Katalog

14 12 AĞUSTOS 2019 PAZARTESİ EDİTÖR: EMRAH KOLUKISA TASARIM: EMİNE BİLGET KÜLTÜR Fransız sinemasının Mocky’nin vedasıaykırı ismi 90 yaşında öldü TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK MEHMET BASUTÇU JeanPierre Mocky, Fransız sinemasının en aykırı isimlerinden biri, perşembe günü 90 yaşında hayata veda etti. Sinemacının oğlu Stanislas Nordey ve kızı Olivia Mokiejewski tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer alıyordu: “JeanPierre Mocky bir sonraki filmini Bourvil, Michel Serrault, Michel Simon, Fernandel, Jacqueline Maillan, Jeanne Moreau, Jean Poiret, Francis Blanche, Charles Aznavour ve başka birçoklarıyla birlikte çekmek üzere terki diyar eyledi. Paris’teki evinde, 91. yılında yanında ailesi ve sevdikleri vardı.” Asıl adı JeanPaul Mokiejewski olan Mocky ilginç, aykırı, deli dolu, yenilikçi ve “rebelle” bir yönetmen/oyuncuydu. Dinsel, cinsel ya da siyasal her tür tabuyla dalga geçen hınzır bir senaryo yazarıydı. Yeni Dalga’nın en dal gacı, en sürrealist, bir o kadar da bağımsız, başına buyruk yönetmeniydi. Durmadan film çekmiş, iyi/kötü 60 film imzalamış, oyuncu olarak da beğeni toplamış bir sanatçıydı. Setlerde bağırganlığı, buyurganlığı, kavgacılığı ve kadınlara düşkünlüğüyle ünlüydü. Sayısını tam olarak bilemediği, yaklaşık bir düzine çocuk sahibiydi. İçlerinde en ünlüsü, Fransız tiyatrosunun önemli oyuncu/yönetmenlerinden biri olan Stanislas Nordey, “iyi bir baba olmasa da iyi bir sanatçıydı” diyerek babasını saygıyla anıyordu. Filmleri, ödülleri... Mocky’nin filmografisinin unutulmazları arasında “Un drôle de paroissien” (1963), “La Grande Lessive (!)” (1968), “Solo” (1969), “Un linceul n’a pas de poches” (1974), “Le Témoin” (1978), “Litan: La cité des spectres verts.” (1982) sayılabilir. 1940’lardan bu yana 40’ı aşkın filmde oyuncu olarak boy gösteren Mocky en son Michel Hazanaviciusun JeanLuc Godard’ın hayatından bir kesidi anlattığı “Redoutable” (2017) adlı filmde küçük bir rol üstlenmişti. 2009 yılında Cluny Mizah Evi tarafından verilen “Direniş Mizahı Ödülü”ne layık bulunan Mocky, 2015 yılında da tüm eserlerine ithafen Lumieres Onur Ödülü’ne layık görülmüştü. l PARİS İRAN: Yazarlar ve yasaklar(*) Siyasal iktidarların, şiirsel sözün gücünden çekindiklerini biliyoruz. Ülke KONUK YAZAR mışlardı. Bu cinayeti başka yazarların cinayetleri de izlemiş, Mecid şerif, Muhammed Moh mizde olduğu gibi komşumuz tari, Muhammed Puyandeh, İran’da da siyasal ve ideolojik Delphine Minoui’nin deyimiyle tavırlarının yanı sıra muhalif “sessizce, sonbahar yaprakları söylemlerinin bedelini hayat gibi” düşmüşlerdi. larıyla ödeyen şairler olmuş. Tahran’da tanıştığım aydınlardan, Mirzada Eşki’nin 1924 de NEDİM GÜRSEL Yazarlara yönelik bu şiddetin ardında İran istihbaratının olduğu açığa çıkmıştı son Rıza Han’ın ajanları tarafın radan ama katiller bulunama dan, Hüsrev Golesorki’nin 1974 de mıştı. Tıpkı Uğur Mumcu’dan Cavit askeri mahkeme tarafından ve Said Tütengil’e, Ahmet Taner Kışlalı’dan Soltanpur’un 1981’de İslamcı rejim Ümit Kaftancığlu’na, ülkemizde öldü tarafından öldürüldüklerini esef rülen yazar, gazeteci ve akademisyen le öğrendim. Hapse atılanları, kitap lerin katillerinin bulunamadığı gibi. ları yakılanları, sürgüne gitmek zo Bu sindirme, gözdağı verme giri runda bırakılanları saymıyorum. şimleri artık sona ermiş gibi görü Geçmişin büyük şairlerine anıt di nüyor İran’da. Ama ifade ve düşün ken bir ülkenin çağdaş şairlere la ce özgürlüğü alanında bir arpa bo yık gördüğü bu eza ve cefayı kına yu yol alınamadığını da belirtmeli mak yetmez, siyasal iktidar ve şiir yim. Denetleme kurulundan söz et sel söz bağlamında baskının derin miyorum yalnızca. Yazarların ken lemesine bir analizini de yapmak dilerine uyguladıkları bir otosansür gerekir diye düşünüyorum. de var. Ve rejimi doğrudan eleştir Foruhar’ın öldürülüşü menin yol açacağı baskıdan duyulan endişe ya da korku. Daha sonraları hâlâ aydınlanmamış 1990’larda yaşanan bir ola yazar cinayetlerinin nasıl gerçekleşti ya da değinmeden geçmeyeyim. ğini Tahran’da tanıştığım dostlardan Ermenistan’da düzenlenen bir toplan değil, İranlı dedesine hitaben yazdı tıya katılmak üzere otobüsle yola çı ğı kitabıyla bu konuya dikkat çeken kan tam yirmi bir yazarın başına ge Delphine Minoui’den öğrenecektim. lenler tüyler ürpertici nitelikte. Bu İşte size “Tahran’dan Yazıyorum”dan yazarlara istihbarat birimlerince dü bir alıntı: zenlenen ve kaza görünümü verilmek “Daryuş Foruhar öldürülmüştü. Te istenen katliam girişimi şoförün son levizyonu açtım: ‘Esirgeyen ve bağış anda yakayı ele vermesiyle önlenebil layan Allah’ın adıyla…’ diyordu sunu miş. Uçuruma şapır şapır dökülmele cu, bir çamaşır makinesininki kadar rine ramak kalan yazarlar güç bela, tekdüzeydi sesi. Sabırsızlıkla öbür hayata tutunurcasına, otobüsün kapı kanallara geçtim. Kuran dersi var ve pencerelerine tutunarak canlarını dı birinde, bir başkasındaysa müfet kurtarabilmişler. tiş Derrick’in serüvenleri ve IranIrak Kaza süsü vererek bir ülkenin ya savaşı üzerine görüntüler. Foruhar’ın zarlarının toplu imhasına kalkış katledildiğine dair en küçük bir ha mak az buz iş değil. Akıllara dur ber bile yoktu”. gunluk veren bir girişim. Ya da bey Oysa hayatının tam on beş yılını lik deyimle “kırk yıl düşünsen akla demir parmaklıklar ardında geçiren gelmeyecek” bir kötülük. Bu cinaye yetmişindeki bu bilge aydın ve mu ti tasarlayanların adalet önünde he halif, eşiyle birlikte bıçaklanarak öl sap vermemeleriyse, doğrusu şaşırtı dürülmüş, katiller kurbanlarının ce cı, hatta isyan ettirici bir durum. Ya setlerini Mekke yönüne çevirip kaç zarlar otobüsünü Erivan’a doğru dağ Muhalif aydın Daryuş Foruhar (sağda) ve eşi Parvaneh Foruhar bıçaklanarak öldürüldü. lık bir bölgeden geçerken, meşelerle ceviz ağaçlarının gölgelediği dönemeçleri alırken, birden hızlandığını hayal edebiliyorum. Daha doğrusu olayın doğrudan tanığı ve Nobel Barış Ödüllü, insan hakları savunucusu avukat Şirin Ebadi’nin arkadaşı Fereşteh’in anlattıklarından yola çıkarak yaşanan karabasanı tahmin etmeye çabalıyorum. Gece karanlığında... Saat gece yarısını çoktan geçmiş, her yer karanlık. Otobüsün farları yolu aydınlatıyor sadece. Belki bir sincap ya da neden olmasın, bir geyik ışığa yakalanıyor bir an, sonra ormanın derinliğinde kayboluyor. Yazarlar koltuklarına gömülmüş derin uykudalar. Bazıları uyanık belki de, hayalleri, düşleri, anılarıyla başbaşa. Yol uzun, gece karanlık. Derken beklenmedik biçimde hızlanıyor otobüs ve bir uçurumun önünde şoför kapıyı açıp aşağıya atlıyor. Sarsıntıdan uyanan bir yazarın şoför mahalline geçip frene basmasıyla son anda önlenebiliyor felaket. Uyku sersemi yolcular ön tekerlekleri hâlâ boşlukta dönen otobüsün arka kapısından teker teker inmeyi başarıp yolun kenarında toplanıyorlar. Ne olup bittiğini anlamaya çalışıyorlar korku içinde. Çok geç meden bölge güvenliğinden sorumlu bir görevli geliyor olay yerine ve onları en yakın kentin karakoluna getiriyor. Olan bitenden hiç kimseye söz etmemelerini sıkıca tembih etmeyi de ihmal etmiyor. 1996 yılının ağustos ayında gerçekleşen bu akıl almaz olayın ardından yazar cinayetleri de bağlıyor. Önce şair Behbahani tutuklanıp evin hapishanesine atılıyor, derken sabaha karşı bir çevirmenin cesedi bulunuyor İsfahan’ın orta yerinde. Gafar Hüseyni hileyle öldürülüyor. Ve adlarını az önce andığım Mecid Şerif’e, Muhammet Mohtari’ye, Muhammet Cafar Puyandeh’e, eşiyle birlikte evinde katledilip cesedi parçalanan Parvaneh Forouhar’a geliyor sıra. Muhalif aydınlara gözdağı vermek amacıyla uygulanan baskının bir yıldırma hareketine dönüşmesinden rahatsız olan cumhurbaşkanı Kathami’nin bu duruma son vermek amacıyla başlattığı soruşturma sonucunda istihbarat bakanı Najafabadi’nin istifa ettiğini, yardımcısı Saeed Emami’ninse hapiste “intihar ettirildiğini” biliyoruz. Daha doğrusu Şirin Ebadi’nin anılarından öğreniyoruz. (*) Yazarın Doğan Kitap tarafından yayımlanacak Mehdi’yi Beklerken adlı kitabından. Kalben’den konser 2014 yılında yalnızca gitarın eşlik ettiği “Sadece” şarkısıyla bir anda milyonların tanıdığı Kalben, Emaar Hayal Kahvesi’nde vereceği konserinde; “Sadece”, “Saçlar”, “Haydi Söyle”, “Sonsuza Kadar”, “Al Beni” gibi popüler şarkılarının yanı sıra son albümü “Aşk Çeşmesi”nden sevilen parçalarını da seslendirecek. 24 Ağustos Cumartesi akşamı saat 22.00’de başlayacak konserin biletleri http://www.biletix.com/etkinlik/YDY78/TURKIYE/tr adresinde ve Emaar Hayal Kahvesi gişelerinde satışa sunuluyor. ‘Mavi Sürgün’ Bodrum’a dönüyor Buldozer Aquaman’i ezdi! “Aquaman” filminin yıldızı Jason Momoa’nın bir buldo zer tarafından ezil diği ortaya çıktı. Ün lü oyuncu kişisel Ins tagram hesabından yaptığı bir paylaşımda “Kusura bakmayın War Jason Momoa ner Bros, Aquaman 2’yi çe kemiyoruz, çünkü Jason ana yurdunun topraklarına karşı yapı lan bir saygısızlığı protesto ederken bir buldozer tarafından ezildi. Bu na izin vermeyeceğiz, yetti artık. Başka yere gidin”. Jason Momoa, haftalardır Hawaii’deki “Mauna Kea’da inşa edilmek istenen ve 1.4 milyar dolarlık bir bilimsel proje olan dev teleskobu protesto edi yordu. Projeyi inşa edenler arasında Momoa gibi Hawaii asıllı olan bir diğer ünlü Hollywood yıldızı Dwayne “The Rock” Johnson da bulunuyor. Yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın Bodrum’a sürgün edilerek Halikarnas Balıkçısı’na dönüşmesini konu edinen “Mavi Sürgün” isimli gösteri Bodrum Antik Tiyatro’da 21 Ağustos Çarşamba akşamı gerçekleşecek. Ünlü isimlerin yer aldığı Mavi Sürgün, izleyicilerine müzik, edebiyat, dans ve ebru sanatını bir arada sunacak. Piyanist ve besteci Sabri Tuluğ Tırpan’ın yazılarıyla gençlik yıllarından beri kendisine eşlik eden Halikarnas Balıkçısı’nın aynı adlı kitabından ilham alan Mavi Sürgün isimli eseri, daha önce İş Sanat’ta sergilenmişti. Sabri Tuluğ Tırpan’ın klasik ve güncel müzik ögelerini rock tınılarıyla harmanladığı müziği; Kardeş Türküler’in solistlerinden Feryal Öney’in etnikatmosferik vokalleri, Yetkin Dikinciler’in anlatımı, Seyit Sercan Çelik’in modern sema gösterisi, ebru sanatçısı Garip Ay’ın interaktif video gösterisi ile piyanoda Sabri Tuluğ Tırpan, yaylı sazlarda Boğaziçi Quartet, elektro kanunda Mustafa Olgan, bas gitarda Eylem Pelit, perküsyonda Emre Günay ve davulda Volkan Öktem ile hayat buluyor. Projenin rejisörlüğünü ise Beyti Engin üstleniyor. TRT 2 21.00 ÜÇ İNSANIN YOLU KESİŞİRSE... Jafar Panahi’nin yönettiği “Üç Hayat” adlı film bugün saat 21.00’de TRT 2’de gösterilecek. Üç Hayat, kariyerinin farklı dönemlerinde olan üç insanın yollarının kesişmesi sonucu yaşananları konu ediyor. Genç bir kız olan Marziyeh’in en büyük hayali oyuncu olmaktır. Hayallerine kavuşabilmek için konservatuvara gitmek isteyen genç kız, ailesinin engeliyle karşı karşıya kalır. Marziyeh konservatuvara gitmek için ailesini ikna edemeyince, internete bir video yükleyip ünlü oyuncu Behnaz’dan yardım istemeye karar verir. Tam film çekimlerinin olduğu bir dönemde genç kızın yayımladığı videoyu izleyen ünlü oyuncu, izlediklerinden oldukça etkilenir. Filmde Behnaz Jafari, Jafar Panahi, Marziyeh Rezaei rol alıyor. YAYIN AKIŞI 11.10 Aslan Kraliçeler 12.05 Yiyeceğin Serüveni 12.35 Av 13.30 Rikki’nin Türkiye Rotası 14.00 Ucuz Hayatlar 14.30 Hayvanların Dövüş Kulübü (4.Sezon) 15.20 Ailenin Yeni Üyesi 16.15 Yeni Köylü 16.50 10’larca Bilgi 17.20 Dünya Gezegeni 18.10 Çırak 18.40 Hayvanların Dövüş Kulübü (4.Sezon) 19.30 Yansıma 19.50 Av 20.45 Ailenin Yeni Üyesi 21.40 Medeniyet Kaşifleri 22.10 Doğu’nun Kayıp Silüetleri 22.40 Yaşayan Kovuklar 07.00 Güne Merhaba 09.00 Haber 10.00 Haber 11.00 Haber 12.00 Haber 13.00 Haber 14.00 Haber 14.10 Can’lı Tatlar 15.00 Haber 16.15 Afiş Bayram Özel 17.00 Haber 18.00 Haber 19.00 Ana Haber 21.00 Haber 22.00 Yeşil Doğa ( T ) 23.00 Günün Sonu 01.00 Gece Haberleri 07.00 Gün Başlıyor 09.30 18 Dakika 10.00 Haber 10 11.00 Kulis 13.00 Haber 13 14.00 haber 14 15.00 Haber 15 16.00 Haber 16 16.20 Tele Ekonomi 17.00 Sağlık Masası 18.00 Ana Haber 20.00 18 Dakika 21.00 Tele 1 Spor 23.00 Gün Bitiyor 10.00 Yabancı Sinema . Mucize (Wonder) 11.50 Kısa Bir Ara 12.00 Hülya Koçyiğit İle Film Gibi Hayatlar 12.50 Türkiye Ekspresi 13.00 Aramızda Müzik Var 13.45 Fotoğraflar 14.00 Resim Sevinci . Bob Ross 14.30 Sarayın Lezzetleri 15.00 Yeryüzleri 15.15 Dünya Müzik Gelenekleri 15.30 Koleksiyoner 16.00 Bir Zamanlar 16.30 Bir Resim Bir Hikaye 17.00 Tarihin Ruhu 17.30 Bizim Resmimiz 18.00 Hayat Sanat 18.30 Sinema + 19.00 Geleneğin Kalp Atışları 19.45 Yeryüzleri 20.00 Belgesel . Elma, Armut Ve Boya . Natürmort Nasıl Yapılır ? 20.50 Türkiye Ekspresi 21.00 Yabancı Sinema . 3 Hayat ( 3 Faces ) 22.40 Sinema Dünyası 23.00 Tarih Söyleşileri 07.00 Güne Başlarken 09.00 Haber Merkezi 09.15 Lezzet Avcısı Hafta Sonu 10.00 Haber Merkezi 10.10 Spor 10.20 O Anın Hikâyesi 11.00 Haber Bülteni 11.20 Ruhun Doysun (t) 12.00 Haber Merkezi 12.10 Spor 12.20 Osman Müftüoğlu ile Yaşasın Hayat (t) 13.00 Haber Bülteni 13.40 Tekno Hayat (t) 14.10 Spor 14.20 O Anın Hikayesi 15.00 Öğle Bülteni 15.20 Tülin Şahin ile Hamilelik Günlüğü (t) 16.00 Haber Bülteni 16.10 Spor 16.20 O Anın Hikâyesi 17.00 Haber Bülteni 17.30 Premier League Maç Özetleri 18.00 Haber Bülteni 18.20 Ayrıcalıklı Rotalar (t) 19.00 Basketbol Milli Takım Hazırlık Maçı / TürkiyeSenegal 21.00 Haber Bülteni 21.15 O Anın Hikayesi 22.00 NTV Belgesel Kuşağı / Vahşi Meksika 23.00 Gece Bülteni 09.00 Nasıl Yapılmış? 09.45 Dizel Kardeşler 10.35 İşte Sürat İşte Ses 11.25 Avustralya Kamyoncuları 12.15 Alaska’yı Mesken Tuttuk 13.55 Bering Boğazı’nda Altın 14.45 Avustralya Kamyoncuları 15.35 Dizel Kardeşler 16.30 Tamirat Tadilat 20.05 Bering Boğazı’nda Altın 21.55 Ölümcül Av 22.50 İşte Sürat İşte Ses 23.45 Dizel Kardeşler 24.30 Hurda Avcıları 01.15 Ölümcül Av 02.00 Avustralya Kamyoncuları 02.55 İşte Sürat İşte Ses 08.00 Günaydın Türkiye 11.00 Oktay Sinanoğlu’nun Kum Saati 12.00 Bunu Bilmek Lazım 12.30 Gün Ortası 15.00 Sendikacılık Okulu 15.30 Büyük Saat 16.00 Nasıl Yani 18.00 Otizmde Farkındalık 19.00 Ana Haber 20.00 Çıkış Yolu 23.00 Gece Görüşü 10.55 Sınır 11.50 Uçak Kazası Raporu Özel 12.45 Kanunsuz Ada Özel 13.35 Zihin Oyunları 13.57 Zihin Oyunları 14.25 Ne Kadar Gerçek? 15.20 Ahmak Bilimi 15.42 Ahmak Bilimi 16.10 Sınır 17.05 Zihin Oyunları 17.27 Zihin Oyunları 18.00 Ne Kadar Gerçek? 19.00 Ahmak Bilimi 19.22 Ahmak Bilimi 20.00 Çığır Açan Buluşlar 21.00 Kanunsuz Ada Özel 22.00 Uçak Kazası Raporu Özel 23.00 Uçak Kazası Raporu cumtv@cumhuriyet.com.tr