Katalog

Pazartesi 9 Temmuz 2018 4 Bürokrasi Tek yetkili ikidudak Erdoğan! arasında Parlamenter sistemde Bakanlar Kurulu kararı veya müşterek kararname ile yapılan bütün atama ve görevden almalarda, Cumhurbaşkanı tek belirleyici olacak Uyum KHK’leri ile tüm alanlarda tek karar verici Cumhurbaşkanı oldu, bakanlıkların ve ilgili kurumların görüş ve önerisinin alınması kaldırıldı. Cumhurbaşkanı, emniyet, istihbarat, vergi oranları gibi pek çok kritik konuda tek yetkili Hükümetin çıkardığı uyum KHK’leri, yeni sisteme geçiş için teknik düzenlemeler gibi göste masında ‘Genelkurmay Başkanlığı’nın göstereceği lüzum ve Milli Savun rilse de ‘tek adam, tek yetki’ sistemini ma Bakanlığı’nın teklifi’ yasallaştırıyor. Yasalardaki tüm ‘Baş koşulu kaldırıldı. Yine bakanlık’ ve ‘Bakanlar Kurulu’ ifadeleri ‘Cumhurbaşkanı’yla değiştirilirken, EMİNE KAPLAN Askerlik Yasası’nda düzenlenen izinlerin düzen SİNAN TARTANOĞLU Parlamenter sisteme ve Başbakanlık geleneğine son verilmesi ile üst düzey bürokraside de karmaşa yaşanacak. Eski sistemde Bakanlar Kurulu kararı ve ikili veya üçlü kararnameler ile yapılan üst düzey bürokratların atama sistemi de sil baştan değiştirilecek. Tüm bakanlıkların teşkilat yasalarının bugün, Meclis’ten alınan yetkiye dayanılarak çıkarılacak KHK ile mülga edilmesi bekleniyor. Ardından Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne göre çıkarılacak 1 numaralı KHK ile yeni bakanlık sistemi oluşturulacak. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da bugün yeni teşkilat yasaları ile yeniden örgüt Cumhurbaşkanı her alanda tek belirleyici ha lenmesinde Genelkurmay Başkan lenecek kabineyi açıklayacak. Böylece le getirildi. Üniversitelerdeki kadroların belirlenmesinden, kültür alanında yönetmelik çıkarmaya, yedek subaylığın süresinin belirlenmesinden kimlerin Türk vatandaşlığına alınıp vatandaşlıktan çıkarılacağına, nüfus planlamasından polislerin istihbarat çalışmalarına kadar neredeyse her alanda ilgili lığı ile Milli Savunma Bakanlığı’nın uygun görüşünün alınması koşulu kaldırılırken, tek yetkili Cumhurbaşkanı olacak. Polisin görevleri kararname ile: Polis Vazife ve Selahiyetleri Yasası’nda yapılan değişiklikle, polisin yapacağı istihbarat faaliyetlerinin usul ve esaslarıyla ilgili olarak devlet teşkilatı bir gün içinde sıfırlanıp yenilenecek. Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle belirlenecek yeni teşkilat sistemi içindeki tüm üst düzey bürokratların atama ve görevden alma sistemleri de baştan aşağı değişecek. Eski sistemde Bakanlar Kurulu kararıyla, müşte bakanlıkların ve kurumlarının önerisi ve gö Cumhurbaşkanlığı yönetmeliği çıkarılacak. rek kararname ile ya da özel yasalarla rüşünün alınması uygulaması kaldırıldı. Hü Yönetmeliğin çıkarılmasında Adalet, İçişle yapılan tüm atama ve görevden alma kümetin 218 maddelik son uyum KHK’sinde ri ve Ulaştırma bakanlıklarının görüşünün sisteminde, Cumhurbaşkanı tek belir dikkat çeken düzenlemelerden bazıları şöyle: Kadroları serbest bırakma: Yükseköğ retim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında KHK’de yapılan değişiklikle üniversitelerin saklı kadrolarının serbest bırakılmasında ilgili üniversitenin teklifi, YÖK’ün uygun görüşü üzerine Maliye Bakan alınması zorunluluğu kaldırıldı. Kültür alanındaki meslek birlikle ri: Kültür ve sanat alanındaki meslek birlikleri ve fedarasyonların yapısına ilişkin usul ve esasların ilgili kuruluşların görüşleri alındıktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca belirlenmesi uygulaması leyici olacak. Daha önce Bakanlar Kurulu kararı ile yapılan; “Vali, büyükelçi, daimi temsilci, Diyanet İşleri Başkanı ve Din işleri Yüksek Kurulu üyeleri, Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı; Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu; Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Bilgi lığı ile Devlet Personel Dairesi’nin görüşleri na son verildi. Konuyla ilgili Cumhur Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Reka nin alınması kaldırıldı. Bu konuda tek yetkili başkanlığı kararnamesi çıkarılacak. bet Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, Cumhurbaşkanı olacak. Kamu İhale Kurumu, Tütün ve Alkol Pi Zorunlu lisans verme: Kamu sağlığı veya millî güvenlik nedenleriyle patent konusu buluşun kullanılmaya başlanılması, kullanımın artırılması, genel olarak yaygınlaştırılması, yararlı bir kullanım için ıslah edilmesinin büyük önem taşıması veya patent konusu buluşun kullanılmamasının ya da nitelik veya nicelik bakımından yetersiz kullanılmasının ülkenin ekonomik veya teknolojik gelişimi bakımından ciddi zararlara sebep olacağı durumlarda doğrudan Cumhurbaşkanı, lisans verilmesine karar verecek. İlgili bakanlığın önermesi hükmü kaldırıldı. Kolluk Gözetim Komisyonu: Kolluk Gözetim Komisyonu’nun üyelerinin belirlenmesi sırasında Adalet Bakanı’nın, artık üniversitelerin ceza ve ceza usul hukuku ana bilim dallarında görevli öğretim üyeleri ile baro başkanı seçilme yeterliliğine sahip serbest avukatlar arasından 3’er aday belirleme yetkisi olmayacak. Cumhurbaşkanı, doğrudan atama yapacak. Metan gazından alınacak devlet hissesi: Türk Petrol Yasası’na göre üretilecek metan gazından alınacak devlet hissesinin oranının dört katına artırma veya yarısına kadar indirme konusunda ilgili bakanlığın teklifi alınmayacak, Cumhurbaşkanı karar verecek. BM’nin malvarlığını dondurma kararları: BM kararlarıyla listelenen kişi, kuruluş veya organizasyonların tasarrufunda bulunan malvarlığının dondurulması kararları Cumhurbaşkanı’nın kararıyla uygulacak. Malvarlığının Dondurulması Değerlendirme Komisyonu’nun MASAK Başkanı’nın başkanlığında MİT, Adalet Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı temsilcilerinden oluşmasıyla ilgili hüküm kaldırıldı. Riskli alanların belirlenmesi: Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma nedeniyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan alanların belirlenmesinde ilgili bakanlık veya idare tarafından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın görüşünün de alınarak il ‘Çözüm süreci’ne de uyum yasası Düzenleme Kurumu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Türkiye İnsan Hakla Hükümet, 10 Temmuz 2014’te çıkarılan ancak Cumhurbaş ‘yetki ve sekreterya’ başlıklı ve “Bakanlar Kurulu, çözüm sürecine rı ve Eşitlik Kurumu Başkan ve üyeleri; Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Başkan ve üyeleri, Merkez Bankası Baş kanı Tayyip Erdoğan’ın çözüm sü ilişkin gerekli kararları almaya yet kanı, YÖK Başkanı ve üyeleri, TRT Ge recini bitirmesinin ardından unu kilidir” hükmünü düzenleyen mad nel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyele tulan ‘Terörün Sona Erdirilmesi ve desindeki ‘Bakanlar Kurulu’ ifadesi ri, Bilgi Edinme Değerlendirme Kuru Toplumsal Bütünleşmenin Güç ‘Cumhurbaşkanı’ olarak değiştiril lu Başkan ve üyeleri, Kamu Görevlile lendirilmesine Dair Kanun”u, uyum di. Buna göre, Cumhurbaşkanı çö ri Etik Kurulu başkan ve üyeleri, Ge KHK’si çıkarılırken yeniden anım züm sürecine ilişkin gerekli karar nelkurmay Başkanı” atamalarında, samak zorunda kaldı. Yasanın ları almaya yetkili olacak. Cumhurbaşkanı’nın imzası gerekecek. Yeni yapının ipuçları KHK’de Yine eski sistemde müşterek kararname ile yapılan: “bakan yardımcıları, genel müdür ve yardımcıları, TÜBİ Uyum KHK’si, yeni sistemin yürürlüğe girmesinin ardından çıkarılacak Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle ilgili de ilk ipuçlarını verdi. Birçok yasada ‘Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği’ ifadesi yerine ‘Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı’ getirilirken, ‘bakanlık müsteşarlarıyla’ ilgili atıf lar ‘bakan yardımcıları’na yapıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, yeni sistemle birlikte Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği’ni kaldırarak yerine Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı kuracağı, bakanlık müsteşarlıklarının da kaldırılarak yetkilerinin bakan yardımcılarına verileceği söyleniyordu. TAK Başkanı üyeleri ve genel sekreteri, Adli Tıp Kurumu Başkanı ve Yardımcıları, TİKA Başkanı, ÖSYM Başkanı, Vakıflar Genel Müdürlüğü İdare Meclis Başkan ve üyeleri, Gelir İdaresi Başkanı, yardımcıları, daire başkanları, vergi dairesi başkanları, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı ve Başkan Yardımcıları, Devlet Personel Başkanı, Atom Enerjisi Komisyonu Genel Sek Nüfustan vergiye tek karar mercii reteri, bakanlıklardaki kurul başkanları ve üyeleri, strateji geliştirme başkanları, bakanlıkların rehberlik ve teftiş, rehberlik ve denetim, denetim hizmetleri başkanları, Vergi Denetim Kurulu Başkan Yardımcıları; Maliye Bakanlığı vergi müfettişleri dahil bakanlık müfettişleri; bakanlık müşavirleri; bakanlık hukuk müşavirleri; daire başkanları, il Öğretmenlerin yapaca başkanı kullanacak. YÖK ve Mil idare şube başkanları, bölge müdürle ğı işler: İlköğretim ve Eğitim li Eğitim Bakanlığı’nın görüşünün ri, vali yardımcıları, kaymakamlar, Po Yasası’nda yapılan değişiklikle ‘Öğretmenlerin kanunlarla kendilerine verilen işlerden başka, meslek dışı bir görevle yükümlü tutulamazlar” maddesi yeniden düzenlendi. Buna göre, öğretmenlere Cumhurbaşkanlığı kararnamele alınması koşulu kaldırıldı. Nüfus planlaması: Nüfus planlaması zorunluluğunun halka duyurulması, bununla ilgili eğitim, öğretim ve uygulamalara ilişkin yönetmelik çıkarma yetkisi Cumhurbaşkanı’na ait olacak. lis Akademisi Başkanı, il emniyet müdürleri; genel müdürler ve yardımcıları, seçimle gelenler dışındaki yönetim kurulu üyeleri, daire başkanları, kurum başkanları, genel sekreterler” atamaları da Cumhurbaşkanı’nın iki dudağının arasında olacak. l ANKARA riyle başka işler verilebilecek. Milli Savunma, Milli Eğitim ve Ça Vergilerde yetki: Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerine ait vergi tutarları yasal lışma bakanlıklarının yönetmelik hazırlaması hükmü kaldırıldı. Türk vatandaşlığına alınma: Yeni sistem bugün gili bakanlığın önerisinin alınması uygulaması kaldırıldı. Bu alanların belirlenmesinde oranına kadar artırmaya Cumhur Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren yeminle başlayacakbaşkanı yetkili olacak. Damga ver veya bilimsel, teknolojik, ekono doğrudan Cumhurbaşkanı yetkili olacak. Korucularla ilgili düzenleme: Güvenlik korucuları ile korucu başlarının, görevlendirme şekilleri ve göreve alınmalarıyla ilgili usul ve esaslar Cumhurbaşkanı’nca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenecek. Yönetmeliğin hazırlanmasında Milli Savunma Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı’nın görüşünün alınması uygulaması kaldırıldı. Yedek subaylığın süresi: Yedek subay yetiştirme süresi Cumhurbaşkanı’nca uzatılabilecek ve kısaltılabilecek. ‘Genelkurmay Başkanı’nın göstereceği lüzum üzerine’ ifadesi kaldırıldı. 2041 yaş aralığında olan askerlik çağı da Cumhurbaşkanı’nın kararıyla 5 yıla kadar uzatılabilecek ya da kısaltılabilecek. Sürenin uzatımında ve kısaltıl gisi, harçlar ve gümrük tarifeleri, emlak vergisi ile ilgili Bakanlar Kurulu’nun yetkisinde olan tüm düzenlemelerde Cumhurbaşkanı yetkili olacak. Askeri yasak bölgeler: Askeri yasak bölgelerin kurulup kaldırılmasında Cumhurbaşkanı tek başına yetkili olacak, Genelkurmay Başkanlığı’nın görüşünü almayacak. Fakülte kurma yetkisi: Üniversitelere bağlı olarak fakülte, enstitü ve yüksekokul kurma, bu birimlerle ilgili olarak birleştirme, kapatma, bağlantılı ve isim değişikliği yapma yetkisini Cumhur mik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmete geçen ya da geçeceği düşünülen kişiler, turkuaz kart sahibi olanlar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan çocuğu, vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler ve göçmen olarak kabul edilen kişiler doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından Türk vatandaşlığına alınabilecek. Türk vatandaşlığından çıkarmayla ilgili yine daha önce bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu kararı ile yapılan işlemlerde yalnızca Cumhurbaşkanı yetkili olacak. l ANKARA Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi bugün Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın saat 16.00’da TBMM’deki yemini ile başlayacak. Meclis’teki yeminin ardından göreve resmen başlayacak olan Erdoğan Anıtkabir’i ziyaret edecek ve ardından Saray’a geçecek. Saray’da Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş töreni düzenlenecek. Erdoğan akşam saat 21.00’de ise yeni sistemin ilk kabinesini açıklayacak. Yemin töreni ve yeni kabinenin açıklanmasıyla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi de resmen başlamış olacak. 16 ülkeden üst düzey katılım Saray’da düzenlenecek törene Kazakistan, Makedonya, Gine, BosnaHersek, Gürcistan, Ukrayna, Moldova ve Pakistan cumhurbaşkanları; Venezüella ve Zambiya devlet baş kanları ile Rusya, Somali, Bulgaristan, Maca ristan, Arnavutluk ve Filistin hükümet baş İsrail: TİKA İran merkezli Press TV, İsrail’in Hadashot televizyon kanalına dayandırdığı haberinde, TİKA’nın (Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı) İsrail’deki faaliyetlerinin sınırlandırılacağını duyurdu. TİKA, cihatçıları ‘Gazze’deki ofisinde İslami Cihad Hareketi üyelerini barındırmak’ ve ‘Hamas’a finansal destek ve barındırıyor bilgi sağlamak’la suçlanıyor. Kanalın önceki gün kü haberinde, İsrail’in üst düzey güvenlik biriminin Batı Şeria, Kudüs ve Gazze’de faaliyet gösteren ve yeni sisteme göre Cumhurbaşkanlığı’na bağlanan TİKA’ya karşı önlemler aldığı bildirildi. Buna göre TİKA’nın tüm faaliyetlerine genel bir kısıtlama getirilecek ve ajans, her bir projesi için ayrı ayrı izin almak zorunda kalacak. l Haber Merkezi kanlarının katılmaları bekleniyor. 10 bin polis görev yapacak Törenler nedeniyle başkentte güvenlik önlemleri de üst düzeye çıkarılacak. Bu kapsamda Ankara genelinde 10 bin polisin görev alması beklenirken, birçok yol program doğrultusunda trafiğe kapatılacak. l ANKARA / Cumhuriyet haber EDİTÖR: ALPER İZBUL TASARIM: FUNDA YAŞAR ER Hırs koşar akıl kazanır... Koşucu hırsıyla koşar ama aklıyla kazanır. Olimpiyat şampiyonu da rüzgâr gibi koşarken arkasına bakar. Kimin hemen arkasında olduğunu bilmelidir. Hırsımız sıcak refleksimizdir. Bize güç verir. Aklımız soğuk gücümüzdür, bize doğru hedefi gösterir. İkisini birlikte kullanabilmek liderlik sanatının özüdür. Mustafa Kemal Atatürk bu sanatın virtüözüdür. Gene de İsmet İnönü’yü yanından hiç ayırmadı. Neden? Kendi yapısının ataklığını İsmet’in hesap cetvelinden geçirmek isteyecek kadar akıllıydı da ondan. Kemal Kılıçdaroğlu mu? Muharrem İnce mi? Her ikisi birden olmalı. Her ikisi birden. Kemal bey soğukkanlı bir strateji ustası. Muharrem İnce kitleleri sürükleyen doğru bir rüzgâr. İkisi beraber ortak enerjiyle toplumu geleceğe yürütmeliler. Doğrusu budur. Olur olmaz bilemem ama doğrusu budur. HHH Bozkurt Güvenç’i okumak... Bozkurt Güvenç hocamla yakından tanışmak, onu dinlemek şansına erenlerdenim. ‘Anılardan Sayfalar’ kitabını okuyorum. Nasıl da gecikmişim. Efil Yayınları’ndan çıkan kitabında Bozkurt hocam, yaşamını da, yaşadıklarını da, yaşatılanları da nasıl anlatıyor, inanılmaz. Sakin, alçakgönüllü, bilinçli, özverili, çalışkan bir insan nasıl olur, bu sayfalarda görüyorsunuz. Kendisine ilişkin yerlerde geride kalmayı nasıl başarıyor? Mimar olarak çalışmalarında ülkemizin içini görüyorsunuz. İnsanbilimci olma yolunda Amerikan eğitim sistemini tanıyorsunuz. İnsanları, eğitimi, kültürü size nasıl bir tatla anlatıyor. Eğer izin verirse, bu yıl üniversitede verdiğim ‘kültürel psikoloji’ dersimde bu kitabını öğrencilerimle paylaşmak istiyorum. Bozkurt Güvenç hocam. Yaşamı bir ders. Yaptıkları ayrı bir ders. Ona yaşatılanlar ayrı dersler. Elbette değerini bilene. Ah Türkiyem. Nice değerlerin var da ormanların gibi, ırmakların gibi değerini bilemiyorsun. HHH Son seçimler moral mi bozdu?.. Öyle görünüyor. İnsanlar büyük hayal kırıklığı yaşadılar. Cumhurbaşkanlığı seçimini kazanmayı beklediler, olmadı. Seçim gecesi sessizliği çok farklı yorumlara yol açtı. Hâlâ da bu yorumlar sürüyor. Meclis seçimleri de farklı bir sonuç vermedi. ‘Atı alan gene Üsküdar’ı geçti’ yorumları yapıldı. Şimdi, düşünelim bakalım. Ekonomi kötü mü? Elbette kötü. Gıda fiyatları çok yüksek. Emek gelirleri kayıpta mı? Hep kayıpta. İşsizlik var mı? Hem de artarak var. Haktan hukuktan, özgürlükten söz açmıyoruz. Bu koşullarda nasıl oluyor da iktidarın yüzde 40 oyu hazır oluyor? İşte olayın düğüm noktası budur. At zaten Üsküdar’da bağlıydı. Düğüm, dikkat buyrun, ‘iktidarın kutsallığıdır. İktidar kutsallaşmıştır. AKP iktidarına oy vermemek ‘günah sayılmıştır’. Erdoğan’a oy vermemek peygamberin isteğine uymamakla bir tutulmuştur. Toplumsal bilinçaltına bu yerleştirilmiştir. Carl Güstav Jung, ‘kolektif bilinçaltı’ olgusunu bulandır. ‘Toplumsal bilinçaltı’ kolay kolay değişmez. CHP ve Sivil Toplum Örgütleri ise, toplumun bilincine sesleniyor. Söyledikleri her şey doğru ama bilinçaltını değiştiremiyor. Sorun budur. İyi de nasıl aşılacak? Bilinçaltına ulaşmanın yolu mu bulunacak? Yoksa bilincin üstün gelmesine mi çalışılacak. Elbette bilinç yolu ile yürünecek. Bilimsel bilgi ile bilinç. Özgür akıl, özgür irade. İnsan aklının dünya yaşamını yönetmesi. İnsana seslenilecek, insana dokunulacak, insana ulaşılacak. Önümüzde belediye seçimleri var. Hep birlikte, ortak akılla, ortak enerjiyle kazanacağız. Ya varız ya da yok olacağız. Şimdi iş başına... C MY B