Katalog

10 1 TEMMUZ 2019 PAZARTESİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: İlknur filiz EKONOMİ Geçici rahatlıkBoratav, seçimin ardından ekonomideki gelişmeleri değerlendirdi İktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, İstanbul seçiminin muhalefet lehine sonuçlanması ve “hükümetin bu sonucu kabul eder görüntüsünün” iç siyaset açısından gerilimleri biraz hafilettiğini ancak ekonominin dış kırılganlığıyla ilgili sorunların henüz çözülmediğini söyledi. Boratav, yenilenen İstanbul seçiminin ardından ekonomideki gelişmeleri Cumhuriyet’e şöyle değerlendirdi: n İstanbul seçiminin muhalefet lehine sonuçlanması ve hükümetin bu sonucu kabul eder görüntüsü, iç siyaset açısından gerilimleri biraz hafifletti. Bunun geçici rahatlığını hissediyoruz. Fakat ekonominin dış kırılganlıkları henüz çözülmedi. Hükümet dövizin iç finansal sisteme yansımalarını henüz çözemedi. Bankalarla döviz borçlusu şirketler arasındaki borç yapılandırma sürecinin özellikle iki sektörde, enerji ve inşaat sektörlerinde yoğunlaştığını, Hazine ve Maliye Bakanı nisan ayında açıklamıştı. Burada dış borç yükümlülüğü altına giren ama kazançları, Türkiye’deki gelirleri TL üzerinden olan çok sayıda şirket var. Bunların dolara endekslenmiş gelirleri bile Hazine’ye yüktür, bunlar da problemdir. Tıkanma var n Hükümetin seçim şokundan sonra ne tür bir yapı değişikliğine gideceği, yani Prof. Dr. Korkut Boratav: Şu anda hükümet dış finansman sorunlarıyla ilgili tıkanma noktasında. Ekonominin dış kırılganlıkları sürüyor. IMF programının benimsenmesi de Türkiye için çözüm olmaz. Cumhurbaşkanı’nın kendi kabinesinde ekonomi sorumluluğunu hangi yönde, kime aktaracağı belli değil. Şu anda hükümet dış finansman sorunlarıyla ilgili tıkanma noktasında. Gerilim artabilir n Amerika ile ilgili S400’ler ve F35’ler etrafında odaklanan politik problemle ilgili bir çözüm ufukta görünmüyor. Ekonominin dış sorunları gündeme ister istemez bir IMF türü kredi anlaşması var mı yok mu, sorusunu getirecek. Cumhurbaşkanı’nın nasıl bir tavır alacağını bilemiyoruz. Bu seçim öncesinde her iki konuda da “Türkiye IMF’ye gitmeyecek, S400’ler meselesi bizim açımızdan bitmiştir” demişti. İkinciyi sürdürürse gerilim büyük ihtimalle daha fazla artacak. l ANKARA IMF programı çözüm değil Uzun yıllar uluslarası finans sermayesine, yani Türkiye’ye giren kısa vadeli spekülatif ve dış borçlanmayı artıran açık sermaye hareketleri politikasına angaje ol muş bir hükümet, normal olarak bu angajmanını sürdürmek istiyorsa IMF’ye yönelmelidir. Yönelmesi beklenir ama Türkiye ile eşzamanlı olarak IMF’ye gitmiş olan Arjantin’in Korkut Boratav ekonomik durumu şu anda Türkiye’den daha kötüdür. Yani Türkiye şu anda IMF programı uygulamıyor, ne kadar küçüldüğünü biliyoruz. Son 6 ayda 2.8 civarında, 2019’un ilk üç ayında da yüzde 2.6 civarında küçüldü. Arjantin’in küçülme temposu, bizden daha kötü. Yani IMF programının benimsenmesi gerilimi hafifletir ama çözüm değildir. IMF’ye gitmek de Türkiye’nin bunalımını bir süre için daha da derinleştirecektir. Arjantin’in IMF programı altında ekonomisi ilk 3 ayda yüzde 5.8 küçülmüştür. Türkiye’nin 2,6 küçülmüştür. Bizimkilerin başarılı olduğunu göstermez, krizin Türkiye’de de süregeldiğini gösterir. Ama IMF’nin kısa dönemde bir ferahlık getirmesi de gündemde değil, bunu da vurgulamak zorundayım. Zamansız yağışlar ve sıcak hasatı olumsuz etkiledi Angel Gurria Merkezin cephanesi kalmadı Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Başkanı Angel Gurria, küresel finansal krizden 10 yıl sonra merkez bankalarının ekonomiyi desteklemek için fazla cephanesi kalmadığını söyledi. Gurria’nın bu açıklamaları, dünyanın en büyük merkez bankalarından Fed ve Avrupa Merkez Bankası’nın faiz indirimine hazır olduklarını söylemesinin ardından geldi. Halihazırda yavaş olan büyümeye sekte vuran ABDÇin arasındaki ticaret savaşları, merkez bankalarının daha tutuma geçmesinde etkili oldu. Gurria, CNBC’ye yaptığı açıklamada, “Bazı ülkeler borçların üstesinde gelebiliyor, bazı ülkelerin de kontrollü biçimde daha fazla harcama kapasitesi var. Bu nedenle bir sonraki adım mali politika olacak” dedi. l Ekonomi Servisi Avon’dan 61 bin dolar burs Kadınlar için Avon Vakfı, bu sene dünyada yaklaşık 200, Türkiye’den de 29 öğrenciye 61 bin dolarlık burs verecek. Vakıf, kurulduğu 2012’den bu yana, kadınların potansiyellerini gerçekleştirmeleri amacıyla gerçekleştirdiği küresel burs programı ile yaklaşık 1.5 milyon dolarlık burs verdi. Bu yıl da program kazanan öğrencilere, bir kereye mahsus olarak okul ücretleri, yurt ve yemek masrafları, kitap ve ulaşım ücretlerini karşılamak üzere 2 bin 100 dolarlık bir ödeme yapılacak. Seçilen 29 bursiyerle beraber Türkiye, dünyada en çok Avon bursiyerinin olduğu ikinci ülke olurken, en çok bursiyerin İstanbul ve Ankara’dan çıktığı belirtildi. l Ekonomi Servisi Yükselen maliyetlerin yanında bir de hasat öncesi olumsuz seyreden hava koşulları çiftçiyi zorluyor. Adana’da hasat öncesi beklenmeyen yağışlar ve zaman zaman da sıcaklığın mevsim normallerinin üzerine yükselmesi nedeniyle buğdayda rekolte düşüklüğü yaşandı. Geçen yıl Adana’da 1 milyon 750 bin hektarda ekimi gerçekleştirilen ve 680 bin ton ürün elde edilen buğdayda, bu yıl hem ekim alanının azalması hem de olumsuz iklim koşulları nedeniyle rekolte 500 bin ton civarına düştü. Adana Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Şahin Bilgiç, “Buğday, Çukurova çiftçisinin yüzünü güldürmedi. Olumsuz hava şartları nedeniyle buğdayda ciddi verim kayıpları var. Bu, ülke ortalamasını da etkileyecek. Her yıl Türkiye’nin ortalama 20 milyon tonun üzerinde buğday üretim kapasitesi vardı. Bunun belki 1617 milyon tona düşme ihtimali var” dedi. Buğday üreticisinin zor zamanlar yaşadığını dile getiren üretici Mehmet Ekinci ise, “Eski rekolte ve kalite yok. Çiftçi de bundan mağdur olduğu için ekmemeye çalışıyor. Alternatif ürün olarak narenciyeye eğilim var” diye konuştu. Borcu ödeyemedik Ayrıca, Mardin’de devam eden mercimek hasadından da geçen seneye göre düşük verim alındı. Çiftçi Necat Öztemel, “Bu sene yağışlar çok fazlaydı, bu nedenle istediğimiz verimi alamadık. Mazot, gübre ve elektrik borcumuzu daha ödeyemedik. Tek umudumuz hasatlarımızdı, hastalardan da bir verim alamadık. Bu ürünü kaldırdıktan sonra yerine mısır ekeceğiz” dedi. Öte yandan, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, “Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli’deki hasat ve piyasaları değerlendirdik. Üreticinin mağdur olmaması ve piyasa fiyatlarının tüketici aleyhine aşırı yükselmemesi için ilgili bakanlıklarla koordinasyon içerisinde gereken her türlü tedbir alınacak” dedi. l Ekonomi Servisi Haşhaş ihracatında sorun çözüldü Son 3 yıldır üç kez kesintiye uğrayan Hindistan’a beyaz haşhaş ihracatında düğüm çözüldü. Türkiye ve Hindistan tarafında yetkili kurumlar ve bakanlıklar düzeyinde yürütülen temaslar sonrasında Türkiye’den Hindistan’a beyaz haşhaş ihracatı, elektronik ortamda takip edilecek bir online sistem kurularak sorun çözüldü. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Terci, “Online sistemde Ege İhracatçı Birlikleri, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Hindistan’ın onayları sonucunda yıllık 50 milyon doları aşan haşhaş tohumu ihracatında yaşanan duraklamaların önüne geçtik. Artık ihracatımız sağlıklı şekilde gerçekleşecek” dedi. Kavlak, yeniden Türk Metal’in başkanı Türk Metal Sendikası’nın 16. Olağan Genel Kurulu’nda oybirliğiyle genel başkanlığa yeniden Pevrul Kavlak seçildi. Genel başkan ve yönetim organlarının seçimi 261 delegenin katılımıyla gerçekleşti. Oylamanın ardından, Pevrul Kavlak oybirliğiyle yeniden genel başkanlığa seçildi. Kavlak, yeni nesil sendikacılık anlamında çok farklı projelerinin olduğunu belirterek üyeleriyle ilgili sosyal içerikli uygulamaları yaşama geçireceklerini söyledi. Son toplu iş sözleşmesiyle üyelerin tamamlayıcı sağlık sigortasına kavuştuğunu ifade eden Kavlak, “Bizim arkadaşlarımız istedikleri hastaneye gidiyorlar ve ceplerinde bir kuruş da eksik olmuyor” dedi. l ANKARA Karsan’dan Avrupa’ya iki elektrikli araç Karsan, elektrikli ürün gamının ,0yeni üyesi Atak Electric’i, Almanya’nın Münih kentinde gerçekleştirdiği etkinlikle ilk kez dünyanın beğenisine sundu. BMW ile birlikte düzenlenen etkinliğin bu yılki teması “New Definition of Mobility” olurken, gücünü BMW i teknolojisinden alan ve yenilenen tasarımıyla da dikkat çeken Atak Electric dünyanın farklı ülkelerinden katılım sağlayan basın mensubu, müşteri ve distribütörler tarafından test edildi. Toplamda 220 kWh kapasiteli beş adet BMW i bataryasına sahip olan Karsan Atak Electric, dinamik tasarımı, teknolojisi, konforu, hızlı şarj özelliği ve tek şarjda 300 kilometre menzile ulaşmasıyla katılımcılardan tam not aldı. “New Definition of Mobility” etkinliğinde, Atak Electric ile birlikte Karsan Jest Electric, BMW i3 ve i8 modelleri de sergilendi. Etkinliğe Kıraça Holding Yönetim Kurulu Başkanı İnan Kıraç, Karsan CEO’su Okan Baş, Karsan Ticari İşler Genel Müdür Yardımcısı Muzaffer Arpacıoğlu ve birçok Karsan yetkilisi de katılım sağladı. Etkinlikte ayrıca, 8 metre sınıfının öncüsü olan Atak’ın yeni yüzü de ilk kez Atak Electric’le birlikte görücüye çıktı. “New Definition of Mobility” etkinliğinde, BMW i3 ve i8 modelleri de sergilendi. ‘300 kilometre menzille günü tamamlıyor’ BMW işbirliğinin ilk ürünü olan Jest Electric’in kısa süre içerisinde büyük ilgi gördüğünü belirten Karsan üst yöneticisi (CEO) Okan Baş, 35 adet Jest Electric’in Fransa, Almanya ve Yunanistan başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde hizmet vermeye başladığını belirtti. Jest Electric minibüslerinin ardından, 1 yıl içerisinde otobüs sınıfındaki Atak’ın da elektrikli versiyonunu pazara sunduklarını belirten Okan Baş, “Yüzde 100 bir Türk markası olarak, 1 yılda 2 elektrikli araç geliştirmiş ve seri üretime geçebilmiş ilk ve tek şirket olma unvanına eriştik. Karsan Atak Electric’te 44 kWh kapasiteli 5 adet BMW i bataryası bulunuyor. Bu batarya larla Atak Electric’in menzili, 300 km’ye kadar çıkarak rakiplerine karşı benzersiz bir avantaj sağlıyor. Hızla şarj olabilen bataryaları ile Atak Electric kesintisiz bir hizmet sunuyor!” dedi. BMW bataryaları için 4 yıl ve 200 bin km’ye kadar pil garantisi sağladıklarını belirten Karsan CEO’su Okan Baş, Atak Electric’in tek nolojik özellikleri ve konfor seçenekleri göz önüne alındığında fiyat olarak da rakiplerinden çok daha avantajlı olduğunun altını çizdi. Karsan CEO’su Okan Baş, “Ağustos 2019 itibarıyla Atak Electric ile Fransa, Almanya, Romanya, İtalya, Portekiz, Bulgaristan gibi ülkelerde roadshow’larımızı başlatıp yıl sonuna kadar bu aktiviteye devam ediyor olacağız. İlk etapta Avrupa pazarlarını öncelikli olarak hedefleyeceğimiz Atak Electric modelimizde, ağustos ayı itibarıyla seri üretime başlayacağız. BMW olan güçlü işbirliğimiz ise devam edecek ve umuyoruz ki yepyeni taşıma çözümlerinde birlikte güzel işler başaracağız” ifadelerini kullandı. Yeni nesil SUV Yeni Peugeot 2008, boyutlarıyla gerçek bir SUV duruşu ortaya koyarken son derece güçlü ve özgün bir tasarım yaklaşımıyla dikkat çekiyor. Kabine baktığımızda ise sürücüye dönük tasarlanan dokunmatik ekranın boyutu donanım paketine göre 10 inç’e kadar çıkabiliyor. Peugeot’nun ünlü iCockpit sistemini kullanan 2008’de de küçük direksiyon simidi artı dijital gösterge paneli ile karşılaşıyoruz. Fransız marka, yeni 2008’i dört do nanım seçeneğiyle satacak Active, Allure, GT Line ve GT. Peugeot, yeni 2008’i 1.2 PureTech ve 1.5 BlueHDi ünitelerle satacak. Stan dart modellerde benzinli PureTech motor 110 ve 130 beygir güç sunarken GT paketinde aynı üni tenin gücü 155 beygir olacak. Dizel kanadında ise dört silindirli turbo dizel ünite 100 ve 130 beygir güç çıkışlarıyla satılacak. Tıpkı yeni 208’de olduğu gibi, 2008 de EV versiyonuyla beraber tanıtıldı. Lider Qashqai güçlendi Nissan Qashqai, daha yüksek performanslı 1.3 litre DIGT benzinli ve daha tasarruflu 1.5 litre dCi dizel motor seçeneklerine kavuştu. Yeni 1.3 litre DIGT benzinli yeni motor seçeneği, 160 beygir gücüne rağmen yüksek verimliliği ile dikkat çekiyor. Daha az yakıt tüketimi ve daha düşük karbondioksit emisyonuna sahip olan araç 1.3 litre DIGT benzinli motor seçeneği, RenaultNissanMitsubishi ittifakı ve Daimler işbirli ği ile geliştirildi. Nissan 1.3 litre DIGT benzinli motoru ilk kez Qashqai’de kullanırken, söz konusu model 6 vitesli manuel ve tamamen yeni geliştirilen 7 vitesli Çift Kavramalı Şanzıman (Dual Clutch Transmission DCT) seçenekleri ile sunuluyor. “Çift Kavramalı Şanzıman” bir Nissan modelinde ilk kez kullanılırken, sürücülere, sportif ve daha doğrudan dinamik deneyim, geliştirilmiş durkalk performansı ve yumuşak güç dağıtımı sağlıyor. Ürün gamı genişliyor Ford, yeni Puma ile Fiesta Active, Focus Active, EcoSport, Kuga, Edge ve yeni Explorer PlugIn Hybrid’den oluşan SUV ve SUV esintilerine sahip crossover ürün gamını genişletiyor. Avrupa’da satılan her 5 otomobilden biri SUV. 2020 yılında Türkiye’de satışa sunulması planlanan yeni Ford Puma, 2008’den bu yana 1.5 milyar Avro yatırım yapılan Ford’un Romanya’da bulunan Craiova Tesisi’nde üretilecek. Puma küçük SUV hatta crossover segmentinde mücadele edecek bir otomobil olarak tasarlanmış. Puma bir crossover ve yüksek sürüşlü modellerin bagaj hacmine sahip. Bagaj zeminindeki parçayı kaldırmanız ile birlikte toplamda 456 litre hacim sunan Puma’nın kargo bölgesi de özelleştirilebiliyor. Aktif cruise control sistemi, otomatik acil durum sistemi, yaya uyarı sistemi ve şerit takip sistemi gibi güvenlik donanımları standart olarak sunuluyor. Ford, Puma’nın içerisine limitli otonom sistemi olan CoPilot360’ı da yerleştirmiş. Geniş açılı arka kamera 180 derecelik bir görüntü sağlarken artık her otomobilde olmazsa olmaz olan Apple CarPlay ve Android Auto sistemleri de kullanıcıların beğenisine sunulacak. Tüm sistemleri 8 inç’lik bilgi eğlence sisteminden takip edilebiliyor. Bu dokunmatik ekrana 12.3 inç’lik gösterge paneli, 10 hoparlörlü stereo ses sistemi ve masajlı koltuklar eşlik edecek.