Katalog

EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 1125 KASIM 2019 PAZARTESİ Üreten ülke olmalıyızTürkiye’nin özellikle üretim, sanayi ve tarım altyapısını güçlendirmesi gerekiyor Anadolu Grubu İcra Başkanı Hurşit Zorlu: Bu yıl ekonomik açıdan öngörüde bulunmanın zor McDonald’s olduğu bir dönemi geride bırakıyoruz. Şirketler için bir yandan planlı, temkinli davranırken, bir satışta yandan da değişimlere açık ve esnek olabilmek büyük önem taşıyor. McDonald’s’ın satışı için yetki verdiniz, satış sü reci nasıl gidiyor? ŞEHRİBAN KIRAÇ Bünyesinde Migros, Anadolu Efes, McDonald’s, Anadolu Isuzu gibi şirketleri barındıran Anadolu Grubu İcra Başkanı Hurşit Zorlu, Türkiye’nin geleceğe emin adımlarla ilerlemesi lı tüketim malları pazarlarında 2019’un ilk dokuz ayında güçlü satış ve operasyonel kârlılıklar elde ederken, faaliyet gösterdiğimiz diğer sektörlerde ihracata daha çok yöneldik ve ciro büyümemizi sürdürdük. Tüm operasyonlarımızda temkinli ve etkin McDonald’s ile ilgili stratejik alternatifleri araştırmak ve bu amaçla gerektiğinde üçüncü kişiler ile görüşmeler yapmak üzere bir aracı kurumun yetkilendirilmesine karar verilmişti. Bu için özellikle üretim, sanayi ve finansal yönetim anlayışımızı, konuda en kısa süre tarım altyapılarını güçlendirme kararlılık ve hassasiyetle ele ala de en uygun çözüm si gerektiğine işaret etti. Zorlu, “İnovasyon ve teknoloji alanında yatırımlar yapmamız, her alanda üreten bir ülke haline gelmemiz rak sürdürülebilir büyüme hedefimiz doğrultusunda emin adımlarla ilerliyoruz. Bugün 19 ülkede, 80’e yakın için aracı kurum ile çalışmalarımızı hızla sürdürü yoruz. gerekiyor” dedi. şirket, 66 üretim tesisi ile faali Grubun satış gelirlerinin yüzde yetlerimizi bira, meşrubat, pera 90’ının bira, meşrubat ve Migros’tan kende, tarım, otomotiv, kırtasi Anadolu Grubu İcra Başkanı Hurşit Zorlu, Şehriban Kıraç’ın gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. elde edildiğini vurgulayan Hur ye, hızlı tüketim restoranı, gayşit Zorlu ile Türkiye ekonomisini rimenkul ve enerji olmak üze Zor dönem geride kalıyorve Anadolu Grubu’nun hedefleri re 9 sektörde ve geniş bir coğraf ni konuştuk. yada sürdürüyoruz. Gelirlerimi 66 üretim tesisi n 2019’un sonuna yaklaştık. Bu yıl Anadolu Grubu açısından nasıl geçiyor, hedeflerinize ulaşabilecek misiniz? 2019, makro dengelerdeki değişimlere rağmen büyümemizi başarıyla sürdürdüğümüz, şirketlerimiz bünyesinde yatırımlarımızı yaptığımız ve gelecek odaklı çalışmalarımızda zin yaklaşık yüzde 32’si yurtdışı operasyonlarımız kaynaklı olup 2019 yılı yurtdışı operasyonlarında Rusya ve Ukrayna bira operasyonları seviyesinde yaptığımız birleşme ile yaratılan sinerjinin meyvelerini toplamaya başladığımız ve bira operasyonlarımızın sonuçlarımıza önemli katkıda bulunduğu bir yıl oldu. Meşrubat faaliyetlerimizde operasyonel ve finansal perfor n Türkiye ekonomisi ile ilgili genel bir değerlendirme yapabilir misiniz? Bu yıl ekonomik açıdan öngörüde bulunmanın zor olduğu bir dönemi geride bırakıyoruz. Ülkemiz ve dünyamız çok hızlı değişebili Temkinli duruş yor. Şirketler için bir yandan planlı, temkinli davranırken, bir yandan da değişimlere açık ve esnek olabilmek büyük önem taşıyor. Ülke olarak, devletimiz ve iş dünyası başta olmak üzere tüm paydaşların elbirliğiyle geleceğimize odaklanıp gerekli yatırımları yapmamız gerektiğini her zaman vurguluyoruz. Ülkemi defliyoruz. Yaklaşık 80 bin kişiye istihdam sağlıyoruz. n Anadolu Grubu olarak siz gelecek odaklı ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz? Dünyada meydana gelen gelişmeleri çok yakından takip ediyor, yenilikçi çalışmalarla her alanda kaslarımızı kuvvetlendiriyor, dijital dönüşüme ve yeni teknolojilere yatırım yapıyoruz. Diğer önemli aşamalar kat ettiğimiz mansımızı üçüncü çeyrekte Bu dönemde ekono zin geleceğe emin adımlarla taraftan, geleceğimize yö bir yıl oldu. Portföyümüzün büyük bir bölümünü oluşturan hız Bira satışı yüzde 6 arttı n Bira tarafında durum nedir? Bu alanda yeni yatırım olacak mı? Anadolu Efes, Türkiye’den çıkan en büyük hızlı tüketim ürünleri şirketi olarak 50 yıldır tüketicilerin beklentilerine en iyi şekilde cevap verebilmek için kapsamlı çalışmalar yürütüyor. Dünya markalarını portföyüne katarak büyümesini sürdürüyor. de sürdürdük. Migros’ta ise mideki hangi gelişmeler hızlı tüketim malları pazarında modern kanallarda ve toplamda pay kazanımları devam ediyor. Bira, Meşrubat ve Migros Grup ciromuz ve kârlılığımızın sizi zorluyor, ileriye dönük öngörü yapabiliyor mu sunuz? Önümüzdeki dönemde şirketlerimizin tamamında pozitif güçlü nakit akımı yaratma önceliğimizi uygulamaya devam ediyoruz. yüzde 90’ını oluşturuyor. 2020 içinde geçerli bu ana hedefe Ağırlık ihracatta ek olarak temkinli ve etkin risk yönetim anlayışını tüm operasyonla n Bu yıl özellikle otomotiv, inşaat ve enerji sektörleri açısından iyi geçmedi, bu sizin şirketleri nasıl etkiledi? Yurtiçi talebin kısıtlı olduğu otomotiv sektöründe faaliyet gösteren şirketleri rımızda hassasiyetle ele alıyoruz. Ağırlıklı faaliyetlerimiz olan tüketici ürünleri ile ilişkili sektörlerde odaklanmamızı sürdürürken portföy kalitemize uygun yurtiçi ve yurtdışı yatırım fırsatlarını her zaman olduğu gibi değerlendirmeye devam mizden Anadolu Isuzu özellik edeceğiz. le 2018’de kârlı yurtdışı pazar lara yönelerek yurtiçi talepteki ilerlemesi için özellikle üretim, sanayi ve tarım altyapılarımızı kuvvetlendirmemiz, inovasyon ve teknoloji alanında yatırımlar yapmamız, her alanda üreten bir ülke haline gelmemiz gerekiyor. 80 bin çalışan n Yıl sonu ciro, istihdam rakamınız ne olacak? 2019 dokuz aylık dönemde konsolide bazda satış gelirlerimiz geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 22 artışla 38.9 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. 2019 sonunda da faaliyet gösterdiğimiz başlıca sektörlerde çift haneli ciro ve faaliyet kârlılığı büyümesini sürdürmeyi he nelik odaklandığımız konuların ana çerçevesini sürdürülebilirlik kavramı oluşturuyor. Holding olarak, Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları paralelinde çizdiğimiz yol haritası kapsamında bu yıl kapsamlı bir çalışma hayata geçirerek “Anadolu’dan Yarınlara Anadolu Grubu Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Uyumluluk Raporu”muzu yayımladık. Bu çalışmanın yol göstericiliğinde hem geleceğe yönelik hedef ve stratejilerimizi gözden geçiriyor hem de Kalkınma Amaçlarına yönelik farkındalığı artırarak katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. Satış hacmi bakımından 2018 itibarıyla Türkiye’nin en büyük, Avrupa’nın altıncı, dünyanın ise en büyük 16’ncı bira şirketi konumunda. Bira toplam satış hacmimiz 2019 ilk 9 ayda yüzde 6’nın üzerinde büyüme gösterdi. Türkiye, Rusya, Bağımsız Devletler Topluluğu, Orta Asya ve Orta durgunluğu telafi etmeyi başardı. Anadolu Isuzu, 2018’de son 24 yılın en yüksek yurtdışı satış seviyesine ulaşırken, 2019’da da ihracat odağını sürdürüyor. Anadolu Grubu’nun inşaat sektöründeki şirketi AND Gayrimenkul, sahip olduğu araziler üzerinde geliştirdiği yüksek nitelikli konut ve ticari projeleri Odağımız tüketici ürünleri n Bundan sonraki dönemde özellikle odaklanacağınız bir sektör olacak mı ya da küçülmeyi planladığınız alanlar var mı? Portföyümüzde en yük açısından önemli bir avantaj yaratmış bulunuyoruz. Bu üç alanın dışında özellikle tarım, otomotiv ve kırtasiye operasyonlarımızla değer yaratmaya devam ediyoruz. solide satışlarını yüzde 24.7 artırarak satışlarını 17.2 milyar TL’ye ulaştırdı. Hem müşteri sayısını hem de pazar payını arttırdı. Tüketicilerin güvenilir gıdaya yöneldi doğu ülkelerinden oluşan ile bilinen bir marka haline gel sek paya sahip olan ilk 3 n Migros tarafında ma ği ortamda Migros en büyük geniş bir coğrafyada, 60’a di. AND Pastel’in yüzde 70’lik segment; Bira, Meşrubat ve ğaza sayısı kaça çıktı, taze satıcısı konumunda. yakın marka ile 70’ten faz satışını gerçekleştirmiştik. AND Migros satış gelirlerimizin yurttaşın gelirinin düştü Yapılan pazar araştırmaları la ülkede 300 milyonu aşan Kozyatağı binamızda da kirala yaklaşık yüzde 90’ını oluş ğü bir dönemde tüketici ve fokus grup çalışmaların bir tüketici kitlesine ürün ma çalışmalarımız devam edi turuyor. Anadolu Grubu ola alışkanlıkları nasıl şekille da müşterinin eticaretteki ve hizmet sunuyor. Faaliyet gösterdiğimiz yurtdışı pazarlarımız Rusya, Kazakistan, Ukrayna, Gürcistan ve Moldova’da da pazar lideri olarak operasyonlarımıza devam ediyoruz. yor. Enerji sektöründe projelerimiz hidroelektrik santrallarına odaklandı. Gürcistan’da kurulu Paravani HES projemiz hem Türkiye hem de Gürcistan için enerji sağlıyor. rak ana faaliyet alanlarımız tüketici ürünleri odaklıdır. Bu alanlarda yurtiçinin yanı sıra yurtdışı operasyonları da başarılı şekilde yürütüyor olmamız dolayısıyla coğrafi risklerden korunmak niyor? Migros, Türkiye’nin 81 ilinde bugün itibarıyla 2 bin 148 mağazasıyla hizmet veriyor. Türkiye’deki hanelerin yüzde 89’una ulaşmış durumda. İlk dokuz ayda kon en temel beklentisinin güven olduğunu görüyoruz. Migros Sanal Market’in bugün 3 milyonu aşan kullanıcısı var. Migros, yeni mağaza yatırımlarıyla müşterilerine daha da yakınlaşacak. Şiddetin faturası 2.1 milyar dolar Kantarcı Özpamukçu GittiGidiyor’da Koçtaş mağazası Eticaret sitesi GittiGidiyor, ev geliştirme perakendeciliği şirketi Koçtaş’ı kullanıcılarıyla buluşturdu. İşbirliğiyle ilk kez bir Koçtaş online pazar yerinde mağaza açtı. Koçtaş’ın GittiGidiyor’daki mağazasında banyo ve mutfak ürünlerinden aydınlatmaya kadar binlerce ürün seçeneği tüketicilere sunuldu. GittiGidiyor Genel Müdürü ve eBay MENA Bölge Direktörü Öget Kantarcı, platformlarında bir önceki yıla göre bu yılın ilk yarısında en çok büyüyen kategoriler içinde ilk sırada yapı market ve tadilat kategorisinin geldiğini söyledi. Koçtaş Genel Müdürü Alp Önder Özpamukçu, “Dijital dünyanın, offline dünyanın kataloğu olduğunu düşünüyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi TÜRKONFED 15 yaşında Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) 15. yaşına yeni logosuyla girdi. Çatısı altında 26 bölgesel, 4 sektörel olmak üzere 30 federasyon, 254 dernek üzerinden, 40 bine yakın şirket bulunduran TÜRKONFED’in yeni logosu, Eskişehir’de düzenlenen 15’in ci yıl zirvesinde tanıtıldı. Yeni logo, TÜRKONFED’in sahip olduğu gücü yeni nesil, kolay okunur ve çağdaş bir şekilde anlatırken; logo harflerinin arasından geçen ve gözün ilk bakışta tamamladığı çizgi hareketi, sürdürülebilirlik ve birlikte geleceğe gidişi sembolize ediyor. l Ekonomi Servisi Son 1 yılda 107 ülkede 80 milyon kadın çalışan aile içi şiddete maruz kaldı. Bu sayı Türkiye’de 833 bin olarak öngörülüyor. Vodafone, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete ve izin almak zorunda kaldıklarını kaydetti. Karşı Uluslararası Mücade Rapora göre, aile içi şid le Günü dolayısıyla aile içi det nedeniyle işe gideme şiddetin kadın çalışanlar yen kadın sayısı Türkiye’de üzerindeki etkisini ortaya yaklaşık 57 bin oldu. Araş koyan bir rapor yayımladı. tırmanın kapsadığı 9 ülke KPMG işbirliğiyle hazır de aile içi şiddet nedeniy lanan ve Türkiye dahil 9 ül le oluşan işe devamsızlığın keyi kapsayan rapora göre, ekonomide her yıl 2.1 mil son 1 yılda 107 ülkede top yar dolarlık kayba yol açtı lam kadın işgücünün yak ğı tahmin ediliyor. Aile içi laşık yüzde 15’ine denk ge şiddet nedeniyle 4 milyon len 80 milyon kadın çalışan kadın terfi şansını yitirir aile içi şiddete maruz kaldı. ken, bu durum sonucu ma Bu sayı, Türkiye’de 833 bin aşta oluşan yıllık ortalama olarak öngörülüyor. kayıp, kadın çalışan başına İşe dahi gidemiyor 2 bin 900 doları buluyor. Bu ise söz konusu 9 ülkede her Araştırmaya katılan mağ yıl kadınların potansiyel ka durların yüzde 38’i verimli zancında toplam 13 milyar liklerinin düştüğünü belir dolara yakın kayıp anlamı tirken, yüzde 22’si de bazı na geliyor. günler işe gidemediklerini l Ekonomi Servisi ‘Emperyalizm’ ve ‘ulusalcılık!’ Sık sık çetrefilli bir ikilemle karşılaşıyoruz. Bir tarafta ABD kaynaklı darbe girişimleri, öbür tarafta ülkesini yönetmekte zorlanan, kitlesel muhalefet dalgalarıyla boğuşan, çoğu, en hafif tabiriyle otoriter eğilimler sergileyen yönetimler. Liberal entelijansiya, tüm dikkatini demokrasi adına, emperyalizmi yok sayarak, ABD’nin basıncı altındaki rejimlerin “eksikleri” üzerinde yoğunlaştırıyor. Ulusalcı entelijansiya tüm dikkatini ABD dış politikası üzerinde yoğunlaştırıyor, bu otoriter rejimlere yönelik eleştirileri emperyalizme verilen destekler olarak görüyor. Ben bu iki tutumun da yanlış olduğunu düşünüyorum. Biri emperyalizm mi dedi? Lenin, Bukharin, Luxemburg, daha sonra Arendt, Fanon… Kapitalist emperyalizm hakkında iyi kötü bir fikrimiz var: Kapitalist emperyalizm, askeri müdahaleden, darbeden, açık şiddetten daha geniş bir pratikler alanını kapsıyor, özellikle ekonomik bağlamlılık ilişkileri, ideolojik etki üzerinden işliyor. Dahası, Lenin ve Bukharin emperyalizmin tek tek ülkelerin politikalarına değil, kapitalist sistemin son aşamasına ait olduğunu vurguluyorlardı. Belki, o dönemde bunu anlayabilmek o kadar kolay değildi, ama kapitalizmin yapısal krizinin, “küreselleşme” denen sürecin içinde şimdi konunun açıklığa kavuşmuş olması beklenir. Günümüzde, bir dünya sistemi olarak kapitalizmin, ekonomik, finansal, veri toplama, küresel izleme, istihbarat ve manipülasyon pratiklerini, kültürel etkilerini göz önüne almadan, tek bir ülkenin şu veya bu politikalarına karşı çıkarak emperyalizme direnilemez, ama ulusalcılık adına iktidardaki despotları, ya da bir başka emperyalist gücü desteklemeyi meşrulaştırmak pekâlâ olanaklıdır. Bugün emperyalist sistemin dört ana (ABD, AB, Rusya ve Çin) bileşeninden söz edilebilir. Günümüzde, emperyalist sistemin dinamiklerini, bu bileşenlerin ekonomik, siyasi çıkarlarını koruma ve genişletme çabaları belirliyor. Emperyalizme direnmek, bu bileşenlerin oluşturduğu sisteme direnmek anlamına gelir, bileşenlerden birine karşı öbürüne yaslanarak direnmeye çalışmak, emperyalizmin “pençesinden” kurtulmaya yetmez. Ulusal çıkar mı dediniz? “Ulusal çıkar”, öyle kolaylıkla telaffuz edilebilecek açıklıkta bir kavram da değildir: Bu ulus kimlerden oluşuyor? Ulusal çıkar kimin çıkarıdır? Bu çıkarı kim, nasıl temsil eder? Kapitalizmde bu sorular hemen sınıflar arası ilişkilerin matrisine çarpar. Hele bu ulusun yaşam alanı olarak tanımlanan coğrafyada birden fazla etnikdini grup, hatta ulusal kimlik birlikte yaşamaya çalışıyorsa, bu soruların cevapları daha da karmaşıklaşır. Ulusal çıkar adına halkından destek isteyecek olanların önce bu sorulara, o desteği almayı hak edecek biçimde tatmin edici cevaplar vermeleri gerekir. İktidardaki ufak bir azınlığın çıkarı ile halkın çıkarı özdeş değildir. Modern kapitalizmde hiçbir siyasi hareket, lider, hem yüzde 1’in hem de yüzde 99’un çıkarlarını, üstelik dini etnik çelişkileri yok sayarak, ulusal çıkar adına temsil edemez. Ev sahibinin hiç mi suçu yok? Örneğin, mahallede hırsızların olduğu biliniyor, yöntemleri de… Bu koşullarda evinin kapısını, penceresini açık bırakanlara, eften püften kilitlerle korunmaya kalkanlara, evleri soyulduğunda ne dememiz gerekir? Emperyalist sistemi, çelişkilerini, egemen sermayenin piyasa, kaynak, ucuz işgücü gereksinimlerinin “bağımlı ülkeler” üzerindeki basıncının kriz dönemlerinde yaşamsal düzeye çıktığını biliyoruz. Bildiğimiz için de ben, önce bir başka yere bakmaktan yanayım. Ülkelerinde halkın çoğunluğunun rızasını, kitlelerin sokaklara dökülmesine gerek bırakmayacak biçimde alamayan; emperyalizmle ilişkili “azınlığın” muhalefetini etkisizleştiremeyen; emperyalizmin ülke ekonomisini ticari, finansal, kültürel, nihayet teknolojik yollardan etkilemesine, kitlelerin huzursuzluklarını maniple etmesine olanak veren kanalları tıkayamayan; halkın çıkarlarının bir aşamada kapitalizmin mülkiyet ilişkilerinin duvarına çarpacağını göremeyen liderlikleri, “kötüler tutkulu bir yeğinlikle doluyken, iyilerin kararsızlığını”, birinci dereceden sorumlu tutmaktan yanayım. Bütçede emekliye pay yok Tüm EmekliSen Bursa Şubesi Başkanı Günay Onayman, Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan 2020 bütçesinde emekliye pay olmadığını vurgulayarak bütçe açığının ise yurttaşa zam olarak yansıyacağını söyledi. Tüm EmekliSen üyeleri, Bursa Atatürk heykeli önünde toplanarak basın açıklaması yaptı. Günay Onayman, OECD ülkeleri arasında en düşük emekli maaşının Türkiye’de olduğuna da işaret etti. l Ekonomi Servisi