Katalog

DUNYA ‘ÜÇ GAZETECİ KATLEDİLDİ’ Orta Afrika Cumhuriyeti’nde basın kartı taşıyan ikisi Rus, biri Ukraynalı üç kişinin öldürüldüğü bildirildi. Kurbanların cansız bedenleri Sibut kasabası yakınlarında yol kenarında bulundu. Soruşturma sürerken kimi kaynak gazetecilerin Rus İzvestiya için çalıştığını savundu. Kıtanın en yoksul ülkelerinden Orta Afrika’da pek çok bölge silahlı milislerin kontrolü altında. GÖÇMENLERİ LİBYA’YA GÖTÜRDÜLER İDDİASI İtalya’nın aşırı sağcı popülist hükümetinin, Akdeniz’de kurtarılan göçmenleri Libya’ya geri gönderdiği savunuldu. İspanyol sivil toplum kuruluşu Proactiva Open Arms, “İtalyan bayraklı bir petrol platform destek gemisinin uluslararası sularda 108 göçmeni kurtardığını, ardından Trablus’a götürdüğünü” duyurdu. Uluslararası hukuk kapsamında Libya’nın güvenli bir yer olarak görülmediği belirtildi. Ruhani: Top Avrupa’daÇarşamba1Ağustos2018 dishab@cumhuriyet.com.tr EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 13 ABD Başkanı Trump’ın ‘önkoşulsuz görüşme’ önerisine Tahran’dan ‘önce nükleer uzlaşıya dön’ yanıtı geldi. İran Cumhurbaşkanı, anlaşmanın akıbeti ‘Avrupa’ya bağlı’ mesajı verdi Gözler Washington’ın İran’a ilk yaptırım paketinin yürürlüğe gireceğini açıkladığı 6 Ağus ğunu belirterek “Top artık Avrupa’da” dedi. Ruhani, “İran’ın bölgede tansiyon yaratmak istemediğini ancak pet tos’tayken İran Cumhurbaşkanı Hasan rol ihraç etme hakkından vazgeçme Ruhani ile “her zaman” ve ön koşulsuz yeceğini” yineledi. olarak görüşmeye hazır olduğunu açık Trump, geçen mayıs ayında İran ile layan ABD Başkanı Donald Trump’a 2015 yılında P5 artı 1 ülkeleri (ABD, Tahran’ın cevabı gecikmedi. Ruhani’nin Fransa, İngiltere, Rusya, Çin, Almanya) Kuzey ve Güney Kore’nin askeri yetkilileri dün güven artırıcı görüşmeler kapsamında buluştu. ‘Füze üretimi sürüyor’ ABD ile nükleer silahlansızlanma konusunda müzakere süreci başlatan Kuzey Kore’nin balistik füze üretimini sürdürdüğü öne sürüldü. Pyongyang’ın tüm ABD topraklarını hedef alabileceği ve nükleer başlık uyumlu olduğu iddia edilen kıtalar ararası balistik füzesini kasım ayında başarıyla denemesinin ardından haziranda iki ülke lideri Singapur’da bir araya gelmiş, ABD Başkanı Donald Trump, “Kuzey Kore’nin artık bir nükleer tehdit olmadığını” ilan etmişti. Washington Post’un istihbarat kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Kuzey Kore, Sanumdong’daki en az bir, muhtemelen iki tesiste balistik füze çalışmalarını sürdürüyor. Kuzey Kore’nin uranyum zenginleştirme tesisini modernize ettiği, ana uydu fırlatma istasyonu Sohae’deki bazı tesisleri ise sökmeye başladığı daha önce basına yansımıştı. danışmanı Hamid Ebuturabi, Twitter he arasında varılan nükleer anlaşmadan sabından yaptığı açıklamada, “Büyük çekildiğini açıklamıştı. Anlaşmanın Av İran milletine saygı, düşmanlıkların azaltılması ve ABD’nin nükleer anlaş İran basını Trump’ın çıkışına geniş yer ayırdı. rupalı tarafları ise anlaşmaya bağlılıklarını vurgulamıştı. maya dönmesi görüşme zeminini oluş ta bir sorun yok. Özellikle bu kişilerle ABD Hazine Bakanlığı, İran’a yaptı turacaktır” ifadesini kullandı. muhtemel bir savaşa gireceğin, ölümle rımların yeniden yürürlüğe gireceğini, Kırmızı hat önerisi rin olabileceği durumlarda görüşürsün. ilk yaptırım paketinin 6 Ağustos, ikinKuzey Kore lideriyle de görüştüm” de ci paketin ise 4 Kasım’da uygulanmaya İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış miş ve Ruhani ile görüşmesine yönelik başlayacağını duyurmuştu. Trump yö Politika Komisyonu Başkanı Haşme ön şartı olmadığını kaydetmişti. netimi, müttefiklerini İran’dan petrol tullah Felahetpişe, ABD Başkanı Donald Trump’ın Tahran’la müzakere ‘ABD’nin çekilmesi yasadışı’ alımını kasım ayına kadar sıfıra indirmeye zorluyor. Bu baskıya Tahran’dan çağrısına olumlu baktıklarını belirte İran Cumhurbaşkanı Ruhani ise ‘Hürmüz Boğazı’nı kapatırız’ resti yük rek iki ülke arasında “kırmızı hat” ku ABD’nin anlaşmadan çıkmasını yasa selmişti. Bu arada, ABD yaptırımları en rulmasını önerdi. dışı olarak nitelendirirken anlaşma dişeleri nedeniyle İran’da dinar, dolar ABD’ye resmi ziyarette bulunan İtal nın sürmesinin Avrupa’ya bağlı oldu karşısında son iki günde yüzde 18 de ya Başbakanı Giusep ğer yitirdi. Öte yandan ?Reuters’e konu pe Conte ile önceki gün Beyaz Saray’da basın toplantısı düzenleyen Trump, İran Cumhurbaşkanı Ruhani ile buluşabi ABD’DEN GAZ BASKISI kmRtraıeuinryınsıllmeTbvrıegAoşuerBmAdulDeozphecğ,BaerAaaitklşvldgarAoaruızmğnp)daaeala’grylmniakaza,vaınasnzııLgigçNeieGnçt’iibspiag(ssekııvyşılıaaanşrtİKıraanzt’einmmıdnipınmnoOidunaParkEİnrACiaçprniTden’teearSmboyuilslauiaip,ldçct“iııiTrğsArııimunrHamılbüakprisasıepyntyaöaianntnr,e leceğini söyleyerek, “İran is rıyor. İtalya Başbakanı ile basın toplantısında TransAdriyatik Boru Rusya ve diğer Arap ülke terse kesinlikle görüşürüz. Diğer insanlarla konuşmak Hattı’nı (TAP) “rakip proje” diye niteleyen ABD Başkanı, AB’nin Amerikan LNG’si ithal etmek için onlarca liman inşa edeceğini öne sürdü. lerine güvenmesinin hata olduğunu” savundu. Bir Taliban, bir IŞİD vuruyor... Orduda Dürzi tepkisi İsrail’de meclisin onayladığı, ayrımcılık eleştirilerinin odağındaki “Yahudi Ulus Devlet” yasasına tepkiler dinmiyor. İsrail ordusunda görev yapan Dürzi Yüzbaşı Amir Jmall, Facebook’tan Başbakan Netanyahu’ya yazdığı açık mektupta, görevini bıraktığını duyurdu. Jmall, “Babam, iki erkek kardeşim ve ben kendimizi adayarak vatan sevgisiyle hizmet ettik de sonunda ne elde ettik? İkinci sınıf vatandaşlık” ifadesini kullandı. Shady Zaidan isimli bir diğer Dürzi subay da sosyal medyadan “Bu ülkeye hizmet etmeyi kesiyorum’’ dedi. ARKADAŞLARLA ÖZGÜRLÜK SELFIE’Sİ Evinin bahçesindeki İsrail askerlerine gösterdiği tepkinin ardından 8 ay tutuklu kalan 17 yaşındaki Filistinli Ahed Tamimi, özgürlüğünü arkadaşlarıyla selfie çekerek kutladı. Filistinli şaire 5 ay hapis İsrail mahkemesi, İsrail vatandaşı Filistinli kadın şair Darin Tatur’a sosyal medyada paylaştığı bir şiirinden dolayı 5 ay hapis cezası verdi. 2015’te yayımladığı “Diren Halkım Diren Onlara” başlıklı şiiri nedeniyle “şiddete teşvik”, “terör örgütüne destek” suçlamaları yöneltilen Tatur gözaltında bulunuyordu. Uluslararası PEN dahil sivil toplum örgütlerinin tepkisini çeken davada şairin intifadanın devamından yana paylaşımları da iddianamede yer aldı. Afganistan dün peş peşe saldırılarla sarsıldı. Ülkenin batısındaki Ferah’ta yola yerleştirilen bir bombanın patlaması sonucu o sırada bölgeden geçmekte olan bir yolcu otobüsünün içindeki, aralarında çocukların da bulunduğu 11 kişi yaşamını yitirdi. Olayda 31 kişi de yaralandı. Kâbil yönetiminden kimi kaynak saldırıdan Taliban’ı sorumlu tuttu. Öte yandan Celalabad’dan ise hükümet binalarının olduğu yerleşkeye silahlı en az üç saldırganın baskın düzenlediği, birinin kapı girişinde kendini havaya uçurduğu haberi gündeme düştü. Gün boyu güvenlik güçleriyle, yerleşke içinde onlarca kişiyi rehin alan saldırganlar arasında çatışma yaşandı. Yetkililer, saldırıda en az 15 kişinin yaşamını yitirdiğini, 14 kişinin yaralandığı nı, militanların ölü ele geçirildiğini açıkladı. Saldırının arkasında IŞİD’in olabileceğine işaret edildi. Celalabad geçen hafta da kanlı IŞİD saldırısına sahne olmuştu. Bu arada AA’nın haberine göre, ülkenin kuzeyindeki Cüzcan vilayeti yakınlarında ise Taliban militanlarının IŞİD kampına saldırdığı, çıkan çatışmada iki taraftan 19 kişinin öldüğü iddia edildi. Komisyon için geri sayım Suriye’de siyasi çözüm arayışı, yeni anayasa çalışmaları ve İdlib başta olmak üzere çatışmasızlık bölgelerinin geleceğiyle ilgili gözler Astana süreci çerçevesinde yapılan Soçi toplantısında. 2017 başında Kazakistan’ın başkenti Astana’da Ankara, Moskova ve Tahran arasında varılan mutabakat çerçevesinde devam eden sürecin 10. toplantısına Birleşmiş Milletler Temsilcisi Staffan de Mistura ile Ürdün heyeti de katıldı. Soçi’de garantör ülkelerin temsilcileriyle bir araya gelen De Mistura, iktidar, muhalefet ve sivil toplumdan oluşacak, Anayasa Komisyonu üyelerinin belirlenmesi için prosedürleri sunduğunu, nihai şekli için eylülde Cenevre’de bir araya gelineceğini belirtti. Komisyonun 150 kişiden oluşacağı daha önce gündeme yansımıştı. TSK’nin 12 askeri gözlem noktasının bulunduğu İdlib’de ateşkesin korunması yönünde karar çıkması beklenen toplantıda tarafların güven artırıcı önlemler kapsamında sembolik sayıda tutuklu ve esirin karşılıklı serbest bırakılması konusunda uzlaştığı iddia edildi. Bu arada Sputnik’in haberine göre, Suriye’nin BM Daimi Temsilcisi Beşar Caferi, “İdlib dahil TSK kontrolündeki tüm toprakları geri alma hakkına sahip olduklarını” söyledi. Yarmuk’ta kontrol Şam’ın Öte yandan Suriye ordusu İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri yakınındaki Yarmuk’un IŞİD’den tamamen temizlendiği açıklaması yaptı. Ztaimrtbışambawlıes’deeçim Robert Mugabe’nin yaklaşık 38 yıllık iktidarının ardından geçen yıl bir darbeyle devlet başkanlığı koltuğundan indirildiği Zimbabwe’de önceki gün yapılan seçimlerin iki adayı da önde olduklarını iddia etti. İktidar partisi ZANUPF’nin adayı, Devlet Başkanı Emmerson Mnangagwa sandıklardan gelen bilgilerin olumlu olduğunu savunurken ZANUPF’nin iktidara geldikten sonra el koyduğu toprakları beyaz sahiplerine iade etme vaadinde bulunan muhalif Nelson Chamisa’nın partisi Demokratik Değişim Hareketi (MDC) de zaferini ilan etti. Partinin sonuçların bir an önce açıklanması için mahkemeye başvurduğu bildirildi. Muhalif kimi cephe usulsüzlük yapıldığı iddialarını gündeme getirdi. İlk turun sonuçlarının 4 Ağustos’ta açıklanması bekleniyor. CEZAEVLERİNDE CİHATÇI ALARMI ABD’de yayımlanan Washington Post gazetesi, Irak ve Suriye’de savaşan yüzlerce Avrupa vatandaşı IŞİD militanının tutuldukları hapishanelerin “terörist yuvaları haline gelme” tehlikesi bulunduğunu yazdı. Habere göre, Avrupa çapında hapishaneler, “İslamcı teröre karşı verilen mücadelenin son cephesi” haline geldi. Hapistekilerin çoğunun iki yıl içinde serbest kalacağı savunulan haberde, içerideki terör hükümlerinin örgütlenmesine fırsat verilmemesi için zamana karşı yarışıldığı görüşü aktarıldı. BASINDAN ‘GÜVENLİK’ PARASI İSTENDİ Brüksel hükümetinin, Avrupa Birliği zirvelerine katılmak isteyen Belçikalı ya da ülkede yaşayan yabancı gazetecilerden güvenlik taramaları karşılığında 50 Avro para alacağı belirtildi. Avrupa Birliği ile ilgili yayın yapan Euractiv internet sitesinin haberinde bu tür bir uygulamanın ilk olduğu belirtilirken güvenlik taramalarının 6 ayda bir yenilenmesi gerektiğine dikkat çekildi. Uygulamanın zirveleri takip etmek için Belçika’ya giden yabancı gazeteciler için geçerli olmadığı, bunun ayrımcılık yaratacağı da aktarıldı. Donbass damarı Küreselleşmeci tasarımın Suriye hezimeti eşliğinde, Ortadoğu’da Rusya Federasyonu öncülüğünde barış alametlerinin belirdiği bir dönemde, yıllık iznimin bir kısmında soluğu Donbass’ta aldım. Donbass, aynı zamanda ABD ve AB’nin 2014’te büyük jeopolitik hataya düşerek giriştiği hamlenin durdurulmasıyla, Rusya’nın Ortadoğu’ya açılmasının yolunu açması açısından mühim. Donbass’ın kalbi Donetsk ve Lugansk’ta Sovyetler Birliği’nin kendisi olmasa da yaşatılan mirasını görme, yerel yönetim, sıradan insanlar ve cephe hattında halk milisleriyle konuşma fırsatı buldum. Kiev’deki neoliberal Meydan darbesine karşı Batı medyasının görmediği antiMeydan protestolarının izini sürdüm. Kiev’e karşı, sınıfsal karakteri itibarıyla emekçilerin desteklediği ‘yurtsever küçük burjuva devriminin’ vuku bulduğu anlaşılan bölgeden izlenimlerimi daha geniş yazacağım. Bugünlük kısa bir özet sunalım... HHH Ukrayna’nın vaktiyle müreffeh bu doğu bölgesi, Batılı emperyalistlerin gerici güçleri kullanmaktan çekinmedikleri diyar. Nasıl ki, Suriye’de ‘demokrasi taşımak’ bahanesiyle siyasal İslamcılar kullanıldıysa, Ukrayna’da da ‘neoliberal renkli devrimin’ aparatları Banderistler. Bu yüzden Donbass’ın ahalisi 2014’te Kiev’deki darbeden beri teyakkuzda. Nüfusu savaş öncesi 1 milyona yakın, bugün 650 binle ifade edilen Donetsk’in merkezine 1520 kilometre mesafedeki dış mahalleler Ukrayna ordusunun düzenli ateşine maruz kalıyor. Çatışmanın izleri her yerde. AGİT gözlemcilerinin işe yaramadığı ‘gri bölge’ hattı namlı Halk Milislerinin korumasında. Donbass’ta iki entite var. Donetsk Halk Cumhuriyeti DNR ile Lugansk Halk Cumhuriyeti LNR. Ademi merkeziyetçi anlayış oblast geleneğiyle buraya içkin. Halk konseylerinde sosyal hareketler aracılığıyla temsil sağlanıyor. Ukrayna Komünist Partisi’nden kalan KP yüzde 1015’leri bulan desteğe sahip. Halkın azımsanmayacak kesimi sosyalizm deneyiminden kalan sosyal adalet fikrini önemsiyor olsa da öykündükleri İsveç tipi sosyal demokrasi. Neoliberal dizayn onlar için oligarkları ifade ediyor. 2014’te AB ile Rusya’yı dengeleyeceğim derken devrilmiş Yanukoviç, Batı’da sunulduğu gibi ‘Rusçu’ filan görülmüyor. HHH Rusya’nın burayı işgal ettiği iddiası safsata. Halk milisleri Donbass’ın ‘yerlimilli’ ahalisi. Rusya’dan gönüllüler eksik olmasa da etnik aidiyetler çeşitlilik arz ediyor. Kiev’den gelenler, Abhazlar, Gürcüler, Osetler, Tatarlar... Batılı solcuların bulunduğu Uluslararası Tugay’ı saymıyorum. Kırım yüzünden şişirilen ‘Novorosiya’ mefhumuna bakışları gerçekçi. Rusya ile bağları doğal ama özerk konumlarından vazgeçmek niyetleri yok. Nüfusun büyük kısmını Rusça konuşanlar oluşturuyor. Çarlık ve Sovyetler’in emperyal mirasını sahiplenen ‘Putinizm’ algısından süzülen de ‘Rusluk’ değil ‘Rusyalılık’. Doğrusu, burada Sovyetler’in milli kimlik meselesini çok büyük ölçüde çözümlediği kanaatim pekişti. Burada ‘kimlikçilik’ gözlükleriyle anlaşılacak bir şey yok.  HHH Donbass’ı Donbass yapan proleterler. Organize bir toplum. Yoksullaşma ve güçlükler eksik değil. Fakat çatışmalar hayatı aksatmıyor. Tek istisna akşam 22.00’de güvenlik sebebiyle sokağa çıkma yasağı. Her yer tertemiz. Donetsk adeta orman içine konulmuş kent. Kömürü, demirçeliği, metalurjisiyle sanayi kenti olsa da havası temiz. Büyük Anavatan Savaşı’nda enkaza dönmüş tüm kentlerdeki gibi ‘Stalinkaya’ denilen anıtsal binalarla dolu. Opera, tiyatro binaları, dans pistleri, mahallelerde sanat okulları, çocuklar için yaratıcılık okulları faal. Donbass’ta yabancı dilin az bilinmesi kültürel emperyalizme alan bırakmıyor. Yoksa gençlerin rağbet ettiği kafelerde Batılı kliplerden geçilmiyor.  HHH Donbass’ta küreselleşmeciliğin kilit karşılığı ‘neofaşizm’ ve buna karşı aynı coğrafyanın halklarının antiemperyalist damarı hissediliyor. Bu durum, Türkiye solunun enternasyonalist dayanışmayı esirgediği Donbass ahalisinin pek az tanıdığı Türkiye’ye bakışını belirliyor. İronik olan Kiev yönetimini destekleyen Ankara’yı ‘antiemperyalist’ zannetmeleri.   Fakat aktaracak çok şey var. Burada duralım.   Saniyeler sonra yine gözaltı Rusya’da Devlet Başkanı Vladimir Putin’i hedef alan eylemleriyle gündeme gelen punk grubu Pussy Riot üyeleri dün serbest bırakıldıktan saniyeler sonra yeniden gözaltına alındı. Rusya’da düzenlenen Dünya Kupası finalinde eylem yapan dört kadına,15 günlük tutukluluklarının ardından yine toplantı ve gösteri hakkını ihlal suçlaması getirildiği bildirildi. C MY B