Katalog

12 NİSAN 2019 CUMA AlzheImer’ı tetikliyor Bilimsel çalışmalara göre, trans yağlar, Alzheimer olma riskini katlıyor. Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nden Dr. Sibel Bölek, trans yağların özellikle orta yaş ve üzeri kişilerde hafıza kaybına yol açtığını, Alzheimer olma riskini ise dört kat artırdığını, gebelik süresini kısalttığını ve obeziteye neden olduğunu belirtti. l AA 09 11 12 6 BİLEN: 12 milyon 184 bin 217 TL (Devretti) 5 BİLEN: 11 bin 769’ar TL SONUÇLARI 14 17 51 4 BİLEN:199.45’şer TL 3 BİLEN:14.90’ar TL EDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY / ELİF TOKBAY TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Filipinler’deki yeni türün adaya nasıl geldiği tartışılıyor Bir garip insan türü Homo floresiensis “hobbit” kafatası ve modern insan kafatası (solda) karşılaştırması. Luzon adasına sadece denizden ulaşılabilmesi insanların buraya nasıl geldiği konusunda da soru işaretleri doğuruyor. Filipinler’in Luzon adasında yeni bir insan türü bulundu. Adadaki bir mağarada bulunan 13 fosil kemik ve diş kalıntısı, “Homo luzonensis” adı verilen yeni türün ilk insanlarla, daha yakın dönemde yaşamış insanlarınkine benzer fiziksel özelliklere sahip olduğuna işaret ediyor. Bilim insanlarına göre, bu buluş ilk insanların Afrika’dan Güney Do ğu Asya’ya uzanan bir yolculuğa çıktığının da göstergesi. Araştırmacılara göre, dişler ve iskelet parçaları, bölgedeki evrim sürecinin sanılandan çok daha karma şık olduğunu ve ilk insanların geldiği dönemde burada üç dört türün daha olduğunu gösteriyor. Bu türlerden biri “Hobbit” adı verilen ve 50 bin yıl öncesine kadar Endonezya’nın Flores adasında yaşayan Homo floresiensis. Bilim dergisi Nature’da yer alan bulgulara göre, Callao mağarasında bulunan iskelet parçaları ve dişler, 50 bin ile 67 bin yıl öncesindeki bir dönemde yaşamış üç yetişkin ve bir çocuğa ait. Bulunan parçalar arasında dişlerin yanı sıra el ve ayak kemikleriyle kırık bir kalça kemiği de var. Uzmanlara göre, “Homo luzonensis” yakın zamanda yaşamış insanlarınkine benzer fiziksel özellikler gösteriyor. Ancak bu tür, Afrika’da 2 4 milyon yıl önce yaşayan ve iki ayağı üzerinde yürüyen maymun benzeri Australopithecus’lar ve Homo türünün ilk üyelerinkine benzer özellikler de taşıyor. l BBC Türkçe Homo luzonensis’e ait dişler. Homo Luzonensis’in el ayak ve ayak parmaklarının kavisli olması tırmanmanın bu tür için önemli bir aktivite olduğuna işaret. Istranca’da baharKÜRTAJ YASAĞI ANAYASAYA AYKIRI Trakya’da Rüzgâr Enerji Santralı’na karşı zafer kazanıldı 3 EBEVEYNLİ BEBEK ÇEVRE 66 yıllık yasak kalktı Güney Kore’de Anayasa Mahkemesi, ülkede 66 yıldır uygulanan kürtaj yasağının anayasaya aykırı olduğu yönünde karar aldı. Yasağın, kadınların özgür iradesini haddinden fazla ihlal ettiğine hükmedildi. Mahkeme ayrıca parlamentodan kürtaj yasağı konusunda 2020 sonuna kadar yasal düzenlemeye gitmesi ni istedi. Kürtaj yasağı, 1953’ten bu yana yürürlükteydi. Güney Kore’de kadınların, tecavüz sonucu gebe kalmaları gibi çok az sayıda istisnai durum dışında kürtaj yaptırması yasak. Mahkemenin önünde toplanan kürtaj karşıtları kararı gözyaşlarıyla karşılarken, kürtaj yanlıları kutlama yaptı. l Dış Haberler İki anne ve bir babası var Yunanistan’da üç ebeveynli bebek dünyaya geldi. Yunan ve İspanyol doktorlar, “tıp tarihine” geçecek bu yöntemin dünya genelinde bebek sahibi olamayan çiftlere umut olacağını söyledi. İki kadının yumurtalarının babadan alınan spermle döllendirilmesiyle doğan 2.9 kilogram ağırlığındaki bebek ve 32 yaşındaki annesinin sağlık durumu iyi. Adı açıklanmayan bebek, mitokondriyal hastalığı olan kadınların çocuk sahibi olabilmesi için geliştirilen bu yöntemle doğan ikinci bebek. Daha önce Ürdünlü bir kadın 2016’da Meksika’da bu yolla çocuk sahibi olmuş, ancak doğum etik açıdan tartışmalara yol açmıştı. Mitokondriyal hastalıklar anneden bebeğe geçiyor. Her 6 bin 500 bebekten biri, ciddi bir mitokondriyal hastalıkla doğuyor. Mitokondriyal hastalıkla doğanlarda enerji eksikliği nedeniyle vücut, fonksiyonlarını yerine getiremiyor. Hücrelerde hareketi ileten kısımların zarar görmesiyle ortaya çıkan hastalık kas güçsüzlüğü, körlük, kalp yetmezliği ve hatta ölüme yol açabiliyor. BBC Türkçe’deki bilgiye göre Atina’daki “Yaşam Enstitüsü” Başkanı Dr. Panayiotis Psathas, “Yardımla üreme tedavisindeki bu uluslararası buluşla, daha önce tüp bebek girişimleri başarısız olan ya da mitokondriyal genetik hastalığı olan kadınların sağlıklı bebek sahibi olmasına yardımcı olabileceğiz” dedi. l Cumhuriyet Mahkeme proje kapsamında kesilecek ağaç sayısının belli olmadığına dikkat çekti. Kazanan 7 tür kurbağa, 26 tür sürüngen, 51 tür memeli, 71 tür kuş, 406 tür bitki ve on binlerce ağaç oldu. Yaşam daha değerli Trakya Platformu Kırklareli Yürütme kurulu üyesi Göksal Çidem 2015’te de aynı yere RES yapılmak istendiğini ancak projenin mahkeme kararıyla iptal edildiğini anımsattı. Çidem özetle şöyle konuştu: “Sonuçta 2 defa geldiler. Ama binlerce ağaç 4 yıldır çiçek açıyor. Âşık Veysel’in dediği gibi ‘Orman yurdun temelidir, nesillerin evvelidir.’ Avrupa’nın en önemli doğa alanından biri ve ana kuş göç yolu üzerinde Istrancalar’da bu ölçüde yoğun ve yaygın RES inşaası, türbinlerin kapladığı alanların yanı sıra, interkonekte sisteme bağlantıları, yan yollar, türbinlerin trafo merkezine bağlan ması için kurulan yeraltı şebeke tesisleri, türbinler arası açılan yollar, geçici inşaat alanları, türbinlerin kanatları ve emniyet ışıklarının etkisi, çıkardığı titreşim ve gürültüyle birlikte Istrancalar’daki doğa ve yaşamı hızla yok eder. RES’lerin firmalar adına kazanılmış hak olarak değerlendirilmesinin bedeli, milyonlarca yıllık doğal yaşamın yaban hayatı ve yöre halkının varlığı ve yüzlerce yıllık kadim kültürün kaybolmasına neden olur. Yaşam her şeyden daha değerli. Yaşamı değerli ve sürdürebilir kılmak yaşam alanlarını ve doğal varlıkları korumakla mümkündür. Yaşam için yaşamı savunmaya devam edeceğiz.” Kleopatra yaşayacak Yapılaşmaya açan plana durdurma ALİCAN ULUDAĞ Antalya 3. İdare Mahkemesi, Antalya’nın Kemer ilçesinde bulunan Tekirova Tabiat Parkı ve Caretta carettaların yaşam alanı Kleopatra Koyu’nu yapılaşmaya açacak planın yürütmesini durdurdu. Mahkeme, kararında alanın yapılaşmaya açılmasının bitki örtüsüne, orman yapısına ve biyolojik çeşitliliğe zarar vereceği, bunun hukuka ve kamu yararına aykırı olduğu vurgulandı. Planın iptal edilip edilmeyeceğine ise daha sonra karar verilecek. Bilirkişi raporu Kararda, mahkemenin aldığı bilirkişi raporu da yer aldı. Tabiat parkının yüzde 91.7’sinin ormanlarla kaplı olduğu vurgulanan bilirkişi raporunda, tabiat parkı ve koy daki doğal yaşam konusunda şu uyarıda bulunuldu: “Florada tamamen orman ekosistemi hakimdir. Bu bölgenin bakir olması, devamında milli park alanının bulunması, insan baskısından uzak olması yaban hayvanlarının, kuşların, sürüngenlerin, böceklerin yaşamı için uygun bir ortam oluşturmaktadır. Gelişim planlarına göre Tekirova Tabiat Parkı’nda 42 böcek, 5 ikiyaşayışlı, 11 sürüngen, 10 memeli ve 34 kuş türü tespit edildi. Tespit edilen fauna türleri içinde sürüngenlerden beldibi semenderinin endemik bir tür olduğu, yine sürüngenlerden Caretta carettanın (deniz kaplumbağası) ve tosbağanın türünün tehlikede ve zarar görebilir kategorisinde olduğu belirlendi. Planla getirilen yapılaşma orman yapısına ve biyolojik çeşitliliğe zarar verir.” l ANKARA Doğa harikası Istranca Ormanları’na yapılması planlanan Rüzgâr Enerji Santralı (RES) projesine yargı “dur” dedi. Mahkeme, proje kapsamında kesilecek ağaç sayısının belli olmadığına dikkat çekti. Projede 24 bin metrekare orman içinde yaklaşık 10 km iletim hattı planlanıyordu. Üstelik alan kuş göç yolları üzerinde yer alıyor. Bölge sakini Göksal Çidam, “Bu süreçte Istrancalar’da binlerce ağaç 4 yıldır çiçek açıyor. Kazanan 7 tür kurbağa, 26 tür sürüngen, 51 tür memeli, 71 tür kuş, 406 tür bitki ve on binlerce ağaç oldu” dedi. Bölge sakinleri doğa harikası Istranca Ormanları’nı korumak için yıllardır mücadele ediyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Kırklareli Dereköy, Karadere ve Şükrüpaşa köylerine yapılmak istenen RES projesine verdiği ‘ÇED olumlu’ kararının iptali istemiyle bölge sakinlerinin açtığı dava sonuçlandı. Bölge sakinleri, davada projenin tamamı ormanlık alana yapılmak istendiğine dikkat çekerek alanın kuş göç yolları üzerinde olduğunu da anımsattı. Bir kısmına kayın ağacı tohumları dikildiğine dikkat çeken bölge sakinleri bu kısmın sit alanı olduğunu vurguladı. Bölge sakinleri bitki örtüsünün, yaban hayatın, yöredeki doğa, inanç ve tarih turizminin zarar göreceğini ifade ederek raporun iptalini istedi. Yarasalar da izlenmeli Davayı görüşen Edirne İdare Mahkemesi bilirkişi raporuna atıfta bulunarak RES projesi için kesilecek ağaç miktarının net bir şekilde ortaya koyulmadığına dikkat çekti. Kesilen ağaçların yerine çevrenin ve ekosistemin bozulmasının nasıl telafi edileceği konusunun ÇED raporunda yer verilmediğine değinen mahkeme, RES yapılmak istenen alanın kuşların rotası üzerinde yer aldığını ifade etti. Mahkeme bölgedeki kuş türlerinin konakladıkları ve yoğunlaştıkları alanların tespit edilmesi gerektiğini vurgulayarak nisan Ağustos ayları arasında aktif olan yarasaların da sahayı kullanma durumlarını ortaya çıkaran bir raporun hazırlanması gerektiğini belirtti. Mahkeme tüm nedenleri sıralayarak 12 Mart’ta raporun oybirliğiyle iptal etti. C MY B