Katalog

EKONOMİ Venezüella’da yeni para birimi kafa karıştırdı Devlet Başkanı Nicolás Maduro’nun hiperenflasyonla mücadele için hafta başında yürürlüğe koyduğu program kapsamında eski para birimi ‘Güçlü Bolivar’ yerine 5 sıfır atılmış ‘Egemen Bo livar’ yeni para birimi olarak dolaşıma girmişti. Para biriminden doğabilecek karışıklığı ve belirsizliği önlemek isteyen vatandaşlar evlerinde kalmayı yeğledi. Birçok işyeri kepenk kapadı. 8 Kredi mkaupsalunkıylaorrıkrÜyeçüdizadbyeüöy13nü’tmcüeesi EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Türk Lirası’ndaki hızlı değer kaybı ve faizlerdeki yükseliş nedeniyle özel bankaların kredi büyüme hızı yüzde 1’in altına kadar düştü Türkiye ekonomisi için bir kötü sinyal de bankalardan geldi. TL’nin büyük değer kaybı ve faizlerin yükselişi ile birlikte kredi bü yüme hızları dibe vurdu. Özel bankala rın kur etkisin den arındırılmış EMRE DEVECİ kredi büyüme hızı, 10 Ağustos ile biten haftada yüz de 1’in altına düş tü. 10 Ağustos haftası itibarıy la yüzde 0.81 (yıllıklandırılmış 13 haftalık hareketli ortalama) olan bu oran, sadece üç ay önce yüzde 13 seviyelerindeydi. Kre di büyüme hızı, Mayıs 2017’de yüzde 32’ye kadar yükselmişti. 10 Ağustos ile biten haftada TL cinsinden ticari kredi faizleri, yüzde 23.76 (dört haftalık hare ketli ortalama) seviyesine yük seldi. Söz konusu faiz oranı, sa dece üç ay önce yüzde 17.41 se viyelerindeydi. Mayıs 2017’de kamu bankalarının kredi büyü me hızı yüzde 49 seviyelerine kadar yükselmişti. Kamu zorluyor Toplam kredi büyüme hızı 10 Ağustos haftasında yüzde 8.37 olurken, bu oran kamu bankaları sayesinde yakalandı. Kamu bankalarının aynı haftada büyüme hızı yüzde 20.91 ile özel bankaların çok üzerinde gerçekleşti. Bu oran, üç ay önceki yüzde 30 seviyelerine göre az olsa da özel bankaların çok üzerinde yer alıyor. Toplam kredi büyüme hızı, geçen yıl Kredi Garanti Fonu’nun devreye girdiği dönemde yükselmiş, Mayıs 2017’de yüzde 37 seviyelerine kadar çıkmıştı. Ancak hızlı kredi büyümesiyle gelen yüzde 7.4’lük ekonomik büyüme, Türkiye ekonomisinin hızla ısınmasına neden oldu. Bu nedenle birçok şirket, bugünlerde kredi yapılandırma için bankaların kapısını çalarken, bankacılık sektöründe riskli kredilerin oranı hızla artıyor. Hacim 2.6 trilyon lira Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, sektörün kredi hacmi 10 Ağustos ile biten haftada 2 trilyon 687 milyar 873 milyon liraya ulaştı. Bankacılığın toplam mevduatı, 2 trilyon 326 milyar 506 milyon lira oldu. Kredi/mevduat oranı ise yüzde 115 seviyelerinde gerçekleşti. Tüketici kre dileri tutarı 10 Ağustos ile biten haftada 423 milyar 346 milyon liraya yükseldi. Söz konusu kredilerin 200 milyar 819 milyon lirası konut, 7 milyar 144 milyon lirası taşıt ve 215 milyar 382 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. Bankaların bireysel kredi kartı alacakları 98 milyar 139 milyon lira oldu. Vedat ARIK Siyasetçiden gazeteciye...CrySzrBtılinaeeeaunaydbtntlişmnvıeaaunkeznuayygykecnaşaaöiu,nvlytzinCe’ıöıeİnnelskHhrtuıteieyarPlnmianömnNyİienAsnKieuzenteKemraitg,PsnmMaaeaiblcGrnduenaui,ıeernlKğlaaTnllMuıetüegrrilla knEGSlbçtiiuryoeoarAzeuyOkciklkbtsaiFs,nsaanuuiDuanlı,ktByreEbÖeasıamrdtoascşyıalmillkamrdBFöaneiıeae.nkrmKşdenıokai,MnelnarlereaoeMnastkmhıskev,amyiŞeidşokgekeyvüinaatelzeteüsr Nuran Uras Ali Sirmen Uras’a son veda İş dünyası temsilcilerinden siyasilere, gazetecilerden sanatçılara hayatın pek çok alanında yolları kesişenler Hoca’yı uğurladı Milliyet Gazetesi yazarı Tevfik Güngör Uras, İstanbul’da son yolculuğuna uğurlandı. Güngör Uras’ın cenaze töreni Bebek Camii’nde yapıldı. Uras’ın cenazesi öğle vakti kılınan cenaze namazının ardından Aşiyan Mezarlığı’nda toprağa verildi. 85 yaşında hayatını kaybeden ekonomist, yazar, akademisyen Güngör Uras için Bebek Camii’nde öğle namazı ardından cenaze töreni düzenlendi. Törene AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, Gazeteci Oktay Ekşi, Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mete Belovacıklı, Dünya Gazetesi Genel Yayın yönetmeni Hakan Güldağ, Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yö netmeni Murat Sabuncu, gazetemiz yazarlarından Ali Sirmen, Şükran Soner, Zeynep Oral, Hürriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Vahap Munyar, Posta Gazetesi Yayın Yönetmeni Emre İseçeli, sanatçı Erol Evgin, ressam Bedri Baykam da katıldı. Cenazede Uras’ın eşi Nuran Uras ve çocukları taziyeleri kabul etti. Kurtulmuş, “Yeri zor doldurulacak birisi. En büyük maharetlerinden birisi de ekonomi gibi zor bir konuda görüşlerini Ayşe Teyze’nin anlayabileceği bir tarzda anlatabilmesidir” dedi. Tevfik Güngör Uras; Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olurken, doçentlik derecesini Boğaziçi Üniversitesi’nde, pro fesörlük unvanını Marmara Üniversitesi’nde aldı. Uras, Devlet Planlama Teşkilatı’nda uzman olarak görevliyken 1968 yılında Türkçe ve İngilizce olarak yayımlanan Türkiye İktisat Gazetesi’nde köşe yazmaya başladı. Çalışma hayatına Halk Bankası Genel Müdürlüğü ile başlayan Uras, Devlet Planlama Teşkilatı, İktisadi Planlama Dairesi Uzmanı olarak görev yaptı. 1974 1980 arasında TÜSİAD Genel Sekreterliği görevinde bulundu. Aksigorta’da görev aldı. Uras 10 bin civarında makale yazdı. l İstanbul\ CUMHURİYET Ekonominin zarif hocasını uğurladık OLCAY BÜYÜKTAŞ Toplumun çok farklı kesimlerini bir araya getiren ender insanlar vardır. Genellikle sanatçı ya da siyasetçi... Bir ekonomist, planlama uzmanı, öğretim üyesi olsa da hayatının önemli bir kesiminde soğuk ve anlaşılmaz görünen ekonomi sayfalarında köşe yazarak hayatın her alanından insanlara dokunabilen çok az insan tanıdık. Dün son yolculuğuna uğurladığımız, ekonomi gazetecilerinin kimisinin okuldan hocası, kimisinin iş toplanıtlarından ve seyahatlerinden tanıdığı Güngör Uras tam da bu ender insanlardan biri imiş.. Bebek Camii’nin avlusunda öğlen 12.30’dan itibaren toplanmaya başlayan saçları genellikle kırlaşmış topluluk, bu çeşitliliğin simgeleşmiş haliydi. Siyasetçi, siyasetçi eşi, sanatçı, iş dünyası temsilcisi ve gazeteci... Topluluktaki farklı profil kadar Türk Eğitim Vakfı (TEV), Çağdaş Eğitim Destekleme Derneği (ÇYDD), TEMA ve Türk Eğitim Derneği’ne yapılmış bağışlara bakıldığında, Güler Sabancı’dan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan’a, Koç ailesinden Vakko şirketlerine, Şölen’den TÜSİAD Yönetim Kurulu’na, Ayşe Teyze’den Ali Rıza Amca’ya ve hatta Filiz Akın’a kadar onlarca isim Uras’ı son yolculuğunda yalnız bırakmamıştı. Birbirlerine onunla ilgili anılarını anlatanların ortak dillendirdiği şey; Güngör hocanın, anlattı bir şeyi ne kadar anlaşılır kıldığı ama illa da ne kadar zarif biri olduğuyla ilgiliydi. Belki de bu nedenle sanatçı Erol Evgin de hocayı anlatırken “Gerçek bir aydın nasıl olmalı derseniz Güngör hoca gibi olmalıydı. Büyük bir bilgi birikimiyle, bilgelikle ama çok net bir açıklıkla, çok kolay anlatırdı her şeyi. Ekonomi uzmanlığımız değil ama hocayı okuduğumuzda her şeyi anlardık” demişti. Perşembe 23 Ağustos 2018 Dövizdeki artış hem seyahat hem de Yunan adaları turu ve paketlerini vurdu. Rota tersine döndü Döviz kurunun hızlı artışı nedeniyle komşu adaları ziyaret edenlerin sayısı yarı yarıya azaldı. YUSUF ÖZKAN Dövizdeki hızlı artış, komşu Yunan adalarını Türkiye’den ziyaret edenlerin sayısının neredeyse yarı yarıya azalmasına neden oldu. Adalarda yaşayan ve paraları bir anda TL karşısında değerlenen Yunanlılar ise, özellikle tekstil ve sebze/meyve almak için ülkemiz kıyılarına akın ediyor. Midilli, Sakız, Kos, Rodos gibi Türkiye’ye yakın Yunan adaları, son yıllarda adeta Türk turistlerin akınına uğramaya başlamıştı. Ayvalık, Çeşme gibi turistik yerleşimlerdeki fiyatları yüksek bulan Türklerin komşu adalarda daha ucuza konaklayıp yemek yiyebildikleri, yeni bir tartışma konusu olmuştu. Ancak son haftalarda dövizde yaşanan hızlı tırmanış, bu tartışmayı da bir bakıma sonlandırdı. Adalarda Avro olarak satılan bir suyun fiyatı 810, kahvenin ise 2025 liraları bulunca, buraların müdavimi Türkler elini ayağını çekmeye başladı. Sakız Adası’nda yıllardır turizm acentesi işleten Deniz Uyanmaz, geçen yıllarda otellerde yer bulunamazken, bu yıl doluluklarda düşüş yaşandığını söyledi. Çeşme’den gelen turist sayısında yüzde 50’ye yakın düşüş yaşanırken, Seferihisar Sığacık’tan Yunanistan’ın Samos (Sisam) adasına düzenli sefer yapan Samos Star şirketi de, dövizde yaşanan gelişmeler nedeniyle hem seyahat hem de ada turu paketlerinde indirime gitti. l İZMİR ‘Her şey dahil turizmi öldürür’ Dünya Turizm Yazarları ve Gazetecileri Federasyonu (FIJET) Başkanı ve Eski Tunus Turizm Bakanı Tijani Haddad, Türkiye’de de otellerde uygulanan ‘her şey dahil’ sisteminin uzun vadede turizmi öldürdüğünü vurguladı. FIJET’in düzenlediği “Genç Gazeteciler Turizm Eğitim Programı” İzmir’de gerçekleştirildi. Haddad, özellikle Antalya’da uygulanan ‘her şey dahil’ sistemi konusunda Türkiye’yi uyararak, “Tüm turizm tanımlamalarında göreceksiniz ki bu bir turizm modeli değil. Çünkü turist geliyor ve zamanın tamamını tek bir alan içinde geçiriyor. Ülke hakkında hiçbir bilgiye sahip olamıyor. Ne turlara katılıyor, ne gastronomisi hakkında bilgi sahibi oluyor, ne ülkenin kültürüne dokunabiliyor ne de tarihi mekanlarını görebiliyor. Bu da turizmin tüm kalemlerini ekonomik anlamda olumsuz etkiliyor. Tüm geliri her şey dahil sistemi ele geçirmeye çalışıyor” diye konuştu. Otellerdeki atık gıda, tasarrufa dönüşecek Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın seçtiği 9 girişimden biri olan teknoloji girişimi Fazla Gıda AŞ, Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) ile gıda atığını önlemek için iş birliği yapacağını duyurdu. Proje kapsamında gıda atığı ortalama yüzde 40 seviyesinde önlenecek, yılda yaklaşık 266 milyon öğün gıda ihtiyaç sahiplerine ulaştırılabilecek. Türkiye, “Her Şey Dahil Otelcilik” sektörü bu işbirliği ile otellerde müşteri memnuniyetinden ödün vermeden gıda atığını önleyerek hem sosyal, hem çevresel, hem de finansal açıdan sorumluluk sahibi yepyeni bir iş yapış şeklini ortaya koyarak diğer sektörle re de örnek olacak. İşbirliği kapsamında, gıda ka yıplarının önüne geçilmesi ve tüketilebilir durumdaki gıdaların yeniden değerlendirilebilmesi amacıyla, önce otellerin yoğun olduğu Akdeniz bölgesinde çalışmalara başlanacak. Fazla Gıda Kurucu Ortağı ve Üst Yöneticisi (CEO) Olcay Silahlı, POYD işbirliği ile bu alanda yaptıkları saha ve teknoloji çalışmaları ile sağladıkları çözümlerin, atığı yüzde 40 seviyesinde azaltabileceğini söyledi. Silahlı, bu oranda önlenen atığın ülke ekonomisi için 2 milyar TL seviyesinde bir tasarrufa tekabül ettiğinin de altını çizdi. l Ekonomi Servisi Kreş desteği 1015 lira oldu Çalışan annelere verilen kreş desteği, 304 liradan 1015 liraya çıkarıldı. Destekten faydalanmak için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın il müdürlüklerine başvurmak gerekiyor. Düzenlemeye göre; çalışan anneler çocuklarını kreşe verirse devlet bin 15 lira (brüt asgari ücretin yarısı) destek sağlayacak. Destek daha önce 304 liraydı. Destekten yararlanılması için çalışanın çocuğunu gönderdiği kreş ve gündüz bakımevinin özel sektörde faaliyet göstermesi şart. Çocuklarını kamuya ve kamu tüzel kişiliğine ait kreş ve gündüz bakımevlerine gönderen çalışanlar için vergi istisnası uygulanmayacak. Destekten yararlanmak için çocuk sayısı sınırı bulunmuyor. Yani kadının kaç çocuğu olursa olsun, söz konusu destektek yararlanmak mümkün. l Ekonomi Servisi Yeni hedef Viking pazarı Yıllık 5 milyar dolar hazır giyim ürünleri ithalatı yapan Danimarka’nın üçüncü büyük tedarikçisi Türk hazırgiyim sektörü, Viking pazarındaki konumunu güçlendirecek adımlar atıyor. Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği’nin Hazır Giyim İhracatını Geliştirme URGE Projesi kapsamında 11 ihracatçı firma Danimarka pazarına yönelik ‘İş ve İnceleme Gezisi’ düzenledi. Türkiye’den Danimarka’ya 2017’de 393 milyon dolarlık tekstil ihracatı yapıldı. Türkiye’nin Danimarka’ya ihracatta hedefi ise 500 milyon dolar. l Ekonomi Servisi C MY B