyasında yer alan haberlere göre, suçlanan kişilerden birisi, Rodos’tan Türkiye açıklarındaki Meis Adası’na sefer yapan feribotta çalışıyor. Diğer kişinin de Rodos’taki Türk Konsolosluğu’nda görevli olduğu iddia edildi. CNN Yunanistan, İsrail gazetesi Yedioth Ahronot ve AFP’de yer alan haberlere göre, feribotta çalışan kişinin denizdeki hareketlilik ve istihbaratı Türkiye Başkonsolosluğu’nda çalışan görevliye verdiği öne sürüldü. Kathimerini gazetesindeki haberde, feribotta çalışan kişinin Yunan savaş gemilerinin fotoğraflarını çektiği ve bunları başkonsolosluk çalışanlarına verdiği aktarıldı. Yunan gazetesi Ta Nea fotoğraf ve veri paylaşımının ağustos ayından beri devam ettiğini iddia ederken şüphelilerin evlerine baskın düzenlendiğini belirtti. Zirve sonrası Doğu Akdeniz kriziyle birlikte Atina, Avrupa Birliği içinde Türkiye karşıtı cepheyi genişletme amacında. Yunanistan’ın geçen hafta Brüksel’deki AB liderler zirvesinden, Türkiye’ye yönelik geniş çaplı sert yaptırım kararlarının çıkarılması hamlesi yanıt bulmamıştı. AB halihazırdaki yaptırım listesini genişletme planıyla birlikte NATO’yla iştişareye ve ABD’de Biden döneminin beklenmesine işa Meis’te geçen ağustos ret eden bir tutum ayında Yunan güçleri bir almıştı. Meis Ada yolcu feribotundan inerken sı, AnkaraAtina görüntülenmişti. arasındaki gerilimli konulardan. Antalya’nın Kaş ilçesine 2 kilometre uzaklıktaki Meis, ağustos ayında da silahlı Yunanistan güçlerinin feribottan indikleri görüntülerle yeniden gündeme gelmişti. Ankara, Lozan Antlaşması ve Paris Anlaşması ile kolluk kuvvetleri dışında silahlı kuvvet bulundurmama statüsüne dikkat çekerek Atina’ya tepki göstermişti. Yunanistan Savunma Bakanlığı ise söz konusu fotoğrafların nöbet değişimi sırasında kaydedildiği açıklaması yapmıştı. Öğrencileri kaçırdılar Batı Afrika ülkesi Nijerya’nın Katsina eyaletinde silahlı bir grubun yatılı okulu basarak yüzlerce erkek öğrenciyi kaçırdığı belirtildi. Görgü tanıklarına göre, cuma gecesi motosikletlerle okula saldırı gerçekleşti. Kanraka bölgesinde, 800’den fazla öğrencinin bulunduğu Bilim Ortaokulu’nu hedef alan saldırı sonrasında yaklaşık 400 öğrenci “kayboldu”. Kimi yerel kaynak, militanların amacının öğrencileri kaçırarak fidye almak olduğunu öne sürdü. Önceki gece kaçırılan gruptan yaklaşık 200 çocuğun yeniden okul bölgesine döndüğü iddia edildi. Nijerya Devlet Başkanı Muhammed Buhari, güvenlik güçlerinin silahlı grubu ormanda tespit ettiğini ve operasyon başlatıldığını belirtti. Katsina Valisi, saldırının ardından eyaletteki tüm yatılı okulların kapatılması talimatını verdi. Ülkede son zamanlarda silahlı grupların motosikletlerle saldırılar düzenlemesi nedeniyle bazı eyaletlerde motosiklet kullanımı yasaklanmıştı. Geçen ağustos ayında da Kaduna eyaletinde 7 öğrenci ile bir öğretmen kaçırılmış, ardından serbest bırakılmışlardı. Ülkede bir okula yönelik en büyük saldırıyı Nisan 2014’te köktendinci Boko Haram düzenlemiş, Çibok’ta bir okulun yatakhanesinden 276 kız öğrenciyi kaçırmıştı. Bu öğrencilerden 100’ü hâlâ kayıp.