Katalog

EKONOMİ DOLAR [email protected] TASARIM: SERPİL ÜNAY avro sterlin FAİZ BORSA 1116 MART 2019 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.4710 0.2 kuruş 6.2060 1.5 kuruş 7.2710 1.8 kuruş 18.94 0.09 puan 103.304 872 puan 1539.61 13.59 lira 229.83 1.57 lira İşsizlikte tarihi rekorİşsizlik oranı yüzde 13.5 ile son 9 yılın en yüksek seviyesinde. İstihdam edilenler 633 kişi azaldı 4 Aralık döneminde işsiz sayısı önceki yıla göre 1 milyon kişi artarak 4.3 milyon oldu ve verinin yayımlanmaya başladığı 2005’ten bu yana en yüksek seviyeye geldi. 4 YEP’in 2018 için yüzde 11.3 olan işsizlik hedefi çöktü. Geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 153 bine çıktı. Tarım dışı işsizlik yüzde 15.6 oldu. Genç işsizliği 5.3 puan arttı. İşsizlik oranı 2018 Aralık döneminde 2017’nin aynı dönemine göre 3.1 puan artışla Şubat 2010’dan bu yana en yüksek seviye olan yüzde 13.5’e çıktı. Bir yıllık dönemde istihdam edilenlerin sayısı 633 kişi azaldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı Aralık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 11 bin kişi artarak 4 milyon 302 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 3.1 puanlık artış ile yüzde 13.5 seviyesinde gerçekleşti. Ekonominin geçen yılın son çeyreğinde yüzde 3 daralarak son 9 yılın en kötü performansını göstermesi, 2018’in tamamında ise yüzde 2.6 büyüme kaydetmesi, işsizlik oranlarında da kendini net bir şekilde gösteriyor. 2018 Aralık döneminde Türkiye’deki işsiz sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyon kişi artarak 4.3 milyon oldu ve verinin yayımlanmaya başladığı 2005’ten bu yana en yüksek seviyeye geldi. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı da aralık döneminde bir önceki döneme göre 0.6 puan artışla yüzde 12.7 oldu ve Eylül 2009’dan bu yana en yüksek seviyeye geldi. Yükseliş sürecek Oyak Yatırım’ın notunda “Ekonominin yılın ilk çeyreğinde daralmaya devam edecek olması nedeniyle işsizlik oranının önümüzdeki aylarda artmaya devam etmesini bekliyoruz” denildi. l Ekonomi Servisi AKP ile çöküş ARTTI Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi (DI·SKAR) tarafından hesaplanan geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 153 bine yükselirken, geniş tanımlı işsizlik oranı ise yüzde 20.9 olarak hesaplandı. Aralık 2017’ye göre geniş ta nımlı işsiz sayısı 963 bin arttı. Aralık 2018’de yüzde 13.5 olan işsizlik oranı son 30 yılın en yüksek düzeyine doğru yaklaşıyor. 19882018 arası en yüksek işsizlik 2009 yılında yüzde 14 olarak gerçekleşmişti. Böylece AKP döneminde işsizlik oranları, ken dinden önceki döneme göre ciddi bir yükseliş gösterdi. AKP’nin iktidara geldiği 2002 sonunda yüzde 10.3 olan işsizlik oranı, 2008 krizi sonrasında yüzde 14’e yükseldi. Böylece AKP, büyük bölümünde koalisyon hükümetleri olan 19882002 dönemine göre işsizliği yaklaşık 3 puan yükseltmiş oldu. YEP hedefi tutmadı Ekonomik krizin istihdamda yarattığı tahribat giderek çok daha net biçimde görülüyor. Aralık 2017’de 28 milyon 288 bin olan toplam istihdam 633 kişi bin azalarak Aralık 2018’de 27 milyon 655 bine geriledi. Böylece 20 Eylül 2018’de açıklanan Yeni Ekonomi Programı’n (YEP) 2018 için öngördüğü yüzde 11.3 işsizlik ve 28.7 milyon istihdam hedefi tutmadı. Aralıkta tarım dışı işsizlik oranı 2017’nin aynı dönemine göre 3.3 puan artarak yüzde 12.3’ten yüzde 15.6’ya yükseldi. 2017’nin aynı dönemine göre en fazla artış genç işsizliği ile genç kadın işsizliğinde gerçekleşti. Genç işsizliği Aralık 2017’ye göre 5.3 puan artarak yüzde 19.2’den Aralık 2018’de yüzde 24.5’e yükseldi. Kadın işsizliği Aralık 2017’ye göre 2.3 puan artarak 13.1’den 15.4 seviyesine yükseldi. Tarım dışı kadın işsizliği ise yüzde 18.9’a tırmandı. Ne eğitimde olan ne istihdam edilen gençlerin oranı yüzde 24.9 oldu. Aralık döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 375 bin kişi, tarımdışı sektörlerde ise 258 bin kişi azaldı. Buna göre istihdam edilenlerin sayısı aralık döneminde sanayide 40 bin kişi, inşaatta 442 bin kişi azalırken, hizmetler sektöründe 224 bin kişi arttı. Turkcell’de sürpriz yönetim değişimi Turkcell İletişim’in genel müdürü değiş tamdır” dedi. Terzioğlu’na teşekkür eden Yöne ti. 1 Nisan 2015’ten tim Kurulu Başkanı Ah bu yana bu görevi yü met Akça da, “Son 5 yıl rüten Kaan Terzioğ dır, teknoloji yatırımları lu, 15 Mart itibarıy mızla ve dijitalleşme ala la ayrılırken, yerine Sa Murat Erkan nında sektörde öncü uygu tıştan Sorumlu Genel Mü lamalarımızla güçlü bir bü dür Yardımcısı Murat yüme bazı oluşturduk ve Erkan vekâleten atan iş modelimizi güçlü bilan dı. Ayrıca Erkan’dan ço ve risk yönetimi uygu boşalan göreve de, yi lamalarımızla sağlam te ne vekâleten Kadri Öz meller üzerine kurduk” di dal getirdi. Kaan Terzioğlu ye konuştu. Öte yandan Terzioğlu, “Görev yap Spor Toto İddaa ihalesi tığım 4 yıla yakın dönem boyun ni (TurkcellIntralot) ortaklığı ca, Türkiye’nin lider mobil opera nın alamamasının Terzioğlu’na törünü dünyanın ilk dijital opera fatura edildiği iddia edildi. Yu törüne dönüştürdük. Bu güçlü ta nan Intralot’un CEO’su Antonis kımın daha yeni rekorlara ve ba Kerastaris’de 1 Mart’ta görevi şarılara imza atacağına inancım bırakmıştı. l Ekonomi Servisi S&P’den uyarı Kredi derecelendirme kuruluşu S&P’ye göre, Türkiye’de ekonomik küçülme sürecek. Kuruluşa göre geçici vergi indirimleri de seçimden sonra sonlandırılacak. S&P, “Ödemeler dengesi akışında ani bir terse dönüşü, bir ekonomik daralmanın takip ettiği kuralından Türkiye de muaf kalamadı. Benzer trendi 2001 ve 2009’da görmüştük” ifadelerini kullandı. Açıklamada, “Yılın ilk yarısında daha zayıf dinamikler ve yıl sonuna doğru baz etkisinden kaynaklı kısmi toparlanma bekliyoruz. Yurtiçi talep, yatırımlarda devam eden daralma ve sıkılaşan uluslararası finansal şartlar, zayıf liradan kaynaklı yüksek döviz cinsinden borç yükü ve yüksek lira faizleriyle en önemli zayıflık olacak” denildi. l Ekonomi Servisi Çeyize zam MUSTAFA ÇAKIR Evlenecek olanların birikim yapmaları için getirilen “çeyiz hesabı”nda katılımcıların yapacakları ödemeler zamlandı. Bundan böyle her yılın başında katılımcıların yapacakları asgari ödeme tutarı “yeniden değerleme oranına” göre artırılacak. Bu yıl için artış yüzde 23.73 oldu. 100 liralık aylık ödeme alt sınırı 123.73 liraya çıktı. Devlet katkısı yüzde 20’den yüzde 25’e çıkarıldı. Ödenecek en yüksek tutar da 5 bin liradan 9 bin liraya yükseltildi. Çeyiz Hesabı ve Devlet Katkısına Dair Yönetmelik’te değişiklik yapıldı. Değişikliğe göre çeyiz hesabı, mevduat hesabı ve katılma hesabının yanı sıra “özel cari hesap” olarak da açılabilecek. l ANKARA Şubatta bütçe gelirleri yüzde 9.7, giderleri ise yüzde 33 arttı Bütçe iki ayda çöktü MUSTAFA ÇAKIR Hükümetin seçim öncesinde bol keseden yaptığı harcamalar bütçeyi bozdu. Ocakta 5.1 milyar lira fazla veren bütçe, şubat ayında 16.8 milyar liralık açık verdi. Geçen yılın şubat ayındaki açık rakamı ise 1.9 milyar liraydı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıklamasına göre şubatta bütçe geliri yüzde 9.7 artarak 67 milyar lira, bütçe giderleri yüzde 33.2 artarak 83.7 milyar liraya çıktı. Ocakşubatta ise gelir yüzde 37.5 artarak 163.9 milyar lira, gider yüzde 47 artarak 175.6 milyar liraya çıktı. Geçen yılın ilk iki ayında 2011 milyon lira olan açık ise bu yıl 11.7 milyar liraya yüksel ma ve kişilere yapılan öde di. İlk 2 aylık faiz gideri meler oldu. de 21.9 milyar liraya 4 Şubatta, SGK’de ulaştı. Diğer detaylar şöyle: 4 Ocak 2019’da 96.9 milyon lira olan güvenlik ve savunmaya yöne Hükümet yerel seçim öncesi harcamaları artırınca şubat ayı bütçesi 16.8 3.3 milyar lira görev zararı oluştu. Bu kuruma şubatta 10.6. milyar lira, iki ayda 22 milyar lira Hazine yardı lik mal, malzeme milyar lira mı yapıldı. ve hizmet alımları açık 4 Seçim önce şubatta 260.5 mil verdi. sinde hane halkına yon liraya fırladı. yapılan transferler Örtülü 416 milyon TL zıpladı. Ocakta 4.5 milyar lira olan rakam şubat 4 Şubatta örtülü ödenek ta 8.4 milyar liraya çıktı. ten 197 milyon lira harcan 2018 Şubat ayı rakamı 4.9 dı. İki aylık harcama 415.7 milyar liraydı. milyon liraya çıktı. 4 Ocakta 23.7 milyon li 4 Hizmet alımları için şu ra olan taşıtlara ödenen ki batta bütçeden 2.2 milyar li ra miktarı, şubatta 30.5 mil ra çıktı. En büyük kalem 1.2 yon liraya yükseldi. milyar lira ile müşavir fir l ANKARA Zamlardan şikâyetçiyiz Yurttaş en çok zamlardan şikâyet ediyor. 15 Mart Dünya Tüketiciler Günü ve 1521 Mart Tüketiciyi Koruma Haftası, tüketicilerin en çok şikâyet ettiği konuları gündeme getirdi. Son bir yılda tüketiciler en fazla iğneden ipliğe durmak bilmeyen fiyat artışlarından yakınıyor. Dövizdeki artışın durduğu dönemlerde dahi haksız fiyat artışlarının devam ettiğini vurgulayan uzmanlar, bu durumun tüketici haklarını da ihlal ettiğini belirtti. Tüketici hakem heyetlerine başvuran tüketicilerin yüzde 70’inin haklı çıktığını anlatan Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Aziz Koçal, evrak eksikliği olmasa hakem heyetlerine başvuran tüketicilerin haklı çıkma oranının yüzde 80’i aşacağını ifade etti. l Ekonomi Servisi Sarayın seçim taktikleri tepetaklak Yıllarla “iki sarhoş” karalamasıyla sürdürülen, siyasal İslamcı ittifaklarla beslenen, Cumhuriyetin değerlerine saldırı kampanyalarının üzerine, 15 Temmuz yarım kalan FETÖ’cü darbe sonrası değişen iktidar ittifakları cephesinde, ittifak odaklarının merkezlerinin mezheplerine göre çeşitlenen renker üzerinden söylemlerde de, aidiyetlerinin saptanması bile zor renk, ton farklılıkları ile yüzleştik. Hedef tahtasına, dünyada bir örneği olmayan, siyasi parti başkanlık kimliği öne çıkmış, başkanlık rejimlerinin olmazsa olmaz güçler ayrılığı ilkelerinin de katledildiği en diktatoryal Tekadam, Saray rejimine karşı çıkmada etkin rol oynayan bugünün CHP’si oturtulmuş gibiydi. Saray rejimine geçerli hukuksallık kazandırılmış olması yetmemiş, Meclis’te Cumhur İttifakı parmak oylarıyla, yasama yetkisinin Meclis’te kullandırılmamasıyla, Saray’ın icraat gücünün katlanmasında sınır tanımazlık alıp başını gitmişti. Dünyanın en güdümlü medya gücünü yakalamış olmak, Diyanet’i Saray’a bir tür fetva yetiştiren kimliğe dönüştürmek yetmedi. Kamunun en yaşamsalları adalet, güvenlik, ekonominin can damarları, yönetim organlarında.. kamu yararı, insan, hak odaklı, liyakata bağlı hukuksal işleyiş toptancı ayaklar altına alınmış olarak, sil baştan sadakat, yandaşlık üzerinden, son kararı Tekadamın vereceği sistemin işleyişine bağlandı. Yerel yönetim seçimleri ajandaya uydurulamadığından, göreceli sandığa bağlı seçimlerinde de, Erdoğan liderliği, karizması üzerinden “beka” tehdidiyle sindirme, cepheleştirmeyle yola çıkıldı.. HHH Evdeki hesap çarşıya uymadı.. Atatürk devrimleriyle laik Cumhuriyetin kurulması süreçleriyle katlanan değerlerinden çıkılarak yürünecek yolla, yürünmeye çalışılan 16 yıllık iktidarlarının ürettiği, yaptıklarıyla, doğrudan sorumlu olduğu sorunlar yumağındaki çelişkiler, gerçekleriyle çatışıyordu. Kirli çamaşırlar ne kadar başarılı olursa olsun saklanamıyordu. 17 Aralık, 15 Temmuz gerçekleriyle yüzleşmeden, siyasal sorumluluklarıyla hesaplaşmayı unutun.. Bu yaratılmış en otoriter hukuk düzenini de yoka sayarak, önüne çıkan en savunmasız hakhukuk arayışlarını şiddetle sindirmeyi seçerek, aynı yollardan sonsuza dek yürünemiyordu. Yandaşlık üzerinden saadet, sadakat zincirinin kırılmasına ilişkin, liberalizmin acımasız, geçerli kuralları vardı ki.. Atatürk devrimleri, laik Cumhuriyet değerlerini yıkma projelerinin suçunu FETÖ’cü darbenin taraflarına yıkarak “Gazi Meclis, Gazi Mustafa Kemal”in, AKP, Saray sözcülerinin, Meclis konuşmalarında sık sık kullanılmasıyla aklanmak yetmiyordu. Sonunda Başkan Erdoğan, önceki gece açtığı son söyleminde, Gazi Meclis, Gazi Mustafa Kemal yakınlaşması, “O da bugünkü yorumlarıyla gerçek bir Başkanlık rejimiydi...’ dedi. Ne yapılıp edilip, gelecek dönemde Tekadam, Saray rejiminin rahatı, güvenliği için olmazsa olmaz, çok belediye başkanlığı kapmak hesaplarına gelince; Cumhur İttifakı başkan adayları için izlenecek siyaset stratejisi, baştan Saray, Erdoğan Liderliği, arkalarındaki tepeden dünyanın en etkin destek kadrolarıyla yürütülen siyasetin tam tersine olarak kurgulanmış, kamuoyuna çaktırılmamıştı. Hâlâ hakhukukdemosrasi yandaşı pek çok seçmen de içinde, deneyimli, birikimli aydınlar, örneğin eski Meclis Başkanı, şimdiki İstanbul belediye başkanı adayının “Beka sorunu yok, geçim sorunu var” çıkışını cesaret olarak yorumluyorlar. Özünde kilit, deneyimli Saray’dan yana kazanmaları istenen adayların kampanyalarına yerleştirilmiş, “Siz Cumhur cephesi adaylarını toplama işlevini Lider Erdoğan odaklı kampanyalara bırakın, karşı cepheden, iç çelişkilerinden yararlanarak oy toplamaya, birbirlerini kırdırmaya dönük, gerçek belediye başkanı adayı gibi bir kampanya yürütün..” taktiklerini atlıyorlar. Bana inanmıyorsanız, yerel yönetim adaylarının seçim broşürlerinden, bir şeyler dağıttıkları torbaların üzerine yazılmış sloganla hele bir bakın. Sevdaları aday oldukları belediyelere dönük, seçmenleri kucaklayan çerçevede söylemlerle sınırlanmış.. Aynı aday aynı gün yandaş seçmenden oy toplamayı üstüne almış kampanyayı, toptancı kamu gücü kaynaklarıyla sınırsız, pervasız yürüten Saray odaklı siyasetin dışında, yerel seçmene kucak açmış bir taktik izlerken, konu tapu isteyenlere gelince, “Tapularınızı başkan olacağım seçimden bir gün sonra size dağıtmaya hazırım” sözünü veriyor. Parası alınmış imar affı, seçmen oyuna kıyacak değil ya.. Seçim taktikleri tutmayıp çuvallamanın son günlerinde yeni sürprizleri bekleyin.. Beyaz etçilere 156.7 milyon TL para cezası Rekabet Kurulu, piliç eti üreticisi 10 şirkete rekabeti engelledikleri gerekçesiyle toplam 156.7 milyon TL para cezası verdi. Piliç eti üretiminde faaliyet gösteren teşebbüslerin 4054 sayılı kanunun 4. maddesini ihlal edip etmediklerine yönelik olarak yürütülen soruşturma tamamlandı. İlgili madde, belirli bir mal veya hizmette rekabeti engelleme ya da bozma gibi aykırılıkları kapsıyor. Bu maddeyi ihlal ettiği belirlenen firmalar Abalıoğlu, Banvit, Beypi Beypazarı, CP Standart , EgeTav Ege Tarım Hayvancılık, Er Piliç, Gedik Tavukçuluk, Şenpiliç, Keskinoğlu ve Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçıları Birliği Derneği olarak belirlendi. l Ekonomi Servisi C MY B