Katalog

12 30 OCAK 2019 ÇARŞAMBA TASARIM: SERPİL ÜNAY HABER Emperyalizm Venezüella’ya niçin çullanıyor? A BD; Venezüella’da giriştiği darbeyi, mali hamlelerle de tahkim etmeye başladı. Ülkenin dev petrol şirketi PDVSA’ya yönelik ekonomik yaptırımları devreye soktu. Venezüella’nın 7 milyar dolarlık varlığını dondurdu, ABD bankalarında bulunan parasının yönetim hakkını Devlet Başkanı Maduro’dan alıp, ABD destekli muhalif lider Guadio’ya verdi. ABD emperyalizminin devlet şeklide örgütlenmiş bir haydutluk olduğunu biliyoruz. Örneklerini Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarında, Kore’de, Vietnam’da, Küba’da, Şili’de, Afganistan’da, Irak’ta, Suriye’de, Libya’da gördük, görüyoruz. Dünyaya yayılmış ABD üslerinden, ABD savunma bütçesinin büyüklüğünden anlıyoruz.   Fakat durum buyken kimileri, ABD’nin siciline, kanlı ve kirli geçmişine hiç bakmadan, onun “insan hakları”, “demokrasi”, “özgürlük”, “hukuk devleti” götürmek istediğini öne sürüyor. Kimileri, önce ABD üniversitelerinde pişirilen, sonra medya ve düşünce kuruluşları üzerinden dünyaya servis edilen insani müdahale, özgürleştirici işgal gibi kavramlar yoluyla, ABD emperyalizmini şirin göstermeye, meşrulaştırmaya, gerekçelendirmeye çalışıyor. Kimileri de Venezüella’ya konan ekonomik ambargoyu, siyasi ablukayı görmezden gelerek, hayat pahalılığı, işsizlik, gıda sıkıntısı ve yönetimin bazı hataları üzerinden yorum yapıyor. Gücü aşınan devlet Oysa mesele açık. Birincisi, ABD, arka bahçesi olarak gördüğü Latin Amerika’da nüfuzunu pekiştirmek istiyor. İkincisi, 300 milyar varille dünyanın en zengin petrol kaynaklarına sahip olan Venezüella’nın bu zenginliğini yağmalamak, onun Rusya ve Çin’le gelişen ilişkilerini engellemek istiyor. Üçüncüsü, bu darbe girişimiyle dünyanın geri kalanını da tehdit ediyor, aynısını başka ülkelere yapabileceğini gösteriyor. Dördüncüsü, Çin’le girdiği rekabette zorlanan, Rusya’nın gelişen nüfuzunu önleyemeyen, Almanya’nın bu iki ülkeyle yakınlaşmasını durduramayan, Suriye’de zemin kaybeden, İran’ın bölgede önünü kesemeyen ABD, yakın çevresinde bir dış politika başarısı arıyor.   Zayıflayan, dünyada bölgesel ittifak çabalarının önünü kesemeyen ABD, gücünün aşındığını, çok kutuplu düzene dönüşün başladığını görüyor, kabullenmekte zorlanıyor. Tek süper güç kalmaya çalışıyor, başaramıyor. Küresel ve bölgesel ölçekte öncülük ettiği kurumlara (NATO, IMF, Dünya Bankası, NAFTA...) seçenek oluşturacak yapıların öne çıkmasını engellemeye çalışıyor, zorlanıyor. Kuruluşunda hayli emek verdiği Avrupa Birliği’ndeki yapısal sorunları biliyor, çözemiyor. Büyük bir askeri güçle yüklendiği Ortadoğu’da bile, bölgesel müttefiklerini ve terör örgütlerini sahaya sürdüğü halde, istediği sonucu alamıyor. Çünkü ABD’nin hem kendi gücü aşınıyor, hegemonya kabiliyeti zayıflıyor hem rakipleri güçleniyor hem de dünyanın güç merkezi, batıdan doğuya kayıyor. Yani, ABD’nin saldırganlığı ve küstahlığı, Trump’ın kabalığından değil, ülkenin nesnel koşullarından kaynaklanıyor.   Kıssadan Hisse: 19611969 yılları arasında ABD Dışişleri Bakanı olan Dean Rusk, 1962’de, Soğuk Savaş’ın en sert dönemlerinden birinde, “Biz dünyanın tümüyle ilgilenmeliyiz” diyordu. ABD emperyalizminin mecburiyeti bu. Ama artık takati yok.   30 OCAK 2019 SAYI: 34083 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yazıişleri Müdürleri Serkan Ozan / Olcay Büyüktaş Akça Sorumlu Müdür Ozan Alper Yurtoğlu Görsel Yönetmen Hakan Akarsu Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Şehriban Kıraç l İç Politika: Ali Açar l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Fotoğraf: Uğur Demir l Hafta Sonu: Hilal Köse l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Düzeltme: Mustafa Çolak Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l İzmir Temsilcisi: Hakan Dirik Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur. l Okur Temsilcisi: Cengiz Yıldırım cengiz.yildirim@cumhuriyet.com.tr l Mali ve İdari İşler Müdürü: Hasan Talay l Satış Dağıtım Müdürü: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Baskı Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 06:43 06:26 06:48 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 08:10 13:22 16:00 07:52 13:07 15:47 08:12 13:30 16:13 Akşam 18:24 18:11 18:37 Yatsı 19:47 19:32 19:56 Demokrasi azalırsaUluslararası Şeffaflık Örgütü, 2018 Yolsuzluk Algı Endeksi’ni açıkladı Türkiye yolsuzlukla mücadelede 78. sırada yolsuzluk artaryeraldı.Örgütün raporuna göre, hukuk devletinin ve demokratik kurumların zayıflaması durumunda bir ülkede yolsuzluk artış gösteriyor. Yolsuzlukla mücadelede dünyanın önde gelen sivil toplum kuruluşlarından olan ve 100’ün üzerinde ülkede faaliyet gösteren Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International), 1995’ten bu yana her yıl yayımladığı Yolsuzluk Algı Endeksi’nin 2018 sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. 2018 yılı endeks sonuçlarına göre Türkiye, yolsuzlukla mücadelede 41 puanla 78. sırada yer aldı. Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yönetim Kurulu üyesi ve Uluslararası Şeffaflık Derneği Başkanı E. Oya Özarslan, “Son 5 yıldır dünyada yolsuzluk notu en çok düşen ülkeler arasında bulunan Türkiye’nin demokrasi yerine melez rejimler arasında anılmaya başlaması ülkemiz için bir sinyal niteliğindedir” dedi. Türkiye en çok gerileyen ülke Yolsuzluk Algı Endeksi’nin üst sıralarında 100 üzerinden 88 puanla Danimarka endeksin ilk sırasında yer alırken, onu 87 puanla Yeni Zelanda izledi. Üçüncü sırayı ise İsveç, İsviçre, Finlandiya ve Singapur paylaştı. Endeksin son sıralarında ise 13 puanla Güney Sudan ve Suriye, 10 puanla Somali yer aldı. Örgütün raporuna göre, hukuk devletinin ve demokratik kurumların zayıflaması, sivil toplum ve bağımsız medyanın toplumdaki alanlarının daralması durumunda bir ülkede yolsuzluk artış gösteriyor. Raporda, son yıllarda dokuz ve se Medya güven vermiyor Uluslararası ajans Edelman’ın, 26 ülkede 33 binden fazla kişinin katılımıyla yürüttüğü anketler doğrultusunda yayımladığı “2019 Güven Barometresi” raporuna göre, ülkemizde medyaya güven hızla azalıyor. Dünyanın en büyük halkla ilişkiler ajanslarından Edelman’ın ‘Güven Barometresi’ araştırmasının sonuçları geçen hafta açıklandı. Araştırmaya Türkiye’den katılanların yüzde 52’si hükümete güvendiğini söyledi. Kadınlar hükümete erkeklerden yüzde 3 daha az, sivil toplum kuruluşlarına erkeklerden yüzde 3 daha fazla güveniyor. 2019’da Türkiye’nin Avru pa Birliği’ne (AB) güveni 7 puan artarak yüzde 40’a, Birleşmiş Milletler’e (BM) güveni de beş puan artarak yüzde 41’e çıktı. Dünyada ise AB’ye duyulan güven yüzde 53, BM’ye duyulan güven yüzde 59. Medya Türkiye’de de dünyada da en az güvenilen kurum. Medyaya duyulan güven dünyada üç puan artarak yüzde 47’ye çıkarken, Türkiye’de üç puan azalarak yüzde 27’te düştü. Türkiye, Rusya’dan sonra medyaya en az güvenen ikinci ülke. l İSTANBUL kiz puan kaybeden Macaristan ve Türkiye’deki durum buna örnek gösterildi. Geçen yıla kıyasla bir puan artış gösteren Türkiye 41 puanla bu yılki Yolsuzluk Algı Endeksi’nin 78. sırasında yer aldı. Uluslararası Şeffaflık Derneği’nin verdiği bilgilere göre, Türkiye 2012 yılından bu yana endekste en çok gerileyen beş ülke arasında yer aldı. Son 5 yılda en çok puan kaybeden beş ülke Santa Lucia (16), Bahreyn (15), Suriye (13), Macaristan (9) ve Türkiye (8) oldu. Derneğin internet sayfasında yer alan açıklamada, “2018 yılı sonuçları, yolsuzluğa dair algının; hukuk devleti ilkeleri, basın özgürlüğü, sivil toplumun gücü, örgütlenme ve ifade özgürlüğü gibi konularla doğrudan ilgili olduğunu göstermektedir. Bu alanlarda yaşanan ihlaller Türkiye’nin dünya ortalamasının üzerine çıkmasına engel olmaktadır. Güçler ayrılığı, yargı bağımsızlığı ve liyakat ilkelerine yönelik ihlaller, Kamu İhale Kanunu’nun lafzına ve ruhuna aykırı uygulamalar, Kamu Özel İşbirliği proje lerinde ve özelleştirme süreçlerinde kamu çıkarına aykırı ihale süreçleri ve uygulamalar öne çıkan sorunlar arasında görülmektedir. Demokrasinin vazgeçilmez kurumlarının gitgide zayıflaması ile Yolsuzluk Algı Endeksi’nde Türkiye, demokrasi geleneği bulunmayan ülkelerle aynı kategoride anılmaktadır” denildi. ‘Ülkemiz için sinyal niteliğinde’ Uluslararası Şeffaflık Örgütü Yönetim Kurulu üyesi ve Uluslararası Şeffaflık Derneği Başkanı E. Oya Özarslan, “Parlamenter demokrasiden vazgeçen Türkiye, kurumların zayıflaması, bağımsız medyanın yok olması, hukukun üstünlüğünün kaybolması ve Anayasa gibi bağlayıcı temel sözleşmelere saygının kalmaması gibi hayati sorunlar yaşamaktadır. Son 5 yıldır dünyada yolsuzluk notu en çok düşen ülkeler arasında bulunan Türkiye’nin demokrasi yerine melez rejimler arasında anılmaya başlaması ülkemiz için bir sinyal niteliğindedir” dedi. l Haber Merkezi SULTANGAZI’DE AFGANPAKISTANLI GERILIMI Sultangazi’de önceki gün akşam elleri sopalı ka labalık bir grubu gören mahalle sakinleri, polisi aradı. Elleri sopalı grubun mahallede sokak aralarında dolaşarak çevreyi rahatsız ettiği, başka bir grup ile kavga edeceği ihbarı üzerine çok sayıda polis ekibi buraya sevk edildi. Mahalle sakinlerini tedirgin eden 15 kişiyi, polis durdurdu. Pakistan uyruklu kişiler tarafından gaspa uğradıklarını iddia eden Afganlar polise, kendilerini gasp edenleri aradıklarını söyledi. Ekipler, yaptığı incelemede Afgan gruptan bazılarının ülkeye yasak yollarla girdiğini, bazılarının da oturma ve çalışma izni bulunmadığını belirledi. 15 Afganistan uyruklu şahıs sınır dışı edilmek üzere polis tarafından gözaltına alındı. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı l DHA Kadooğlu’na müebbet istendi ALİCAN ULUDAĞ Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, başkentte geçen yıl öldürülen Kalegaz şir ketinin sahibi işadamı Ömer Faruk Ilıcan’ın öldürülmesine ilişkin, arasında Kadooğ lu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tarkan Kadooğlu’nun da bulunduğu 9 kişiye dava açtı. Kadooğlu hakkında, cinayeti azmettir me suçundan ağırlaştırılmış müebbet istendi. Ankara’da, 21 Mart 2018’de, evinin önünde öl dürülen Kalegaz A.Ş. Yöne tim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Ilıcan cinayetine ilişkin Tarkan Kadooğlu soruşturma tamamlandı. An kara Cumhuriyet Başsavcıvekili Ender Coş kun, aralarında Kadooğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tarkan Kadooğlu, Yönetim Kurulu Üyesi Şansser Kadooğlu’nun bulun duğu 9 kişi hakkında iddianame düzen ledi. Cinayetten sonra firar eden Tarkan Kadooğlu hakkında ağırlaştırılmış müeb bet, Şanser Kadooğlu hakkında ise 15 yıl dan 20 yıla kadar cezası istendi. İddiana mede, şüpheli Tarkan Kadooğlu’nun, Ilı can ile 5 milyon TL’lik alacak verecek me selesinden dolayı birbirlerine mesaj at tıkları, tartıştıkları ve aralarında husumet oluştuğu ifade edildi. İddianamede, Ömer Faruk Ilıcan’ın eşi Neslihan Ilıcan’ın ifadesi de yer aldı. Nesli han Ilıcan, ifadesinde eşinin 5 milyon TL’lik borcu için Gaziantep’te görüştüğü Kadooğ lu Holding Onursal Başkanı Cemal Kado oğlu tarafından “Sen bunun bedelini öde yeceksin, senet yırtmanın ne demek oldu ğunu göstereceğim” diyerek, tehdit edildi ğini ve şikâyetçi olduğunu kaydetti. Ancak Neslihan Ilıcan, soruşturmada verdiği ikin ci ifadede şikâyetini geri çekti. Buna karşı lık Cemal Kadooğlu’nun iddianamede ‘şüp heli’ olarak yer almaması soru işaretlerine neden oldu. Tarkan Kadooğlu, bir dönem FETÖ lideri Fethullah Gülen’i Pensilvanya’da ziyaret eden işadamları arasında yer alıyor. l ANKARA BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 3 4 5 KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr 6 7 8 9 ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Hızlı tempolu bir İspanyol halk dansı. 2/ Bir ders programının başlıca 1 SAR I SAB I R 2 AK İ S ŞALE 3 RAB KAL I N 4 KRAKER ME 5 AS OL PAT bölümlerine ve 6 S U P L E M A N rilen ad... İçine 7 T R O B O T T başka bir sıvı 8 İ T İ E K O S E karıştırılmamış içki. 3/ Hong 9 K AM İ KA Z E Kong’un plaka imi... Felsefede düşünce... Yahya Kemal’in hece öl çüsüyle yazdığı tek şiiri. 4/ Dansöz. 5/ Rütbe siz asker... Biriyle ya da bir şeyle eğlenme ve onu küçümseme. 6/ Trabzon yöresine özgü, “bıçak oyunu” da denilen halk oyunu. 7/ Temel niteliği bir olan dil, hayvan ya da bitki topluluğu... “ sesi ve kanat şakırtısından / Billur bir avize Bursa’da zaman” (A.H. Tan pınar). 8/ Bir peygamber... Jokeylerin giydiği kenarsız başlık. 9/ İşlenmiş timsah derisi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ “Balgamtaşı” da denilen, damarlı ve yarı saydam bir taş. 2/ Kedisi, keçisi, tavşanı ve armudu vardır... Tümör. 3/ Adları sıfat yapan bir yapım eki... Doğu Karadeniz yöresinde mezgit balığına verilen ad. 4/ İstanbul’un bir semti. 5/ Yoksul... Ses alanı tenorla soprano arasında olan bakır üflemeli çalgılar için kul lanılan sözcük. 6/ Yeniçerilerin kayıtlı olduk ları kütük defteri. 7/ Notada durak işareti... Bir göz rengi... Boru sesi. 8/ Yapısına girdiği sözcüğe “yeni” anlamı katan yabancı önek... “Sağ yanımda yârem var / yana döndür beni” (Türkü). 9/ Tadını artırmak için çay harmanına katılan beyaz bir çay türü. C MY B