Katalog

DUNYA May: Müzakereler çıkmazda dönüşü Başbakanlık Konutu’nda yaptığı açıklamada İngiltere’nin Brexit’e yönelik İngiltere Başbakanı Theresa May, Avrupa Bir Chequers Planı’nı reddeden birlik üyesi ülkeliği (AB) liderlerinin, hükümetinin hazırladı lerin liderlerinin herhangi bir alternatif önerğı Brexit planlarını reddetmesinin kabul edile mediklerini de belirtti. “Brexit referandumumez olduğunu söylerken müzakerelerin tıkan nun sonucunu tersine çevirmeyecek ve ülkemi dığını kaydetti. May, Salzburg’daki AB zirvesi parçalamayacağım” ifadesini kullandı. Cumartesi 22 Eylül 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: İLKNUR FİLİZ 7 Krizin yeni adı S400 Ticaret savaşındaki Çin ve ABD arasında bu kez Rus yapımı hava savunma sistemleri gerilimi yaşanıyor. Washington’ın yaptırımlarına Pekin ve Moskova sert yanıt verdi Donald Trump başkanlığında ekonomik yaptırımları politik enstrüman olarak kullanmaya devam eden Washington yönetimine, hedefteki ülkeler Moskova ve Pekin’den sert tepki yükseldi. Her iki başkent, ABD’nin, Rusya’dan S400 hava savunma sistemleri alması nedeniyle Çin Savunma Bakanlığı çalışanlarına karşı aldığı yaptırım kararının “sonuçları olacağı” uyarısında bulundu. Çin, ilk oldu Bu yılın başında Ulusal Güvenlik Stratejisi’nde Rusya ve Çin’i rakip olarak tanımlayan Trump yönetimi, Pekin’le girdiği ticaret savaşının yanı sıra Moskova’ya karşı da üst üste yaptırımlar uygulamaya koymuştu. Washington’ın geçen yıl Rusya’nın 2016 ABD Başkanlık seçimlerine müdahale ettiği iddiaları ve Kırım’ı ilhakı gibi gerekçelerle hayata geçirdiği “ABD’nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşı Koyma Yasası” (CAATSA) kapsamında uygulanan yeni yaptırım ABD Başkanı Trump, geçen yıl Pekin’i ziyaret etmişti. lar da her iki ülkenin ortak tepkisine neden oldu. ABD önceki gün CAATSA’nın 2. maddesi gereği Rus savunma ve istihbarat sektörüyle bağlantısı olduğu iddiasıyla Rusya’nın 27 vatandaşı ve 6 şirketi ile Rusya’dan S400 hava savunma sistemi ve Sukhoi Su35 savaş uçağı satın alındığı gerekçesiyle Çin Savunma Bakanlığı yetkililerine yaptırım kararını açıklamıştı. ABD’ye protesto notası iletildiğini belirten Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Shuang, “ABD’yi hatalarını bir an önce düzeltmesi için uyarıyoruz. Aksi takdirde bunun sonuçlarına katlanacak” ifadelerini kullandı. Sözcü, Moskova ile işbirliğini geliştirmeyi sürdüreceklerini de duyurdu. Çin, ABD’nin CAATSA kapsamında Rusya dışında yaptırım uyguladığı ilk ülke oldu. ABD ile Çin arasında mart ayından bu yana devam eden ticaret savaşı, ABD’nin ülkeye giren çelik ve alüminyum ürünlerine sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 ek gümrük vergisi getirmesi ve Pekin’in misillemesiyle başlamıştı. Geçen ay gelen ek vergiler de hesaba katıldığında iki ülke arasındaki ticarette büyük kayıp yaşandığı bildiriliyor. ‘Ateşle oynama’ Çin dışında Türkiye ve Hindistan’la da S400 satışı için görüşme ve anlaşmalar yapan Rusya’dan da ABD’ye “ateşle oynuyorsun” çıkışı geldi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, “Ateşle oynamak aptalcadır, tehlikeli olabilir” ifadelerini kullanırken, ABD’li yetkililerden “küresel istikrar” kavramının önemini akılların da tutmalarını istedi. Son yedi yılda 66 kez ABD yaptırımlarına maruz kalan Rusya’nın Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Washington’ı haksız rekabetle suçladı. Lavrov “Dolara güvenin şiddetle azaldığını görüyoruz. Uluslararası dövizfinans sisteminden bağımsız olmak isteyen ülkelerin sayısı da giderek artıyor” ifadelerini kullandı. gTüürnkdiyeme’ydee yaptırım ABD’nin S400 satışı için yaptırım kararı Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor. Rusya’nın devlet silah ihracatçısı Rosoboronexport, geçen ay iki ülke arasındaki anlaşma gereği S400 savunma sisteminin Türkiye’ye 2019’da verilmeye başlanacağını duyurmuştu. NATO ve ABD’nin Türkiye tarafından alımına itiraz ettiği S400’lerle ilgili geçen şubatta açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert “Gelecekte yaptırım olmazsa şaşırırım” ifadelerini kullanmıştı. ‘BM ile Husilerin anlaşmasını tanımayız’ Yemen’de Mansur Hadi hükümeti, Birleşmiş Milletler (BM) ile Husi militanlar arasında yurtdışında tedavi görmesi gereken ağır hastalar için Uluslararası Sana Havalimanı’ndan uçak seferlerinin başlatılmasını öngören uzlaşıya sert tepki gösterdi. Hadi hükümeti Dışişleri Bakan Vekili Mansur Becaş, BM Yemen İnsani İşler Koordinatörü Lise Grande ile önceki gün yaptığı görüşmede uzlaşının BM Güvenlik Konseyi kararları ile yükümlülüklerine aykırı olduğunu savundu. Grande ise “BM’nin Hadi hükümeti temsilcileri ile görüştüğünü, projeye ilişkin anlaşmanın uygun zaman ve yerde imzalanacağını” belirtti. Grande’nin, Hadi hükümetiyle savaştaki Husilerle 15 Eylül’de yaptığı görüşmede 6 aylık bir anlaşma için mutabakat sağladığı, yazılı bir protokol yapılmadığı belirtilmişti. Putperestlik suçlaması 3D yazıcı dükkânını kapattırdı Kuveyt’te bir 3 boyutlu yazıcı dükkânı, “putperestlik yaptığı” suçlamasıyla kapatıldı. BBC’nin haberine göre sene başından beri gerçekçi insan figürleri üretiminde uzmanlaşan dükkân bir “şeyh” tarafından “put” üretmekle suçlanıyordu. Yerel basın tepkiler üzerine dükkânın 16 Temmuz’da kapatıldığını, raflarının da boşaltıldığını bildirdi. İşyeri sahibi Muhammed el Yusufi’nin ise “Burayı açtığımda putperestlikle suçlanacağım aklımın ucundan bile geçmezdi” ifadeleri de aktarıldı. Vietnam Devlet Başkanı hayatını kaybetti Vietnam Devlet Başkanı Tran Dai Quang’ın (61) dün yaşamını yi tirdiği duyurul du. Devlet med Quang yasına konuşan yetkililer başkent Hanoi’de ki bir hastanede tedavi gören Tran’ın hastalığı hakkında bilgi vermedi. 1997’den be ri Vietnam Komünist Partisi Politbüro üyesi olan, 2016’da Devlet Başkanlığı görevine getirilen Qauang, son bir yıl dır hastalığından dolayı halk arasında görülmüyordu. Tanzanya’daFERİBOT FACİASINDA CAN yas KAYBI 136’YA YÜKSELDİ Afrika kıtasının en büyük gölü olan Victoria Gölü’nde önceki gün gerçekleşen feribot kazasında trajedinin boyutları artıyor. Gölün Tanzanya tarafındaki bölgesinde yaşanan faciayla ilgili açıklama yapan yetkililer, 136 kişinin cansız bedenine ulaşıldığını, arama kurtarma çalışmalarının sürdüğünü belirtti. En az 300 kişiyi taşıyan tekne göldeki en büyük ada olan Ukerewe’nin açıklarında batmıştı. Bilet satış sisteminin çökmesi nedeniyle kapasitesinin üstünde yolcu aldığı için batmış olabileceği belirtilen tekneden 37 kişinin kurtarıldığı duyuruldu. Victoria Gölü’nde 1996’da yaşanan bir feribot kazasında en az 500 kişi yaşamını yitirmişti. Abbas görüşmeye kapı açtı Fransa ziyaretinde konuşan Filistin lideri, İsrail ile müzakerelere arabuluculuk için ‘Ortadoğu Dörtlüsü’nü gündeme getirdi ABD’nin “yüzyılın anlaşması” olarak nitenlendirdiği ve yakın zamanda açıklayacağını iddia ettiği Ortadoğu planına ilişkin tartışmalar sürerken Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, “İsrail ile uluslararası arabulucular yoluyla müzakerelere hazırız” dedi. Abbas dün Paris’te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüştü. Görüşmenin ardından Elysee Sarayı’nda ortak bir basın toplantısı düzenledi. Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB), ABD ve Rusya’nın oluşturduğu Ortadoğu Dörtlüsü’ne işaret eden Abbas, “İsrail ile Ortadoğu Dörtlüsü ve diğer ülkelerin arabuluculuğuyla açık veya gizli müzakerelere başlamaya hazırız” dedi. Daha önce görüşmelerin sonuçsuz kalmasına İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun neden olduğunu kaydeden Abbas, “Filistin tarafı hiçbir zaman müzakereleri reddetmedi” ifadesini kullandı. ABD’nin Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu’na (UNRWA) mali yardımları tamamen durdurma kararına da değinen Abbas, ABD’nin finansmanı kesmesinin ardından Gazzeli yetkililer Toprak Günü kapsamında dün düzenlenen gösterilerde İsrail ateşi sonucu 25 yaşındaki Filistinli bir gencin hayatını kaybettiğini duyurdu UNRWA’yı destekleme konusunda Avrupa ülkelerinin ihtimam gösterdiğini dile getirdi. AB’den tepki Öte yandan Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden, İsrail Mahkemesi’nin yıkım kararı aldığı, Doğu Kudüs’teki Bedevi köyü Han el Ahmer’e ilişkin Tel Aviv yönetimine geri adım çağrısı yükseldi. AB üyesi sekiz ülkenin Birleşmiş Milletler (BM) daimi temsilci AHaley’nin hedefinde Tahran vardı BD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, BM Güvenlik Konseyinde gerçekleştirilen Filistin konulu Ortadoğu toplantısında, İran’a ilişkin suçlamalarına devam etti. Ortadoğu’da çatışmaya ve istikrarsızlığa yol açan ül kenin İsrail değil İran olduğunu savunan Haley, “İran’ın Irak’taki des tekçileri açıkça eğitim alıyor, Tahran’dan gelen silahları kullanıyor. İran’ın bu kişilere son günlerde balistik füze desteği yaptığı da ge len haberler arasında” dedi. Toplantının ardından basın açıklamasın da Haley’e, gelecek hafta BM Genel Kurulu’da Trump’ın, Cumhurbaş kanı Erdoğan’la görüşme olasılığı soruldu. Haley Erdoğan’ın bu konu Nikki Haley da talebini iletmesi halinde Trump’ın karar vereceğini söyledi. leri, yaptıkları ortak açıklamada İsrail Yüksek Mahkemesi’nin yıkım kararını gözden geçirmesini istedi. Fransa, Polonya, İsveç, İngiltere, Belçika, Almanya, İtalya ve Hollanda’nın açıklamasında ayrıca, “İki devletli çözüm üzerine müzakerelerden vazgeçmeyeceğiz” denildi. Avrupa Parlamentosu’ndan bir delegasyon ise geçen çarşamba günü Han el Ahmer’e gerçekleştirdikleri ziyaretin ardından, “yıkım kararının uygulanması durumunda İsrail’in bir savaş suçu işlemiş olacağını” belirtti. Bu arada İspanya Dışişleri Bakanı Josep Borrell, Filistin’i bağımsız bir devlet olarak tanıma konusunda çaba harcayacaklarını söyledi. Avrupa’da Filistin’in bağımsız bir ülke olarak tanınması için gerekli adımları atacağını söyleyen Borrell, “Eğer AB ülkelerini bir araya getiremezsek sadece İspanya olarak Filistin’i tanırız” dedi. AFP’nin haberine göre SDG, IŞİD üyesi olduğu iddia edilen Sudanlı bir kadını ve bebeğini, Sudanlı diplomata teslim etti. ‘Yabancı SDG’DEN DİKKAT IŞİD’lileri ÇEKİCİ ÇIKIŞ ülkeleri alsın’ Suriye’de Deyr ez Zor’un güneydoğu kırsalında IŞİD’le, ABD destekli, Ankara’nın terör örgütü ola rak gördüğü YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Su riye Demokratik Güçleri (SDG) arasında çatışmalar sü rerken SDG’den “yakaladıkları yabancı IŞİD militanları nın geldikleri ülkeler tarafından geri alınmaları gerektiği” açıklaması geldi. SDG’nin Dış İlişkiler Sorumlusu “Bu tek başımıza taşıyamayacağımız ağır bir yük. Hiçbir yaban cı IŞİD üyesini yargı önüne çıkarmayacağız. Diğer hükü metler nezdinde sorumluluklarını yerine getirmeleri ve vatandaşlarını geri almaları için elimizden geleni yapı yoruz” dedi. Ellerinde “40 ülkeden yaklaşık 500 yabancı IŞİD militanının yanı sıra aile üyeleri 550 kadın ve yakla şık 1200 çocuğun” olduğunu söyleyen Omar, “Bu IŞİD’li ler katliamlar gerçekleştiren tehlikeli kişiler, uluslararası toplum için onları mahkeme önüne çıkarma fırsatı” ifa delerini kullandı. AFP’nin haberine göre, SDG Kamışlı’da IŞİD üyesi olmakla suçlanan Sudanlı kadını bir ay lık bebeği ile Sudanlı yetkililere teslim etti. Öte yön den El Masdar gazetesi ABD ve Fransa güçleri destekli SDG’nin, Deyr ez Zor’da Bagoz Fukani kasabasını önce ki gece ele geçirdiğini ancak daha sonra yeniden kasaya giren IŞİD’in 20 SDG’liyi öldürdüdüğünü yazdı. Bu arada Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Rus ve Türk askeri yetkililerin İdlib kentinde kurulacak silahsızlandırılmış böl Suriye’degenin sınırları üzerin de mutabakat sağladı ğını açıkladı. Lavrov, El savaş suçlarıNusra militanlarının ve tüm ağır silahların ge soruşturmasılecek ay ortasına doğru silahsızlandırılmış bölgeden çıkması gerektiğini de hatırlattı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında pazartesi günkü Soçi zirvesinde İdlib’de cihatçıların çıkartılacağı tam Birleşmiş Milletler (BM) yıl sonuna kadar Suriye’de işlenen savaş suçları ile ilgili en az iki dava açmaya hazırlandıklarını açıkladı. BM tarafından atanan tahkikat hâkimi Catherine Marchi pon bölge uzlaşısına Uhel, soruşturmaların varılmıştı. Wall Street da özellikle çok ciddi Journal gazetesinin ha vakaları seçtiğini, bü berine göre ise cihatçı tün tarafların sorum lar anlaşmaya uymaya lu tutulacağını, bun caklarını belirtti. Nusra lar vasıtasıyla 2011’den bağlantılı Hayat Tahrir bu yana devam eden el Şam anlaşmayı Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın elini güçlendirmeyi amaçladığını savundu. Suriye savaşında yaşanan vahşeti ortaya koymayı hedeflediğini söyledi. Ankete göre AfD oyları yükselişte Alman ARD kanalının Infratest di lik ve Sosyal Demokrat Parti’den oluşan “büyük map araştırma şirketine koalisyon” hükümetinin oy düzenli olarak yaptırdı oranı ise yüzde 45 olarak ğı, Almanya’da vatandaş açıklandı. ların siyasi eğilimlerini irdeleyen DeutschlandTrend anketinin sonuçla Gteahzdeittecilere rı açıklandı. Ankete göre, Öte yandan Avrupa Ba aşırı sağcı Almanya İçin sın ve Medya Özgürlü Alternatif (AfD) partisinin ğü Merkezi’nin (ECPMF) son dönemde oy oranını Almanya’da gazetecile artırdığı belirlendi. Böy re yönelik saldırılarla ilgi lece son Deutschland li yaptığı araştırmaya göre Trend anketinden bu ya basın mensuplarına yö na, AfD oy oranını yüzde nelik saldırılarda artış ya iki oranında artırmış ol şandı. Saldırıların büyük du. Bu verilere göre ge çoğunluğu Almanya’nın çen yıl seçimlerde üçün doğusundaki sağcı ve cü parti olarak meclise aşırı sağcı gösteriler sı giren AfD yarın seçim rasında meydana geldi. ler yapılsa yüzde 18’lik Almanya’da bu ay ortala oranla mecliste ikinci bü rına kadar 22 gazetecinin yük güç olmayı başara saldırıya uğradığı kayde bilir. Ankete göre hükü dildi. Ülkede gazetecilere metteki Hıristiyan Bir yönelik 2015 yılında 43, lik partileri (CDU/CSU) 2016 yılında 19, 2017 yı ise oy kaybederek yüzde lında ise beş saldırı kayıt 28’e geriledi. lara geçmişti. Bunun Birlik partileri nin DeutschlandTrend’in yapılmaya başlandığı 1997’den bu yana aldı ğı en kötü sonuç oldu ğu belirtildi. Hüküme tin koalisyon ortağı Sos yal Demokrat Parti’nin (SPD) oy oranı yüz Almanya’da AfD karşıtla de 17, Hıristiyan Bir rı sık sık gösteri yapıyor. Londra’dan Rusya’ya karşı siber güç hamlesi İngiltere, 2 bin kişiden oluşan yeni bir siber saldırı gücü oluşturarak, sanal alandaki savaş yeteneğini artırmayı planlıyor. ABD merkezli Sky News televizyon kanalının haberine göre İngiltere Savunma Bakanlığı ve İletişim Kurumu, Rusya kaynaklı siber tehlikelerin artması üzerine harekete geçti. Haberde, yakın zamanda açıklanması beklenen yeni gücün, siber saldırılarla mücadelede 4 kat daha etkili olacağı belirtildi. İngiltere, ilk siber silahını IŞİD’e karşı mücadelede kullanmıştı. C MY B