Katalog

Salı 31 Temmuz 2018 haber TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN 7 ‘En azından umudumuz var eskiden hiç yoktu’EKRAMDEİFNEİSDTEAVNR’DİMA Ermenistan’ın başkenti Erivan’da Kadife Devrim’in üzerinden aylar geçmesine rağmen yüzler gülüyor, umutlar yükselmiş, geleceğe inançları tam. Erivanlılar “Bütün o korku atmosferi kırıldı. İnsanlar gülümsüyor. Bundan önce konuşmalar sadece şikâyetten ibaretti. Şimdi insanlar nasıl çözüm üretebiliriz onu düşünüyorlar” diye anlatıyor “Ne mi oldu? Bir mucize oldu” diye başlıyor anlatma şim gücünün ellerinde olduğuna inançları tam. Ekonominin iyi olmaması bile devrim ya film yapımcısı Seda Grigor mutluluğunu gölgeleyemiyor. yan. 30’larında ve neredeyse Sokaklar gece 02.00’lere ka 15 yıldır ülkesi Ermenistan’da NAZAN bir şeyler değişsin diye akti ÖZCAN dar insan dolu, gençler eğleniyor, marketlerde alışveriş ya vist olarak da çalıştığını be pılıyor, restoranlarda yer bul lirtiyor. Özellikle de kent savunma mak biraz zor. Hayata devrim heye sında. “2000’lerden beri seçimler canı karışmış durumda. den sonra sürekli protestolar oluyordu ama hiçbir şey değişmiyordu, Normale dönmek aksine biz güvenimizi her seferin Rusya’da nükleer mühendisli de biraz daha kaybediyorduk” de ği okumak için bir kafede garson dikten sonra yüzü gülüyor: “Ama bu luk yaparak para biriktirmeye ça sefer oldu!” Olan şu: 10 yıl cumhur lışan David, “Gündüz çalışıyordum başkanlığı yapan Serje Sarkisyan’ın ama gece hep meydandaydım. Nasıl bu sefer bir de başbakanlığa gelme kaçırırdım, çocukluğumdan beri ha siyle, halkın artık Sarkisyan iktida yal ettiğimiz şeydi” diye heyecanlı rındaki yolsuzluk, adaletsizlik, rüş heyecanlı anlatıyor. Aynı heyecanla vet, baskıdan kurtulmak için soka kafenin yanındaki yolu işaret ede ğa çıkması ve 11 gün sonunda 23 rek ekliyor: “Geçen gün başbakan Nisan’da Sarkisyan’ın istifa etme buradan tek başına yürüyerek geçip si. Ya da daha romantik bir şekil gitti. Düşünebiliyor musun? Yanın de söylersek, “Ermenistan’ın Kadi da kimse yok! Normal insanlar gi fe Devrimi”. biydi.” Normalleşmek. Belki de ya Direnişin dansı şanan bu. Yıllardır devam eden Sarkisyan iktidarı yolsuzluk, rüşvet, Sarkisyan’ın çekilmesinden son yargıya müdahale, muhaliflere bas ra protestoları örgütleyen, kendi de kı, kötü ekonomi, adaletsizlik gibi sokaklarda olan muhalif lider Ni birçok derdin müsebbibi. Ülkede kol Paşinyan ve ekibi yönetime geç ki siyasetçi ve iş insanlarının iç içe ti. En önemlisi hiç kan dökülmeme geçmesi, halkın sırtından zengin siydi. 11’inci günün sonunda Sar olmaları da cabası. Ermenistan’da kisyan istifasını verdiğinde Erivan halkın yüzde 30’u yoksul, işssizlik sokaklarında özellikle de Cumhuri yüzde 18’lerde ve asgari ücret 115 yet Meydanı’nda kalabalıklar dans dolar civarında. ediyordu. Grigoryan da orada olduğunu söylüyor. “Sokakta seninle da Rüşvet bitti yanışan binlerce insan Paşinyan ve ekibi görünce kendi gücünü nin işi zor ama onlar anlıyorsun. Üç milyon da bunun farkında. Ki luk ülkede 200 bin in uygulamaları da baş sanın sokakta olması lamış. Bir anne anlatı çok önemliydi. Paşin yor: “Okul mezuniyet yan insanlara gece evi lerinde, özellikle mü ne gidip sabaha gelme dürlere, hediye görün lerini söylediğinde ben tüsünde rüşvet sayıla kişisel olarak bu son, bilecek şeyler verilirdi yarın kimse gelmeye eskiden. Mesela 1500 cek diye düşünmüş dolarlık bir kolye! Eği tüm. Ama sabah Paşinyan sokakları kapa Seda Grigoryan tim Bakanı değişir değişmez öğretmenlere tacaklarını Facebook hediye almayı yasak canlı yayınında söyle ladı. Ama bazı veliler yince, insanlar yine so durmadı ve hediye al kakları doldurdu” diye dılar.” coşkuyla anlatıyor. Eri Elbet her sınıfta bir van’dakilerin çoğu gibi muhalif anne var. Ba üzerinde çoktan unut kanlığa bildirmiş, he tuğumuz bir neşe var. men o gün Eğitim Ba İnsanların sokağa he kanı o okula gidip mü vesle çıkmasının ne dürü görevden almış! denlerini de kendince Normalini yapmış ya şöyle tarif ediyor: “Pa Nikol Paşinyan ni. Yine dediklerine şinyan sokağa çağırdı göre mesela ülkede ğında kendi de soka ki hâkimler ve savcı ğa çıktı ve arabaların önünde durdu. lar hâlâ şaşkınmış. Paşinyan’dan da Eğer bir tehdit varsa, onu önce ken Sarkisyan gibi emir gelmesini bekli di alarak başladı. Ayrıca Paşinyan yorlarmış ki karar verebilsinler. Pa 10 yıl önce ne söylüyorsa aynı şe şinyan açıklama yapmak zorunda yi söylüyordu. Güveniliyordu. İkin kalmış: “Bana göre değil, okuduğu cisi öğrenci hareketiydi. Geçen yıl nuz hukuka göre karar verin!” dan beri öğrenciler adalet, eğitimde yüksek kalite, şeffaflık, yolsuzluk Karamsarlık bitti ların bitmesi için hareketteydi. Öğ Halk da davranışlarını değiştirme renciler sokaklara çıkınca, insanlar ye başlamış. İnsanlar artık siyaset bu gençlerin hayatlarını gelecekle çilerle içli dışlı eski oligarkların ton ri için riske ettiklerini görünce ses la para kazandıkları süpermarket siz kalamadı. Kimse Nikol Paşinyan lerden değil, küçük esnaftan alışve için sokağa çıkıyoruz diye düşün riş yapmaya başlamışlar. Seda Gri medi, aksine kendileri için çıktılar.” goryan da başka bir değişimi vurgu Geleceğe dair umut luyor: “Eskiden muhalif ve aktivist olan birçok arkadaşım şu an hükü Sokaklardaki coşku biraz sakinle mette. Gerçekten günde 3 saat uyu miş ama kent ve insanlar hâlâ heye yarak çalışıyorlar, düzeltilecek çok canlı, yüzler gülüyor, herkes eskiye şey ve yapılacak çok iş var.” Gülü göre daha umutlu ve neşeli. 45’le yor, belli ki kendine de tuhaf geli rinde bir Erivanlı kadın, “Artık ne yor: “Bizim hayatımızdaki değişimi fes alabiliyoruz ve en azından gele görmek için biraz daha beklememiz ceğe dair umudumuz var, eskiden gerekecek. Ama mesela muzun fiya hiç yoktu” diyor ve devam ediyor: tı 7 bin dramdan 4 bine indi. Çünkü “Geçenlerde vergi dairesindeydim. önceden eski hükümetten birinin te Eskiden suratsız ve tembellerdi. Bu kelindeydi. Eskiden beri çalıştığı sefer herkes güler yüzlüydü ve işimi mız sinema enstitüleri de kendini hemen hallettiler. Yani yukarıdan toparladı, çünkü biliyorlar ki, farklı düzgün çalışın emri gelmesi yetmiş bir bakış açısı geliştirmezlerse ora bile!” Değişim bir tek devlet kurum da kalamayacaklar.” Otel resepsiyo larında değil elbet. Günlük hayat nunda okul harçlığını çıkarmak için ta da hissediliyor. Grigoryan anla çalışan Armine ise, “Karamsarlığı tıyor: “Bütün o korku atmosferi kı mız gitti, ben mesela mezun olun rıldı. İnsanlar gülümsüyor. Bundan ca herkesle eşit şekilde iş bulabilme önce konuşmalar sadece şikâyetten şansına sahibim. Eskiden mutlaka ibaretti. Şimdi insanlar nasıl çözüm birilerinin yakını olmanız lazımdı. üretebiliriz diye düşünüyorlar.” Son Gerçekten ne kadar güzel bir cümle zamanların en sıcak yazını yaşayan değil mi, Ermenistan’da kadife dev Erivan’da gerçekten mutlu ve dinç rim...” Son olarak da biraz çekinceli yüzler var. Her şeyin bir anda değiş bir gülümsemeyle ekliyor: “Umarım meyeceğini de biliyorlar. Ama deği siz de başarırsınız.” Paşinyan ve ekibinin yönetime gelmesi sokaklarda coşkuyla kutlandı. Ermenistan fabrika ayarlarına döndü abd Ermeni Asamblesi analisti Aline Ozinian: ‘Ülkede sistem değişmedi, sadece fabrika ayarlarına döndü. Ama biz o fabrika ayarlarını hiç yaşamamıştık. Bu bir geçiş dönemi, halk dayanacağız diyor. O yüzden herkes durumdan mutlu’ Washington merkezli bağımsız kuruluş ABD Düşünün o rüşvetçi generaller ya da bürokratların arasın Ermeni Asamblesi bölge ana da namuslu insanlar da var listlerinden Aline Ozinian, dı, onlar da aklanmak isti Türkiye doğumlu bir Ermeni yor tabii. olduğu için Türkiye ve Erme n O zaman bu bir geçiş nistan ilişkileri konusunda da dönemi? uzman. Şu anda Erivan’da ya Ülkede sistem değişme şıyor. Kadife Devrim’e şahit di, sadece fabrika ayarları olanlardan, ama devrimi aynı na döndü. Ama biz o fabrika zamanda akademik anlamda da inceleyenlerden. Aline Ozinian ayarlarını hiç yaşamamıştık. Yaşanan şaşkınlık bu. Ama Hukuk sistemi inşası herkes şöyle diyor: Bu bir geçiş dönemi, dayanacağız. O yüzden her n Ermenistan’da devrim mi oldu kes durumdan mutlu. yoksa hükümet mi değişti? Yapanlar devrim diyor. Ama devrim de Adil ülke isteği ğil çünkü herhangi bir sistem değişikliği n Bürokrasinin hepsi mi gitti? olmadı, hükümet değişti. Diğer taraftan, Aslında kadroların yüzde 90’ı yerin daha önceki hükümet o kadar gitmeye de duruyor. Sadece sembolik görev cek bir hükümetti ki, devamlı bir trans lerde olanlar ya da şaibeli isimler git formasyon geçirip hükümeti ellerin ti. Ermenistan’ın en büyük sorunu eko de tutmaya çalışıyorlardı. Sarkisyan’ın nomi, tekelleşme, paranın aşağıya dam sisteminde akrabalık, arkadaşlık, tanı laya damlaya inmesi. Herkes adil bir ül dıklık ve rüşvet üzerine kurulu bir dev ke istiyor. let vardı. Bu anlamda o grubun siyaset n Rusya en baştan beri barışçıl gös ten çıkarılması, devrim niteliğinde. Nikol terilere müdahale etmeyeceğim dedi Paşinyan’ın da dediği o: “Devrim başla ve etmedi de. Rusya’nın duruşu ne bu dı ve devam ediyor. Devrim, bu sistemin değişimle ilgili? yerine bir hukuk sistemi inşa edildiği za Rusya için taban tarafından bu denli is man olacak.” Ki bu siyasi irade de var, tenmeyen bir liderle işbirliği yapmanın bir halkın iradesi de. Ama şu anda eski sis avantajlı tarafı yok. İkincisi Ermenistan’ın temin yıkımıyla uğraşılıyor. Rusya siyaseti cumhurbaşkanının ya da n Hiç mi eskiyi savunan yok ülkede? başbakanının değişmesiyle değişecek bir İstemeyenler, bürokraside Sarkisyan’ın çizgi değil. Rusya Ermenistan’ın ve bura ailesi kadar olmasa da yer tutanlar ve daki birçok ülkenin büyük ağabeyi ve bu kaptıkları köşeleri şimdi kaybedenler. önkabul. Yani çok daha büyük stratejik Kim adil bir ülkede yaşamak istemez ki! mesele. Değişmesi söz konusu değil. Erivan son zamanların en sıcak yazını yaşıyor. Türkiye’nin pozisyonu değişmeli n Paşinyan gazeteci kökenli bir lider. İktidara gelmesi basında değişikliğe sebep oldu mu? Ermenistan’da da basın özgürlüğü yok diyoruz ama Sarkisyan’ın gittiği son güne kadar sert makaleler, acayip karikatürler, yazılar hep vardı. Burada muhalifsen devlet kanalında açık oturum sunucusu olup ayda 15 bin dolar kazanamıyorsun sadece. Ama Türkiye’deki gibi Başbakanlık’ı izlemekten men edilmiyorsun. Şu anda da antiPaşinyan bir sürü yayın var. Ciddi kara propaganda yapıyorlar. Mesela Paşinyan, LGBTİ haklarına önem veriyor diye anayasayı değiştirecek ve LGBTİ’leri getirecekler diye yalan haberler yapıyorlar. Evet Paşinyan bunu yapar ama öyle bir gündem yok şu an. Sonra “Paşinyan Karabağ’dan toprak verir” diyorlar. Aynı Türkiye’de olduğu gibi milliyetçi damar ve hassasiyetlerimiz üzerine oynuyorlar. Ama Paşinyan ve ekibi çok hazırlıklı, çok hızlı bir cevap verip söndürüyorlar işi. n Yeni ekiple Türkiye ile ilişkilerinde değişiklik olur mu? Paşinyan birkaç gün önce bir çağrı yaptı. 2009’daki Türkiye ve Ermenistan arasındaki protokol süreci doğmadan öldü. Ermenistan tarafı hep şunu istedi: Önkoşulsuz diplomatik ilişkiye başlayalım ve sınırları açalım. Ama buna Türkiye’den hep ‘Sen soykırım diyorsun’ denilip önkoşul koyuldu. Yani bu da hükümetler üstü bir ajanda aslında. Hiçbir hükümet Ermeni halkına ‘Biz Türkiye ile ilişki kurmak adına soykırım sözcüğünü kaldıracağız’ diyemez. Ermenistan, Türkiye’ye bundan daha avantajlı öneri sunamaz. Paşinyan da. İşin dinamiğini Ermenistan’da aramak yanlış. TürkErmeni ilişkilerinin açılması için Türkiye’nin pozisyon değiştirmesi gerekiyor. C MY B