Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY Türkiye’ye Kasım 2019’da 2.2 milyon yabancı ziyaretçi geldi. 1331 ARALIK 2019 SALI Bankacılıkta tahsili gecikmiş alacak oranı kasımda yüzde 5.23’e çıktı Batıkta patlama Otellerdeki doluluk Avrupa’nın gerisinde TÜROB verilerine göre, kasımda Türkiye’de ortalama oda doluluk oranı yüzde 68.2’ye, günlük oda bedeli 78.2 Avro’ya yükseldi. Türkiye’nin otel doluluklarında artış trendi devam etti. Ancak hem doluluklarda hem fiyatlarda Avrupa ortalamasına henüz ulaşılmadı. Türkiye Otelciler, Birliği’nin (TÜROB verilerine göre, Türkiye’nin Kasım 2019 otel dolulukları, 2018’in aynı dönemine yüzde 2.4 artarak yüzde 64.9 olarak kaydedildi. Ortalama günlük satılan oda bedeli (ADR), Kasım 2018’e göre yüzde 6.3 artışla 66.5 Avro’ya, toplam oda sayısı üzerinden odabaşı elde edilen gelirler (RevPAR) ise yüzde 8.9 artışla 43.2 Avro’ya yükseldi. 11 ayda ise Türkiye’nin ortalama dolulukları yüzde 2.5 artışla yüzde 68.2’ye, ortalama günlük satılan oda bedeli yüzde 10.7 artışla 78.2 Avro’ya, oda başı elde edilen gelir yüzde 13.5 artışla 53.3 Avro’ya yükseldi. OcakKasım 2019’da Avrupa destinasyonları dolu luk ortalaması yüzde 73.2 olurken, ortalama oda fiyatı ise 113.7 Avro olarak tespit edildi. Öte yandan Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı kasımda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.4 artışla 2 milyon 190 bin kişi oldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre, yabancı ziyaretçi sayısı ocakkasım döneminde ise yüzde 14.31 artışla 42.91 milyon oldu. l Ekonomi Servisi Zafer Sönmez Atilla Benli Fiyat oynaklıkları öncelikleri olacak Kamu bankalarına ait sigorta şirketlerinin Türkiye Varlık Fonu (TVF) çatısı altında birleştirilmesinin 2020 Nisan başı itibarıyla tamamlanacağını ifade eden TVF Genel Müdürü Zafer Sönmez, bu operasyonla sigorta pazarını ve sigortanın finans sektörü içindeki payını büyütmeyi hedeflendiklerini açıkladı. Güneş Sigorta Genel Müdürü Atilla Benli ile birlikte basın toplantısı düzenleyen Sönmez, “Bu nedenle ölçekler de büyümeli. Kamu sigorta şirketlerinin birleştirilmesiyle de bunu amaçlıyoruz. 1+1+1’in toplamını nasıl 10 yaparız, ona bakıyoruz. Yeni yapılanma sonrası sigorta pazarındaki geleceğe böl genin lideri olma perspektifiyle bakıyoruz. Bu finans piyasası açısından da geçerli” dedi. Aynı zamanda Türkiye Sigorta Birliği Başkanı da olan Benli ise yeni yapılanma ile ürün geliştirmede cesaretin artacağını, örnek sigorta ürünleri olacağını ifade ederek şu vurguyu yaptı: “Tarifeler ise serbest piyasa koşulları altında işlemeye devam edecek. Ama yeni yapılanma ile piyasadaki oynaklığın, volatilitenin azaltılması hep önceliğimiz olacak. Tabii bu aktüeryal denge çerçevesinde olacak.” Öte yandan yeni şirketlerin adında kamu bankası adı bulunmayacağı da açıklandı. l Ekonomi Servisi Var olan fiber 5G için yeterli değil Turkcell Genel Müdürü Murat Erkan, “Türkiye’de toplam 250300 bin kilometre uzunluğunda fiber altyapı bulunuyor. Fakat 5G’ye geçiş için yeterli değil” dedi. Erkan, “Gereksinim duyduğumuz fiber altyapı uzunluğu yaklaşık 1 milyon kilometre. Bu yatırımı her şirket ayrı ayrı yaparsa 1516 milyar dolarlık maliyet ortaya çıkıyor. Ancak ortak yaparsak 34 milyar dolara çözebiliriz” diye konuştu. Erkan, 2019 değerlendirmelerine ilişkin ise “Turkcell’in 25. yılını kutladığımız Murat Erkan 2019’da, 1300’e yaklaşan ArGe mühendisimizle yola devam ettik. Gebze, İzmir ve Ankara’daki veri merkezlerimize bir yenisini de 2020’de Çorlu’da ekleyeceğiz. Veri merkezlerine yaptığımız yatırım miktarı 2 milyar TL’yi aşmış olacak. Şirket olarak teknolojik altyapımıza son 5 yılda 8 milyar doların üzerinde yatırım yaptık. Gelecek 3 yılda da 3 milyar doların üzerinde daha yatırım hedefimiz bulunuyor” ifadelerini kullandı. ‘Serbest tüketici’ kalmadı FABRİKA’DA PATLAMA: BİR ÖLÜ, YEDİ YARALI Ümraniye Dudullu Organize Sanayi’nde bulunan Yıldız Cam Fabrikası’nda dün saat 16.00 sıralarında henüz belirlenemeyen nedenle kazan patladı. Patlama sonucu 1 kişi ölürken 7 kişi yaralandı. Olay yerine polis ve sağlık ekipleri sevk edildi. Yaralılar sağlık ekiplerince hastanelere kaldırıldı. İstanbul Valiliği’nden yapılan açıklamada olaya ilişkin incelemelerin sürdürüldüğü bildirildi. l DHA Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun kararıyla, elektrikte serbest tüketici olabilmek için belirlenen yıllık tüketim limiti 2020 yılı için 1400 kilovatsaate (kWh) (ortalama fatura bedeli en az 80 lira) düşürüldü. Bu limit, 2019’da 1600 kWh’ti. Ancak tüketiciye dağıtıcısını seçme hakkı getiren “serbest tüketici” uygulamasında sorunlar çok. Enerji Piyasaları İşletme AŞ’nin verilerine göre aralık ayı itibarıyla serbest tüketici sayısı 322 bin 558. Bu rakam 2017 Kasımın’da 4 milyon 760 bin 862’ye kadar çıkmış, geçen şubatta ise 130 bin 796’ya kadar düşmüştü. l Ekonomi Servisi SIMIT SARAYI: ORTAKLIK YOK Simit Sarayı Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kavukcu, şirketin belli oranda payının devri için Ziraat Girişim Sermayesi ile yürütülen görüşmeler ile ilgili Rekabet Kurumu’na bildirimde bulunulduğunu, ancak bir ortaklığın söz konusu olmadığını belirtti. Ziraat Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı’nın, Simit Sarayı’nın yüzde 51 hisessini devralması için Rekabet Kurulu’na başvurmuştu. Kavukcu, “Şirketimizin 500 milyon dolar borcu yoktur. Bütün bankalara olan nakdi ve gayri nakdi borcumuz bu bahsi geçen rakamın üçte biri bile değil” iddiasında bulundu. Kavukcu, “Simit Sarayı 25 ülkeye yaptığı yatırımlar için Turquality’den son altı yılda 23.2 milyon TL’lik destek aldı. 5 yıl içerisinde 1000 mağazaya ulaşmayı öngörüyoruz” dedi. VARLIK BARIŞI IÇIN EK SÜRE Varlık Barışı’nda süre uzatımına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, yurtdışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye’ye getirilmesine ilişkin süre 6 ay daha uzatıldı ve 30 Haziran 2020 olarak belirlendi. EY Türkiye Vergi Ortağı Abdulkadir Kahraman, bugüne kadar yapılan başvurular çerçevesinde açıklanan rakamlardaki yetersizliğin bunu gösterdiğini vurguladı. l Ekonomi Servisi KDV DESTEĞI IKI YIL UZATILDI İmalat sanayii yatırımları üzerindeki katma değer vergisinden (KDV) kaynaklı finansman yükünü gidermek amacıyla yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek inşaat harcamaları için yüklenilecek KDV’nin iadesine yönelik uygulama 2020 ve 2021 yıllarında da sürecek. Ayrıca, bu dönemde gerçekleştirilen yatırım harcamaları için bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik teşvik uygulamaları çerçevesinde vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları da aynı şekilde devam edecek. l Ekonomi Servisi Kasım 2018’de 91 milyar TL olan batık kredi hacmi bu yılın kasım ayında 143 milyar liraya çıktı. Enerjide batık oranı yüzde 183, inşaatta yüzde 142 arttı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, Türk bankacılık sektörünün toplam aktif büyüklüğü kasım sonu itibarıyla yüzde 12.6 artışla 4 trilyon 355 milyar 69 milyon lira oldu. Sektörün aktif toplamı 2018 sonuna göre 487 milyar 644 milyon lira arttı. 2018 sonuna göre sektörün aktif büyüklüğü yüzde 12.6, menkul değerler toplamı yüzde 30.9 ve krediler toplamı da yüzde 8.4 arttı. Enerji gaza bastı Bu dönemde kredilerin takibe dönüşüm oranı yüzde 5.23 oldu. Kasım 2018’de 91 milyar 746 milyon TL olan batık kredi hacmi bu yılın kasım ayında yüzde 56 artışla 143 milyar 464 milyon liraya çıktı. Ta kipteki kredi oranının en hazlı artığı sektör bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 183 artışla elektrik ve gaz oldu. 2018 Kasım’da bu sektördeki batık oranı 4 milyar 584 milyon TL iken bu yılın kasım ayında 12 milyar 967 milyon TL’ye çıktı. İnşaatta ise batık oranı aynı dönemde 8 milyar 440 milyon TL’den yüzde 143 artışla 20 milyar 441 milyon TL’ye fırladı. İmalat sanayiinde ise batık oranı bir yılda 14 milyar 932 milyon TL’den 28 milyar 186 milyon TL’ye yükseldi. Bankacılık sektörünün ocakkasım net kârı geçen yıl aynı döneme göre yüzde 8 düşüşle 46.6 milyar TL oldu. l Ekonomi Servisi HALKIN ENFLASYONU YÜZDE 42.6’YA ÇIKTI Halkın en yoksul kesiminin gelirinin büyük bölümünü ayırmak zorunda olduğu gıda harcamalarında 2019 yılında yaşanan artış yüzde 42.6 olarak hesaplandı. TÜİK’ten farklı olarak en fazla tüketilen ve dolayısıyla daha az sayıda gıda maddesi esas alınarak yapılan çalışmaya göre gıda fiyatlarında aralık ayında, özellikle et, peynir, meyve ve sebze fiyatlarının etkisiyle aylık yüzde 4.6 artış yaşandı. Birleşik Kamuİş Konfederasyonun ArGe birimi KAMUAR’ın, “halkın enflasyonu” araştırmasının aralık ayı sonuçlarına göre, Türkiye’de ki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 17.9 lirasını pirinç, ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 13.4’ü buluyor. Türkiye’de gıda için harcanan her 100 liranın 5.5 lirası tereyağı dışındaki yağlara, 10.8 lirası meyveye, 15.1 lirası sebzeye, 6.1 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3.1 lirası çay ve kahveye, 3.6 lirası alkolsüz içeceklere, 2.2 lirası ise diğer gıda maddelerine ayrılıyor. l Ekonomi Servisi KURU FASULYE 15 LIRAYI AŞTI CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bakliyat üretiminin azalmasının sebepleriyle ilgili Meclis Araştırma önergesini TBMM Başkanlığı’na sundu. Gürer, “Kuru baklagil üretim alanı 2002’de 1.34 milyon hektardan 2018’de 886 bin hektara geriledi. Kuru fasulye üre tim alanı 180 bin hektardan 85 bin hektara düştü. Fasulyenin kilosunu bu yıl üretici tüccara 5 liradan bile satamazken, raf fiyatı 15 lirayı aştı. Nohut ise üreticinin elinde kaldı, 3.5 liradan satılamadı, fakat tüccara ürün geçince fiyat 10 liraya kadar çıktı” dedi.