Katalog

EkonoMi DOLAR avro sterlin FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA 1323 KASIM 2019 CUMARTESİ ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.7190 1.9 kuruş 6.3150 0.5 kuruş 7.3710 3.1 kuruş 11.86 Sabit 106.588 217 puan Metal işçisi eylemdeMetal sanayi emekçileri, toplusözleşme talepleri için iş bırakma ve protesto eylemleri yaptı 1810.19 6.12 lira 270.55 77 kuruş Birleşik Metalİş, MESS’le yürüttükleri toplu sözleşme görüşmelerinde, bugüne kadar işçinin yeni taleplerinin dikkate alınmadığını, mevcut hakların da geriye götürülmek istendiğini açıkladı. Birleşik Metalİş Sendikası üyeleri, Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile yürüttükleri grup toplu iş sözleşmesi kapsamında işverenlerin tutumunu protesto etti. Fabrikalarda 3 yıllık sözleşme, esnek çalışma ve düşük zam dayatmasına yanıt olarak bildiriler okunurken, her vardiyada üretim yarım saat geç başladı. İşçiler, “Bu teklifler kabul edilemez şimdi kârlarınızdan fedakârlık etme sırası sizde” dedi. Okunan bildiride, MESS’le bugüne kadar 4 toplantı yapıldığı hatırlatılarak sendikanın hiçbir yeni talebinin dikkate alınmadığı, kazanılmış hakların da geriye götürülmek istendiği ifade edildi. Ücret zammına ilişkin henüz teklif vermeyen MESS’in Birleşik Metalİş’ten ücret teklifini revize etmesini istediği belirtilerek şu noktara dikkat çekildi: Yoksullaşıyoruz 4 Tüm mal ve hizmetlere her gün yeni bir zam yapılıyor. Bir gün aldığımızı ertesi gün aynı fiyata alamıyoruz. Ücretlerimiz gerçek enflasyon karşısında eriyip duruyor. Sürekli yoksullaşıyoruz. 4 İşverenler ise kârlarına kâr katmaya devam ediyor. Bunu MESS yetkilileri de söy lüyor. Biz de diyoruz ki, eliniz biraz kasalarınıza gitsin. Şim di kârlarınızdan fedakârlık et me sırası sizde. 4 MESS, gerek 3 yıllık söz leşme teklifi ve ikramiye mad desindeki değişiklik öneri si gerek çeşitli maddelerde es neklik talepleri ile, metal işçi lerinin yıllardır mücadele ile kazandıkları hakları geriye götürmeyi hedefliyor. 3 yıl ‘metal fırtına’ nedeni4 MESS, toplusözleşmeye sb“vtişirıeeyçeritoiklmlkorea.leerbaMsemreiat”yEekegSkilnüS,keic’yaiyühnesantnakerküietllnthakaişağarktkiıo,ğrıunnı mbAeal2isrgAarrailıükBsci’intrrldaeeeşt,ikMMESemgnsStıaiö’nnialnrddüi,İlşadksş’eiöymntsüzoebilrpelüiieçllşdarirmlnniiürtkei3ı ği gibi, toplusözleşmelerde ücret zamları esas olarak ilk 6 aylık dönemde alınmaktadır. Bu nedenle, sözleşmemizin başlangıcındaki zam lar bir yana işçilerin yıl teklif ettiği belirleme dönemi ne ka kazanılmış hakları İşçi, işveren ve hü hatırlatılarak nı da geriye götür kümet temsilcilerin şu vurgu ya mek ve düşük üc den oluşan Asgari Ücret pıldı: retlerle çalıştırmak. MESS’ten yapılan toplantılarda, henüz işçilerin çalışma ve yaşama koşullarını iyileştirecek tek bir laf duymadık. Tespit Komisyonu, 1 Ocak “2015 yazın 2020’den itibaren geçer daki me li olacak asgari ücreti belirle tal fırtına mek üzere 2 Aralık’ta topla ya yol açan nacak. Açıklamayı Aile, Çalış önemli se ma ve Sosyal Hizmetler Ba beplerden kanı Zehra Zümrüt Selçuk birisi de yaptı. Net asgari ücret sözleşmenin halen 2 bin 21 lira ola o dönemde rak uygulanıyor. 3 yıl olmasıydı. l Ekonomi Servisi l ANKARA Hepimizin bildi dar ertelenirse, işçiler o oranda az zam almış olacaklardır. 3 yıllık sözleşmeyi konuşmayız, tartışmayız.” Bildiriye göre MESS, 1 Eylül 2019’dan itibaren işe giren işçilere yasal sürelerden daha fazla kıdem ve ihbar tazminatı verilmemesini, ikramiyelerin fiili çalışmaya bağlı olarak ve yıl sonunda ödenmesini önerdi. Vip Giyim’de sendika baskısı Deriteks Sendikası, Gebze Darıca’da kurulu Vip Giyim’in, anayasal hakkını kullanarak sendikalı olan işçileri işten çıkardığını ve baskı yaptığını açıkladı. Sendika yönetiminin yaptığı açıklamada “Ağustos ve eylül aylarında 8 üyemiz işten çıkarılmış ve birçok işçi de baskılar nedeniyle işi bırakmak zorunda kalmıştır. İşyeri sendikamızın birçok kez yaptığı görüşme taleplerini reddetmiştir. 19 Kasım Pazartesi günü bir kadın üyemizi daha işten çıkarmışlar ve kadın üyemiz direnişe başlamıştır. İşyeri küçülme ve daralma gerekçesiyle işçi çıkarırken Suriyeli işçi alımına devam etmektedir” denildi. Takım elbise üretilen şirkette 600 işçi çalışıyor. l Ekonomi Servisi Bilanço hasarı sürüyor Christine Lagarde Avrupa’da talep güçlendirilmeli Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde, Avro bölgesinin kendi dışındaki zayıflığa karşı koyması için, daha büyük kamu yatırımları da dahil iç talebi güçlendirmesi gerektiğini belirtti. Lagarde, dünyanın en büyük ikinci ekonomisini dışa açık ancak kendine güvenen, Avrupa’nın yüksek iç talep ve uzun vadeli büyüme oranları potansiyelini tam anlamıyla kullanan bir ekonomiye dönüştürmek gerektiğini belirtti. Lagarde, ECB’nin gevşek para politikasının “yan etkilerini” izlerken, “ekonomiyi desteklemeye ve gelecekteki risklere karşılık vermeye” devam ederek görevini yerine getireceğini teyit etti. l Ekonomi Servisi Migros’ta hisse satışı yapılacak Migros hissedarları Kenan Investments ve Moonlight Capital şirkette pay satışı için Citigroup ile sözleşme imzaladığını duyurdu. KAP’a yapılan açıklamada, bu şirketteki toplam yüzde 11.1 payı temsil eden 20 milyon lira nominal değerli hisseleri yurtdışında yerleşik kurumsal yatırımcılara satışı için Citigroup ile sözleşme imzalandığı duyuruldu. l Ekonomi Servisi Ödeme sistemi yetkisi TCMB’de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) bazı yetkilerinin Merkez Bankası’na (TCMB) devrini öngören yasa, dünkü Resmi Gazete’de yayımlandı. Yasa kapsamında, ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları, BDDK tarafından katkı payı alınabilecek kuruluşlar arasında yer almayacak. TCMB, sistemlerin kesintisiz işletimini sağlamak amacıyla sistemik öneme sahip kurulmuş ve kurulacak sistem işleticilerine hissedar olabilecek. l Ekonomi Servisi Abdulsabur Endican Ayakkabı sektörünün yüzde 10’u konkordatoda Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Abdulsabur Endican, “Sektörde konkordato sürecine giren firma sayısı 16’yı buldu. Bu firmaların ve bunlara çalışan üreticilerin sektörün yüzde 10’unu kapsadığını düşünüyoruz” dedi. “Konkordatoda veya iflas eden şirketlerin sektöre borcu 2.2 milyar lira. Bu firmalarla çalışan 1465 üreticinin istihdamı ise 43 bin 500’ü buluyor” diyen Endican, “Diğer sıkıntı ise bu firmaların piyasada vadesi gelmeyen çeklerinin bulunması. Vade tarihleri geldiğinde ödemelerin aksaması halinde zincirle me sorunlar oluşacaktır” dedi ve şu talepleri sıraladı: “1 Konkordato ilan eden firmaların çeklerinin dondurulduğu gibi bu firmalarla iş yapan ve mağdur olan tedarikçilerimizin de çekleri dondurulmalı. 2Konkordato mağduru imalatçılardan süre bitene kadar sigorta primi ve vergi alınmamalı. 3Konkordato ilan eden firmaların diğer şirketlere verdiği çeklerdeki tutar kadar bu firmalara faizsiz kredi verilmeli. Bu çözümlerle konkordatonun sektörü daha fazla olumsuz etkilemesinin önüne geçilmeli.” l Ekonomi Servisi Tatile zam kapıda Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, fiyatlara döviz ve TL bazında bakıldığında 2019’da ciddi artış yaşandığını ifade ederek “Önümüzdeki sene aynı oranda artışların olacağını zannetmiyorum. Dövizde stabilite var. Önümüzdeki se nenin konaklama fiyatları bu yılki gibi radikal olmaz, makul seviyelerde döviz artışına orantılı bir artış olabilir. Yeni gelen vergilerin zamları olacaktır. Hem ciroya hem konak Firuz Bağlıkaya lama vergisi nin ne kadar etkisi varsa o kadar onların da yansıması olacaktır” dedi. Yerli turistin fiyatların yüksek olduğu dönemlerde tatil yaptığını, yabancı turistin de o dönemde pahalıya geldiğini belirten TÜRSAB Başkanı Bağlıkaya, “Uzun dönem olarak bakıldığında Türkiye için en güvenilir pazarlardan birisi iç pazardır. Hep Rus pazarı, Ukrayna pazarı diyoruz ama en güvenilir pazar iç pazardır. Hiçbir siyasi hareketten, bölgede yaşanan sorunlardan iç pazar etkilenmiyor. Onun dışındaki bütün pazarlar kırılgan pazar” değerlendirmesinde bulundu. l Ekonomi Servisi Ekonomistler, şirket ve banka bilançolarında meydana gelen hasarın onarılmadığına dikkat çekti. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Finans Enstitüsü Direktörü Fatih Özatay, takipteki kredilerde artışın özel bankaların kredi arzını sınırladığını, ekonomik büyümede son dönemde görülen toparlanmanın sürdürülebilir olması için bu sorununun çözülmesi gerektiğini söyledi. Son dönem büyümeye katkı yapan faktörlerin kamu tüketimi ve ihracat olduğunu, kredilerdeki artışın da tüketici kredilerinden kaynaklandığını söyleyen Özatay, büyüme için hem tüketim hem yatırımda artış olması gerektiğini vurguladı. TÜSİAD ve Koç Üniversitesi ortaklığıyla kurulan Ekonomik Araştırma Forumu’nun düzenlediği “Takipteki Krediler ve Ekonomik Büyüme” panelinde yapılan konuşmalardan satırbaşları şöyle: n EAF Direktörü Prof. Dr. Selva Demiralp: Takipte ki kredilerdeki artış nedeniyle kaynaklarını provizyon ayırmak için kullanmakta zorunda kalan bankaların hem kredi arzı azalıyor hem risk artışına paralel olarak dışarıdan finansman maliyetleri artıyor. n TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Güven Sak: Kur şokuyla şirket ve banka bilançolarında ortaya çıkan hasar onarılmadı. Politika ve hedeflerin şeffaf olmaması en büyük sorun. Demirel’in dediği gibi n Dünya Bankası Türkiye Ofisi Program Lideri Habib Rab: (Türkiye ekonomisinin durumunu nasıl bulduğuna dair soruya Süleymen Demirel’e gönderme yaparak yanıt verdi) Tek kelimeyle özetle derseniz “iyi”, iki kelimeyle özetle derseniz “iyi değil”. Büyüme potansiyelin altında kalacak. n TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Önder Sezgi: Bir an önce finansal istikrarı sağlayacak, rekabet gücümüzü artıracak reformları yapmak mecburiyetindeyiz. l Ekonomi Servisi Yeni vergiler yasalaştı TBMM Genel Kurulu’nda önceki gece kabul edilen kanun ile, bütçeye katkı sağlaması planlanan çok sayıda alanda vergi düzenlemelerine gidildi. Buna göre, konaklama hizmetleri vergisi, bu hizmeti sunanların vergi hasılatı üzerinden 2020 sonuna kadar yüzde 1, sonrası için yüzde 2 olarak uygulanacak. Dijital ortamlarda sunulan reklam, içerik ve benzeri hizmetlere dijital hizmet vergisi getirildi. Yeni getirilen bu verginin oranı ise yüzde 7.5 olarak belirlendi. Değeri 5 milyon TL ve üzerinde olan mesken nitelikli taşınmazlar “değerli konut vergisi”ne tabi olacak. Kambiyo muamelelerine ilişkin BSMV oranı yüzde 0.1’den yüzde 0.2’ye çıktı. Cumhurbaşkanı, bu oranı 10 katına kadar artırmaya da yetkili olacak. Lig usulüne tabi spor dallarında en üst liglerde faaliyette bulunan sporculara uygulanan gelir vergisi kesinti oranı yüzde 15’ten yüzde 20’ye çıkarılacak. Yine Kanun ile 500 bin TL üzerindeki gelir gruplarına daha fazla gelir vergisi alınması için mevcut 4 dilime yeni bir vergi dilimi daha eklenirken bu dilimde vergi oranı yüzde 40 olarak belirlendi. Hükümet bu paketten 2020 yılında 6 milyar TL ek kaynak bekliyor. l Ekonomi Servisi Sağlığa cebimizden 28.6 milyar harcadık Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) çalışmasına göre hanehalkının kendi cebinden yaptığı sağlık harcamaları, 2017 yılına kıyasla 2018’de yüzde 19.4 artarak 28 milyar 655 milyon TL’ye ulaştı. Hanehalkının cepten sağlık harcamalarının cari sağlık harcamaları içindeki payı da yüzde 17.4’ten yüzde 17.5’e yükseldi. Kişi başına düşen sağlık harcaması ise 2017’de 1751 TL iken, geçen yıl yüzde 15.9 artarak 2 bin 30 TL oldu. Hanehalkları tarafından sağlık hizmetleri ve ürünleri almak için başvurulan sağlık kurumları içerisinde, cepten sağlık harcamaları açısından ilk sırada yüzde 40.5 ile hastaneler yer aldı. Hastanelerin ardından yüzde 32 ile perakende satış ve diğer tıbbi malzeme sunanlar, yüzde 20 ile ayakta bakım sunanlar izledi. l Ekonomi Servisi Kapısına kilit vuran şirket sayısı 10 bin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) açıkladığı verilere göre, Türkiye’de, ekim ayında 8 bin 353 şirket kurulurken, 1199 şirket kapandı ve 1168 şirket tasfiye oldu. Bu verilere göre geçen yılın aynı ayına kıyasla kurulan şirket sayısı yüzde 17.95, kapanan şirket sayısı yüzde 3.18 ve tasfiye olan şirket sayısı yüzde 3.64 arttı. Yılın ilk 10 ayında da, kurulan şirket sayısı yüzde 4.71 azalarak 68 bin 522’ye inerken, kapanan şirket sayısı yüzde 5.22 artarak 9 bin 961’e, tasfiye olan şirket sayısı yüzde 4.23 artarak 10 bin 340 adede çıktı. Garanti BBVA’dan ihracata yeni destek Garanti BBVA’nın 367 gün vadeli sendikasyon kredisine işlem tutarının yüzde 120’si kadar fazla talep geldiği açıklandı. Sağlanan kredi 229.5 milyon ABD doları ve 518.8 milyon Avro olmak üzere, iki dilim halinde sırasıyla Libor+ yüzde 2.25 ve Euri bor+ yüzde 2.10 maliyetle temin edildi. Garanti BBVA Genel Müdürü Recep Baştuğ, “Bu işlem bizim yurtdışı fi nansman piyasasındaki sürdü rülebilir fonlama yaratma gücü nü bir kez daha kanıtlarken, ban kamızın dış ticaretin finansmanı na sağladığı katkıyı ve ülkemizde ki şirketlere uluslararası re kabette sunduğu desteği pekiştirecektir” dedi. l Ekonomi Servisi Recep Baştuğ Çevre korumaya 38 milyar lira gitti TÜİK’in “Çevre Koruma Harcama İstatistikleri, 2018” raporuna göre, bu tür harcamalar 2018’de bir önceki yıla göre yüzde 11.6 artarak 38.2 milyar TL oldu. Bunların yüzde 56.6’sı mali ve mali olmayan şirketler, yüzde 36.3’ü genel devlet ve hanehalkına hizmet eden kâr amacı olmayan kuruluşlar ve yüzde 7.1’i ise hanehalkları tarafından yapıldı. Yine, harcamaların yüzde 47.5’ini atık yönetimi, yüzde 35.6’sını atık su yönetimi, yüzde 6.8’ini biyolojik çeşitliliğin ve peyzajın korunması oluşturdu. Abiye için 2 milyar dolarlık görüşme İstanbul Fuarcılık tarafından, Osmanbey Tekstilci İş İnsanları Derneği işbirliğiyle düzenlenen Abiye, Gelinlik, Damatlık ve Moda Fuarı CNR Fashionist, sektör profesyonellerini ağırladı. Yapılan açıklamaya göre farklı model ve renk seçenekleriyle abiye, gelinlik, damatlık, takım elbise ve şık giysilerde son model tasarımların sergilendiği fuarda, 100’ün üzerinde yerli firmanın 500’ün üzerindeki markasını da profesyonel alıcılarla buluşturdu. Fuar 3 günde 15 binin üzerinde ziyaretçi ağırladı. Sektör fuarda yapılan “B2B” iş görüşmeleriyle 2 milyar dolarlık ihracatın kapısını da aralandı. l Ekonomi Servisi