Katalog

Çarşamba 1 Ağustos 2018 12 haber TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Köşemen Türkülerin kardeşliği adına Kardeş Türküler 25. yıl kutlamalarına Uniq Açık Hava’da verdikleri görkemli bir konserle başladılar. Bu konserde Kardeş Türküler’e birçok önemli sanatçı da kardeşlik etti. Birlikte Türkiye’nin çeşitli coğrafyalarından, dillerinden türküler söylediler. 25. yıl kutlamaları bu konserle sınırlı kalmayacak, Kardeş Türküler’in konserleri Altınoluk, Antalya, Bodrum, Datça, Almanya, Van ve İzmir’de sürecek. Kardeş Türküler 25. yıl vesilesi ile birçok röportaj yaptı. 25 yılı nasıl hesap ettiklerini de anlattılar. Grubun kökleri Boğaziçi Üniversitesi’nin folklor kulübüne dayanıyor. ODTÜ ve Boğaziçi gibi daha çok Amerikan tarzı üniversitelerde 80’li yıllarda yaygınlaşan öğrenci kulüplerinin en etkin ve kalıcı örneklerinden biri. 1995’te de okuldan bağımsızlığını ilan edip Boğaziçi mezunlarının bir girişimi olarak Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu adını (BGST) almış. BGST, dans, müzik, tiyatro, kitap ve müzik yayıncılığı alanlarında faaliyette bulunuyor. Kardeş Türküler’le birlikte Bajar ve Gayda İstanbul grupları BGST çatısı altında görünüyor. Kardeş Türküler bir dans ve müzik projesi olarak doğmuş. Adını 1993’de Boğaziçi Üniversitesi Folklor Kulübü’nde verilen bir konserden alıyor. 80’li yıllarda başlayan çalışmalar ilk kez o konserle dinleyici ile ciddi bir biçimde buluşmuş. İlk albüm, 1997’te Kalan Müzik’ten çıkan “Kardeş Türküler”. Laz, Kürt, Gürcü, Merkez, Çingene, Makedon, Alevi türküleri söylüyorlar. Anadolu’dan Balkanlar’a, Mezopotamya’ya uzanıyorlar. Sadece icracı bir grup değil. Besteler de yapıyorlar. Şartlar gerektirdiği için araştırmacı ve derlemeci olmuşlar. Cuma6tesi ekimizdeki Dilek Şen’le röportajlarında anlattıkları gibi “Bu şarkıları kendi dilinde söylememiz gerekmez mi?” tartışması ile yola çıkmışlar. Türküleri kendi dillerinde söyleme çabası da o türkülerin kaynak kişilerini bulmayı, özgün hallerinde en azından dinlenmelerini gerektiriyor. Bu anlatırken kolaymış gibi görünen ama zor bir iş. Hele 90’lı yılların koşullarını, konuşulması yasak olan dilleri düşünürsek. Örneği Çingene müziğinden vermişler ama Kürtçe ve Ermenice gibi görece daha yaygın olduğu düşünülen dillerde de ana kaynaklara ulaşmalarının kolay olmadığı anlaşılıyor. 25 yılın bilançosuna baktığımızda ikisi film müziği olmak üzere sekiz albümleri var (çoktandır yenilenmediği anlaşılan kardesturkuler.com’a göre 7 albüm). Son albümleri Yol 2017 tarihli. 25 yıl için az. Her 23 yılda bir albüm yaparken 2005’ten sonra verimin düştüğü anlaşılıyor. 6 yılda bir yeni albüm çıkıyor. Olgunlaşma verimi mi azlattı yoksa başka zorlayıcı koşullar mı vardı, keşke söyleşilerde sorulsaydı. İlk albümden sonra yoğun olarak konserler vermeye başlamışlar. Türkiye ve yurtdışında 350’den fazla konser vermişler, festivallere katılmışlar. 1999’dan beri de her yıl İstanbul’da başka solist ve sanatçıların da katıldığı dev konserler vermişler. Sezen Aksu, Neşet Ertaş, Aynur, Bedia Akartürk, Ara Dinkyan, Djivan Gasparyan, Esma Recepova, Reem Kelâni, Onnik Dinkyan, Arto Tunçboyacıyan, Şivan Perwer, Koçani Orkestra birlikte çalıştıkları sanatçılardan bazıları. Paylaşımcı, ortaklaşa iş yapmayı seven bir grup. Son şarkıları “Belki” de Candan Erçetin’le ortak bir çalışma. Bu verimli topluluk birçok solist ve sanatçının yetişmesine ve bağımsız albümlerini çıkarmalarına vesile olmuş. Grup üyelerinin değişken olduğu anlaşılıyor, tek tek isimlerini sayamıyoruz. Her zaman yeni katılımlara, projelere açık tavırları var. Bu da onları kişilerden bağımsız, topluluk olarak kalıcı kılacak bir unsur. Türkülerin kardeşliğine inanıyorlar. Biz de onlara inanıyoruz. Keyif ve merakla türkülerini dinliyoruz. Nice 25 yıllara Kardeş Türküler. 1 ağustos 2018 SAYI: 33901 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına MEHMET Orhan Erİnç İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay Genel Yayın Yönetmeni MURAT SABUNCU Yazıişleri Müdürü Bülent Özdoğan Yazıişleri Müdürü (Sorumlu) Haber Koordinatörü Faruk Eren Aykut Küçükkaya Dijital Medya Koordinatörü Bülent Mumay Reklam Direktörü Deniz Tufan Rezervasyon ve Planlama Koordinatörü Bülent Gürel l Görsel Yönetmen: Hakan Akarsu l Ekonomi: Olcay Büyüktaş l Dış Haberler: Mine Esen l Spor: Arif Kızılyalın l Gece: Ayça Bilgin Demir l Yurt Haberler: Selin Görgüner l Fotoğraf: Uğur Demir l Kültür Sanat: Emrah Kolukısa l Düzeltme: Mustafa Çolak Ankara Temsilcisi: Erdem Gül Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 İzmir Reklam Tel: (0232) 441 12 20 0530 430 74 17 Okur Temsilcisi: Güray Öz [email protected] Yayın Kurulu: Orhan Erinç (Başkan), Güray Öz (Bşk. Yrd.), Ali Sirmen, Hikmet Çetinkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Hakan Kara. l Muhasebe Müdürü: Günseli Özaltay l Satış Dağıtım Müdürü: Tunca Çinkaya Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: DPC Baskı Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul Dağıtım: Demirören Dağıtım Satış Pazarlama Matbaacılık Ödeme Aracılık ve Tahsilat Sistemleri AŞ Esenyurt/İstanbul Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. İstanbul Ankara İzmir İmsak 04:08 03:58 04:28 NAMAZ VAKİTLERİ Güneş Öğle İkindi 05:53 13:17 17:10 05:40 13:01 16:53 06:06 13:24 17:13 Akşam 20:28 20:10 20:30 Yatsı 22:05 21:45 22:00 Olaylar ve GOrUSler EDİTÖR: NAZAN ÖZCAN [email protected] Mandela 100 yaşında NAZIM TURAL Avukat 18Temmuz 1918’de doğan Nelson Mandela’nın 100. yaşına ulaştığı 2018 yılı, Afrika Ulusal Kongresi (ANC) tarafından “Mandela Yılı” ilan edildi. Nelson Mandela, ırkçı beyaz azınlık yönetimine karşı yürüttüğü mücadele, uzun cezaevi yılları sonrası gösterdiği barışçı ve uzlaşmacı tutumla, ülkenin demokratik sisteme geçişindeki liderliğiyle dünyanın en saygın liderleri arasında yer alıyor. Mandela’nın güçlü irade ve kişiliği ile, gösterdiği insan üstü dirençle, “tüm siyahların özgürlüğünü” ideal olarak benimsemesi ve bu tutumunu kararlılıkla sürdürmesi, onu özgürlük mücadeleleri tarihinde özel bir yere oturttu. Mandela, 18 Temmuz 1918 Transkei’de Thembu kabilesi alt kolu Madiba klanına mensup bir ailede doğdu. 13 kardeşi olan Mandela, ailede okula giden ilk kişiydi. 19’una geldiğinde, siyahlar için eğitim veren az sayıdaki kolejlerden birine gitme şansını buldu. Hayatında ilk kez pijama giydi, dişini fırçaladı. ANC’nin gençlik kolunu kuracakları, daha sonra ANC liderliğini üstlenecek, yakın mücadele arkadaşı Oliver Tambo ile burada tanıştı. Ülkesinin ilk siyah avukatlarından biri olarak yıllarını bu uğurda mücadele ile geçiren Mandela, Afrika Ulusal Kongresi’nde gençlik kolundaki çalışmaları, ardından ANC’nin silahlı kanadı lideri olarak, başta Afrika ülkeleri olmak üzere, uluslararası toplumun desteğini sağlamada büyük başarı elde etti. Ancak, ülkesine döndüğünde kısa süre sonra yakalandı ve 27 yıllık cezaevi yaşamı başladı. Cezaevi yılları Nelson Mandela, 1963’te ömür boyu hapse mahkum edildiği yargılamada dört saatlik savunmasını tarihe geçen şu sözlerle bitirmişti: “Yaşamım boyunca hayatımı  siyahların mücadelesine adadım. Beyazların üstünlüğüne karşı mücadele ettim, siyahların üstünlüğüne karşı mücadele ettim. Tüm insanların bir arada, uyum içinde, eşit fırsatlarla yaşadığı demokratik ve özgür bir toplum düşüncesini kutsal bildim. Bu, benim yaşamayı ve başarmayı ümit ettiğim idealdir. Fakat, eğer gerekirse, uğruna ölmeye hazır olduğum idealdir.” Mandela’nın 1964’te Robben Adası’nda 46 yaşında başlayan cezaevi yılları kendisinin güç koşullara direnme yeteneğini göstermesi Mandela’yı özel kılan iktidarın ırkçı beyazlardan siyahlara geçtiği dönemde, ülkenin ilk siyah başkanı olarak gösterdiği barışçı ve uzlaşmacı liderliğidir 2018, Güney Afrika’nın efsane başkanı Nelson Mandela 100. doğum yıldönümü nedeniyle ‘Mandela Yılı’ ilan edildi. nedeniyle önemli. Cezaevinde kaldıkları küçük hücrede, çok eski ince battaniyeler altında soğuk havalarda elbise ile uyuyor ve soğuk su ile banyo yapıyorlardı. Her gün sabah 05.30’da kalkmak, tuvalet kovasını temizlemek, yetersiz ve kötü kahvaltı ve yemeklere katlanmak zorundaydılar. Cezaevinde ilk günlerinden başlayarak taşocağında taş kırmaya başladılar. Taş kırarken dahi birbirleriyle konuşmaları yasaktı. Madendeki çalışma 13 yıl sürdü. Dış dünyadan haber almak için muhafızların sandviçlerini sardığı gazete parçalarını okuyorlardı. Cezaevi yönetiminin Mandela’ya uyguladığı baskı içinde dış dünya ile iletişim, mektuplaşmadaki sınırlamalar önemli bir yer tutuyordu. Avukatlarına ulaşması engelleniyor, kendisine gelen mektupların büyük bir bölümü verilmiyordu. Eşi Mandela’yı ilk kez üç ay sonra gördü, ikinci görüşü için 2 yıl beklemesi gerekti. Annesinin cenazesine katılamadı. Cezaevinde siyasi mahkum grubunun doğal lideri olarak, cezaevi yönetimiyle çatışıyor, az da olsa ziyarete gelen siyasilere, cezaevi koşullarını anlatıyordu. Mandela’nın aldığı hukuk eğitiminin katkısıyla, cezaevi yönetimine yaşadıkları sıkıntılar için yaptığı çeşitli  başvurular uzun yıllar yanıtsız kaldı. 1977’de madende zorunlu çalışmalara son verildi, cezaevi bahçesinin bir köşesinde küçük bir alanda domates, soğan vb. yetiştrmesine izin verildi. 1978’de radyo dinleme taleplerine, cezaevi kendi radyosunu kurarak yanıt verdi. Nihayet, 1980’de gazete almalarına izin verildi. Ancak gazeteler, “sakıncalı” haber ve makaleler kesilmiş olarak veriliyordu. 1980’in başlarında hükümetin Mandela ile temas kurmaya karar vermesi sonrası, cezaevi yönetimi biraz yumuşadı. 1982’de ise Robben Adası’ndaki 18 yıllık hapis hayatı sona erdi. Arkadaşlarıyla birlikte Cape Town’da koşulları çok daha iyi olan Pollsmoor Cezaevi’ne nakledildi. Sebze yetiştirme hobisini, cezaevi çatısında kesik variller içinde sürdürdü. Aralık 1988’de Victor Verster Cezaevi’ne nakledildi ve 11 Nisan 1990’da buradan serbest bırakıldı. Güç dönemin liderliği Mandela’yı özel kılan önemli bir neden, iktidarın ırkçı beyazlardan siyahlara geçtiği dönemde, ülkenin ilk siyah başkanı olarak gösterdiği olağandışı barışçı, uzlaşmacı liderliğidir. 27 yıllık cezaevi yaşamı sonrası kişisel kin ve öfkeyi bir kenara bırakarak, ırkçı beyaz azınlık ile uzlaşma sürecini başlatan, tüm halkı kucaklayan lider olarak, geçiş dönemi uzlaştırıcı adalet mekanizmalarını hayata geçirmede gösterdiği çabalarla, siyahbeyaz çatışmasını önleyerek, ülkede barışı sağlamada birincil rol oynadı. Beyaz yönetim ile yürüttüğü müzakere sürecindeki politik iklim, müzakereleri engellemek isteyen silahlı ırkçı beyazlar ve bazı siyahların giriştikleri çok sayıda ölümle sonuçlanan silahlı eylemler bu sürecin güçlüğünü ortaya koyar. Müzakareler sürerken, 17 Haziran 1992 gecesi bir grup Inkhata militanının, Boipatong’da çoğunluğu kadın ve çocuk 46 kişiyi öldürmesi, polisin bu konudaki hareketsizliği siyahlar arasında öfke dalgasına neden oldu. ANC çevreleri ve kadroları, yeniden silahlı mücadeleye dönme çağrıları yapmaya, yönetimi sorgulamaya başlamıştı. 10 Nisan 1993’te Komünist Par ti ve ANC’nin silahlı kanadının lideri, Mandela’nın çok yakını ve sevdiği Chris Hani’nin ırkçı bir beyaz tarafından öldürülmesi, ülkeyi yeniden kaos ortamına sokmuş, 70 kişi ölmüş, ülkenin her yanında protesto eylemleri başlamıştı. De Klerk’in etkisiz kaldığı bu dönemde, Mandela’nın liderliği öne çıktı, televizyonda yaptığı çağrılarıyla kaosun büyümesini önledi. Dahası, geçici anayasa, 22 Aralık 1993’te parlamentoda onaylandığı, seçimlere giden süreç başladığı halde, şiddet devam ediyordu. Varılan uzlaşmadan memnun olmayan kesimlerin saldırılarıyla 28 Mart günü, Johannesburg’da ANC karargâhına yapılan saldırıda 53 ANC mensubu öldü. ANC yeniden sokaklara çıktı, kitle gösterilerine başladı. Ancak bu gösteriler de başka bir katliamla karşılaştı. 7 Eylül 1992 günü 70 bin kişinin katıldığı, hükümeti protesto yürüyüşünde Ciskei’de askerlerin açtığı ateş sonucu 29 kişi öldü. İlle de barış dedi Özetle, müzakerelerin sürdüğü 199093 dönemi, aynı zamanda en çok şiddetin yaşandığı, en çok insanın öldüğü dönem oldu. 199093 döneminde toplam 14 bin 300 kişinin öldüğü kaydediliyor. Mandela, süren bu şiddet eylemlerine karşın, siyahlar adına tepki gösterse de, kesilen müzakerelerin sürdürülmesi için özel bir çaba gösterdi. Mandela’nın barış için direnişi ve çabaları ardından, ülkesi Güney Afrika’da ırk ayrımcılığına dayanan Apartheid sistemi de sona eriyordu. 1993’te ırkçı rejime son veren süreci yürüttüğü, Devlet Başkanı F.W. de Klerk’le birlikte, Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü. 1994’te ilk demokratik seçimlerle Güney Afrika’nın ilk siyah devlet başkanı olarak göreve geldi. Ortaya koyduğu, barışçı, uzlaşmacı siyasi liderliği ile ülkesinde yılların biriktirdiği çatışma kültürü yerine barış ve uzlaşma kültürünü yaymada çok önemli başarı sağladı, uluslararası toplumda büyük saygınlık kazandı. Mandela, bir dönem devlet başkanlığı sonrası, kendisini başta AIDS olmak üzere, ülkesinin sosyal ve küresel sorunlarını çözüme adamıştı. Mandela 5 Aralık 2013’te öldüğünde arkasından ağlayan ama eşitliğe ve özgürlüğe inanan milyonlar bıraktı. KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü’nden 1998 yılında aldığım Tıbbi Mikrobiyoloji Doktora Diplomamı kaybettim. Hükümsüzdür. HAKAN AKINCIBAY [email protected] [email protected] Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden 1983 yılında aldığım Diş Hekimliği Diplomamı kaybettim. Hükümsüzdür. HAKAN AKINCIBAY BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA: 1/ Çeşitli hasta 1 2 3 4 5 6 7 8 9 lıklar bulaştırabilen bir 1 böcek. 2/ İşsiz, aylak... Gümüş. 3/ 2 3 Magnezyum elementinin simgesi... 4 5 Myanmar’ın (Birmanya) eski baş 6 7 kenti... Bir nota. 4/ Giysilerin kol, 8 9 yaka, etek kenarlarına dikilen şerit ya da kaytan... Ba 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 S OMB R E RO rındırma. 5/ “Çırak, 2 A D A L O N S İ çakır, kıraç, çarık” örneğinde olduğu gibi, bir sözcük içindeki seslerin yerini değiştirerek elde edilen yeni sözcüğe verilen ad. 6/ Romanya’nın pla 3 YAKUT TE L 4 V AMAB İ L E 5 AŞK T AROT 6 NE A İ DA İ 7 KONF E T İ 8 P E R U MOR A ka imi... Çerkezlerin 9 A L A T Y A İ Ç ulusal destanı. 7/ Bir tür kalın ve kaba kumaş... Boyaların yoğunluğunu azaltmakta kullanılan kimyasal bileşimlerin genel adı. 8/ Kırma, melez... Etiyopya’da bir ırmak ve ar keolojik vadi. 9/ Mersin’in Silifke ilçesinde antik bir kent... Otomobilin, üzerine karoser oturtulan iskelet bölümü. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Doğu Anadolu’ya özgü bir halkoyunu. 2/ Duvarda suyun geçmesine yarayan delik... Halterde, ağırlıkla rı tutan demir çubuk. 3/ Uzaklık işareti... Sığırın öd kesesinden çıkan ve sarılığı iyi ettiğine inanılan taş. 4/ Bir etkinliğin geçici olarak durdurulduğu süre... Satranç benzeri bir strateji oyunu. 5/ Okul, kışla gibi yerlerde hastalar için ayrılmış bölüm... Birine dokunsun diye söylenen iğneleyici söz. 6/ İpekten, sarımtırak dallı nakışlarla işlenmiş bir tür beyaz ku maş. 7/ Sahip... Güney Anadolu’da bir dağ. 8/ İskoç erkeklerinin giydiği kısa etek... İskambillerle oyna nan bir oyun. 9/ Orkestra şefi. C MY B