Katalog

Metro, Real’i satıyor Real hipermarketler zincirinin sahibi Metro, perakende satışlardaki düşüş nedeniyle Real’i sat EKONOMİ ma kararı aldı. 282 mağazası ve 34 bin çalışanı olan Real’in 1 milyar Avro’ya satışı sözkonusu. Moody’s AB’nin notunu teyit etti Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, AB’nin uzun vadeli kredi notunu “Aaa” ve not görünümünü “durağan” olarak korudu. AB ülkeleri arasında Almanya, Danimarka, Hollanda ve İsveç yer alıyor. Pazar 16 Eylül 2018 ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY ‘Sudan’ sebeplerle 11 tropikal yatırımTTaür12ırmk’kdaiyeaderaba’nrziriiinsi Faik Öztrak Şişkin ekonomi kriz doğurdu Türkiye’deki çiftçiler son bir yılda yüzde 100 zamlanan girdi maliyetlerine çözüm beklerken, Bakanlık Sudan’da tropikal meyve üretimi için arazi kiraladı Türkiye, tarım arazisi kendisinden yüz de 12 daha küçük Sudan’a yatırım yap maya hazırlanıyor. Türkiye’de tarım GAMZE BAL sal girdilerin maliye ti son bir yılda yüzde 24 ila yüz de 100 arasında arttı. Yılın ikin ci çeyreğinde ekonominin yüz de 5.2 büyümesiyle övünülür ken, tarım yüzde 1.5 küçüldü. Elektrik ve su borcu bile tarım sal desteklerden kesilerek öde nen çiftçiyi, dövizdeki hareketli liğin yaratacağı yeni bir zam yü kü bekliyor. Ancak hâl böyley ken Sudan’a yatırımın gerekçe sinin ‘Türkiye’de üretilemeyen tropikal meyve ve sebze üreti mi’ olması ‘yerli üretime ve üre ticiye darbe’ olarak yorumlandı. Şirket tarımcılığı Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) ile Sudan Tarım ve Ormancılık Bakanlığı arasında imzalanan anlaşmaya göre, kasımda tahsis edilecek arazi 780 bin 500 hektar büyüklüğünde olacak. Üretim, iki ülke arasında, çoğunluk hissesi Türkiye’ye ait olan şirket üzerinden yapılacak. Yeni kabinede Tarım ve Orman Bakanlığı görevine getirildik ten sonra Turkcell Yönetim Kurulu Üyeliğini bırakan Bekir Pakdemirli’nin ilk icraatlarından biri, Türk yatırımcıların Sudan’a yatırım için ülkeyi ziyaret etmesi oldu. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik döneminde de Sudan ile tarımal işbirliği yapılmış, Sivas büyüklüğündeki tarım arazisi kiralanmıştı. 10 Eylül’de TürkiyeSudan Ekonomik Forumu’na katılan Pakdemirli, Sudan ile Türkiye arasındaki 500 milyon dolarlık ticaret hacminin yeterli olmadığını, bu rakamın 10 milyar dolara çıkarılması gerektiğini söyledi. Sudan Devlet Başkanı Birinci Yardımcısı Bekri Hasan Salih ile de görüşen Pakdemirli, “Ülkelerimizin tarım, hayvancılık ve diğer konulardaki iş imkânlarını geliştirmek maksadıyla buradayız” diye konuştu. Ticaret fazlası veriliyor İki ülke arasındaki dış tica ret verilerine bakıldığındaysa, Türkiye’nin Sudan’a 2017 itiba rıyla gerçekleştirdiği tarım ihra catının 154 milyon dolar, itha latının ise 81 milyon dolar oldu ğu görülüyor. Dış ticaret fazla sı 73 milyon dolar. Dünya Ban kası verilerine göre de Sudan’da tarımın ekonomiye katkısı 35.8 milyar dolar iken, Türkiye’de bu rakam 51.7 milyar dolar la daha yüksek. Ağırlıklı ihra cat kalemlerini tahıl, tahıl ürün leri, meyve ve sebzeler oluştu rurken, önemli ithalat kalemle rini ise yağlı tohumlar, dokuma elyafı ve bunların artıkları oluş turuyor. Sudan’ın dış ticaret verile ri incelendiğindeyse, ithalat yaptığı Gıda egemenliği tehlikedeenönemli ‘NE İŞİN VAR SUDAN’DA?’ Tülkelerin Çin, Hindistan, B.A.E., Mısır, Suudi Arabistan ve Türkiye olduğu görülüyor. Yabancılara tarım arazisi satılmasının yasalaştığı 2016’dan MMOB Ziraat Mühen 2017’nin ilk 6 ayına kadar, 23 ül disleri Odası İs keden 85 yabancı uyruklu ki tanbul Şube Baş şhtiıe,. TgkCFütöHeamrsPktrtmhaiteyNmiairezGireğ,’ıvnmrübdeairnuerkea2,SerMra,“0ukHikzlsdliiaeelisaikrnritna.vdsi’rNşdeaaeieatmktı2?inieli”şizbpaiÖitklnmami1ı5eş9rbigrüütülkrnaılekakrt,aıneimzTmıdaüAealrhıhkrrteakmaiyrzereeiıgnlmt’ee,drAçfeiaaetkvrarnaieklı dedi. zisi kiralanmasını, ‘ge lecek nesillerin gıda egemenliğini riske atmak’ olarak yorumladı. Atalık, yapılan anlaşmanın Sudan hükümeti açısından tarımının bilgi ve teknoloji ile buluşması, istihdam oluşturulması ve sürdürülebilir gıda politikası açısından önemli olduğunu söyledi. Ancak konuya Türkiye açısından bakıldığında ise görünümün parlak olmadığına değinen Atalık, “Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı çiftçi sayımız 2003’te 2.8 milyon kişi iken 2017’de 2.1 milyon çiftçiye kadar geriledi. Son 15 yılda çiftçinin ekmekten vazgeçtiği arazi 32 milyon dönüme ulaştı. Kendine yeterliliği ile nam salan ülkemiz dışa bağımlı hale geldi” diye konuştu. OECD’den kriz itirafı: Yanıldık Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) Genel Sekreteri Angel Gurria, 2008 finansal krizi öncesi küresel ekonominin eskisinden daha iyi olduğunu söylediklerini ve bu konuda yanıldıklarını itiraf etti. ‘Lehman Brothers’in çöküşünden 10 yıl sonra’ başlıklı toplantıda konuşan Gurria, aynı dönemde riskli bir durumda olan ABD emlak sektörü hakkında da olumlu görüşler sarf ettiklerini hatırlatarak, “Şimdi 10 yıl sonra bu satırları okumak kendi kalbime bir bıçak saplamak gibi” dedi. 2008 krizi, küresel piyasalardan trilyonlarca doların silinmesine, milyarlarca dolar yatırımın kaybolmasına ve milyonlarca kişinin işsiz kalmasına neden olmuştu. Sadece ABD’de 9 milyon kişilik istihdam kaybı yaşandı ve 8 milyon ko nuta bankalar tarafından icra yoluyla el konuldu. l Ekonomi Servisi Angel Gurria İtalya ve Fransa’da böylesi bir durumu kimsenin göremeyeceğini belirten tekstilciler, THY’nin tasarım kararını eleştirdi. Hazır giyimciden sitem Personel kıyafetlerini İtalyan modacıya tasarlatan THY’ye sitem eden İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe, “Türk hazır giyim endüstrisi hem tasarımda hem de hızlı modada sayılı ülkeleri arasında yer alıyor. İsterdik ki bir global bir marka olan THY, dünyanın her nok tasına Türk modacıların tasarımlarıyla uçsun” dedi. Hayal kırıklığı Gültepe, Türkiye’nin özgün tasarım ve hızlı moda kapasitesi ile dünyada özel bir yeri olduğunu hatırlatarak, “THY keşke Türk modacıların tasarımlarının dünyaya tanıtımında öncülük yapsaydı” değerlendirmesini yaptı. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Hadi Karasu ise yaptığı açıklamada, THY’nin tercihinin Türk moda endüstrisini hayal kırıklığına uğrattığını söyledi. “Hazır giyim endüstrisi ve THY, Türkiye’nin global ölçekte en iyi bilinen iki büyük markası konumunda bulunuyor. Ülkemizin uluslararası alanda gücünü kanıtla mış bu iki markasının birbirini desteklemesi, her alanda işbirliği yapması gerektiğini düşünüyoruz” diyen Karasu, örneğin İtalyan Havayolları Alitalia’nın personel kıyafetlerini Fransa veya Türkiye gibi rakip bir ülkenin üreticisine ya da tasarımcısına yaptıracağına ihtimal dahi vermediğini vurguladı. l Ekonomi Servisi Hükümet, İKsatnanalbul’da ısrarlı Cumhurbaşkanlığı tarafından tasarruf önlemleri kapsamında başlanmış projelerin durdurulacağının açıklanması karşın, tüm çevrevi, mimar ve kent planlamacılarının karşı çıktığı Kanal İstanbul projesinde ısrar sürüyor. Çevre ve Şehircilik Baka nı Kurum, “Bakanlık olarak 100 günlük eylem planımız içerisinde Kanal İstanbul Projesi bizim için en önemli proje” dedi. Marmara’yı Karadeniz’e bağlayan 43 kilometre uzunluğundaki Kanal İstanbul’un 65 milyar liraya mal olması planlanıyordu. Ta sarruf kapsamına alınmayan proje için geçen günlerde kanal genişliği 400 metreden 275 metreye çekilerek yarı yarıya azaltılması ve böylece yaklaşık 30 milyar lira tasarruf elde edilmesi için adım atılmıştı. l Ekonomi Servisi İKLİM ÖNGEL CHP Ekonomi Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak’ın hazırladığı ekonomi raporunda iktidarın, “dış düşmanlar ekonomimize saldırıyor” diyerek hatalarının üzerini örtmeye çalıştığını kaydetti. Raporda, ekonomide sert iniş olmaması için yılsonuna kadar 40 milyar dolar dış finansman bulunması gerektiği kaydedildi. Öztrak, ‘’Ekonominin durumu’’ başlığıyla hazırladığı ekonomi raporunu PM’de PM üyelerine ve Genel Başkan Kılıçdaroğlu’na sundu. Rapordan dikkat çeken tespitler şöyle: Ülke borç batağında: AKP döneminde, cari açık, dış borç ve şirketlerin net döviz borcu hızla arttı. Dış borçlar 2002’den sonra ilk defa gelirimizin yarısını geçti. Devlet, reel sektörün ve vatandaşların iç ve dış borçlarının toplamı ilk defa ülkenin toplam gelirini aştı. Rezerv kısa vadeli borca yetmiyor: Türkiye’nin sene başında 110 milyar dolar seviyesinde olan altın dahil rezervleri 90 milyar doların altına düştü. Şu an Türkiye’nin net rezervleri 30 milyar dolar seviyesinde seyrediyor. Türkiye’nin rezervleri kısa vadeli dış borcunu karşılayamaz hale geldi. 2002’de Türkiye’nin her 100 dolarlık kısa vadeli dış borcu için kasasında 169 dolar rezervi varken, 2018 Haziran itibarıyla Türkiye’nin her 100 dolarlık kısa vadeli dış borcuna karşılık 82 dolarlık rezervi var. Enflasyonda hızlı solladık: Türkiye yıllık yüzde 17.90 enflasyonla, dünya enflasyon liginde bir sıra daha yükseldi, dünyada 12. ülke oldu. 123 milyarlık KÖİ: İktidar, kamu borcunu ve bütçe giderlerini gizlemek için Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerine yöneldi. 2013’teki KÖİ projelerinin yatırım tutarı 24.2 milyar dolarla rekor kırdı. 20032017 döneminde KÖİ projelerinin sözleşme tutarı toplamı 122.8 milyar TL oldu. l ANKARA Pamuk veriminde beklenti yükseldi Ağrı Dağı’nın eteklerindeki Aras Vadisi’nde yıllar sonra yeniden ekilen pamuğun üretim alanları genişliyor. Bu yıl için rekolte beklentisi 8 bin ton civarında. Iğdır Tarım ve Orman Müdürü Özkan Yolcu yaptığı açıklamada, Iğdır’ın topraklarının pamuk üretimi için Türkiye’deki en uygun alanlardan biri olduğunu söyledi. Bu yıl yaklaşık 15 bin dekarlık bir alanda pamuk üretimi gerçekleştirdiklerini aktaran Yolcu, “Dekardan 550 kilogramın üstünde verim, 7 bin 5008 bin ton civarında rekolte bekliyoruz” dedi. l Ekonomi Servisi TESK’ten çıraklık eğitimi için adım Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Kon federasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, çırakların staj gördükleri dönemin emekliliklerine sayılması gerektiğini belirterek, bu soruna çözüm getirilmesini istedi. Ara eleman ihtiyacının giderilmesi ve nitelikli eleman yetiştirilmesi için çıraklık döneminin önemine işaret eden Palandöken, çıraklık eğitim döneminin, emeklilikte sayılmamasının binlerce kişiyi mağdur ettiğini belirtti. l Ekonomi Servisi Z Kuşağı iş yaşamını değiştirecek Dünya çapında 80 ülkede hizmet veren Sodexo raporuna göre, 2017’den itibaren iş dünyasına adım atan Z kuşağı değişim getirecek. Raporda, 2025’te üç çalışandan birinin yerini alacak Z kuşağının hem teknolojiyle uyumu hem de geleneklere bağlılığıyla iş yaşamında yeni bir dönem başlatacağının altı çiziliyor. Z kuşağının teknoloji okuryazarlığına doğan ilk nesil olduğunun vurgulandığı raporda, “Gelecekte başarılı olmayı hedefleyen şirketlerin yolu, Z kuşağının temel özelliklerini anlamaktan geçiyor” denildi. l Ekonomi Servisi C MY B