Katalog

EKONOMİ DOLAR [email protected] TASARIM: BAHADIR AKTAŞ avro sterlin FAİZ BORSA 1119 KASIM 2019 SALI ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.7320 1.4 kuruş 6.3350 1 kuruş 7.4430 1 kuruş 12.00 0.12 puan 106.846 1466 puan ‘Kapkaç’ madenciliğiEnerji Bakanlığı, 320 maden sahasını aramalara açmak üzere yeniden ihale edecek Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdür lüğü (MAPEG), ilk ihalelerine başvuru olmayan 320 maden sahasını yine ihaleye çıkardı. İhalelerin ayrıntıları MAPEG’in sitesinde yayım lanacak. Uygula mada, arama ruh satı çıkarılan sa halar cevher bu MUSTAFA ÇAKIR lunursa işletme ruhsatına çevriliyor ve üretim başlıyor. Ancak bir şey bulu namaması, cevherin bitme si, işletmecinin yükümlülük lerini yerine getirmemesi ya da işi bırakması gibi neden Maden Mühendisleri Odası Başkanı Yüksel: Binlerce sahada maden aranıyor. Plansız yapıldığı için hem kaynaklar israf oluyor hem çevre ve doğa kirliliği ortaya çıkıyor. lerle saha düşüyor. Devlet sahayı geri alıp ikinci kez ihaleye çıkarıyor. Başvuru olmazsa alan maden sahası olmaktan çıkarılıyor yeniden aramalara açık hale getiriliyor. 320 saha, yasa kapsamında ikinci kez ihaleye çıkarıldı. Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel, bu sahaların yüzde 80’inin “maden vardır” diye aranmış ancak cevher bulunamamış sahalar olduğunu söyledi. Planlamanın önemine işaret eden Yüksel, “Ruhsatlar planlı şekilde verilmeli. Yüzlerce, binlerce sahada maden aranıyor. Plansız yapıldığı için hem kaynaklar israf oluyor hem çevre ve doğa kirliliği ortaya çıkıyor. Kamu planlamalı, özel sektör de ona uygun işletmecilik yapmalı” dedi. Sahalar sermayeye Eski Maden Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet To run, AKP’nin inşaat, enerji ve madencilik sektörü üzerinden sermaye birikimine yöneldiğine işaret ederek “İnşaat ve enerji krize girdi. Şimdi ellerinde sadece madencilik kaldı. Bunun üzerinden sermaye birikimini desteklemek için tüm sahaları satmaya çalışıyorlar. Bunu yaparken de yandaş firmala rı öne çıkarıyorlar” dedi. Torun, Madencilik Yasası’nın da değiştirildiğini, yan yana olan ruhsatlardan büyük ruhsat sahibine diğer küçük sahayı alabilmesi için kolaylık sağlandığına dikkat çekti. Bunun tekelleşmenin önünü açacağını belirten Torun, “Bu şekilde sahaları yandaş ya da uluslararası firmalara vermeye çalışıyorlar. Madenleri bir an önce nasıl paraya çeviririz ona bakılıyor. Bunun adı sömürge madenciliğidir, kapkaç madenciliğidir. Bu tür politikaları uygulayanlar madenlerinden yararlanamaz. Zihniyet değişmeli” dedi. l ANKARA Faiz indirimi eve yaramadı Kısa vadeli borç 121 milyarı aştı Eylül sonu itibarıyla, kısa vadeli dış borç stoku, 2018 sonuna göre yüzde 6 artışla 121.3 milyar dolar oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre Eylül 2019’da, bankalar kaynaklı kısa vadeli dış borç stoku yüzde 0.4 azalarak 56.9 milyar dolar olurken, diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku yüzde 12.8 artarak 58 milyar dolara yükseldi. Borçlu bazında incelendiğinde, tamamı kamu bankalarından oluşan kamu sektörünün kısa vadeli borcu 22.5 milyar dolar olurken, özel sektörün kısa vadeli dış borcu yüzde 7.4 artarak 92.4 milyar dolara çıktı. l Ekonomi Servisi VİOP’ta akşam seansı başlıyor Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) belirli sözleşmelerde uygulanacak “Akşam Seansı”nın 17 Ocak 2020’de devreye alınması planlanıyor. Borsa İstanbul’dan üyelere gönderilen yazıya göre akşam seansı, normal seansta sürekli müzayede işlemlerinin saat 18.15’te sona ermesinin ardından saat 19.00’da başlayacak ve saat 23.00’e kadar devam edecek. Akşam seansındaki işlemler, bir sonraki gün gerçekleşecek işlemler ile beraber takasa konu olacak. İlk etapta sadece endeks vadeli işlem sözleşmeleri (BIST 30, BIST Banka, BIST Sınai, BIST Likit Banka ve BIST Banka Dışı Likit 10) için Akşam Seansı düzenlenecek. l Ekonomi Servisi Nouriel Roubini Kalite Kongresi’nde Roubini konuşacak Türkiye Kalite Derneği (KalDer) tarafından bu yıl 28’incisi düzenlenen Kalite Kongresi’ne ABD’li ekonomist Nouriel Roubini konuşmacı olarak katılacak. “Kriz kâhini” olarak bilinen ünlü ekonomist Roubini, düzenlenecek olan özel oturumda tüm dünyada yaşanan değişimin getirdiği sorunlarla birlikte bu sorunların getirdiği fırsatları da ele alacak. ‘Çözüm Özünde Fix tthe Basics!’ ana temasıyla düzenlenecek kongre 26 27 Kasım tarihleri arasında Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda gerçekleşecek. l Ekonomi Servisi Yabancıya satış yüzde 32 AZALDI Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, ekim ayındaTürkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 32.9 azalarak 5 bin 181’e geriledi. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 35.1 oldu. Yabancılara yapılan konut satışları ise ekimde yüzde 31.9 düşüşle 4 bin 272 adet, ocakekim döneminde ise yüzde 19 artışla 36 bin 197 adet olarak gerçekleşti. Geçen yıl 19 Eylül’de Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile yabancıların Türkiye’de konut edinme yoluyla vatandaşlık kazanılabilmesi için öngörülen konut yatırımı tutarı 1 milyon dolardan 250 bin dolara indirilmişti. Ekim ayında Irak vatandaşları Türkiye’den 597 konut satın aldı. Irak’ı sırasıyla, 536 ko nut ile İran, 292 konut ile Rusya Federasyonu, 225 konut ile Almanya ve 185 konut ile Afganistan izledi. Öte yandan Merkez Bankası verilerine göre, konut fiyat endeksi eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0.84 artarken bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 6.32 yükseldi. Aynı dönemde reel olarak yüzde 2.69 düşüş yaşandı. Kredi faizlerindeki düşüşe rağmen konut satışları ekim ayında yüzde 2.5 düştü. Türkiye genelinde konut satışları 2019 Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.5 azalarak 142 bin 810 oldu. Kamu bankaları öncülüğünde konut kredisi faizlerinin yüzde 1’in altına düşmesi de satışları artırmaya yetmedi. İpotekli konut satışları ekimde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 525 artış göstererek 50 bin 411 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 35.3’e çıktı. Ocakekim döneminde ise toplam konut satışları yüzde 12 düşüşle 1 milyon civarında gerçekleşirken, ipotekli satışlar yüzde 10 düşüşle 238 bin 319 adet oldu. Geçen yıl ekimde toplam satışlardaki artışa karşın konut kredili satışlar aylık yüzde 2.2’lerde seyreden konut kredi faizleri nedeniyle sert şekilde gerilemişti. l Ekonomi Servisi Mevcut yönetim Türkİş’e aday SERHAT ALİGİL Türk Metal Sendikası Genel Başkanı ve Türkİş Genel Sekreteri Pevrul Kavlak, herkesin kıdem tazminatı almasını istediklerini vurgulayarak, sendikal örgütlenme önünde ciddi engeller olduğunu söyledi. KKTC Girne’de gazetecilerle bir araya gelen Kavlak’ın çalışma yaşamına ilişkin açıklamaları şöyle: n Türkİş Genel Kurulu: Toplantı 5 Aralık’ta. Mevcut yönetimdeki arkadaşlarla birlikte devam etmek istiyoruz, aynı liste ile gireceğiz. İyi bir çalışma ortamı yakaladık. Bu durum önümüzdeki dönem açısından önemli. Çünkü 11. Plan’da gördük ki, kıdem tazminatı, vergi, esnek çalışma, belirli süreli hizmet gibi konularda yeni düzenlemeler öngörülüyor. Bunların çalışan örgütleri açısından da ortak mücadele alanı olması gerekiyor. Herkes için kıdem n Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası ile sözleşme: İşverenlerin “zor dönem” sözlerine hazırlıklıyız. Ekonominin şampiyonu işletmelerden söz ediyoruz. Bugün her şey şeffaf; ciro ve kârların yükseldiğini görüyoruz. Ücret artışı teklifimizi bu kapsamda anlatacağız. Yeni sözleşmeye eşler için tamamlayıcı sağlık sigortası, gece çalışmanın yüzde 15 zamlı olması, anaokulu desteği gibi yeni maddeler koydurmak istiyoruz. n Kıdem tazminatı: “Herkesin kıdem tazminatı almasını istiyoruz” sözlerini samimi bulmuyoruz. Eğer bunu istiyorsanız bir yıl şartını kaldırırsınız. Böylece her kes çalıştığı sürenin tazminatını alır. Ama yapılmak istenenin sistemi fona çevirmek. Zaten geçmişle karşılaştırınca tazminat yarı yarıya düştü. Eskiden bu parayla evini, arabası alan çalışan bugün ancak çocuğunun düğününü yapar hale geldi. Pevrul Kavlak n Asgari ücret: 2008’den 27 asgari ücretle ilk gelir vergisi dilimi aşılırken, bugün bu 9 asgari ücrete düştü. Yine 2017’de imzaladığımız sözleşmeyle ilgili yılda yüzde 18 zam aldık ama vergi dilimleri nedeniyle bunun 12 puanı devlete gitti, 6 puanı işçide kaldı. n Sendikal örgütlenme: Çok ciddi engeller var. Yargı sürecinde yaşananlar bunlardan biri. Mevzuatta sendikal örgütlenmeye engel olan işverenlerle ilgili cezalar açık ama ceza alan var mı? Yok... Örneğin bizim Düzce’de örgütlendiğimiz, yetki aldığımız işyerinin sahibinin itirazı üzerine açılan dava 5.5 yıl sürdü. Yine işletmelerdeki yüksek kayıt dışılık da örgütlenmenin önünde engel. l GİRNE Finansal riskler sürüyor Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu CI Ratings, Türkiye’nin yabancı ve yerel para cinsinden uzun vadeli kredi notlarını BB olarak teyit etti. Tüm notlar için görünüm “Negatif” olarak korundu. Görünümün negatif olmasının kredi notunun gelecek 1224 ayda aşağı yönlü revize edilmesinin daha olası olduğuna işaret etiğini belirtti. “Politika riski de yüksek ve bizim görüşümüze göre hükü met ekonominin altta yatan zayıflıklarını ve büyüyen finansal istikrar risklerini henüz düzeltebilmiş değil” değerlendirmesini de yapan CI, hükümetin yapısal reformlar uygulamak yerine genişlemeci politikalar yolu ile ekonomik büyümeye öncelik vermeye devam ettiğine dikkat çekti. CI Ratings, Türkiye ekonomisi için 2019 GSYH tahminini yüzde 2.5 daralmadan yüzde 0.7 büyümye revize etti. l Ekonomi Servisi EYT sorunu çözülmeli Birleşik Kamuİş Konferedasyonu Genel Başkanı Mehmet Balık, “Sermayeye, müteahhide, enerji patronuna, saraya, otoyollara, köprülere, tünellere, havaalanlarına kaynak ayrılıp; kamu zararı görülmezken, emeklilikte yaşa takılanların (EYT) anayasal haklarının talebi zarar olarak açıklanamaz” ifadelerini kullandı. Mehmet Balık, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın EYT’ler için söylediği, “Tutturmuş bir EYT, erken emeklilik. Milletimin zararına olan bir şeye asla yokum” sözlerine tepki gösterdi. Balık, “EYT mağdurları erken emeklilik istememekte hakları olanı istiyor. EYT’lerin sorunlarının acilen TBMM’de gündeme alınmasını ve taleplerinin çözülmesini talep ediyoruz” diye konuştu. l ANKARA 1812.22 4.52 lira 270.91 79 kuruş İnsanlık silkelenmezse karanlık çağ kaplayacak Karamsar bir kehanetten alıntı değil. Tam tersi insanlığın, dünyanın geleceğine adanmış felsefenin süzgecinden geçirilmiş, insanların insanca değerlere ilişkin bilgisizlikten arınmalarını, umutlu tek çıkış yolu gören, bilimsel felsefe yaklaşımlarının ürünü.. Türkiye Felsefe Kurumu Başkanı İoanna Kuçuradi’nin, 21 Kasım 2019 Dünya Felsefe Günü mesajından, ülkemize, dünyaya dönük yaşamsal değerde bir uyarı.. Bilimsel değerini, önemini, anlamını biraz daha ciddiyetle kavrayabilmemiz için, öncelikle İoanna Kuçuradi’nin 1979 yılından bu yana, kuruluşuna da doğrudan katkıda bulunduğu Türkiye Felsefe Kurumu’nun 1979 yılından bu yana başkanı olduğunun altını çizelim. Kuçuradi, Uluslararası Felsefe Kuruluşları Federasyonu’nun 1983 yılından beri yönetim kurulu üyesi, 198898 yıllarında genel sekreteri, Ağustos 19982003 başkan, Ağustos 2008’den beri de onursal başkanı olduğunu, felsefede kişisel çalışmalarıyla ekol oluşturduğunu anımsatmalıyız. Kuçuradi, insanlığın değerlerine ilişkin bilgisizliğin insanlığın, dünyanın geleceğine dönük en yaşamsal sorun olduğu gerçeğinden yola çıkılarak, insanların çocukluktan başlayarak insan hakları değerlerine ilişkin eğitimleri seferberliğini, umutlu tek çıkış yolu olarak görmekle kalmamıştır. Ülkemize dönük soluksuz çalışmaları ile de siyasal erkin kapıları kapatamadığı süreçler içinde, kuşkusuz en çok insan hakları uygulamalarında sorunlar odağı olan kurumlar içi eğitimlerde örnek çalışmaların seferberliğinin yürütülmesinde başı çekmiştir. Çocukluktan başlaması en değerli eğitimlerde, kuşkusuz insan hakları ihlallerinin en çok yaşandığı alanlarda, yargı kurumları, polis, cezaevleri, din görevlilerinin, kurumsal kapsamlı bire bir eğitimlerinden alınabilen olumlu sonuçların insan hakları gelişimine katkılarını kavrayabilmek için ülkemizde sürdürülmüş çalışmaların sonuçları ile gözlemlenmesi gerek. Kuşkusuz aksi örnekler, felsefenin ortaya koyduğu gerçeklerin, felsefenin şiddetle dışlanması, yasaklanmasıyla doğrudan bağlantılı olarak; insanın insan hakları değerlerinden koparılması, uzaklaştırılması ile de doğru orantılı olarak, çapıcı en alttakiler, ötekiler, mağdurlar, kadınlar, çocukların ağır insan hakları ihlalleri ile yüzleşmeleri katlıyor.. Sözü uzatmadan yarın yayımlanacak, Türkiye Felsefe Kurumu’nun sitesinde yerini almış, Kuçuradi’nin, 2019 mesajından önemli sorgulamaların satırbaşlarını paylaşalım.. “Dünyanın dört bucağından olan bitenlere baktığımızda, postmodernizmin en uç sonuçlarının yaşandığını görüyoruz Anything goes/Ne olsa olur. Bunda dünya felsefesinin payı ne? (...) ‘Etik’ sözcüğünün bunca moda olduğu bir zamanda, ‘etiklerden hangisinin seçileceği’ sorusunun yoğunlaşması, ancak değer bilgisinden oluşan ‘etik’ ile kültürler değer yargılarından normlarından oluşan ‘ahlaklar’ın farkını göremeyenlerin sorabileceği bir sorudur. ‘Etik’ sözcüğünün bunca moda olduğu bir zamanda, böyle bir sorunun sorulabilmesi, dünya felsefesinin değer konularında nasıl yerinde saydığını gösteriyor. Değer konularına ilişkin bilgisizlik, gitgide yaygınlaşan insanları robotlaştırma, robotarı ise ‘insan’laştırma çabalarına da yansıyor. İnternet yoluyla ‘İntihar edeyim mi, etmeyeyim mi’ sorusunu soran genç bir insana, cevap verenlerin yüzde 63’ü, ‘et’ diye cevap verebiliyor. Öyle görülüyor ki, insanlık olarak kendimizi silkelemediğimiz ve bazı umut verici gelişmeleri daha çok teşvik etmediğimiz takdirde, 21. yüzyılın makineleriyle donatılmış bir karanlık çağın dünyayı kaplaması olasılığı gitgide artıyor. Gelip sınırlarına dayanmış olan postmodernizmin aşılmasının felsefi değer bilgileriyle olabileceği umuduyla, günün olan bitenlere değer bilgileriyle bir hesaplaşma günü olmasını dilerim..” KISA...KISA... n THY ve Lufthansa’nın yüzde 5050 iştiraki SunExpress, mevcut durumdaki 32 adet Boeing 737 MAX 8 uçaklarına ek olarak, 10 adet Boeing 737 MAX8 siparişi daha verdiğini açıkladı. Siparişlerin toplam liste fiyatı 1.2 milyar dolar. n Yapı Kredi Bankası 1 milyar Avro’ya kadar yurtdışında ipotek teminatlı menkul kıymet (İTMK) ihraç başvurusunun tutarını 500 milyon Avro olarak güncelledi. n #dijitalleşmeyolunda 12 şehirlik rotasına devam eden Vodafone Business Dijitalleşme Tır’ı, sekizinci durağı olan Ankara’da işletmelerle buluştu. Hedef 3 ayda 10 bin kişiye ulaşmak.