Katalog

16 7 HAZİRAN 2019 CUMA KÜLTÜR müziğin toSpilnuemmsaanl ısnavFaaştçihıs’ıiBFyaoabrzarılimkAayaaKdnıı.zoEığsbliuinr:kseavygnialiğyıeMarx’tır EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TASARIM: SERPİL ÜNAY MUSTAFA K ERDEMOL “Şarkılarımı hep ünlü isimlere okuttum, yerini bulsun diye. Ben seslendirseydim tutmazdı, kimse beni tanımıyordu” demiş olması bile, kendisinden çok yaptığı işi önemsediğinin kanıtı. Bu cümleler yıllardır dillerden düşmeyen o muhteşem Fabrika Kızı’nın da aralarında bulunduğu onlarca şarkının bestecisi/söz yazarı Bora Ayanoğlu’na ait. Şu sıralar bir muhbir vatandaş yüzünden başı devletle belaya giren Alpay’ın seslendirdiği Fabrika Kızı’nı bestelediğinde 22 yaşındadır Ayanoğlu. Bu güzel şarkı ülkemiz pop müziğinin ilk proleter şarkısıdır müzik araştırmacısı Naim Dilmener’e göre. Cem Karaca’nın Tamirci Çırağı’ndan önce yazılıp bestelenmiştir Ayanoğlu’nun bestelerinin çoğu toplumsal sorunlarla ilişkilidir zaten. Bireycilikten uzak, toplumcu bir anlayışı olan Ayanoğlu’nun, “işin ehli”ni arayıp bulma tutumuna örnek, işte şu yukarıdaki cümleleridir. Notaların uçuştuğu bir ev Ülkemiz sanatına çok ama çok katkısı olmuş bir aileden geliyor Bora Ayanoğlu. Babası tiyatro sanatçısı Sami Ayanoğlu güçlü bir aktördü. Benim kuşağım onu Fatih Sultan Mehmet rolüyle anımsar sinemadan. Anneanne Abdülhak Hamit Tarhan’ın şiirinden bestelenmiş Makber şarkısını ilk söyleyen kadın sanatçıdır. Ev kantocu doludur, öyle ki hane halkını eğlendirmek için kantolar söylerler. Baba Ayanoğlu sık sık eve kendisi gibi aktör arkadaşlarıyla gelir, birlikte saatlerce senaryo üzerinde çalışırlar, ardından rol aldıkları film için sete giderlerdi. Konservatuvar gibi bir ev yani. Böyle bir ortamda büyüyen biri olarak Bora Ayanoğlu’nun girdiği konservatuvardan (kendi deyişiyle) “yeteneksizliği yüzünden” atılmasına çok ama çok şaşırdım. Tabii ki yeteneksiz değildi. Müziği her şeyiyle iyi bilen biri olduğunun kanıtı hâlâ dillerden düşmeyen şarkılarıdır. Güller ve Dudaklar’ı kim unutabilir? Askerdeyken Deniz Komutanlığı Show orkestrasındadır. Orkestrayla Almanya’nın Kiel kentinde tüm askeri orkestraların yer aldığı yarışmaya katılırlar. Tam altı dilde şarkılar söylerler. İki buçuk saat kaldık ları sahnede onları coşkuyla izleyenler arasında İtalyan ve İspanyol işçiler de vardır. Yıllar geçse de bunu hiç unutmaz Ayanoğlu. Sinemaya da, tiyatroya da, müziğe de aynı anda başlayan Bora Ayanoğlu’nu sanat ortamının içinde doğup büyüdüğü için avantajlı sananlar yanılabilirler. “Örneğin sinemada başrol oynamam çok uzun sürdü” derken nedenini de belirtiyor: “Babamın oğluydum çünkü. Bu nedenle bir kenarda kaldım”. “İkinci rollerde oynadım” derken buna üzülmediğini, daha sonra babası gibi “Fatih’i oynadım” derken de böbürlenmediğini görmek bu gerçekten mütevazı sanat adamına saygıyı arttırıyor. Dönemin politik ortamının da etkisiyle 1979’da Devlet Tiyatroları’ndan ayrılır ancak özel tiyatrolarda oynamaya devam eder. Her bestesi kalıcı oldu Ama büyük bir müzik adamıdır. Yaptığı, neredeyse her şarkı kalıcı iz bırakır. Fabrika Kızı örneğin. Cibali Tütün Fabrikası işçilerinin dramlarına ilişkin gazete haberlerinden, kendi gözlemlerinden yola çıkarak sözlerini yazıp bestesini yaptığı bu parça müzik tarihimizdeki sarsılmaz yerini koruyor yıllardır. Bir röportajda sormuşlar, “Fabrika Kızı şarkısını kime yazdınız?” diye. Yanıtı şudur: “O aslında bir sevgiliye yazılmadı. Komünizmin fikir babası Karl Marx’ın ürettiği düşünce akımı olan Marksizmin tanımıdır şarkının sözleri”. Kimileri böyle düşünmeyebilir ama Ayanoğlu’nun esin kaynağının Marx olması az şey değildir. Hiç de fildi VEDAT ARIK şi bir kulede yaşamadığını bu yanıtından anlamak zor değil. Toplumsal mücadele tarihinde itirazını kendi alanında dile getirmiş bir sanatçıdır Bora Ayanoğlu. Değerlidir elbette. Çok hem de. Fabrika Kızı o kadar tutulur, o kadar sevilirki, şarkıda kendilerinden söz edilen tütün işçisi kadınlar, Ayanoğlu’nu mektup yağmuruna tutarlar. Bu mektuplar arasında, yüzlerce imzanın bulunduğu bir de tuvalet kâğıdı rulosu vardır, o kadar imza başka nereye sığdırılabilir ki? 12 Mart askeri darbesinin yasakladığı ilk şarkılardan biri de Fabrika Kızı’dır.. Yine Alpay’ın seslendirdiği “Tren” (1970) adlı bestesinde de kırdan kente göçün acılarını anlatır. Kadınları ya da kadın sorunlarını anlattığı birçok parçası var. Bizim, muhteşem Hümeyra’dan dinlediğimiz, 1972’de bestelediği Adım Kadın bunlardan biridir örneğin. Adları şaşırtmasın ama Kara Mehmet’de de (bu daha eski bir bestedir, 1968’den), 1973’te bestelediği Recep’te de kadınlara ait hikâyelere yer vermiştir. O bir telif hakları savaşçısı Uzun süredir parçalarının telif haklarını almaya çalışıyor bu büyük sanatçı. Büyük emek harcadığı, halkın dilinden düşürmediği şarkıları üzerinden haksız kazanç sağlayanla ra karşı büyük bir mücadele veriyor. Fabrika Kızı’nı Pitbull adlı bir grubun kendisininmiş gibi göstermesine tabii ki sessiz kalmayacaktı. Yunus adlı parçası neredeyse tüm filmlerde kullanıldı ama tek bir telif ücreti alamadı. Yurtdışında da hâlâ çalınan besteleri için hak arama çabasını sürdürüyor. Evinde ziyaret ettim Ayanoğlu’nu. Elleriyle yaptığı börek eşliğinde sohbet ettik. Ne “Kimse beni hatırlamıyor” diye yakındı ne de kimilerinin yaptığı gibi “günümüz sanatçılarını” yerden yere vurdu. “Hâlâ bize talep var” dedi bir ara sakince. Kesinlikle katılıyorum bu belirlemesine. Tabii ki bugünkü sanat ortamından hoşnut değil ama toptancı bir reddedişi de yok kimseyi. Mütevazılığı da sanatçılığı kadar büyük. Yaptığı işi tek cümleyle özetliyor: “Farklılık yaratmak istedim.” Ne kadar farkında bilemem ama yarattığından emin olmalı. Reddedilemez bir Bora Ayanoğlu gerçeği var gerçekten de. Kadınları anlattığı birçok parçası var. Hümeyra’dan dinlediğimiz, 1972’de bestelediği Adım Kadın bunlardan biridir. Küçük bir operasyon için ameliyat odasına doktorlarla hemşirelerin hep bir ağızdan söyledikleri “Güller ve Dudaklar” şarkısıyla götürülen biri olarak fark yaratmadığını söyleyebilir mi Bora Ayanoğlu? O dahil kimse söyleyemez. Antalya’da film ve belgesel gösterimi “Bizim İçin Şampiyon” Çankayalılar açık havada film izleyecek Çankaya Belediyesi Açık Hava Sinema Etkinliği’nde, temmuz ve ağustos aylarında 60 gün boyunca 24 farklı noktada 46 gösterim yapılacak. Her yıl sezon filmlerini Çankayalılar ile buluşturan etkinlik bu yıl da Farah Zeynep Abdullah ve Fikret Kuşkan’ın başrollerinde oynadığı “Bizim İçin Şampiyon” ve yine başrollerinde Yılmaz Erdoğan ve Kıvanç Tatlıtuğ’un yer aldığı “Organize İşler Sa zan Sarmalı” filmlerini izleyici ile buluşturacak. Dikmen bölgesinde 7 farklı noktada yapılacak gösterimler, Cebeci, Aşıkpaşa, Küçük Esat, 100. Yıl, Ayrancı, Birlik, Metin Oktay, Çayyolu, Anıttepe, Yaşamkent, Ahlatlıbel, Sancak, Karapınar mahallelerinde ve Hacettepe, Ankara ve Gazi üniversiteleri kampusunda düzenlenecek. l Kültür Servisi Jeung Beum Sohn ‘the Seed’de İstanbul Resitalleri piyano resitalleri ünlü Koreli piyanist Jeung Beum Sohn’un 14 Haziran Cuma akşamı 20.00’de Sakıp Sabancı Müzesi the Seed’de vereceği resitalle sezonu kapatıyor. Dünyanın en prestijli uluslararası piyano yarışmalarından Münih’te düzenlenen ARD Uluslararası Müzik Yarışması 2017 birincisi Sohn konserde Bach “Prelud ve Füg, BWV 875”; Tchaikovsky “Dumka Op.59” ve Beethoven, Scriabin ve Liszt’in piyano sonatlarını çalacak. Sanatçının bu sezon Leipzig Gewandhaus’da verdiği resital hem CD olarak canlı kaydedildi. l Kültür Servisi Korsan yayınlara önlem Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca gelişmiş teknolojik imkânlara sahip 400 elektro optik cihaz, bandrol ihlallerinin tespiti için çalışan il denetim komisyonlarına dağıtıldı. Elektro optik cihazlar, yeni nesil bandrollerin orijinalliğinin tespitini ve esere ilişkin bilgilere ulaşılmasını sağlayan karekod okuyucularla denetimlerin daha hızlı yapılmasını sağlayan lazer şifre okuyuculardan oluşuyor. Öte yandan akıllı telefonlar üzerinden hizmete sunulan uygulamayla vatandaşlara da bandrolleri kontrol imkânı sunuluyor. Vatandaşlar, bandrollerin üzerindeki karekodu okutarak, esere ilişkin bandrol bilgilerini sorgulayabiliyor. l AA Antalya Kültür Sanat’ta Kırgız, Kazak ve Türk ortak yapımı “Finding Mother 2” filminin özel gösterimi yarın saat 16.00’da yapılacak. Ruslan Akun’un Antalya’da çektiği film komedidrama türünde ve arkadaşlık hikâyesine dair. Yönetmenliğini Sabri Kuşkonmaz ile Sema Ali Erol’un yaptığı “Kayadan Kopmadık” belgeselinin gösterimi ise 9 Haziran Pazar günü 16.00’da olacak. Yönetmenler belgeselin içeriğini şöyle ifade ediyorlar: “Tarih içinde bir yerden bir yere taşınmak kültürel taşınmayı da beraberinde getiriyordu. Şimdiki zamanda taşınma ise kültürel aşınma. Dünya giderek aynılaşıyor, tek tipleşiyor. Ma kedonya’daki Türk köyleri de boşalıyor, insansızlaşıyor, ormana dönüyor. Kalanlarsa inatçı. 550 yıldan beri devam eden bir inat...” AKS Oditoryum’da gerçekleşecek iki gösterime de katılım ücretsiz. l Kültür Servisi Boğaziçi Üniversitesi’nde ‘GIZLI HAZINE’... Boğaziçi Üniversitesi Aptullah Kuran Kütüphanesi’nin önemli hazinelerinden olan Nadir Eserler Koleksiyonu, 28 bin 783 eserle Robert Kolejin ilk yıllarından bugüne uzanan Boğaziçi tarihini ve İbrahim Müteferrika’dan Tevfik Fikret’e kültür tarihimizin önemli isimlerine ait eserlerin yanı sıra, bağışçılardan gelen değerli eser ve koleksiyonları da içeriyor. Toplam 28 bin 783 eser barındıran Nadir Eserler Koleksiyonu, 22 bin 420 eserden oluşan Genel Koleksiyon, 860 eserden oluşan Folio Koleksiyonu, 33 eserden oluşan İbrahim Müteferrika Koleksiyonu, 181 bibliyografik kaydı bulunan Yazmalar Koleksiyonu, 138 eser içeren 1700 Yılı Öncesi Basılmış Eserler Koleksiyonu, 374 yıllıktan oluşan Yıllıklar Koleksiyonu, 46 eseri içeren Özel Boy Folio Koleksiyon ve 3 bin 128 eserden oluşan Amerikan Tarihi Dokümanları Koleksiyonu olmak üzere 9 alt kategoriye ayrılıyor. Nadir Eserler Koleksiyonu’ndan öğretim üyeleri ve Boğaziçi Üniversitesi lisansüstü öğrencileri yararlanabiliyor. Lisans öğrencilerinin de bölümlerinden yazılı başvuru alarak koleksiyondan faydalanmaları mümkün. Kütüphane dışına ödünç verilemeyen ve fotokopi çekileme yen eserler Kataloglama Bölümü’ndeki “Nadir Eser Masası”nda incelenebiliyor ve kurallar dahilinde uygun portatif cihaz ile tarama ya da flaşsız fotoğraf çekimi yapılabiliyor. l Kültür Servisi TELEVİZYON Hazırlayan: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK DÜNYADA GEZİLECEK YERLER... CNN TÜRK’te, bugün saat 21.00’de, Deniz Bayramoğlu’nun sunduğu İlber Ortaylı ile Gündem Özel’de Türkiye’den Orta Asya’ya Ortadoğu’dan Avrupa’ya gezilebilecek rotalar masaya yatırılıyor. Ülke coğrafyalarını ve tarihlerini öğrenmek için hangi dünya şehirlerine, neden gitmek ve nasıl gezmek gerekir? Türkiye’nin çok fazla bilinmeyen ve mutlaka görülmesi gereken tarihi, kültürel ve turistik mekânları nerelerdir? Deniz Bayramoğlu soruyor, TarihçiYazar Prof. Dr. İlber Ortaylı ile Hürriyet gazetesi yazarı Ömer Erbil yanıtlıyor. CNN TÜRK 21.00 YAYIN AKIŞI 08.30 İsmail Küçükkaya ile Çalar Saat 11.15 Bir Aile Hikâyesi 13.45 Hababam Sınıfı Üç Buçuk 15.45 Yaparsın Aşkım 19.00 Fatih Portakal ile FOX Ana Haber 20.00 Badem Şekeri 22.15 A.R.O.G 00.45 The Taste Türkiye 12.00 Maviliklerdeki Hayat 12.50 Vahyin İzinde 13.20 Savaşın Efsaneleri 14.15 Pazarlık 15.10 Etme Bulma 15.40 Hayat Yarışı 16.10 Müslüman Gibi Yaşamak 18.30 Çırak 19.05 Çitalar. Yavrular Büyürken 20.00 Hastane Somali 20.55 Domatesin Zaferi 21.45 Son Kabileler 22.40 Tavuk Gezegeni 00.50 Çırak 01.25 Acil Durum Senaryoları 01.50 Hastane Somali 09.00 Haber 10.00 Memlekette Bayram ( T ) 13.00 Haber 15.00 Haber 15.37 Spor Günlüğü 16.46 Piyasa Ekranı 17.00 Haber 18.00 Haber 19.00 Ana Haber 21.00 İlber Ortaylı ile Gündem Özel 23.00 Günün Sonu 01.00 Gece Haberleri 09.45 Kindig Garajı 10.35 Hurda Avcıları 11.25 Uyumsuzlar Garajı 12.15 Alaska. Son Sınır 13.05 Nasıl Yapılmış? 13.55 Bering Boğazı’nda Altın 14.45 Uyumsuzlar Garajı 15.35 Kindig Garajı 16.30 Alaska. Son Sınır 17.25 Hurda Avcıları 18.15 Nasıl Yapılmış? 19.10 Uyumsuzlar Garajı 20.05 Bering Boğazı’nda Altın 21.00 Dizel Kardeşler 23.45 Kindig Garajı 24.30 Dizel Kardeşler 01.15 Sokak Çılgınları 09.00 Haber Merkezi 12.00 Haber Merkezi 12.30 NTV Ekonomi Piyasa Ekranı 15.15 Hafta Biterken 17.35 Gece Gündüz 18.00 Günün İçinden 18.55 Piyasa Ekranı 19.00 Akşam Haberleri 20.00 Ana Haber 21.00 Büyük Kediler 22.05 NTV Belgesel Kuşağı Köpeklerin Gizli Yaşamı 23.00 Gece Bülteni 07.00 Can Ataklı İle Gün Başlıyor 10.00 Haber Turu 12.00 Kültür Turu 14.00 Belgesel Kuşağı ( Devrim Yolcuları 2. Bölüm) 15.00 Haber Turu 19.00 Ana Haber Bülteni 20.00 Belgesel Kuşağı ( 2. Dünya Savaşları ) 21.00 Sinema Kuşağı (Müfreze ) 00.00 Ana Haber Bülteni 09.00 Konser Zamanı Yüksek Sadakat Konseri 10.30 Bizim Resmimiz 11.00 Evliya Çelebi 11.30 Bir Zamanlar 12.00 Karalama Defteri Doğan Hızlan 12.30 Bir Resim Bir Hikâye 13.30 Sinema + 14.00 Eskici 14.30 Tarihin Ruhu 15.00 Koleksiyoner 15.30 Konsere Davet 16.00 Resim Sevinci. Bob Ross 17.30 Opera Dünyası 18.00 Hayat Sanat 18.30 Sinema Dünyası 19.00 Karalama Defteri . Doğan Hızlan 19.30 Muasır 20.00 Eskici 20.30 Aykut Köksal İle Mimarlık Söyleşileri 21.30 Yabancı Sinema . Büyük Adamlar ( The Company Men ) 23.30 Belgesel . Beynin Sırları 9 (Secrets Of Brain 9) 08.00 Kendine İyi Bak 10.00 Turgay Başyayla İle Lezzet Yolculuğu 12.15 Kuaförüm Sensin 15.30 Yeni Gelin 18.45 Show Ana Haber 20.00 Yok Artık 22.00 Vay Arkadaş 08.10 Uyan Türkiye 09.40 Klip Saati 10.10 Canlı Performans 11.00 Adile Teyze 12.40 Klip Saati 13.00 Gün Ortası Haber 13.30 Çizgi Film 14.00 Klip Saati 15.00 Günün Getirdikleri 16.00 Edebiyat Meseleleri 17.00 Yereli Yönetenler 18.20 Kısa Bir Mola 18.30 Ana Haber 19.30 Kral Çıplak 21.30 Prof. Dr. İzzettin Doğan Özel Yayın 23.20 Kısa Bir Mola 23.40 Vizyondakiler 07.30 Günaydın Türkiye 10.00 Televizyon Gazetesi 12.30 Gün Ortası 16.00 Nasıl YaniSağlık 17.30 Halkın Ekonomisi 18.30 Ana Haber 20.00 Ulusal Gönüllüleri 21.00 Haber Merkezi 23.00 Gece Görüşü 08.47 Ahmak Bilimi 09.10 Zihin Oyunları 10.00 X Jenerasyonu 10.50 Olağanüstü Arabalar 12.40 Sıra Dışı Bir Kaya 13.35 Cosmos. Bir Uzay Serüveni 14.25 Cosmos. Bir Uzay Serüveni 15.20 Ahmak Bilimi 15.42 Ahmak Bilimi 16.15 Olağanüstü Arabalar 17.10 Zihin Oyunları 18.00 X Jenerasyonu 19.00 Ahmak Bilimi 20.00 25 Litre 21.00 Mısır’ın Kayıp Hazinelerinin Peşinde 22.00 Nazi Mega Yapıları. Amerika’nın Savaşı 23.00 Deha. Picasso [email protected]