Katalog

EKONOMI DOLAR AVRO STERLIN FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr BORSA 9 3 EKİM 2020 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 7.7610 1.4 kuruş 9.0980 3.6 kuruş 10.0650 3.2 kuruş 12.97 0.05 puan 1.145 1.5 puan 3200.00 5.93 lira 474.09 11 kuruş Türkİş, ‘kısmi çalışma’nın önce işçiişveren arasında görüşülmesi gerektiğini açıkladı ‘Esnek’, iş barışını bozar Türkİş, Yeni Ekonomi Programı’ndaki (YEP) istihdamla ilgili maddeleri masaya yatırdı. Mevcut kıdem tazminatı sistemini kökten değiştirecek Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin (TES) son açıklanan YEP’ten çıkarılmasından MUSTAFA ÇAKIR memnun olan işçi tarafı, esnek çalışma modellerine yer verilmesini ise hayal kırıklığıyla karşıladı. Türkiye’nin gündeminde, salgın sonrası ekonomik ve sosyal açıKıdem tazminatı ve sosyal güvenlik haklarına dikkat çeken Türkİş Başkanı Ergün Atalay, “Krizden çıkış yolu, çalışanların hak kayıplarında aranmamalıdır” dedi. dan toparlanma bulunduğuna işaret eden Türkİş Başkanı Ergün Atalay, istihdamla ilgili politika ve tedbirler kapsamında uygulanması ve teşvik edilmesi öngörülen esnek çalışma biçimlerinin ise işçi haklarını geriletmemesi gerektiğini vurguladı. Atalay, şöyle devam etti: “Esneklik, öncelikle işçiişveren arasında sosyal diyalogla görüşülmesi gereken konuların başındadır. Bu konuda bazı ortak ilkelerin belirlenmesinin önemi bulunmaktadır. Bunların başında da iş mevzuatında yıllardır var olan işçi haklarında geriye gidişin olmamasıdır. Kıdem tazminatı ve sosyal güvenlik hakkının korunması temel ilkemiz olacaktır. Krizden çıkış yolu, çalışanların hak kayıplarında aranmamalıdır. Çalışanların yüzde 87’sinin örgütsüz, yaklaşık yüzde 34’ünün kayıt dışı olduğu ülkemizde, bu sorunlar çözülmeden çalışma hayatında esnek bir düzene geçilmesi iş barışını olumsuz yönde etkileyecektir. Ulusal ekonomilerin, işletmelerin varlığını sürdürmesi ve büyümesi düşük işgücü maliyeti ve dolayısıyla işgücü piyasasının daha da esnekleştirilmesi politikalarıyla başarılı olamaz.” l ANKARA KAYNAK ARAYIŞI ARTTI TMSF ve ÖİB satışa hız verdi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), “Çukurova Tarsus Gayrimenkul” ile “Çukurova Seyhan Gayrimenkul” ticari ve iktisadi bütünlüklerini satışa çıkardı. İki şirketin muhammen bedel toplamı 110 milyon TL. İhale 3 Kasım’da. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) da 27 ilde Hazine’ye ait 1127 dönüm büyüklüğünde 107 taşınmazı 12 Ekim 4 Kasım arasındaki ihalelerle satacak. MERKEZ İHALE AÇTI Yeni repo faizi yüzde 12.54 Merkez Bankası, faiz artırımı sonrası “geleneksel yöntem”le dün açtığı ilk repo ihalesinde 10 milyar lira verdi. Ortalama basit faiz yüzde 12.54’e yükseldi. 30 Ekim vadeli ihaleye 49.8 milyar lira teklif geldi. Öte yandan ABD Başkanı Trump’ın, Covid19 testinin pozitif çıkmasıyla riskten kaçış artarken dolar/TL dün 7.7322 7.7823 arasında hareket etti. Yine Avro 9.0020 9.1237 lira arasında hareket ederken Borsa İstanbul 100 Endeksi’nde çok dalgalı bir gün yaşandı. Endeks, 1130 1150 arasında hareket etti ve haftayı yüzde 0.13 artışla kapattı. l Ekonomi Servisi TÜRKİYE VARLIK FONU THY’ye sermaye desteği bulacak Reuters’ın haberine göre Türkiye Varlık Fonu (TVF), salgından en kötü etkilenen şirketlerden olan THY ile bir sermaye desteği ya da finansman sağlanması programı için görüşmeler yürütüyor. THY, ikinci çeyrekte 2.2 milyar lira açıkladı. l Ekonomi Servisi ‘HAL’IMIZ HARAP: Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, şehrin üretim gücünü hatırlatarak artık hal işlemleri üzerinden yaş meyve ve sebze endekslerini her ayın 2’sinde açıklayacaklarını duyurdu. İlk açıklanan verilere göre “domates, sebze ve meyve” işlem miktarları, eylül ayında bir önceki aya göre ortalama yüzde 2.9, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13.57 azaldı. Buna karşın işlem fiyatları, aylık olarak yüzde 13.28, yıllık yüzde 30.25 arttı. l Ekonomi Servisi Eylül ayında ihracat 16 milyar dolara, ithalat 20.9 milyar dolara çıktı Açık yüzde 193 büyüdü DAVANIN DÜŞMESI TALEBI REDDEDILDI ABD Manhattan Bölge Yargıcı Richard Berman, Halkbank’ın Yabancı Ülke Muafiyeti Yasası’nı gerekçe göstererek yargılamadan muaf olduğu konusundaki talebini reddetti, yasanın yargılanmaya yönelik bir muafiyet sağlamadığını açıkladı. 1 Mart 2021’de başlayacak olan dava, Halkbank’ın, İran’ın ABD yaptırımlarını ihlal etmesine yardım ettiği suçlamasıyla açılmıştı. l Ekonomi Servisi Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) dün açıkladığı verilere göre eylül ayında ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4.8 artışla 16 milyar dolar, ithalat ise yüzde 23.3 artışla 20.9 milyar dolar oldu. Bunan paralel olarak dış ticaret açığı yüzde 192.7 artarak 4.9 milyar dolara çıkarken, ihracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 90.2’den yüzde 76.6’ya düştü. İlk 9 ayda da ihracat, yüzde 10.9 düşerek 118.3 milyar dolar, ithalat yüzde 1.5 artarak 156.2 milyar dolar ve açık yüzde 79.6 artarak 37.8 milyar dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 86.3’ten yüzde 75.8’e indi. Eylül sonu itibarıyla son bir yıllık ihracat ise yüzde 7.8 azalarak 166.4 milyar dolar oldu. Verilerin açıklandığı toplantıda konuşan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, salgın ortamında normalleşme sürecinin başarılı şekilde devam ettiğini belirtirken TİM Başkanı İsmail Gülle, “Olağanüstü bir performansla Türk ihracatında tarihin en yüksek eylül rakamını yakaladık” diye konuştu. ‘Kaçak’ engellendi Öte yandan birkaç İtalyan firmanın İstanbul’da kaçak ayakkabı fuarı düzenlemeye çalıştığı ortaya çıktı. CNR Holding’den yapılan açıklamaya göre bu girişim, ilgili STK’lerin harekete geçmesi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile İstanbul Ticaret Odası’nın aldığı önlemlerle engellendi. l Ekonomi Servisi Otomotiv pazarı umut tazeledi Otomobil ve hafif ticari araç satışları, eylül ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 115.8 artışla 90 bin 619 adet olarak gerçekleşti. Otomotiv Distribütörleri Derneği’ne (ODD) göre eylülde otomobil satışları yüzde 101.9 artışla 71 bin 296, hafif ticari araç satışları yüzde 189.1 artışla 19 bin 323 adet oldu. İlk 9 ayda ise toplam pazar yüzde 75.5 artarak 493 bin 621, otomobil pazarı yüzde 70 artarak 388 bin 690 ve hafif ticari araç pazarı yüzde 99.2 artarak 104 bin 931 adede ulaştı. ODD, yılsonu tahminini 650 700 binden 700 750 bin aralığına yükseltti. l Ekonomi Servisi İbrahim Burkay, 2019’da toplam katma değerin yüzde 9.1 azaldığını belirtti. Bursa’nın en büyüğü Oyak Renault oldu Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın (BTSO) “Bursa İlk 250 Büyük Firma Araştırması2019” çalışmasına göre toplam net satışlar, 2018 yılına göre yüzde 11.1’lik artışla 164.8 milyar TL oldu. Net satışlarına göre ilk sırada 24.6 milyar TL’lik değerle Oyak Renault yer alırken ikinciliği 19.7 milyar TL ile Tofaş, üçüncülüğü 6.9 milyar TL ile Bosch aldı. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay, “Yaşadığımız olağanüstü süreçler, yapısal reformları hızla hayata geçirmemiz, özel sektör firmalarımızı finansal açıdan rekabetçi hale getirmemiz ve daha da önemlisi yerli ve milli üretimle ekonomimizi güçlendirmemizin gerekliliğini bir kez daha ortaya koydu” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Eczacılık bilimi, etiğinin duayeni Prof. Kasım Cemal Güven 25Eylül Dünya Eczacılık Günü’nde, Eczacılık meslek örgütleri, eczacılardan kimselerin haberi olmadan aramızdan ayrılmış. 96 yaşında son gününe kadar bilimsel çalışmalarından kopmadan, Türkiye ilaç sanayisinin tarihi çalışmalarını tamamlamaya çalışırken, sabah saat 7.30’da son nefesini vermiş, bulaş bağlantılı alınmış sağlık önlemleri kapsamında aynı günün ikindi namazında toprağa verilmiş. İÜ Eczacılık Fakültesi Eczacılık Teknolojisi’nin eski bölüm başkanı, uzun yıllar aynı fakültenin dekanlığını yapmış, gerek öğrenci, bilim insanı yetiştirme, gerekse ilaç sanayisinin halk sağlığını koruyucu değerleriyle gelişiminde verdiği ödünsüz, çok zengin bilimsel çalışmaları ile ünlü Prof. Kasım Cemal Güven, Alman hocaların yetiştirdiği kuşağın son temsilcisiydi. Kürsülerin geliştirilmesi, kurumsallaşmasında çok önemli katkıları olmuştu. 1960 sonrası üniversite öğretim üyeleri sendikası kuruluşunda ön almış, ilaç, eczacılık, sağlık sorunlarına ilişkin sayısız bilimsel çalışmada öncü, belirleyici rol oynamıştı. Cumhuriyet gazetesinde yayımlanmış makaleleri, bilimsel araştırma çıkışlarını bile bir yazıya sığdırmak olanaksız. Önceki gün yanında 10 yıl asistanlık yapmış, uzun yıllar Eczacılar Birliği İstanbul Odası çatısı altında görev yapmış Zekeriya Kızıl’ın ölümünü sonradan öğrenmesi, önceki gün benimle de paylaşması üzerine arşivimizden Cumhuriyet’e dönük gönüllü çalışmalarından, daha doğrusu ilaç üretimindeki halk sağlığını tehdit eden konulardaki yürekli savaşımlarından ilk akla gelenlerin örneklerin topladım. Sayısız soruna dönük makaleleri bir yana, 1969 yılında “piyasadaki ilaçların yüzde 35’inde formül hatası olduğu” yolundaki, 18 Mayıs 1969 tarihli bilimsel çıkışından başlamak gerekiyor. İlaç ticaretinin halkın aleyhine işlediğini, SSK aracılığı ile ülkemizde o günlerin değerleriyle 1 milyar 700 milyon liralık ilaç satışının halka sunulmasında, yabancı firmaların yüzde 8’lik bir kâr sağladıklarını Çapa Tıp Fakültesi’nde düzenlenen açıkoturumda kamuoyu ile paylaşmıştı. HHH Kasım Cemal Güven Hoca, gazetemiz için özel bir bilimsel çalışma ile içinde bulunulan durumun kanıtlanmasına gönüllü olmuştu. Aylarla, gündüzgece demeden, piyasadan toplanan kamuoyunca kombine olarak tanımlanan, bozukluğu formülden belli olan ruhsat verilmiş ilaçları, kayıtlı, hastanın eline verilen tarihleriyle kayıtlamış olarak, içlerinde belirlenmiş değerlerdeki maddelerin geçen zaman dilimi içinde kaybolmuş hallerini bir bir kanıtlamış oldu. 19 Eylül 1969 tarihli Cumhuriyet’te başlayan “İlaç ilaç dedikleri..” başlıklı yazı dizisi ile ilaç diye suya para harcamamızla başlayan çarpıcı pek çok gerçekliğin kanıtlanması sonucunda, Hoca’nın ortaya kayduğu tabloda, ciddi bir taramayla ilaçların en azından yüzde 25 oranında piyasadan kaldırılması gerektiği gerçeği kanıtlanıyordu.. Çok büyük tartışmalar, tahlil sonuçları ile kanıtlanmış ilaçlar için firmalar, işveren örgütlerinden gelen büyük tepkilere karşın en azından araştırma sonuçları ile kanıtlanmış ilaç kalemlerinin hepsinin serilerinin toplatılması zorunluluğu, bakanlık kararı ortaya çıkmıştı. Kasım Hoca, bilimsel çalışmalarına ara vermeden 1 Mart 1970 tarihinde yayımlanmış haberimizde de yer aldığı üzüre, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu’nun düzenlediği “İlaç Endüstrisinde Araştırma ve Kontrol” konulu sempozyumda, ilaç kalite kontrolünün ciddi yapılmadığını ortaya koymuştu. HHH Kasım Hoca’nın kimliği, eczacılık etiği, halk sağlığına katkılarına biraz daha yakından bakabilmek adına, eczacılık meslek örgütünün yayını “Havan” dergisinin Ocak 1919 sayısında, önce öğrencisi, sonra asistanı Zekeriya Kızıl ile yapılmış bir söyleşiden alıntılarla devam edelim..“Evet, okulda sert mizaçlı, bilimsel çalışmada titiz ve ödünsüzdür. Çok çalışkan, üretkendir, temposuna yetişmek zordur. Bilimsel çalışmayı 24 saat yaşar. Aynı zamanda farklı konularda sekizon doktora tezini yönetmiştir. Üniversitedeki aktif döneminde uluslararası nitelikli bilimsel yayın sayısı ile Türkiye’nin ilk on bilim insanı arasında yer almıştır. (1919 tarihi çin geçerli bilim yayını 500’ün üzerindedir) Türkiye ilaç sorununu Kasım Cemal Güven’den öğrenmiştir. Sertliğinden yakının öğrencilerinin gözünde, o günlerin siyasal atmosferinde 68’liler için bir idol haline gelmiştir. Eczacılık Fakültes’inden yaş haddi ile ayrıldıktan sonra geçtiği Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde de deniz yosunları üzerinden çalışmalarıyla, deniz kirliliği sorunlarına yoğunlaşmış, çevre ile ilgili yüzlerle çalışma yapmıştır. Kitap çalışmalarını nokta koymadan sürdürdü..” Gelecek kuşakların ufuklarının açılması dileği ile anılarını saygıyla paylaşıyor, günümüzün çok zorlu koşullarında hizmet vermek için çırpınan eczacılara, odalarına, ailesine, tanımış, değerini bilmiş herkese başsağlığı diliyoruz.. Işıklar içinde yatsın, öğrencileri, ilk iş, yarım kalmış kitabını paylaşarak tamamlamak istiyorlar..