Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 7 27 EKİM 2020 SALI TSK destekli ÖSO bünyesindeki Feylak’uş Şam grubunun eğitim kampı vuruldu Rusya’dan İdlib ateşi Suriye’nin İdlib bölgesinin dün Şam yönetiminin yakın müttefiki Rusya’nın hava bombardımanının hedefi olduğu belirtildi. Muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Rus savaş uçaklarının Türkiye’nin desteklediği muhalif silahlı güçlerin eğitim kampını vurduğunu duyurdu. TSK destekli ÖSO bünyesindeki Feylak’uş Şam güçlerine yönelik bombardımanda gruptan 78 kişinin öldüğü, 90’ı aşkın yaralı olduğu iddia edildi. AA’nın haberinde de “Askeri muhalif kaynaklardan edinilen bilgiye göre İdlib’in batısındaki Duveyle köyünde konuşlu Suriye Milli Ordusu’na (SMO) bağlı Feylak’uş Şam güçleri havadan vuruldu, çok sayıda asker hayatını kaybetti” denildi. Kaynakların, saldırıyı düzenleyen savaş uçaklarının Rusya’ya ait olduğunu söylediği kaydedildi. ‘Marttan bu yana en şiddetli bombardıman’ Türkiye sınırına uzanan İdlib, Suriye’de cihatçı grupların, muhaliflerin kontrolünde kalan son büyük bölge. Suriye’de El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir Şam (HTŞ) de alanda etkin. AnkaraMoskova arasında uzun süredir İdlib yakıcı gündem maddesi olarak dikkat çekiyor. İdlib, RusyaTürkiyeİran arasında Astana süreciyle birlikte çatışmasızlık bölAnkaraMoskova hattında Suriye’nin yanı sıra Libya, Ukrayna ve Dağlık Karabağ konularında görüş ayrılıklarının arttığı dönemde İdlib gerilimi yine yükseldi. Muhalif kaynaklar, Rus jetlerinin saldırısında 78 Feylak’uş Şam üyesinin öldüğünü savundu. geleri uzlaşısı içinde. Bu çerçevede TSK’nin İdlib’de gözlem noktaları bulunuyor. Ankara ile Moskova, bölgede ateşin dinmesine yönelik son olarak geçen mart ayında uzun görüşmelerin ardından mutabakata varmıştı. Ancak Rusya, Ankara’yı sık sık bölgedeki cihatçı unsurların silahsızlandırılması yönündeki yükümlülüğünü yerine getirememekle eleştiriyor. Türkiye’den de Rusya’ya karşı, sivillere yönelik bombardımanlara, Suriye ordusunun ilerleyişine, sınıra doğru göç akışına atıfla tepki gösteYıllardır süren savaşla birlikte İdlib’in birçok yeri yerle bir olmuş durumda. riliyor. Gözlemevine göre Feylaku’ş Şam güçlerinin hedef alınması, mart ayındaki AnkaraMoskova arasındaki mutabakattan bu yana Rusya’nın bölgedeki en ağır saldırısı. Gözler Morek’te Astana Mutabakatı çerçevesinde 2017’de çatışmasızlığı denetlemek amacıyla İdlib’de muhaliflerin kontrol ettiği bölgelerin sınırlarında oluşturulan TSK’ye ait 12 gözlem noktasından 7’si son dönemde Suriye ordusunun kontrolündeki bölgelerin ortasında kalmıştı. Bu noktalara ikmal, bölgedeki Rus askerlerin eşliğinde sürdürülüyordu. Geçen hafta Morek bölgesindeki 9 No’lu gözlem noktasının boşaltılmaya başlanıldığı haberleri gündeme yansımıştı. Ardından Türkiye ile Rusya arasında bakan yardımcıları düzeyinde toplantı yapıldığı haberi gelmişti. Rusya’nın Suriye’de TSK destekli unsura yönelik ağır saldırısı, AnkaraMoskova hattında Libya, Ukrayna, Dağlık Karabağ konularında farklı tutumların arttığı bir dönemde geldi. Türkiye ile Rusya’nın İdlib bölgesinde ortak askeri deriyeleri de zaman zaman bölgedeki cihatçı örgütlerin saldırılarının, destekçilerinin protestolarının hedefi de oluyor. Öte yandan geçen perşembe günü de ABD’nin İdlib yakınlarında El Kaide’ye bağlı bir grubun üst düzey yöneticilerinin toplantısı sırasında bölgeye İHA’lı saldırı düzenlediği duyurulmuştu. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, saldırıda örgütün üst düzey isimleri de aralarında olmak üzere 17 kişinin öldüğünü savunmuştu. Toplantıya katılanların HTŞ’ye muhalif kesimden olduğu ve Rusya ile Türkiye arasında varılan anlaşmaları reddettiği öne sürülmüştü. Berlin, Paris ekseninde Petrol akışı başlıyor Libya’da Ankara destekli Ulusal Uzlaşı Hükümeti’ne (UUH) bağlı Ulusal Petrol Kurumu (NOC), ülkenin güneyindeki El Fil petrol sahasındaki mücbir sebep halinin kaldırıldığını bildirdi. Ülkedeki tüm petrol sahaları ve limanların aktif hale geldiği ifade edilen açıklamada, El Fil sahasından sorumlu işletmeye üretime başlaması ve ham petrolün gelecek günlerde kademeli olarak normal seviyelerine dönmesi için talimat verildiği kaydedildi. Libya’da UUH ile ülkenin doğusunu elinde bulunduran Halife Hafter güçlerinin müttefiki Tobruk cephesi arasında geçen perşembe Birleşmiş Milletler arabulucuğunda ülke genelinde ateşkes ilan edilmişti. Ardından NOC, Ras Lanuf ve Sidra petrol limanlarındaki mücbir sebep halinin kaldırıldığını duyurmuştu. Bu arada UUH Savunma Bakanı Selahaddin Nemruş, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Cenevre’de imzalanan ateşkes anlaşmasıyla ilgili “Türkiye ile varılan askeri işbirliği anlaşmasını kapsamadığını” kaydetti. AA’nın haberine göre; Hafter güçlerinin ateşkese bağlı kalmaması ihtimaline de dikkati çeken Nemruş, “Güvenlik ve askeri eğitim anlaşmalarına bugün her zamankinden daha fazla odaklanılması gerektiğini” kaydetti. Erbil’de PKK alarmı Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) , Erbil’deki yabancı bir diplomatik misyona saldırı hazırlığındaki terör örgütü PKK ile ilişkili 12 şüphelinin tutuklandığını bildirdi. AA’nın haberine göre IKBY Güvenlik Ajansı’nın açıklamasında “Şüpheliler, bu yabancı misyonun üyelerine suikast ve o ülkenin özel şirketlerine saldırılar düzenlemeyi planladılar” ifadelerine yer verildi. Saldırı hazırlığındaki bu kişilerden bazılarının, Avrupa da dahil olmak üzere Irak dışında bulunan kişilerle bağlantıları olduğu belirtildi. AnkaraParis hattında Doğu Akdeniz, Suriye, Libya, Dağlık Karabağ, Kuzey Afrika konularında karşılıklı suçlamalarla yükselen, son olaGazze’de Fransa’ya boykot rak karikatür krizi ile alevlenen geriçağrılı gösteriler düzenlendi. lim yayılıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Müslüman ülkelerde Fransız mallarına yönelik boykot çağrıları ve Fransa karşıtı protestolar üzerine sosyal medya hesabından Arapça, İngilizce, Fransızca yaptığı açıklamada, “Asla pes etmeyeceğiz” dedi. Macron, “Barış ruhu içinde tüm farklılıklara saygı duyuyoruz. Nefret söylemini kabul etmiyoruz ve mantıklı tartışmaları savunuyoruz. Her zaman insan onurunun ve evrensel değerlerin tarafında olacağız” mesajını paylaştı. Macron’a Yunanistan, Almanya, Hollanda, Avusturya’dan destek gel çağrısında bulundu. “Radikal bir azın rıdır. Bu tür aşırılık yanlılarının mendi. Yunanistan Başbakanı Kyriakos lığın” yaptığı boykot çağrılarının “hiç fur suçları için 1.9 milyar MüslümaMiçotakis, “Erdoğan’ın Macron’a ha bir dayanağı olmadığı” savunuldu. na ve onların kutsalına hakaret etkaretleri ve Fransa’yı hedef alan nef Kuveyt, Suudi Arabistan, Ürdün, Su mek, ifade özgürlüğünün fırsatçı bir ret dili kabul edilemez. Macron ve riye, Katar, Libya ve Mısır’daki çok sa istismarıdır” çıkışı yükseldi. Fransız halkı ile tam destek ve daya yıda işyerinde Fransız ürünleri rafFransa’da Samuel Paty adnışma içerisindeyiz” dedi. lardan kaldırılmıştı. Kuveyt Tüketilı öğretmen, 16 Ekim’de sınıfta Hz. ‘Yeni bir dip nokta’ ci Kooperatifleri Toplulukları Başka Muhammed’in karikatürlerini gösternı Fahd Al Kishti, “Topluluğumuza üye mesi sonrası bir radikal İslamcı taraAlmanya Başbakanı Angela Merkel, olan tüm mağazalarda, tüm Fransız fından başı kesilerek öldürülmüştü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ürünleri satıştan kalktı. Bu kararı Hz. Macron, cinayet sonrası yaptığı açıkMacron’a yönelik suçlamalarını “ifti Muhammed’e yönelik bitmek bilme lamada, “Paty cumhuriyeti özümsedira” olarak değerlendirdi. Almanya Dı yen hakaretler nedeniyle aldık” demiş ği için İslamcıların geleceğimizi isteşişleri Bakanı Heiko Maas ise Mac ti. Ürdün, Katar ve Kuveyt’in Fransa’yı mesi nedeniyle öldürüldü. Çünkü biliron hakkındaki sözlerinden ötürü turizm acentelerinin seyahat listesin yorlar ki onun gibi sessiz kahramanErdoğan’ı kınadı. Maas, bunun yeni den çıkardığı belirtildi. Mısır’da da ba lar olduğu sürece asla geleceğimize bir “dip noktaya” işaret ettiğini savun zı siyasetçiler Fransız ürünlerine yöne sahip olamayacaklar. Fransa karikadu. İslamcı terörle mücadelenin ırkçı lik boykot kampanyası başlattı. Suri türlerden vazgeçmeyecek” demişti. lık ve İslamofobi ile aynı kefeye konul ye, Irak ve Gazze Şeridi’nde protesto Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen maması gerektiğini belirterek bunu gösterileri düzenlendiği belirtildi. Lib haftaki konuşmasında Fransa’da Hz yapan herkesin sorumsuz olduğunu ya Devlet Yüksek Konseyi, Fransa’ya Muhammed karikatürlerinin binalave toplumu bölmek isteyenlerin ama tepki olarak Total firmasıyla yapılan rın cephelerine yansıtılmasını eleşcına hizmet ettiği görüşünü dile getir petrol anlaşmasının iptalini istedi. tirirken Macron için söylediği “Zidi. Avrupa Birliği ise Türkiye’den tavır Pakistan Başbakanı İmran hinsel noktada bir tedaviye ihtiyacı değişikliği beklediğini ve Erdoğan’ın Han, Facebook’un CEO’su Mark var” şeklindeki sözleri sonrası Franaçıklamalarıyla ilgili acil bir toplantı Zuckerberg’e yazdığı mektupta, İs sa, Türkiye’deki büyükelçisini istişadüzenlenebileceğini belirtti. lamofobi ve İslama karşı nefret içe re için geri çağırmıştı. Fransa Ticaret Bakanı Türkiye’nin riklerinin yasaklamasını talep etti. boykot çağrılarına karşı “misilleme İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’ten ‘Kontrolü kaybetti’ olmayacağını” ifade etti. Fransa Dı “Müslümanlar, sömürgeci rejimlerin Öte yandan AA’nın haberine göre, şişleri Bakanlığı ise Arap ülkelerigüçlendirdiği ve onların kuklaları ta Fransa’da eski Cumhurbaşkanı adane, ürünlerinin boykot edilmesine yö rafından yayılan nefret kültünün te yı, sol cepheden “Boyun Eğmeyen nelik kampanyaları önlemeleri mel kurbanla Fransa”nın lideri ve milletvekili JeanFransaTürLuc Melenchon, Macron’a Erdoğan ‘TARTIŞMA kiye gerilimi dış basında da yankı buldu. Guardian gazetesinin analizinde Cumile tartışmasında destek vermeyeceğini, Macron’un durumun kontİKİSİNİN DE İŞİNE hurbaşkanı Erdoğan ve Fransız mevkidaşı Macron için “Tartışmayı sürdürmek ikisinin de işine geliyor” yoGELİYOR’ rumu yapıldı. Analizde, “Her ikisinin de tartışmayı sürdürrolünü tamamen kaybettiğini belirtti. Macron’un, Suriye ve Libya’da karşı karşımek için iç siyasi nedenleri var. Macron’un en az sağdaki muhalifleri kadar İslami aşırılığa meydan okuyabileceğini göstermesi gerekiyor. Erdoğan da ülkesinde kamuoyu baskısı altında ve giderek kendisini İslam dünyasında Sünni hareketin lideri olarak sunmaya çalışıyor” ifadelerine yer verildi. Fransız basını, “Ankara ve Paris arasındaki ilişkilerin hiç bu kadar kötü olmadığı” yorumunda birleşti. ya geldiği Türkiye ile niye NATO’da müttefik olduğunu sorgulamadığını ileri sürdü. Şilililer diktatörlük anayasasını çöpe attı Anayasa kurulunda bulunacak kişiler 2021’deki yerel seçimlerde halk tarafından seçilecek. Kurulda kadınerkek sayısının eşit tutulacağı ve yerli halkların da temsilcilerinin olacağı açıklandı. Şili’de halk diktatör Augusto Pinochet döneminden kalma anayasanın yeniden yazılıp yazılmamasına ilişkin referandumda, ezici bir farkla “evet” dedi. Şilililer, 19731990 dönemine ait anayasının çöpe atılması sonucunu kutlamak için yeni tip koronavirüse rağmen bütün ülkede sokaklara döküldü. Katılımcıların yüzde 78.25’inin “evet” dediği referandum, toplu taşıma zammı eylemiyle başlayan ve kısa sürede eşitsizliklerin protestosuna dönen ve yeni bir anayasa yazılması talebinin dile getirildiği gösterilerin yıldönümüne geldi. En az 30 kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan olayların ardından merkez sağdan Devlet Başkanı Sebastian Pinera, yeni anayasa taslağının hazırlanması için çalışmalara başlanmasını kabul etmişti. Santiago Üniversitesi’nden Mearcelo Mella’ya göre sonuç, Şili siyasi sınıfının yüzüne inmiş bir tokat aynı zamanda. Pinochet döneminde yazılan anayasa, halkın büyük kısmına göre eşitsizliğin temel kaynağı. Pinochet eliyle yapılan özelleştirmeler nedeniyle mevcut anayasanın yeterli sağlık, eğitim ve emeklilik hizmetlerini garantilemeyen bir ekonomik sistemi koruduğu düşünülüyor. Ateşkes yine havada kaldı. Azerbaycan’ın Terter kenti de saldırının hedefi oldu. Aliyev’den F16 çıkışı geldi BakuErivan arasında Ermenistan işgalindeki Dağlık Karabağ’a yönelik çatışmalarda ABD arabuluculuğunda dün itibarıyla ilan edilen ateşkes sahaya yansımadı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ateşkesi Ermenistan’ın birkaç dakika içinde bozduğunu söyledi. Azerbaycan Savunma Bakanlığı, Ermenistan ordusunun Terter, Ağdam, Füzuli, Laçın ve Gubadlı’ya saldırdığını belirtti. Erivan iddiaları reddetti, Azerbaycan birliklerinin Ermenistan askeri noktalarını füzelerle vurduğu öne sürüldü. Aliyev, “Ateşkes isteyenler Ermenistan’a silahlar gönderiyor. Listesi bende var” dedi. Azerbaycan’ın çatışmaları “siyasi ve askeri araçları kullanarak” çözmeyi istediğini ifade etti. Aliyev, TSK’ye ait F16’ların operasyonlara katıldığı yönündeki iddialarla ilgili olarak “F16’ların daha önceden tatbikat için geldiğini fakat kardeş Türkiye tarafından manevi destek için orada tutulduğunu” kaydetti. “Ancak bize dışarıdan müdahale olursa Türk F16’ları semada görecekseniz” ifadeleri dikkat çekti. Dağlık Karabağ sorununun çözüm sürecini yürüten ABD, Rusya ve Fransa’nın eşbaşkanlığındaki AGİT Minsk Grubu’nu eleştiren Aliyev, “Onlar şimdi Ermenistan’ı kurtarmak için çalışıyorlar. ‘Müzakere başlasın’ diyorlar. 28 yıldır müzakere süreci devam ediyor. Bıktık artık bu müzakerelerden” diye konuştu. ‘Kanada’dan İHA motoruna yasak’ Aliyev, dün yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında Azerbaycan ordusunun Zengilan, Cebrail ve Gubadlı bölgelerinde 17 köyü Ermenistan işgalinden kurtardığını duyurdu. Önceki gün de Gubadlı şehrinin Ermenistan işgalinden kurtarıldığı açıklanmıştı. Öte yandan ABD Dışişleri Bakanlığı, Minsk Grubu’nun temsilcileriyle iki ülkenin dışişleri bakanlarının perşembe günü Cenevre’de yeniden bir araya geleceklerini duyurdu. Kanadalı Bombardier Recreational Products şirketinin, Azerbaycan ordusunun Dağlık Karabağ’da kullandığı iddia edilen Türk yapımı insansız hava araçlarının kendi motorlarıyla donatıldığına dair haberler üzerine bu motorların sevkıyatını durdurduğu iddiaları da dün gündeme yansıyan haberler arasındaydı. ATİNA’DA ARABULUCULUK ÇAĞRISI Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, dört yıl aradan sonra Yunanistan’ın başkenti Atina’da temaslarda bulundu. Lavrov, mevkidaşı Nikos Dendias ile görüşmesinin ardından ortak basın toplantısında diyalog çağrısı yaptı. “Talep gelmesi halinde Rusya’nın Türkiye ve Yunanistan arasında Akdeniz’deki kıta sahanlığı nedeniyle yaşanan ihtilafta arabulucu olma olasılığını değerlendirmeye hazır olduğunu” söyledi. “Türkiye ile sorunsuz olmasa da iyi ilişkilerinin olduğunu” ifade eden Lavrov, “Fakat ortak paydaları bulduğumuz zaman güçlerimizi birleştiriyor ve kriz durumlarının çözümü için gerekli koşulların oluşturulmasına doğru ilerlemeye yardım ediyoruz” dedi. Görüşmede Yunanistan’ın karasularını 12 mile çıkarma hakkının da gündeme geldiğini duyuran Yunan ANA Ajansı’nın haberine göre Lavrov, Dendias’a “BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne taraf her ülke, sağduyu ve coğrafi tarafsızlığı dikkate alarak karasularını 12 mile kadar genişletme hakkına sahiptir” dedi. KARŞILIKLI NAVTEX Yunanistan’la İPTAL EDİLDİ ulusal bayram uzlaşısı Türkiye ve Yunanistan, NATO Savunma Bakanları toplantısında sağlanan uzlaşı doğrultusunda iki ülkenin ulusal bayramlarında tatbikat yapmama ilkesini yeniden yaşama geçirerek 28 ve 29 Ekim’de Ege’deki tatbikatları iptal etti. Türkiye ve Yunanistan arasında yaklaşık 20 gündür “ulusal bayram günü tatbikat” tartışması sürüyordu. Yunanistan, 8 Ekim’de yayımladığı NAVTEX (seyrüsefer bildirimi) mesajıyla Ege Denizi’nde kendi anakarasına yakın bir noktada 29 Ekim’i de kapsayan tarihlerde atış eğitimi yapacağını duyurmuştu. Bunun üzerine Türkiye, Yunanistan’ın planlamasının, iki ülke arasındaki güven artırıcı önlemler kapsamında kabul edilen “iki ülkenin milli günlerinde askeri faaliyet planlamama” ilkesine aykırı olduğunu bu adıma karşılık verileceğini bildirmişti. Türkiye, Atina’ya yanıt olarak Yunanistan’ın ulusal bayramlarından olan 28 Ekim’de Ege Denizi’nin ortasındaki alanda atış eğitimi yapacağını duyuran NAVTEX yayımlamıştı. NATO üyesi ülkelerin savunma bakanlarının 2223 Ekim’de yaptıkları toplantıda Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye’nin diyaloğa katkı sağlamak amacıyla Yunanistan’ın ulusal günü için planladığı faaliyeti iptal edebileceğini, Atina’nın da bu adıma olumlu yaklaştığını söylemişti. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de Türkiye ve Yunanistan’ın 28 ve 29 Ekim için Ege Denizi’nde yapacakları tatbikatları iptal etme konusunda uzlaştıklarını duyurmuştu. Bundan bir gün sonra Türkiye, Akdeniz’de Finike açıklarında 27, 28 ve 29 Ekim’de atış eğitimi yapılacağını açıklamış, güvenlik kaynakları Yunanistan’la uzlaşmanın Ege ile ilgili olduğunu, Akdeniz’deki atış eğitimlerinin Yunanistan’la sağlanan uzlaşıyla “farklı konular” olduğunu bildirmişti. ‘İyi niyet göstergesi’ Türk güvenlik kaynaklarının verdiği bilgiye göre Türk ve Yunan askeri heyetlerinin dün Brüksel’deki NATO karargâhında yaptıkları görüşmenin ardından iki ülkenin Ege’de birbirlerinin ulusal bayramlarında yapacakları tatbikat ve askeri eğitimler iptal edildi. Türkiye, ayrıca 24 Ekim’de duyurduğu Akdeniz’deki atış eğitimini de “bir kereye mahsus olmak üzere ve iyi niyet göstergesi olarak” iptal etti. l ANKARA/Cumhuriyet