Katalog

bilim ve teknoloji Herkese Bilim Teknoloji Dergisi’nin katkılarıyla hazırlanmıştır. TASARIM: İLKNUR FİLİZ 916 MART 2019 CUMARTESİ Yapay zekâ ile tıptaAkıllı uygulama yüz fotoğraflarını analiz ederek nadir genetik bozukluğu olan hastaları saptıyor Yapay zekanın tıpta kullanım alanı gün geçtikçe genişliyor. Öyle ki doktorların ve araştırmacıların, yüz resimlerini analiz ederek bir dizi nadir genetik bozukluğu tespit etmelerine bile olanak tanı bir adım daha Tümçiçekli yor. Sözgelimi Down, Noonan, Cornelia de Lange ve Angelman sendromları, artık hastaların fotoğraflarından tespit edilebiliyor. Araştırmacılar, yapay zekayı sendromların spesifik özellikleriyle eğiterek erken ve ucuz tanıların önünü açıyor. Araştırmacılar, Nature Medicine’de yayımladıkları bir makalede Face2Gene isimli bir akıllı telefon uygulamasının arkasındaki teknolojiyi anlattı. Bu uygulamayı özel kılan, konjenital (doğuştan) ve nörogelişimsel bozukluğu olan hastaların yüz fotoğraflarını taraması ve ayırt edici yüz özelliklerini sınıflandırarak genetik bozukluklarını tespit etmesi. Bunu da derin öğrenme algoritması ve bir çeşit beyin benzeri sinir ağı sayesinde başarıyor. Cornelia sendromu Boston, Massachusetts’teki bir dijital sağlık şirketi olan FDNA’daki araştırmacılar, yapay zekâya ilk olarak (düşük kulaklara ve kalkık bir burun özelliklerine neden olan) Cornelia de Lange ve Angelman sendromlarının neden olduğu yüz özellikleri farklarını öğretti. Ardından Noonan sendromu (vücudun büyümesini ve gelişimini engelleyen genetik bir durum) olarak bilinen bir başka genetik bozukluğu da öğrettiler. Bu sadece başlangıçtı. FDNA baş teknoloji sorumlusu Yaron Gurovich liderliğindeki araş tırmacılar, algoritmayı bugüne kadar 216 ayrı sendromu kapsayan 17 binden fazla teşhis edilmiş vaka fotoğrafıyla besledi. Uygulama bugün, insanların yüzlerine ait yeni görüntüler sunulduğunda vakaların yaklaşık yüzde 65’inde doğru tespit yapıyor. Gurovitch’in söylediğine göre, programın doğru tespit yapma oranı, veritabanındaki fotoğraf sayısıyla doğru orantılı olarak artıyor. An itibarıyla veritabanında toplamda 150 binden fazla fotoğraf var. FDNA, DNA analizi sırasında bilinmeyen öneme sahip genetik var yantların filtrelenmesi, önceliklendirilmesi ve yorumlanmasıyla diğer firmalara yardımcı olabilmek adına bu teknolojiyi geliştirmek istiyor. Ancak, modellerini eğitmek için daha çok veriye ihtiyaç var. Bu nedenle, Face2Gene uygulaması, nadir görülen genetik hastalıkların teşhisinde, bir tür ikinci görüş mercii olarak kullanılabilmesi amacıyla sağlık uzmanlarına ücretsiz olarak sunuluyor. Çalışmayı yürüten genetikçi Karen Gripp doktorun, hastanın semptomlarıyla ilgili tereddütte kaldığı durumlarda bu sistemin bir başlangıç n?? oktası olabileceğini söylüyor ve ekliyor, “Tıpkı bir Google araması gibi.” İnsanı geçiyor mu? Doktorlar, bu uygulamayı şimdilik kesin tanı yapmak için kullanamasa da uygulamanın kolaylık getirdiği ortada. Hatta bazı durumlarda insandan bile daha başarılı. Öyle ki, geçen ağustos ayında 49 genetikçinin katılımıyla gerçekleşen bir atölye çalışmasında katılımcılara sendromlu 10 çocuğun “oldukça tanınabilir” yüz fotoğrafları dağıtıldı ve katılımcılardan doğru teşhis koymaları istendi. Sadece iki vakada katılımcıların yüzde 50’den fazlası doğru tespitte bulundu. Face2Gene uygulaması ise yedi vaka için kesin olarak doğru tespit yaptı. Ancak söz konusu derin öğrenme algoritmasının eksik yönleri de var. Etnik farklılıklar devreye girince makinenin doğru tanıyı koyma oranı azalabiliyor. Örneğin, Face2Gene’nin down sendromunu tanıma oranı Belçikalı çocuklarda yüzde 80’lik bir başarıya ulaşırken Kongolu çocuklarda sadece yüzde 37’lik bir başarı oranı yakalayabildi. Araştırmacılar daha fazla veri sayesinde bu eksiklerin de giderilebileceğini söylüyor. Derleyen: Batuhan Sarıcan bitkilerin en eski atası Çiçeğin gelişimi evrim için gerçek bir aşama. Çünkü çiçek sayesinde dünya üzerindeki bitki dünyası kökünden değişti ve çiçekli bitkiler baskın hale geldi. Günümüzde, göze çarpmayan bitkilerden görkemli meşeye kadar karada yaşayan bitkilerin yüzde 90’ı kapalı tohumlulara dahil. Bununla birlikte doğanın çiçeği ne zaman “keşfettiği” çok kabaca biliniyordu: Fosil polenler ve genetik karşılaştırmalarla elde edilen sonuçlara göre çiçekler 140250 milyon yıl önce gelişmişti. Fakat en eski çiçeğin nasıl göründüğü bilinmiyordu. ParisSud Üniversitesi’nden Herve Sauquet ile çalışan uluslararası bir ekip, sonunda en eski çiçeğin nasıl göründüğünü açıkladı. Araştırmacılar tüm çiçeklerin en eski atasını, halihazırdaki ve fosil kapalı tohumlulardaki 27 çiçek özelliklerinin dağılımını bir araya getirerek tasarladılar. Bu amaçla 792 çiçekli bitki türünün 13 bin 444 özellik verisi değerlendirildi. Tüm bu özelliklerin dağılımı ve bitkilerin akrabalık ilişkilerine göre yapılan değerlendirmede bir özelliğin son ortak atada var olduğu tespit edildi. Ve bu şekilde en eski çiçeğin bir tür robot resmi çizildi. En eski çiçeği gösteren bir 3D modeli aslında. Sauquet, “çiçeklerin en eski atası gü nümüzdeki çiçeklere benziyor olsa da, gü FİNLANDİYA’DA SÜRDÜRÜLEBİLİR TEKSTİL ÖRNEĞİ: nümüzde aynı özellikler kombinasyonuna sahip tek bir çiçekli bitki bile yok” diyor. Ekolojik moda mümkün Hatta en eskilerden biri olarak kabul edilen nilüfer türü çiçekler ve sadece Yeni Kaledonya’da yetişen Amborella çalısı (Amborella trichopoda) bile en eski atadan farklı. Araştırmacılar ilkel çiçe ğin hem eril hem de dişi üreme organları na sahip olduğunu belirtiyor. Gerçi kapalı Batuhan Sarıcan Satın aldığınız bir tişört veya bir pantolon için, pamuğun üretilmesinden üstünüze giymenize kadar geçen süreçte yaklaşık 20 bin litre su harcandığını biliyor muydunuz? Üretimden taşınma MİLENYUM KUŞAĞININ tüketim alışkanlıkları tohumlularda üremenin en eski yönteminin çift cinsiyetlilik olabileceği tartışılıyordu ama botanikçiler hemfikir değildi. “Robot resimden” anlaşıldığı üzere ilkel çiçeğin radyal simetrik yaprakları, birleşik gibi görünen on yapraktan oluşuyordu. Ya sına kadar sarf edilen işgücü ve enerjiyi saymı ni yeşil çanak yaprak ve taç yaprak olarak yoruz bile. Daha teknik bir ifadeyle tekstil, yılda 1.2 milyar ton karbon salımı eşdeğeri (CO2) üre farklılaşmamıştı. İlkel çiçek ayrıca kapalı tohumluların günümüzdeki çeşitliliğe na tiyor. Bu haliyle uluslararası uçuşlardan ve de sıl kavuştuğunu da açıklıyor. Araştırmacı niz taşımacılığından daha fazla salım yapan en lar ilkel çiçekteki halkacığın ve yaprakla “kirletici” endüstrilerden biri olarak anılıyor. Öy rın kesin bir sayıya sahip olmadığını tah le ki küresel sera gazı emisyonların yaklaşık yüzde 5’inin moda endüstrisinden geldiği belirtiliyor. Üretilen tüm giysilerin neredeyse yüzde 60’ının bir yıl içinde atılması bir başka acı gerçek. Çünkü neoliberalizmle birlikte artan tüketim alışkanlığı, sürekli değişen (ihtiyaç yaratılan) modayla birlikte gardıropların sürekli yenilenmesi Ekomoda; Finlandiya Cumhurbaşkanı’nın karısı ve şair Jenni Haukio da topluma örnek bir davranışla gündeme geldi. First Lady, ülkenin Kurtuluş Günü için düzenlenen resepsiyonda, Fin huş ağacı liflerinden yapılmış, min ediyorlar. Yani çiçekli bitkiler bu yüzden erken evrim evrelerinde yapraklarını ve halkacıklarını azaltmış veya birbirine kaynaştırmış olabilirler. Hatta halkacık sayısının azalması, çiçek yapısının değişmesi için bir önşarttı belki de. Bu koşul sayesinde çiçek biçimleri ve tozlaşma ne neden oluyor. Bu açıdan modayı, tüketim alış sürdürülebilir bir gece elbisesi stratejilerinin çeşitlilik kazandığını söyle kanlığını perçinleyen ve karbon ayak izini artıran giydi. Kıyafet, Aalto ve Helsinki yen araştırmacılar, yeni fosil buluntuların bir akım olarak ifade edebiliriz. üniversiteleri tarafından ortak ilkel çiçeğin gelişim evrelerini ardıllarıy Milenyum kuşağı daha dikkatli Hal böyle olunca da çevre bilinci olan bireyler, özellikle de milenyum kuşağı, iklim değişikliğine neden olan küresel ısınmayı kendince kısıtlamak için karbon ayak izlerini en aza Deloitte’in milenyum kuşağının lüks tüketim alışkanlıkları üzerine yaptığı bir ankette, tüketicilere, alışverişlerinin sürdürülebilir ve etik bir markadan yapıldığına emin olup olmadıkları soruldu. Genel ortalamaya göre tüketicilerin yüzde 30.7’si buna “daima” dikkat ettiklerini söylerken, kadınların erkeklerden daha bilinçli olması dikkat çekti. çalışmayla, Ioncell teknolojisi kullanılarak tasarlandı. Bu işlem sırasında yerel su kaynaklarını kirletebilecek sert kimyasal maddeler yerine güvenli, toksik olmayan bir iyonik sıvı kullanıyor. la ilişkilendirmeye yardımcı olmasını umuyorlar. The ancestral flower of angiosperms and its early diversification, Nature Communications. düşürmenin yolunu, tüketmemekte (azla yetin mekle) ve yeniden kullanmakta arıyor. Bunun tekstilde de karşılığı var: Ekomoda; Finlandiya Cumhurbaşkanı’nın karısı ve şair Jenni Haukio da bu açıdan topluma örnek olacak bir davranışla gündeme geldi. First Lady, ülkenin Kurtuluş Günü için düzenlenen bir resepsiyonda, Fin huş ağacı liflerinden yapılmış, sürdürülebilir bir gece elbisesi giydi. Kıyafetlerin yapıldığı lifler biyolojik olarak parçalanabiliyor ve parçalandıklarında veya yıkandıklarında çevreye zararlı mikro plastikler salmıyor. Aynı zamanda lifler, karbonu kullanım ömrü boyunca depolandığı için ahşaptan geri dönüştürülebilir giysiler yapmak, tekstil kaynaklı karbon T.C. TEKMAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN SAYI:2018/96 ESAS Davacı KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ tarafından mahkememize açılan Kamulaştırma (Bedel Tespiti Ve Tescil) davası nedeniyle; Mahkememizin 2018/96 esas sayılı dosyasında; a) Davaya konu taşınmazlar,Dava konusu, Erzurum İli Tekman İlçesi Mescitli Mahallesi 102 ada 25 parsel sayılı taşınmazın ifrazı sonucu oluşan 102 ada 66 parsel parsel kayıtlı taşınmazın 2942 sayılı Kanunun 10. Maddesi uyarınca Kamulaştırma bedelinin TESPİTİ ve bu bedelin peşin ödenmesi karşılığında Karayolları Genel Müdürlüğü adına yol olarak TERKİNİNE karar verilmesi dava ve talep edilmekle; b) Taşınmazlar malikleri, ŞERİF POLAT c) Kamulaştırmayı yapan Erzurum Karayolları Genel Müdürlüğü, d) 30 günlük süre içerisinde ilan tarihinden itibaren kamulaştırma işlemine idari yargıda iptal veya adli yargıda maddi hatalara karşı düzeltim davası açabileceğiniz, e) Açacağınız davalarda husumeti Erzurum Karayolları Genel Müdürlüğü’ne yöneltilebileceğiniz, f)30 günlük süre içerisinde, kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açabileceğiniz, dava açtığınızı ve yürütmenin durdurulması kararı aldığınızı belgelendirmediğiniz taktirde, kamulaştırma işleminin kesinleşeceği ve mahkemece tespit edilen kurum üzerinden taşınmazmalın kamulaştırma yapan idare adına tescil edileceği, g) Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin hak sahipleri yukarıda yazılı kişiler adına bankaya yatırılacağı hususu İLANEN İHTAR olunur. emisyonlarının azaltılabileceği anlamına geliyor. Finlandiya’da ağaçların sürdürülebilir bir şekilde Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 963758) yetiştirildiği ve bu ağaçların sulama gerektirme diği için de tekstilde önemli bir hammadde alter T.C. TEKMAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN T.C. TEKMAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN natifi olabileceği belirtiliyor. SAYI:2018/93 ESAS SAYI:2018/97 ESAS Geri dönüşebilir ürün Kısacası, elbise üretiminin ekolojik zararını azaltmak için ahşap, gazete, karton ve eski pamuk gibi çeşitli malzemeler kullanılan bir seçenekten bahsediyoruz. Malzemelerin geri dönüştürülebilir olması da büyük önem taşıyor. Bu teknolojinin 2020’de pilot üretime geçmesi bekleniyor. Buna karşın pamuk, şu anda üretilen tüm tekstil ürünlerinin yaklaşık yarısını oluşturuyor. Gelişmekte olan ülkelerdeki tüm emeğin neredeyse yüzde 7’sine de istihdam sağlıyor. Böylelikle dünyadaki en kârlı gıda dışı ürün olmakla birlikte üretim için kullanılan yöntemler sürdürülebilir değil. Kıyafet maliyetlerinin diğer tüketim mallarına göre daha yavaş artması ve satın alınabilirliğinin daha olası olması sebebiyle çevresel kaynak kullanımı hızla artırıyor. Öyle ki bu kaynak tüketiminin 2000 yılına kıyasla 2050’ye kadar üç katına çıkması bekleniyor. Davacı KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ tarafından mahkememize açılan Kamulaştırma (Bedel Tespiti Ve Tescil) davası nedeniyle; Mahkememizin 2018/93 esas sayılı dosyasında; a) Davaya konu taşınmazlar, Dava konusu, Erzurum İli Tekman İlçesi Mescitli Mahallesi 102 ada 23 parsel sayılı taşınmazın ifrazı sonucu oluşan 102 ada 62 parsel kayıtlı taşınmazın 2942 sayılı Kanunun 10. Maddesi uyarınca Kamulaştırma bedelinin TESPİTİ ve bu bedelin peşin ödenmesi karşılığında Karayolları Genel Müdürlüğü adına yol olarak TERKİNİNE karar verilmesi dava ve talep edilmekle; b) Taşınmazlar malikleri, CAMİ İDİKUT c) Kamulaştırmayı yapan Erzurum Karayolları Genel Müdürlüğü, d) 30 günlük süre içerisinde ilan tarihinden itibaren kamulaştırma işlemine idari yargıda iptal veya adli yargıda maddi hatalara karşı düzeltim davası açabileceğiniz, e) Açacağınız davalarda husumeti Erzurum Karayolları Genel Müdürlüğü’ne yöneltilebileceğiniz, f) 30 günlük süre içerisinde, kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açabileceğiniz, dava açtığınızı ve yürütmenin durdurulması kararı aldığınızı belgelendirmediğiniz taktirde, kamulaştırma işleminin kesinleşeceği ve mahkemece tespit edilen kurum üzerinden taşınmazmalın kamulaştırma yapan idare adına tescil edileceği, Davacı KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ tarafından mahkememize açılan Kamulaştırma (Bedel Tespiti Ve Tescil) davası nedeniyle; Mahkememizin 2018/97 esas sayılı dosyasında; a) Davaya konu taşınmazlar, Dava konusu, Erzurum İli Tekman İlçesi Mescitli Mahallesi 114 ada 3 parsel sayılı taşınmazın ifrazı sonucu oluşan 114 ada 25 parsel kayıtlı taşınmazın 2942 sayılı Kanunun 10. Maddesi uyarınca Kamulaştırma bedelinin TESPİTİ ve bu bedelin peşin ödenmesi karşılığında Karayolları Genel Müdürlüğü adına yol olarak TERKİNİNE karar verilmesi dava ve talep edilmekle; b) Taşınmazlar malikleri, 1 DERVİŞ YILMAZ 2 EFENDİ YAŞAR c) Kamulaştırmayı yapan Erzurum Karayolları Genel Müdürlüğü, d) 30 günlük süre içerisinde ilan tarihinden itibaren kamulaştırma işlemine idari yargıda iptal veya adli yargıda maddi hatalara karşı düzeltim davası açabileceğiniz, e) Açacağınız davalarda husumeti Erzurum Karayolları Genel Müdürlüğü’ne yöneltilebileceğiniz, f) 30 günlük süre içerisinde, kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açabileceğiniz, dava açtığınızı ve yürütmenin durdurulması kararı aldığınızı belgelendirmediğiniz taktirde, kamulaştırma işleminin kesinleşeceği ve mahkemece tespit edilen kurum üzerinden taşınmazmalın kamulaştırma yapan idare adına tescil edileceği, Kaynakça: https://www.weforum.org/agenda/2018/12/ finlandhasanewecofashionlinethatproducesclothesfrom g) Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin hak sahipleri yukarıda yazılı kişiler adına bankaya yatırılacağı hususu İLANEN İHTAR olunur. g) Mahkemece tespit edilen kamulaştırma bedelinin hak sahipleri yukarıda yazılı kişiler adına bankaya yatırılacağı hususu İLANEN İHTAR olunur. trees https://www.nature.com/articles/s4155801700589 https://www.huffingtonpost. Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 963748) Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 963759) C MY B