Katalog

ekonomi EDİTÖR: SERHAT ALİGİL TASARIM: SERPİL ÜNAY 117 NİSAN 2019 PAZAR Yandaşın derdi ihaleYeni Şafak’ın sahibi Albayraklar ve Sabah‘ın sahibi Kalyon, İBB’den aldıkları ihalelerle büyüdü 34.8 milyar TL’lik bütçesi ve şirketlerinin 24 mil yar TL’lik cirosuyla İBB, yandaş şirketlerin en büyük gelir kaynaklarından biri konumunda. AKP İstanbul’da seçimi muhalefetin kazandığını kabul et yet göstermeye başladı. Akbil davası gibi İBB’deki yolsuzluk davalarında yöneti meyerek süreci uzatırken, cileri yargılanan Albayrak AKP’ye yakın medya organları işi “seçim darbesi var” demeye kadar vardır emre deveci Grubu’nun aldığı ihaleler, İSKİ ve İGDAŞ’ın sayaç oku ma hizmetlerinden, İBB’nin dı. Bu medya organlarının sahip araç kiralama işlerine, met leri ise 25 yıldır AKP geleneği ta ro ihalesinden atık toplamaya, rafından yönetilen İstanbul Bü İETT’nin motor yenileme fabrika yükşehir Belediyesi’nden (İBB) sı inşaatından Kiptaş Genel Mü aldıkları ihalelerle dikkat çeki dürlük binası ile toplu konut pro yor. İBB’nin 2019 bütçesi 23.8 jelerine kadar uzanıyor. İBB’nin milyar TL. İBB’ye bağlı kuruluş kaybedilmesi, Albayrak Grubu lar İETT ve İSKİ ile birlikte top açısından hayati önem taşıyor. lam bütçe 34 milyar 801 milyon TL’ye ulaşıyor. Ayrıca İBB’nin 28 Kalyon’un Sabah’ı iştirak şirketinin toplam cirosu Sabah gazetesinin sahibi olan olan 24 milyar TL de eklendiğin Kalyon Grubu, sadece Türkiye’de de, rakam 60 milyar TL’ye yakla değil dünyada en fazla kamu iha şıyor. Yatırım için ayrılan bütçe lesi olan ilk 10 şirket arasında 16 milyar 498 milyon TL. Bu ra bulunuyor. 3. Havalimanı’nda kam, hükümete yakın şirketler yüzde 40 hissesi olan grup, için büyük gelir kalemi anlamı İBB’den de büyük ihaleler al na geliyor. dı. İstanbul Su ve Kanalizasyon Albayraklar’ın bekası İdaresi (İSKİ) Genel Müdürü Fatih Turan’nın maliyetini 9 milyar Yeni Şafak gazetesinin sahi TL olarak açıkladığı Melen pro bi olan Albayrak Grubu, faaliyet jesinde İsale Hattı ihalesi Kalyon lerine 1952’de başlasa da, Refah Grubu’na verilmişti. 849 milyon Partisi’nin 1994’te İBB’yi kazan TL’lik MecidiyeköyMahmutbey masıyla katlanarak büyüdü. Re Metro Hattı ihalesi de Kalyon fah Partisi’nden AKP’ye uzanan Grubu’nun Kolin İnşaat ve Güler gelenek 25 yıldır İstanbul’u yö mak Ağır Sanayi İnşaat ile birlik netirken, Albayraklar da inşaat te oluşturduğu konsorsiyuma ve tan lojistiğe, medyadan turizme, rilmişti. 52 milyon TL’lik Taksim bilgi teknolojilerinden atık yöne Altgeçit ve Meydan Projesi ihale timine kadar birçok alanda faali sini alan da aynı grup olmuştu. 400 cep telefonu alınacak Sandıklarda sayım devam ederken, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) de boş durmuyor, yeni ihaleler açıyor. Twitter’dan açıklama yapan CHP milletvekili Gürsel Tekin, örnekler de vererek şunları söyledi: “AKP diyor ki ‘Hukuki hakkımızı takip ediyoruz.’ Şimdi soruyorum, madem hukuki hakkınızı takip ediyorsunuz hangi sıfatla ihale dağıtıyorsunuz? Sadece çarşamba gününe kadar 5 ihale açıldı.” En dikkat çekenlerden birisi de 15 Nisan’da 400 adet cep telefo nu alımı için yapılacak. Oysa 1994’teki seçim son rası görevini Tayyip Erdoğan’a devreden Nurettin Sözen, ihaleleri sonuçlandırmayı yeni başkana bırakma, bankalardan para çekmeme ve personel sınavını iptal talimatı vermişti.” Avrasya’da zam göründü David Malpass Dünya Bankası’nda Malpass dönemi Dünya Bankası’nın yeni başkanlığına, ABD Başkanı Donald Trump tarafından aday gösterilen ABD Hazine Bakanlığı Uluslararası İşlerden Sorumlu Müsteşarı David Malpass seçildi. David Malpass’ın 9 Nisan’da bu görevi devralması bekleniyor. Dünya Bankası’nın 2012’den bu yana başkanı olan Jim Yong Kim, geçen ocak ayında beklenmedik bir şekilde istifa ettiğini açıklamıştı. 1 Şubat’tan bu yana ise geçici olarak Kristaline Georgieva başkanlık görevini yürütüyordu. Sigara fiyatları 2 lira yükseldi Sigarada paket başına beklenen 2 liralık fiyat artışı geldi. Philip Morris SA’nın yeni fiyat listesine göre en düşük bandrollü sigara fiyatı 11 liraya çıkarken, daha önce 13 liraya satılan en yüksek fiyatlı sigaralar ise 15.5 liradan satılacak. Diğer sigara şirketlerinin de aynı artışı yapması halinde devletin sigaradaki fiyat artışından kaynaklı 8 milyar liralık ilave vergi geliri elde etmesi bekleniyor. 5 Ocak’ta sigara vergilerinde yüzde 63 olan nispi ÖTV oranı yüzde 67’ye çıkarılmıştı. Böylelikle, toplam vergi yükü artarak, bir paket sigara fiyatının yüzde 86’sına yükselmişti. Yüzde 1620’lik zam, enflasyonu da etkileyecek. Kart faizlerinde indirim yapıldı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 1 Nisan 2019’dan itibaren geçerli olmak üzere Türk Lirası cinsinden kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranını yüzde 2.15, aylık azami gecikme faiz oranını ise yüzde 2.65 olarak belirledi. Bu faizler en son sırasıyla yüzde 2.25 ve yüzde 2.75’ti. Yabancı para cinsinden ise kredi kartı işlemlerinde aynı faizler sırasıyla yüzde 1.72 ve yüzde 2.22’ye indirildi. Bu faizler de daha önce sırasıyla yüzde 1.80 ve yüzde 2.30’tu. Karar dünkü Resmi Gazete’de yayımlandı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, dolar kurunda yüzde 5 artış olursa geçiş ücretlerinin yeniden belirlenebileceğini açıkladı. MUSTAFA ÇAKIR Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, İyi Parti Milletvekili İsmail Koncuk’un Avrasya Tüneli geçiş ücretleriyle ilgili soru önergesini yanıtladı. Soru önergesinde, 1 Şubat’tan itibaren Avrasya Tüneli tek yön geçiş ücretlerinin otomobiller için 32.10 lira, minibüsler için ise 48.10 lira olarak uygulanacağının duyurulduğuna, ancak daha sonra gelen tepkiler üzerine yeni ücret tablosunun “sehven” denilerek kaldırıldığına dikkat çeken Koncuk, bu ücretlerde yeni bir düzenleme yapılıp yapılmayacağını sordu. Artış açıklamasının, işletmeci şirket tarafından sehven ve kısa süreli yapıldığını hatırlatan Bakan Turhan, bu duyuruya istinaden herhangi bir zam yapılmadığını da vurguladı. ‘Garanti’ler ödendi Turhan şöyle devam etti: “Ancak, mevcut sözleşme hükümlerine göre, işletme yılı içerisinde dolar alış kurunda yüzde 5 oranında artışın söz konusu olması halinde yıl içerisinde geçiş ücretleri tekrar belirlenebilecektir.” Atıktan enerji üretim potansiyeli 5 bin MW SERHAT ALİGİL Şehir atıklarından (biyokütle) elektrik enerjisi üretimi, son yıllarda önemli bir yatırım alanı olmaya başladı. Enerji İşleri Genel Müdürlüğü’nün tahminlerine göre Türkiye’nin atıktan enerji potansiyeli 5 bin MW olarak hesaplanıyor. 2023 yılı hedefi 1130 MW. 2018 sonu için mevcut kurulu güç ise 811 MW. Destek kesilmemeli Enerji Günlüğü tarafından düzenlenen “Türkiye’nin Atıktan Enerji Potansiyeli: Fırsatlar ve Öneriler Çalıştayı”nda konuşan sektör temsilcileri ise bu potansiyelden yararlanabilmek için teşvik mekanizmasının devam etmesini talep ediyor. Konuya farklı bir ba kış açısı da getiren Mimsan Başkanı Enver İlhan, arazi yetersizliğinin çöp bertarafında yakma yöntemini zorunlu kıldığını belirterek şunları anlattı: “Eğer şehir çöpünden enerjiye yönelik devlet destekleri kesilirse belediyeler vahşi depolamaya geri döner. Çünkü bu tesisleri kurabilecek bütçeleri yok. Vahşi depolama ise büyük bir çevre sorunu demek.” Biyokütle elektrik santralı yatırımları, halen yenilenebilir enerji kaynaklarını destekleme mekanizması (YEKDEM) ile destekleniyor. 2020’de sona erecek sistemin uzatılması ve geliştirilmesi bekleniyor. Gebze Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Doğru da, bu desteğin 1015 dolar cent olması gerektiğini belirtti. Turhan ayrıca, CHP milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun önergesine verdiği yanıtta da, tünelden 20 Aralık 2016 ile 7 Şubat 2019 arasında 34 milyon 867 bin 25 araç geçtiğini açıkladı. Yanıta göre tünele 2017 yılı için 22 milyon 945 bin 205 araç geçiş garantisi verildi ama 14 milyon 152 bin 122 araç geçti. Bu ne denle Hazine, görevli şirkete 123.6 milyon TL garanti ödemesi yaptı. 2018’de de 25 milyon 125 bin araç garantisine karşılık 17 milyon 91 bin 747 araç geçti ve bu nedenle 155.6 milyon lira ödeme yapıldı. Turhan ayrıca, sözleşme gereği geçiş ücretlerinin dolardan TL’ye dönemeyeceğini belirtti. l ANKARA Et üretiminin artması için maliyetler düşmeli Ulusal Kırmızı Et Konseyi (UKON) Genel Başkanı Ahmet Hacıince, kırmızı et üretiminin artması için maliyetlerin düşmesi gerektiğini bir kez daha vurguladı. Hacıince, bu konuda şunları söyledi: “Türkiye’nin kırmızı et üretimi geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 0.7 gerileyerek yaklaşık 1 milyon 118 bin 695 ton oldu. Bunun artması için üretim maliyetlerinin düşmesi lazım. Biz etçil hayvanımızın ayağına yem götürüyoruz, hayvanı yeme götürmemiz gerekiyor. Bu sayede hem maliyetler düşer hem kendi meralarımızdan faydalanmış oluruz.” Hacıince, ette maliyetleri düşürmenin yanında doğrudan tüketiciye ulaştırma yöntemlerinin de geliştirilmesi gerektiğine dikkati çekti. Hacıince, “Kesimhanelerden doğrudan tüketiciye ulaşımı sağlanmalı. Mevcut yapıdaki komisyoncuların ve yeni Hal Yasası’nda ‘tüccar’ olarak nitelendirilen kişilerin bu sisteme daha iyi entegrasyonunun sağlanması gerekiyor” dedi. Ahmet Hacıince Ekmek fiyatında artış ‘şimdilik’ olmayacak Enflasyonun seyri ekmek üreticilerini de etkilemeye başladı. Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Balcı, hammadde fiyatlarının yüzde 40 arttığına dikkat çekti. Türkiye’de uygulanan ekmek fiyatlarının korunacağını belirten Balcı, şöyle devam etti: “Yeni bir fiyat artışı şu günlerde söz konusu değil. Ek meğin, kilogram fiyatı 6 lira 25 kuruş. Hammadde fiyatlarda değişiklik olursa, o zaman düşünürüz. Geçen yıla göre ham madde fiyatlarında yüzde 40 oranında bir artış var. Yalnız un fiyatlarında değil, tüm işletme giderlerinde bir değişiklik var. Fırıncı esnafımız bugüne kadar özveri göstermişlerdir.” Çorapçıların yeni hedefi Japonya Çin Şanghay’da düzenlenen çorap ihtisas fuarı Shanghai International Hosiery Purchasing Expo’ya (CHPE) 15 firma ile katılım düzenlediklerini açıklayan İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcısı Özkan Karaca, ihracatta ABD’yi ilk 5’e almak için Çin’i atlama taşı yaptıklarını, yeni hedefin ise Japonya ve Avustralya olduğunu söyledi. Türkiye’nin dünya çorap ihracatında ikinci ülke olduğunu hatırlatan Karaca, şöyle devam etti: “Çorap ihracatının yüzde 10’unu gerçekleştiriyoruz. 2018’de ihracatımız 1.1 milyar dolara ulaştı. İkinci büyük tedarikçi ülke olarak bu payı yeterli görmüyoruz.” l Ekonomi Servisi Güvenli ‘finansal teknoloji’ önemli Singapur Bilişim ve Siber Güvenlik Bakanı S. Iswaran, finansal teknolojilerin gele cekte yaratabileceği sorunlara dikkat çekti. KOOPHub tarafından düzenlenen “İstanbul Fintech Week ’19”a katılan S. Iswaran, “Sı kıntı kısmı siber güvenlik ve müşteri güven liğinin sağlanması konusunda olacak. Kişi sel güvenliği sağlamak, işlemleri yüzde 100 güvenli hale getirmek gerek” dedi. Akbank Direkt İnovasyon Merkezi Müdü rü Murat Bitirici ise “Açık bankacı lık ve ekosistem yönetimi büyü me alanı yaratacak” derken, KO OPHub Üst Yöneticisi Demet Zü beyiroğlu da, 510 yıl içinde finansın içindeki herke sin bu değişime ayak uy durmak zorunda kalaca ğın belirtti. l Ekonomi Servisi S. Iswaran Doğrudan satışlar için cayma uyarısı Ticaret Bakanlığı, perakende satış yerleri kullanılmaksızın yapılan satışlarda cayma hakkının kullanımına ilişkin ispat yükünün tüketicilere ait olduğunu hatırlatarak, “Cayma bildiriminin 14 gün içinde yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısıyla yapılması gerekmektedir” duyurusu yaptı. Açıklamada, ayrıca “Ambalaj gibi koruyucu unsurları açıldığı takdirde tüketiciler açısından cayma hakkının kaybına yol açacak aktivasyon kartı gibi dijital içeriklere ilişkin sözleşmelerde satış temsilcilerinin bunları açması ya da kazımasına izin verilmemesi daha sonradan hak kaybı yaşanmaması adına önem arz etmektedir” denildi. İstanbul deneyim mağazası açıldı Huawei, İstanbul’da “Deneyim Mağazası” açtı. Huawei Türkiye Tüketici Elektroniği Ülke Müdürü Seth Wang, şirket olarak Türk tüketicilerin ürünlerini deneyimlemesini son derece önemsediklerini belirtti. Wang konuşmasına şöyle devam etti: “Tüketiciler, yeni satışa sunduğumuz P30 serisi başta olmak üzere tüm akıllı telefonlarımızı ve diğer ürünlerimizi bu deneyim mağazamızda yakından inceleme ve deneyimleme fırsatı bulacaklar. Son dönemde pazar payımızın yüzde 29.7’ye çıkması, Türkiye’nin Huawei’ye olan yoğun ilgi göstermesi açısından bizim için önemli.” l Ekonomi Servisi ‘Süper besinler’le Türkiye pazarında Bizim Mutfak’ın, Türkiye’de ilk kez süper besin kategorisinde hazır çorba üretti ği açıklandı. Yüzde 100 bakliyat ve tahıl dan oluşan çorbaların doğallığı ile ön plana çıktığını belirten Ajinomoto İcra Üyesi Hül ya Gündoğan Uçarlar, annelerin çocuklarına yedirdikleri besinlerin faydasını görmek is tediğini söyledi. Şeffaf ambalaj kullanımının hazır çorba sektöründe önem li bir aşama olduğunu belirten Uçarlar, müşterilerine pratik lik sunduklarını belirtti. Za manla ürün çeşitliliğinin ar tacağını belirten Uçarlar, son çıkan çeşitleri kinoalı merci mek, siyez buğdayı ve kara buğday olarak sıraladı. l Ekonomi Servisi Hülya Gündoğan C MY B