Katalog

EKONOMİ 13 13 ARALIK 2020 PAZAR Ulusal Süt Konseyi’nin 13 ay sonra açıkladığı 2.8 liralık tavsiye fiyatı tepki çekti Çiğ sütte hayal kırıklığı Üreticinin aylardır beklediği soğutulmuş çiğ süt tavsiye fiyatı litre başına 2.8 lira olarak belirlendi. Ulusal Süt Konseyi’nin açıkladığı fiyatlara göre çiğ süt destekleme primi ise 2021 Nisanı’na kadar litre başına 30 kuruş oldu. Fiyatların en az 3.6 TL olması gerektiğini söyleyen üreticiler tepkili. Açıklanan fiyatların üreticiyi hayal kırıklığına uğrattığını söyleSEFA UYAR yen Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Sencer Solakoğlu, kararı Cumhuriyet’e değerlendirdi. 2019’un kasım ayından bugüne kadar özellikle süt üreticileri nezdinde yüzde 60’lık maliyet artışı gerçekleştiğini söyleyen Solakoğlu, fiyatın belirlenme sürecine işaret etti. 2018 öncesinde üretici ve sanayicinin devletin TÜSEDAD Başkanı Sencer Solakoğlu, fiyatın yetersiz olduğunu belirterek “3.6 TL bekliyorduk. Bu koşullarda inek kesimi devam edecek. Kaliteli süt üretimi azalacak” dedi. hakemliğinde fiyat belirlediğini ancak daha sonra yönetmelik değişikliği nedeniyle fiyatı Merkez Bankası Gıda Komitesi’nin belirler hale geldiğini belirtti. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin 1.5 sütyem paritesi sözü verdiğini anımsatan Solakoğlu, “Tutamayacağı sözü veren biri açıklama yapmak zorundadır. Üreticinin fiyat konusunda hiçbir dahli yok. Hazine ve Maliye Bakanlığı süt fiyatını belirlerse olacağı budur. Bu, Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin bize hediyesidir. Tarım ve Orman Bakanlığı izinsiz tek bir adım bile atamıyor. Bu şekilde değil ülke, küçük bir şirket bile yönetilemez” dedi. ‘Yurtdışına bağlıyız’ Fiyatın 13 ay boyunca düşük tutulduğunu, bunun sonucunda çok fazla ineğin kesime gittiğini aktaran Solakoğlu, “İnek kesime gittiğinde, ineğin doğuracağı Türkiye’nin et ihtiyacını karşılayacak olan dana miktarında düşüş yaşanır. Dolayısıyla et ithal etmeye başlanır” dedi. Süt fiyatının desteklemelerle birlikte 3.60, desteklemeler hariç 3.30 lira olması gerektiği yönünde hesaplamalar yaptıklarını vurgulayan Solakoğlu, “Bunun çok altında belirlediler. Üreticinin dayanma gücü kalmadı. Özellikle küçük aile işletmeleri yok oluyor” ifadelerini kullandı. Solakoğlu şunları kaydetti: “Süt, et ve tahıl temel gıda ürünleri. Bir ülkenin bağımsız olması için bu temel gıda ürünlerinin üretiminde sekteye uğramaması gerekir. Biz yem konusunda yurtdışına bağlıyız. Türkiye’ye ambargo uygulanırsa, Ukrayna, Brezilya, Amerika soya vermeyi keserse, Türkiye’de ne tavuk ne kırmızı et bulabilirsiniz. Hayvanlık çöker. Üretiminin sürekliliğini sağlayacak yapısal değişimlerin bir an önce yapılması gerekiyor.” l ANKARA Yeni salgın kısıtlamaları ve ekonomik şartlar harcamaları olumsuz etkiledi ‘Kart’ta frene bastık ına Bendevi Palandöken TESK’TEN MESAJ Yerli malı bütçe açığına çare Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası” nedeniyle yaptığı açıklamada COVID19 salgını sürecinde yerli ürünlerin öneminin arttırdığını belirtti. Bu süreçte yerli ürün kullanarak Türk Lirası’nı yurtiçinde tutmanın, tasarruf etmenin ve yatırım yapmanın hem ekonomiyi hem de milli dayanışmayı güçlendireceğini vurgulayan Palandöken, yerli malı kullanımının bütçe açığını kapatmada en önemli yollardan biri olduğunu bildirdi. Palandöken, “Bize düşen, ayakkabıdan telefona, gıda ürünlerinden tekstile kadar her alanda öncelikli tercihimizi yerli ürünlerden yana kullanmaktır” dedi. 500 MİLYON DOLAR Arçelik, Hitachi beyaz eşyaya talip Bloomberg, Koç Holding’e ait Arçelik’in, Japon Hitachi’nin beyaz eşya birimini satın almak için görüşmeler yaptığını yazdı. Konuya dair bilgi sahibi kaynaklara dayandırılan haberde, görüşmelerin ileri aşamada olduğu ve birkaç hafta içinde anlaşmanın sonuçlanabileceği belirtildi. Satın almanın bedelinin yaklaşık 500 milyon dolar olabileceği aktarıldı. Anlaşmanın tüm hisselerin satışı ya da ortak girişim şeklinde olabileceği kaydedildi. Hitachi’nin işlerini yeniden düzenlemek üzere metal birimini de satmak üzere teklifler almaya başladığını yazan Bloomberg, şirketin eylülde Britanya’da bir nükleer projeden de çıktığını hatırlattı. ESKİ TÜİK BAŞKANI: Veri verilmesini Ağbal engelledi Eski TÜİK Başkanı Birol Aydemir, bu görevdeyken (4.5 yıl) Gelir İdaresi Başkanlığı yöneticilerinin yasal zorunluluk olmasına rağmen kendilerine veri vermediğini, dönemin maliye müsteşarı Naci Ağbal’ın buna engel olduğunu belirtti. TV5’te açıklamalar yapan ve halen DEVA Partisi Sektörel Politikalar Başkanı olan Aydemir, Berat Albayrak döneminde TÜİK’in verileri açıklamadan önce Albayrak’a sunduğunu ileri sürdü. Aydemir, Albayrak’ın verdiği rakamlarla TÜİK açıklandıktan sonra ortaya çıkan rakamların aynı olmasından hareketle bu kanaate sahip olduğunu söyledi. Aydemir, ayrıca “Türkiye’de hiçbir bağımsız kurum kalmamıştır” dedi. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) kasım ayıyla ilgili “Covid19’un Tüketici Harcamalarına Etkisi” raporu, tüketim harcamalarının azaldığını ortaya koydu. Merkez Bankası’nın “Banka Kartı ve Kredi Kartı Harcama Tutarları” istatistiklerini esas alarak hazırlanan rapora göre kredi ve banka kartlarıyla yapılan harcamalar kasım ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 16.4 düşerek 97.7 milyar TL oldu. İşlem sayısı da yüzde 20.9 düşüşle 529 milyon adede indi. Ayrıca Kasım 2019’a göre harcama tutarı yüzde 0.8 ile sınırlı artarken işlem adedi yüzde 12.4 düştü. Giyim ve yemek Harcama büyüklüğü açısından en dikkat çekici aylık sektörel düşüş yüzde 11.9 ile 8.3 milyar liraya inen giyimde görüldü. Yine benzin ve yakıt istasyonu harcamaları yüzde 19.1 düşüşle 5.9 milyar TL, yemek harcamaları yüzde 36.2 düşüşle 3.4 milyar TL, eğitim harcamaları yüzde 50.2 düşüşle 1.6 milyar TL ve seyahat acentesi harcamaları yüzde 29.6 düşüşle 1.2 milyar TL oldu. Ayrıca harcamalar sağlıkta yüzde 15.3 düşüşle 3.9 milyar TL, araç kiralamasatışta yüzde 17.6 düşüşle 3.8 milyar TL ve telekomda yüzde 20.7 düşüşle 2 milyar TL oldu. Buna karşın sadece elektronik eşya harcamaları yüzde 2.2 artarak 10.5 milyar TL’ye çıktı. Raporda, aylık değişimlerde gözlenen sektörel farklılaşmaların, salgına yönelik sosyal hareketliliği kısıtlayıcı önlemlerin kasımda sıkılaştırılmasından etkilendiği belirtildi. Veriler alışveriş yöntemi bakımından incelendiğinde ise kasımda internet üzerinden yapılan alışveriş 27.8 milyar TL oldu. Buna göre önceki aya göre yüzde 6.1 düşüş, Kasım 2019’a göre yüzde 29.7 artış görüldü. Öte yandan BKM’nin verilerine göre ekim sonu itibarıyla Türkiye’de kullanımda 258.2 milyon adet banka ve kredi kartı var. Bu kapsamda geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 13 artışla 183.4 milyon adet banka kartı, yüzde 8 artışla 74.8 milyon adet kredi kartı bulunuyor. l Ekonomi Servisi Seyahati özledik, ‘dürümcü’ olduk Mobil sadakat uygulaması Hopi’nin salgın kısıtlamaları kapsamıda yaptığı araştırmaya göre her 2 kişiden birinin en çok özlem duyduğu şey seyahat etmek oldu. Bunu aile ziyaretleri takip etti. Yine her 10 kişiden 3’ü en çok “Kalabalık masalarda buluşmaları özledim” dedi. 10 kişiden 4’ü kendi kendinin kuaförü olduğunu ve saç bakımını evde kendi yaptığını belirtirken katılımcıların 5’te biri kuaför rutininden vazgeçmediğini ifade etti. “Paket servis kullanınca en çok ne söylüyorsunuz” sorusuna ankete katılan her 10 kişiden 2’si dürüm, 10 kişiden 1’i hamburger ve 10 kişiden 1’i de pizza yanıtını verdi. l Ekonomi Servisi Salgına karşı aşı uygulamalarının başlaması, turizmde 2021 umutlarını yeşertti Turizmde tatil planları başladı 20.7 milyar liralık alacak yapılandırıldı Vergi ve diğer bazı alacakların yapılandırılması için bugüne kadar 2 milyon 787 bin mükellef başvuruda bulunurken 24 günlük süreçte 20 milyar 662 milyon liralık alacak yapılandırıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan alınan bilgiye göre düzenlemeden yararlanmak için vergi dairelerine bu kapsamda 3 milyon 592 bin dilekçe alındı. Mükelleflerin bugüne kadar yaptığı ödeme ise 269 milyon 213 bin 500 lira oldu. Düzenlemeden yararlanmak için başvurular “www.gib.gov.tr” veya “www. turkiye.gov.tr” internet adresi üzerinden, ilgili vergi dairelerinden veya posta yoluyla yapılabiliyor. Başvuru 31 Aralık’ta dolacak. Peşin ödemede vergi borcu anaparaya kadar düşebiliyor. Başvuruda bulunan vatandaşlara, borçlarını Ocak 2021’de peşin ya da 6, 9, 12 veya 18 taksitle ödeme imkânı sağlanıyor. BENZINE ZAM GELIYOR Akaryakıt sektörü temsilcilerinden alınan bilgilere göre, benzinin litre fiyatına pazartesi günü 21 kuruş zam yapılacağı belirtildi. Zammın pompaya 18 kuruş olarak yansıması öngörülüyor. İstanbul’da benzinin litresi 7 lira 6 kuruş, Ankara’da 7 lira 10 kuruş, İzmir’de ise 7 lira 12 kuruşa satılıyor. Pandemi sürecinde en büyük darbeyi yiyen sektörlerden biri olan turizmde, 2020 yılı sonuna doğru aşı uygulamalarına başlanacağına yönelik haberler umutları yeşertti. Yaz rezervasyonlarına başlayan turizmciler, hareketlenmeye rağmen gerçek toparlanmanın 20222023 döneminde olacağını belirtiyor. Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, “Covid19 Sürecinde Türkiye ve Dünya Turizmi Değerlendirmesi” başlıklı bir rapor yayımladı. Rapora göre 2020 yılında dünya genelinde turizm destinasyonları büyük kayıplara uğradı. Türkiye’nin yabancı ziyaretçi kaybı da ilk on ayda yüzde 72 oldu. Aşı haberleriyle birlikte 2021 yılı için hareketlenmenin başladığı belirtilen raporda, yeni döneme ilişkin tüketici davranışları ise şöyle özetlendi: 4 Tüketicilerin yüzde 47’si önümüzdeki 3 ila 6 ay içinde turistik faaliyetler için rezervasyon yapmayı planlıyor. Yüzde 23’ü ise bir yıl geçtikten sonra tatil planlamakta. 4 Araç kiralama ve tren yolculuklarının, uçağa göre daha çok tercih edilmesi eğiliminin ön planda olduğu gözlenmekte. 4 Konaklama tercihlerinde otellerin ilk sırayı alacağı görülmekte. Tüketiciler arasında yapılan araştırmada her 5 kişiden 1’inin kendi yemeklerini yapma konusunda istekli olmadıkları görülmekte. Raporda rezervasyonlar başlasa da görüşlerine başvurulan tüketicilerin yüzde 33’lük kesimi, COVID19’un bir yıldan fazla süre daha hayatlarını etkilemesini beklediğini belirtiyor. Murat Pınar ENERJİSA’DAN YENİLİK Enerji tasarrufunu oyunla öğretiyorlar Enerjisa Enerji, 10 yıl önce başlattığı “Enerjimi Koruyorum” sosyal sorumluluk projesini geliştirerek sürdürüyor. Üst yönetici Murat Pınar’ın verdiği bilgiye göre bugüne kadar 14 ilde, 580 okulda, 330 gönüllü çalışanla 250 binden fazla öğrenciyle buluşan, enerji verimliliği ve tasarruf bilincini çocuklara benimsetmek amacıyla yürütülen projenin mobil oyunu da kullanıcıların beğenisine sunuldu. Bu sayede çocuklar, günde bir saatlerini ayırarak verimlilik ve tasarrufu eğlenceli şekilde öğrenebilecek. l Ekonomi Servisi ÜST YÖNETİCİ BOZTEPE: Türkiye’de yemek kartı kullanımı az Edenred Türkiye Üst Yöneticisi Selçuk Boztepe, Türkiye’de yemek kartı kullanım penetrasyonunun hâlâ yüzde 1213 olduğunu hatırlatarak “Oysa yemek kartı sistemimizde şirketler SGK işçi ve işveren primi, gelir vergisi, damga vergisi ve KDV istisnasına tabi oluyor. Bu da çalışan başına yılda 6 bin TL’ye varan tasarruf anlamına geliyor” dedi. Boztepe, ayrıca gelecek yıl KOBİ penetrasyonunu genişleterek özellikle Anadolu’daki şirketlerde vergi tasarrufu ve tasarruf bilincini artırmayı amaçladıklarını ifade etti. l Ekonomi Servisi AK PORTFÖY’ÜN 20. YILI 60 milyar liralık varlığı yönetiyor Bu yıl 20. kuruluş yılını kutlayan Ak Portföy’ün yönettiği 60 milyar TL’ye yaklaşan varlık büyüklüğüyle Türkiye’de finans sektörünün en önemli oyuncuları arasında ön sıralarda yer aldığı belirtildi. Bilgi veren genel müdür Mehmet Ali Ersarı şuna dikkat çekti: “Özellikle nitelikli yatırım fonlarında piyasayı büyüten yüksek potansiyelli enstrümanları Türkiye sermaye piyasasına kazandıran kurum olarak, yenilikçilik vizyonumuzu önümüzdeki dönemde de sürdüreceğiz. Sektörde yüzde 16’lık pazar payımız var.” l Ekonomi Servisi Mehmet Ali Ersarı ODEABANK’TAN DESTEK Kırmızı Başlıklı Kız artık ‘eşitlikçi’ olacak Odeabank’ın dünya klasiği masalları eşitlikçi bakış açısıyla yeniden yorumlayan bir projeye imza attığı açıklandı. Can Yayınları işbirliği, Prof. Dr. Ayşe Bilge Selçuk’un içerik danışmanlığındaki projeyle Kırmızı Başlıklı Kız, Rapunzel ve Sindirella masalları kadınerkek eşitliğiyle yeniden kaleme alındı. Odeabank Genel Müdürü Mert Öncü, “Eşit Masallar” projesi hakkında “Güçlü toplum ve ekonomi için kadın ve erkeklerin tüm potansiyellerini hayata geçirebildiği koşulların sağlanması gerekir” dedi. l Ekonomi Servisi DOMİNO’S’TAN YATIRIM İstihdamını 1000 kişi daha artıracak DP Eurasia Group Üst Yöneticisi Aslan Saranga, önümüzdeki dönemde açılacak şubelerle Domino’s’un bin kişiye daha istihdam fırsatı sunarak büyümeye devam edeceğini açıkladı. Türkiye genelinde 545 restoranı ve 7 bin 500’den fazla çalışanı bulunan şirket, 2021 yılı için önceliği Doğu Anadolu Bölgesi’ne verdi. Bitlis, Bingöl, Tunceli, Ardahan ve Muş’ta şube açılması hedefleniyor. Türkiye dışında Azerbaycan, Gürcistan ve Rusya’nın da içinde bulunduğu DP Eurasia’da 10 aylık satış geliri 853.1 milyon lira oldu. Aslan Saranga