Katalog

DUNYA Avrupa Birliği’nden İran’a mali destek ABD’nin İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından AB tarafından Tahran’a yapılması planlanan desteğin 18 milyon Avro tutarındaki ilk paketi açıklandı. AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, “İran nükleer anlaşması sonucunda birçok sektörde işbirliğimiz arttı. Paket, ekonomik ve sektörel ilişkileri genişletecek” dedi. Öte yandan, British Airways ve Air France gelecek ay İran’a uçuşlarını durduracağını açıkladı. Tahran’dan ‘nükleer anlaşmaya dön’ çağrısı İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, ABD’ye ‘nükleer müzakere anlaşmasına geri dönmesi ve taahhütlerini yerine getirmesi’ çağrısında bulundu. Devlet televizyonuna konuşan Kasımi, nükleer anlaşmaya dönülmesinin ABD için ‘en iyi seçenek’ olduğunu savundu. AB ülkelerinin Trump’ın İran politikasını bir dereceye kadar düzeltebileceğini söyleyen Kasımi; Rusya, Çin ve ilgili devletlerin Trump’ı nükleer anlaşma konusunda ikna edebileceğini ileri sürdü. Cuma 24 Ağustos 2018 dishab@cumhuriyet.com.tr TASARIM: ECE KURTULUŞ 11 ‘Piyasalar çöker’ Tartışmaların merkezindeki ABD Başkanı, azledilme iddialarına karşı gözdağı verdi. İlişki yaşadığı iddia edilen kadınlara ödemelerin kanuna aykırı olmadığını savundu ABD Başkanı Donald Trump, eski kişisel avukatı Michael Cohen’in seçim finansmanı yasalarını delme suçlamaları konusunda itirafçı olmayı kabul etmesi ve eski kampanya direktörü Paul Manafort’un vergi yolsuzluğu davasında suçlu bulunması sonrasında alevlenen “azil süreci” tartışmasında “ekonomi” kartını çıkardı. Yönetimindeki ABD’de ekonominin “gittikçe iyileştiğini” savunan Trump, görevinden azledimesi durumunda ekonominin çökeceğini söyleyerek kongreye ve sermaye çevrelerine gözdağı verdi. Fox News için yaptığı röportajında Trump, “harika bir iş çıkardığını” iddia ederek “Eğer herhangi bir zamanda azledilirsem bence piyasa (ABD ekonomisi) çöker. Herkes yoksullaşır” ifadelerini kullandı. ‘Sus payı ödemesi yasaldı’ Röportajda Trump ayrıca Cohen’in savcılıkla işbirliğine gitmesini eleştirdi. Trump, geçmişte ilişki yaşadığı id dia edilen iki kadına, 2016’daki seçim kampanyası sırasında konuşmamaları için yapılan ödemelerin seçim kampanyası yasalarına aykırı olmadığını savundu. Ödemeleri kendi cebinden yaptığını, kampanya parasının kullanılmadığını söyledi. Trump’ın son açıklamalarının, geçmişte yaptıklarıyla çelişmesi ise dikkat çekici. ABD Başkanı, daha önce ödemeler hakkında bir bilgisi olmadığını iddia etmişti. Cohen ise salı günü savcılıkla yaptığı işbirliği çervevesindeki itirafında, ödemeleri “bir siyasi adayın talimatı” doğrultusunda yaptığını söylemiş, doğrudan Trump’ın adını vermemişti. Cohen’e ilişkin gelişmeler, Trump’ın 2016 seçimlerindeki kampanya yöneticisi Paul Manafort’un Virginia’daki davada jüri kararıyla 18 suçlamanın sekizinden suçlu bulunmasıyla aynı ana denk gelmişti. Son gelişmelerin, Rusya’nın ABD seçimlerine Trump lehine müdahil olup olmadığı iddialarını soruşturan Özel Savcı Robert Mueller’in elini güçlendirebileceği yorumları yapılmıştı. ‘Azletmeye çalışacaklar’ Trump, röportajında ayrıca, kasım ayında yapılacak Kongre ara seçimlerinden Demokrat Parti galip çıkarsa kendisini görevden almayı deneyeceklerini söyledi. Seçimlere aylar kala yaşanan bu kritik gelişmelerin ardından, Trump’ın kendi partisi Cumhuriyetçiler tarafından azledilebileceği iddialarının yanı sıra, çoğunluğu alması durumunda Demokrat Partililerin azil sürecini başlatabileceği iddiaları gündeme düşmüştü. GÜNEY AFRİKA’YI KARIŞTIRDI ABD Başkanı Donald Trump, Güney Afrika’nın ayrımcı (apartheid) rejiminin izlerini silmek için planladığı toprak reformunu kilometrelerce öteden eleştirince, bu ülkenin tepkisine neden oldu. Trump, “Güney Afrika hükümeti şimdi de beyaz çiftçilerin topraklarına el koyuyor. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’dan toprak ve çiftlik el koyma ve kamulaştırmalarını ve çok sayıda çiftçinin öldürülmesini yakından incelemesini istedim” dedi. Güney Afrika hükümeti Trump’ın sözlerine, “Güney Afrika bize sadece sömürge geçmişimizi hatırlatan ve ulusumuzu bölme amacı taşıyan bu dar görüşlü anlayışı tamamen reddediyor” şeklinde yanıt verdi. Ülke nüfusunun yüzde 8’ini oluşturan beyazların, çiftliklerin yüzde 72’sine sahip olduğu toprak rejimi, Güney Afrika hükümeti tarafından değiştirilmek isteniyor. Kritik görüşme seçimlere takıldı ABD yönetiminin üst üste aldığı yaptırım kararlarıyla gerilimin üst düzeye çıktığı WashingtonMoskova ilişkileri açısından kritik önem taşıyan, iki ülkenin üst düzey güvenlik temsilcileri arasındaki görüşme dün İsviçre’nin Cenevre kentinde gerçekleşti. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev arasındaki görüşmede Ukrayna krizi, Suriye’deki gelişmeler, İran ve ABD’de kasım ayında yapılacak ara seçimlerin gündeme geldiği belirtildi. Görüşmenin ardından açıklamalarda bulunan Patruşev, iki ülkenin dışişleri ve savunma bakanlıkları arasında iletişim kanallarının yeniden açılması için mutabakata varıldığını duyurdu. Bolton ise Rus mevkidaşıyla Suriye’den İran’ın çekilmesi konusunda atılabilecek adımların ele alındığını belirtti. Patruşev’i, Rusya’nın kasım seçimlerine müdahale etmemesi yönünde uyardığını belirten Bolton, seçimlere müdahale konusunun, görüşme sonuçlarına ilişkin ortak açıklama yapılmasını engellediğini bildirdi. Patruşev de karşı tarafın seçimlere müdahaleye ilişkin ifade geçirmek istemesi nedeniyle ortak bir açıklama yapılamadığını söyledi. Bağdadi’den tehdit mesajı Hayatta olup olmadığı konusunda çelişkili yorumlar yapılan IŞİD lideri Ebubekir Bağdadi’ye ait olduğu iddia edilen bir ses kaydı ortaya çıktı. Cihatçı terör örgütünün medya organlarından El Furkan sitesinde yayımlanan ses kaydında Bağdadi olduğu iddia edilen kişi, örgüt üyelerine “cihada devam etme” çağrısında bulunuyor. Yaklaşık 50 dakika süren kayıtta ayrıca, ABD ile Türkiye arasında krize yol açan tutuklu papaz Andrew Brunson meselesinden de bahsedilmesi dikkat çekti. Bir yıl sonra... Kayıttaki sesin Bağdadi’ye ait olup olmadığı doğrulanırsa, bu, IŞİD liderinin bir yıl sonra ilk kez ortaya çıkışı olacak. Ancak Reuters’e göre, sesin Bağdadi’ye ait olup olmadığı henüz doğrulanamadı. Rusya Savunma Bakanlığı, Haziran 2017’de Bağdadi’nin Rakka’da Rusya’nın 28 Mayıs’ta düzenlediği bir hava saldırısında ölmüş olabileceğini açıklamıştı. Eylül 2017’de ise Bağdadi’ye ait olduğu öne sürülen bir ses kaydı yayımlanmıştı. Paris’te IŞİD alarmı Fransa’nın başkenti Paris yakınlarındaki Trappes kasabasında dün bir bıçaklı saldırı yaşandı. Polis, bir saldırganın annesi ve kız kardeşini bıçakla öldürdüğünü, yoldan geçen bir kişiyi de yaraladığını, olayın ardından evine yapılan operasyonda etkisiz hale getirildiğini duyurdu. IŞİD saldırıyı üstlenirken Fransa İçişleri Bakanı Gerard Collomb saldırıyı bir terör eylemi olarak değerlendirmediklerini belirtti. Collomb, “ciddi psikolojik problemleri olduğunu” duyurduğu şüpheliyi radikal görüşlere eğilimi nedeniyle 2016’dan bu yana izlediklerini kaydetti. BM: Venezüellalılara kapılarınızı açın Ekonomik ve siyasi krizlerle sarsılan Venezüella’dan başlayan kitlesel göçle ilgili Birleşmiş Milletler (BM) Mülteci Ajansı ile Uluslararası Göç Örgütü’nden, Peru ve Ekvador’a Venezüella vatandaşlarına zorluk çıkarılmaması çağrısı yapıldı. BM Mülteci Ajansı Genel Direktörü Filippo Grandi ve Uluslararası Göç Örgütü Genel Direktörü William Lacy Swing imzalı ortak açıklamada, Ekvador ve Peru yönetimlerinin aldığı ülkeye yeni giriş düzenlemesi kararının endişe kaynağı olduğu bildirildi. Ekvador ve Peru, geçen hafta, Venezüellalıların ülkeye giriş çıkışlarının bundan böyle pasaportla yapılacağını duyurmuştu. Düzenlemede yeni pasaport ve sınır giriş şartlarına ek olarak Ekva dor ve Peru’daki Venezüella vatandaşlarının geçici konaklama izinlerinde değişiklikler de yer alıyor. BM verilerine göre, ekonomik krizin pençesindeki Venezüella’dan son aylarda 2.3 milyon kişi yurtdışına çıktı. Sene başından bu yana Peru’ya geçen Venezüellalı sayısı 423 bini aştı. On binlerce kişinin de yollarda olduğu kaydediliyor. Çin’den misilleme ABD ile Çin arasında mart ayından bu yana devam eden ticaret savaşında son hamle Pekin’den geldi. Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin Çin’e dönük ikinci gümrük tarifesi artırım adımına, aynı şekilde karşılık verildiğini duyurdu. ABD 8 Ağustos’ta, dün yürürlüğe girmek üzere 16 milyar dolar tutarındaki Çin mallarına yüzde 25 ilave vergi kararı alındığını duyurmuştu. Pekin de 16 milyar dolar tutarındaki ABD menşeli ürünlere yüzde 25 ilave vergilerin yürürlüğe girdiğini ilan etti. Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşı, Washington’ın mart ayında ithal ettiği çelik ve alüminyum ürünlerine sırasıyla yüzde 25 ve yüzde 10 ek gümrük vergisi getirmesiyle başladı. Bu adımıyla Türkiye de dahil pek çok ülkeyi etkileyen, Avrupa ve Kanada’nın da tepkisini çeken Washington, ABD şirketlerinin teknolojilerini ve fikri mül kiyetlerini ele geçirmeye yönelik usulsüz faaliyetleri gerekçesiyle 50 milyar değerindeki bini aşkın Çin menşeli ürüne iki aşamalı olarak yüzde 25 ek gümrük vergisi getireceğini açıklamıştı. Çin, her iki hamleye de misilleme niteliğindeki gümrük vergileriyle yanıt verdi. Beklenti düşük ABD’de Başkan Donald Trump yönetiminin Çin’le yapılan ticaretteki 375 milyar dolarlık açı ğı düşürmeye çalıştığı biliniyor. Öte yandan, iki ülke arasındaki ticaret savaşını sona erdirmek üzere yeni müzakereler önceki gün Washington’da başladı. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “görüşmelerin olumlu sonuçlara vesile olmasını umut ettiklerini” belirtse de Trump, pazartesi günü Reuters’a verdiği demeçte “görüşmelerden fazla bir beklentisi olmadığını, sorunun çözümünün uzun süreceğini” söylemişti. KORE’DE VEDA ZAMANI... Kore Savaşı nedeniyle birbirlerinden 60 seneden fazla süredir ayrı düşen yüzlerce Kuzey ve Güney Korelinin üç gün süren buluşması, dün gözyaşları içinde sona erdi. Yaşlılardan oluşan 89 kişilik Güney Koreli grup, önceki gün Kuzey Kore’nin Kumgang Dağı bölgesinde yakınlarıyla son kez bir araya geldikten sonra ül kelerine döndü. Sonuncusu üç yıl önce yapılan buluşma etkinlikleri kapsamında Kuzey Kore ve Güney Kore’den kurayla 100’er kişi seçilmişti. Ancak seçilenlerden bazılarının ölmesi nedeniyle, Kuzey Kore’nin listesi 83, Güney Kore’nin listesi de 89 kişiye indi. Kuzey Kore’ye geçenler arasındaki en yaşlı kişi 101 yaşında. Rusya’dan Afganistan iddiası ‘Cihatçılara silah sevk ediliyor’ Rusya’nın Kâbil hükümeti ve Taliban’ın yanı sıra 12 ülkeyi de davet ettiği barış görüşmelerinin yankılarının sürdüğü Afganistan’a ilişkin, Moksova’dan çarpıcı bir iddia yükseldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Afganistan’da cihatçı güçlere silah taşıyan, aidiyeti belirsiz helikopterlerin tespit edildiğini duyurdu. Bakanlık Sözcüsü Mariya Zaharova, IŞİD ve Taliban militanlarına silah ve mühimmat taşındığını ve Afgan hükümetinin buna tepki göstermediğini belirtti. Helikopterlerin son dönemde Saripul kentinde tespit edildiğini söyleyen Zaharova, bölgede hava kontrolünü sağlayan hükümetin ve NATO birliklerinin militanlara silah taşınmasına herhangi bir tepki vermediğini de vurguladı. ABD’nin Afganistan’daki güçlerinin komutanı mart ayında Rusya’yı Taliban militanlarını silahlandırmakla suçlamıştı. Kâbil’den ret, Taliban’dan kabul Öte yandan, Moskova’da 4 Eylül’de yapılması planlanan Afganistan barış görüşmelerinde temsil sorunu yaşanıyor. Afganistan Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, hükümetin Taliban’la dış güçler dahil olmadan doğrudan görüşme gerçekleştirebileceğini söyleyerek müzakerelere katılmayacaklarını duyurdu. Taliban sözcüsü ise Moskova’daki barış görüşmeleri için kendilerine yapılan daveti kabul ettiklerini bildirdi. Son aylarda çatışmaların şiddetlendiği Afganistan’da hükümet son olarak Kurban Bayramı vesilesiyle tek taraflı ateşkes ilan etmiş, Taliban’dan ise çağrıya herhangi bir yanıt gelmemişti. Orban’a suçlama ‘Sığınmacılar aç bırakıldı’ Avrupa’da sığınmacı karşıtı politikaların liderliğini yapan Macaristan’ın iltica başvuruları reddedilen ve transit merkezlerde tutulan göçmenleri aç bırakarak ülkeyi terk etmeye zorladığı iddia edildi. İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından önceki gün açıklanan raporda, Macar yetkililer göçmen hukuku standartlarını ve insan onurunu ihlal etmekle suçlandı. Raporda belirtilen en çarpıcı uygulama, özellikle Sırbistan üzerinden ülkeye giren kişilerin, iltica başvurularının reddedilmesine itiraz etmeden ülkeyi terk etmelerini sağlamak üzere aç bırakılması. DW’nin haberine göre, Macar Helsinki Komitesi, daha önceki 7 benzer örneğin ardından son olarak bir Afgan sığınmacı kadının aç bırakıldığını duyurdu. Viktor Orban’ın başbakanlığını yaptığı Macaristan, üçüncü ülkelerden gelen sığınmacıların başvurularını doğrudan reddederken, “toplama kampı” denerek eleştirilen transit merkezlerini ilk kuran ülkelerden biri. Göçmenlerden akın Avrupa’da 2018 yılında en fazla sığınmacı kabul eden ülke olan İspanya’nın Ceuta özerk bölgesinde 300’e yakın göçmenin sınırdan geçmeye çalışırken 7 polis memurunu yaraladığı bildirildi. Ceuta’da CETI adlı mülteci merkezine girmeye çalışan göçmenler, Reuters tarafından görüntülendi. Avustralya’da hükümet krizi Avustralya’da iktidardaki Liberal Par tiUlusal Parti koalisyon hükümetinde göçmen alımı, enerji politikaları ve Queensland eyaletindeki ara seçimlerin kaybedilmesi yüzünden, eski İçişleri Bakanı Peter Dutton liderliğinde patlak veren isyan hükümet krizine dönüştü. Başbakan Malcom Turnbull’un Dutton’a karşı girdiği Liberal Parti liderliği yarışını kazanmasının ardından Turnbull’a destek veren bakanların saf değiştirmesi, taşları yerinden oynattı. Sonuca saygı duyacağını ve görevinden istifa ettiğini açıklayan Dutton, iki günlük aradan sonra yaptığı görüşmeler sonrasında bazı bakanların kendisine desteğini açıklaması üzerine yeni bir parti içi oylama istedi. Krizin derinleşmesi üzerine Canberra’da basın toplantısı düzenleyen Başbakan Turnbull, iktidar milletvekillerinin salt çoğunluğu olan 43 imzanın toplanması halinde ikinci oylamanın yarın yapılacağını duyurdu. Daha önce “zorbalara boyun eğmeyeceğini” söyleyen Turnbull, bu kez, “partisi kendisini desteklemezse siyaseti bırakacağı” çıkışında bulundu. C MY B