Katalog

14 22 OCAK 2019 SALI EDİTÖR: ÖZNUR OĞRAŞ ÇOLAK TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Anadolu’daki kadın oyunları... DT’nin “Kadın Oyunları” başlığı altında çeşitli kentlerde sahnelediği oyunlar 2018’in son günlerinde Ankara’yı bombardımana tuttu. Ben, Erzurum DT’nin ‘Ufak Bir Hata’, Diyarbakır DT’nin ‘Gül’e Ağıt’ ve Bursa DT’nin ‘Barbara’nın Doğumu’ adlı oyunları görebildim. kültür Etkinliklerini Ankara ve İstanbul dışında sürdüren tiyatroların ürünlerini ancak fırsat buldukça izlemekteyiz. Yeni yeşeren belediye tiyatrolarının büyük kentlere turne yapması bir iki şenlik dışında olanaksız. (En gelişmişlerinden olan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları bile ürünlerini yalnızca Ankara ve İstanbul’a taşıyabiliyor). Devlet Tiyatroları’nın Bölgeler’deki yerleşik sahnelerinde kotarılanlar da aynı anda turne yaptığında, ancak bir iki tanesini izleyebiliyorsunuz. Sonuç olarak da pek çok yapım –yerel basın ve birkaç tiyatro dergisi dışında değerlendirilemeden tarihe karışıyor. DT’nin “kadın oyunları” başlığı altında çeşitli kentlerde sahnelediği oyunlar 2018’in son günlerinde Ankara’yı bombardımana tuttu. Ben üçünü görebildim. Göremediklerim için üzüldüm. Çünkü izlenimlerim genelleşemedi. “Kadın oyunları” projesinin koşulları, yazarın ve yönetmenin kadın olmasını, oyunun da DT’de daha önce sahnelenmemiş olmasını gerektiriyormuş. Durum böyle olunca seçim yapmak zorlaşmış. Yazılışı sorun içeren oyunların rejisi ve oyunculuğu sorunları tümüyle aşabilir mi? ‘Ufak Bir Hata’ Sözgelimi, Filiz Adıgüzel’in yazdığı Erzurum DT yapımı “Ufak bir Hata”, sahnedeki iki karakterin psikolojik konumunu sergileme yolunda yazılmış olan diyalogların kurgulanması sürecinde, oyuna temel olan “geçmişte yaşanmış olay” bağlamında yeterince ipucu sağlanmadığı için, seyircinin “merak” duygusunu ayakta tutmakta yetersiz kalmaktaydı. Anlaşılan, oyun metni yönetmen Kader Gözpınar tarafından epeyce kısaltılmıştı. Oyunun ilk biçimini bilenlere göre oyuna yapılan kısaltmalar olumlu sonuç vermişti. Oyu nu sahnedeki biçimiyle izleyen benim gibi seyirciler içinse, sahnedeki olay, daha ne olduğumuzu anlayamadan ve “bu söylenenlerden ne anlamalı” sorusu yanıtlanamadan “sürprizli son”a ulaşıveriyordu. Buna karşılık, yönetmen Gözpınar’ın, cezaevinde on yıl geçirmiş bir genç kadının, kendisine ihanet edenlerle hesaplaşma girişimini youmlayan Merve Gül’le ve yaşanmış olan toplumsal “travma”dan yara almadan çıkan eski arkadaşı Abdullah Arif Atalay’la başarılı bir sesmimik çalışması yaptığı görülüyordu. ‘Gül’e Ağıt’ Diyarbakır DT’nin sunduğu “Gül’e Ağıt” ise ülkemizde 2004 yılında yaşanmış bir olaydan yola çıkıyordu. Deniz Altun’un kaleme aldığı bu metinde, namusu kirletildiği için kardeşleri tarafından katle ‘Ufak Bir Hata’ dilmesi uygun görülen bir genç kızın dramı sergileniyordu. Ne ki anlatılan “gerçek”, sahnede bir türlü “sanat”laşamıyordu. Çünkü yazar, yazdığı oyun metni boyunca, Türk tiyatrosunda son 60 yıldır kullanıla kullanıla eskitilmiş olan anlatım biçimlerinin dışına çıkamamıştı. Oyunun basmakalıp düze neği, Gül’ü oynayan ödüllü oyuncu Gonca Eryiğit’e bile derinlikli bir yorum kotarma olanağı ta nımamıştı. Yönetmen Ebru Nil Aydın’ın tabloları durmadan değişen oyunu bir arada tutabilmek için sinevizyon aracılığıyla kullandığı çevre düzeni yapımın artıları arasında yer alırken, sahneden yansıyan önemli bir sorun daha çıkıyordu ortaya: Oyuncuların çoğu, yorumladıkları karakterlere aykırı düşecek düzeyde gençti. Çünkü Devlet Tiyatroları, kıdemli sanatçıları Bölgeler’deki tiyatrolarda tutacak yeterli bir “özendirme” sağlayamıyordu. Dahası, DT kadrolarına yıllardır yeni sanatçı alınmadığı için Bölgeler’de görevli gençlere de destek güç gelemiyor, pek çok rolü de yevmiyeli oyuncular yükleniyordu. ‘Barbara’nın Doğumu’ Bursa DT’den izlediğim ‘Barbara’nın Doğumu’ başlıklı oyunun yazarı Duygu Ergun, 2. Dünya Savaşı’nda geçen bir öyküyü işlemekteydi. Polonyalı bir anneyle Alman bir babanın çocuğu olan Barbara’nın savaşsonrası koşullarındaki dramı anlatılırken 14 kişilik bir oyuncu kadrosuyla, pek çok sayıda tablodan oluşan bir sahne olayı kotarılmıştı. Ece Okay’ın soyut bir çevre düzeniyle sahnelediği oyunda, kadro sıkıntısı çekmeyen Bursa DT’nin her yaştan oyuncusu görev yapmaktaydı. Yorumlar yerindeydi. Barbara’nın teyzesi Olga’nın bozuk ruh durumunu dengeli ve etkili bir oyunculukla dile getiren Arzu Tan Bayraktutan’ın karakter çizimi, yapımı ayakta tutan etmenlerin başında geliyordu. Ancak, dünya tiyatrosunda ve sinemasında pek çok kez ele alınmış ve zaman zaman büyük başarıyla kotarılmış öykülerden bir benzerini –hem de pek parlak olmayan bir anlatımla neden bir Türk yazar yineliyordu? Bu soruma bir yanıt bulamadım… Uzun sözün kısası, izlediğim oyunlardan çok etkilenemedim. Sihirli Flüt’ten Mozart’a doğum günü hediyesi Sihirli flüt unvanlı uluslararası sanatçımız Şefika Kutluer, 27 Ocak Pazar günü Wolfgang Amadeus Mozart’ın 263. doğum gününde Mozart’ın eserlerini çalmak üzere Viyana’ya davet edildi. Bir “Mozart” şehri olarak bilinen Viyana’daki konserde Şefika Kutluer, Mozart’ın Re Major Flüt konçertosunu ve Türk Marşı’nı seslendirecek. Şefika Kutluer’e Cristoph Angerer yönetimindeki Concilium Musicum Wien orkestrası eşlik edecek. Mozart dostları bu dâhi müzisyenin doğum gününü kutlamak üzere bir araya geliyor. Şefika Kutluer de bir Türk sanatçı olarak böylesine önemli bir konseri vermek üzere davet edilmiş olmanın onurunu yaşıyor ve “Türk Dostu” Mozart’ın bestelediği Türk Marşı’nı da özellikle çalmak istediğini belirtiyor. Konser ve kutlamalar saat 16.00’da Avusturya’nın başkenti Viyana’da Haus Der Ingenieure’de yapılacak. Sihirli Flüt Şefika Kutluer, ikinci konserini ise 30 Ocak’ta Türkiye Büyükelçiliği’nde verecek. l Kültür Servisi “Aziz Nesin Vapuru” Büyükçekmece’deydi... Büyükçekmece Atatürk Kültür Merkezi’nde sahnelenen “Aziz Nesin Vapuru” tiyatro oyunu Büyükçekmeceli izleyicilerle buluştu. Usta yazar Aziz Nesin’in tiyatro oyunlarının birleştirilmesiyle ortaya çıkan “Aziz Nesin Vapuru” tiyatro oyunu sanatseverler tarafından büyük beğeni topladı. ‘Dünyamızı aydınlatmak istiyorsak sanatla iç içe olmalıyız’ Sanata ve sanatçıya değer veren bir ilçenin belediye başkanı olmaktan mutluluk duyduğunu belirten Büyükçekmece Belediye Başkanı Dr. Hasan Akgün, “Büyük Büyükçekmece ailemin tüm dünya tarafından sanata ve sanatçıya verdiği değerle tanındığını bilmek beni heyecanlandırıyor. Büyükçekmece’de tiyatro biletleri satışa sunulduğu anda tükeniyor. Duayen yazarımız Aziz Nesin’in sanat eserlerinin iş Usta yazar Aziz Nesin’in tiyatro oyunlarının birleştirilmesiyle ortaya çıkan “Aziz Nesin Vapuru” tiyatro oyunu sanatseverler tarafından büyük beğeni topladı. lendiği ‘Aziz Nesin Vapuru’ tiyatro oyunu vatandaşlarımız için ücretsiz sahne aldı. Birbirinden yetenekli tiyatro oyuncuları Büyükçekmecelilerle buluştu. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Dünyamızı aydınlatmak istiyorsak sanatla iç içe olmalıyız. Büyükçekmece sanat dolu bir ilçedir” dedi. l Kültür Servisi Sergi, 19391945 döneminde meydana gelen fotoğraflardan oluşuyor. ‘Holokost’un izleri İstanbul’da... Yusuf Tolga Ünker’in “Holokost ile Yüz yüze” Sergisi Amerikadan sonra İstanbulda da açılacak. Sanatçının Yad Vashem ve United States Holocaust Memorial Museum’dan aldığı izinle renklendirdiği 19391945 döneminde meydana gelen olaylar dizisini ve gerçekliği gösteren Holokost fotoğraflarından oluşan sergi, 24 Ocak 18.00’de 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi’nde yapı lacak kokteyl ve konuşmaların ardından açılacak. Açılışta Renan Koen, Holocaust Remembrance & Before Sleep çalışmasından eserlerle dinleyiciyle buluşacak. Ünker’in siyahbeyaz Holokost fotoğraflarını renklendirerek “Asla unutmamak ve unutturmamak için, bir daha yaşanmaması için, görmezden gelinmemesi, sadece bakılıp geçilmemesi için” hazırladığı sergi 30 Mart 2019’a kadar görülebilir. Enver Ercan müze belgeliğinde Yazarlar ve okurlar, TYS Edebiyat Müzesi’nin ilk belgelik açılışında, 1. ölüm yıldönümünde, sendikanın eski başkanlarından şair, yayıncı Enver Ercan’la buluşacak. Açılışta ayrıca şairin anısına Türkiye Yazarlar Sendikası, Kültürlerarası Şiir ve Çeviri Akademisi ve Yasakmeyve yayınları işbirliğiyle hazırlanan Türkçede İçli Bir Çıt Sesi: Enver Ercan kitabı da okura tanıtılacak. Geçen ay Kadıköy Belediyesi’nin desteğiyle ziyarete açılan müzede, Nâzım Hikmet’ten bugüne yazarların ilk baskı kitapları, yazı taslakları, yazı serüvenlerine tanıklık eden yazı gereçleri, kişisel eşyaları yeniden görülebilir. TYS MüzeBelgeliği, pazartesi dışında her gün 09.0018.00 arası ziyaretçilerine açık. l Kültür Servisi Uğur Mumcu Maltepe ve Kadıköy’de anılacak Uğradığı bombalı saldırı sonucu hayatını kaybeden gazeteciyazar Uğur Mumcu, ölümünün 26’ncı yıldönümünde Maltepe’de düzenlenen bir programla anılacak. Maltepe Belediyesi, 24 Ocak 1993’te Ankara’da evinin önünde, arabasına konulan bombanın patlaması sonucu suikasta kurban giden gazeteci ve yazar Uğur Mumcu’yu, Prof. Dr. Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde (TSKM) düzenlenecek bir programla anacak. “Özgürlük Gelecektir, Gelecek Bizimdir” sloganıyla düzenlenecek etkinlikte, Nebil Özgentürk’ün anlatımıyla birlikte Uğur Mumcu belgeseli gösterilecek. 24 Ocak Perşembe günü saat 20.00’de düzenlenecek anma programında, Grup Gündoğarken de seslendireceği şarkılarla yer alacak. Kadıköy Belediyesi... Uğur Mumcu, ölüm yıldönümünde Kadıköy Belediyesi ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin düzenlediği etkinlikle anılacak. Uğur Mumcu ve tüm basın şehitlerine atfedilen “Türkiye’de Gazeteci Olmak, Gazeteci Kalmak” etkinliği 24 Ocak Perşembe akşamı saat 20.00’de Kadıköy Belediyesi Caddebostan Kültür Merkezi’nde düzenlenecek. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Turgay Olcayto ve Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu’nun açılış konuşmaları ile başlayacak etkinlikte, tiyatro sanatçıları Tilbe Saran ve Levent Üzümcü Uğur Mumcu’nun makalelerini seslendirecek. Gazeteci akademisyen Gökmen Karadağ moderatörlüğünde gerçekleşecek söyleşide ise gazeteciyazar Altan Öymen, T24 Yayın Yönetmeni Doğan Akın, Evrensel Gazetesi Genel Yayın yönetmeni Fatih Polat, gazeteciyazar Orhan Erinç, Birgün Gazetesi Yayın Danışmanı Semra Kardeşoğlu, PEN Türkiye Başkanı Zeynep Oral Türkiye’de gazeteci olmayı ve medya sektörünün içinde bulunduğu durumu tartışacak. Etkinlik Dilek Türkan, Güvenç Dağüstün ve Burçin Büke’nin müzik dinletisi ile son bulacak. l Kültür Servisi C MY B