Katalog

Pazartesi 25 Haziran 2018 10 EDİTÖR: SERKAN OZAN TASARIM: BAHADIR AKTAŞ Siyasal İslam kazandı, demokrasi kaybetti Akşam saatlerinden itibaren açılan sandık sayıları, yüzdeler, sayılar sağanağı başladı. Dakikalar, ardından saatler ilerledikçe sağanak hızını artırdı. AKP Reisi’nin haber görevlisi Anadolu Ajansı (AA) borsayı Erdoğan için yüzde 68’den, AKP için de yüzde 63’ten açtı. Bundan ne umdular bilemiyorum. Belki de AA elebaşıları gönüllerinden geçen oran ve sayılarla başlamayı yeğlediler. Ardından yavaş yavaş gönüllerinden geçeni gerçeğe yaklaştırdılar. Bu satırlar yazılırken sandıkların yüzde 96.3’ü açılmıştı. Bundan sonra oy dağılımını tepetaklak edecek gelişmeler beklemek fazla iyimserlik olur. Yani seçim değerlendirmesi çok yalın bir cümleden ibarettir: Siyasal İslam kazandı, demokrasi kaybetti. HDP’nin barajı aşması filan bu cümleyi değiştirmiyor... Kabul, bunca engellemeye rağmen HDP’nin barajı takılmaması, kıl payı da olsa (yüzde 11.2) barajı aşıp Meclis’te 66 milletvekili ile temsil edilme hakkını kazanması demokratik bir tesillidir. Ama o kadar. Asıl önemli olan belli:  AKP Reisi “Başkan” seçildi. Partisi de MHP desteği ile Meclis’te mutlak çoğunluğu elde etti. Seçim kampanyası boyunca “Bizim mahallenin bizim mahalleye propagandası”nı yaşadık ve öteki mahalleden ciddiye alınır bir oy kayması sağlanamadı. Tersine CHP oylarındaki küçük de olsa düşüş (yüzde 25.3’ten yüzde 22.6’ya indi) galiba CHP seçmeninin bir kesimi Türk milliyetçisi partilerden İyi Parti’yi tercih etti. “Dağıldı, bitti, çöktü” denen MHP 1 Kasım 2015 seçimlerindeki oyunu (yüzde 11.6) koruduğuna (yüzde 11.2) göre, aynı ana rahminden doğan İyi Parti’nin aldığı yüzde 10’luk oyun, başka bir kaynaktan gelmesi mümkün değil. HDP bu seçime “Bir oy Demirtaş’a, bir oy HDP’ye” sloganı ile girdi. Kürt illerindeki HDP seçmeninin bu çağrıya hemen hemen tam uyduğu anlaşılıyor. Selahattin Demirtaş o bölgede açık ara ile önde. AKP Reisi ise yine açık farkla ikinci.  Muharrem İnce Kürt illerinden oy alamadı. Seçimin sayısal sonuçları üstüne daha fazla ayrıntıya gerek yok. AKP Reisi başkan, partisi de iktidar... HHH Artık sayılarla, seçim hileleri ile, kampanyanın eşit koşullarda yürümediği gibi mazeretlerle oyalanmanın ne yeri var, ne anlamı. Ancak seçimin sonucu ve anlamı üstünde uzun uzun durmak gerek. Bu Tırmık’ın başlığını yineleyeceğim. Önümüzdeki günlerde de yineleyeceğim: Siyasal İslam kazandı, demokrasi kaybetti. Bu yakıcı, yaşamsal önemde bir sonuçtur. “Siyasal İslam” çok yönlü ve derinliği olan bir kavram. İdeolojik, sınıfsal, kültürel ve ekonomik bir dizi özellik taşıyor ve bu özelliklerin tümü de demokrasiyle çelişik.. Siyasal literatürde henüz “siyasal İslam” kavramı yeterince derin analiz edilmedi, literatürde çok önemli bir kavram olarak kullanım yaygınlığı kazanmadı. Çok kişi kestirme ve yüzeysel bir yargı ile “Ha evet, Mısır’daki Müslüman Kardeşler hareketi ya da Lübnan’daki Hizbullah ya da İran’daki mollalar rejimi” diyor ve bununla yetiniyor. Hayır o kadar değil. AKP’de örgütlenmesini, Reis’inde sözcüsünü ve “İmam”nı bulan Türkiye siyasal İslamı, benzerlerinden çok temel bir eşikle ayrışıyor: Türkiye Siyasal İslamı küresel sermaye ile tam bir bütünleşme içinde. Üstelik bir “üvey çocuk” gibi kalmaya da niyetli değil. Gereğinde kafa tutuyor, Rusya ile siyasal ve askeri işbirliği yapıyor; Körfez sermayesi de denen Arap sermayesi ile kucaklaşıyor ve Afrika’nın ve Asya’nın derinliklerinde kendine yedek pazarlar arıyor. Maastricht kriterleriyle yetinmeyip bir de Kopenhag kriterlerini Türkiye’nin önüne koyan AB’yi de gerekirse silkip atabileceğinin sinyallerini veriyor. Tabii AB, Maastricht’e bakan gözünü açıp, Kopenhag’a bakan gözünü kapatırsa sorun kalmaz. Türkiye siyasal İslamının ülke içinde bundan sonraki adımlarına gelince... Bu ülkenin ve bu ülkedeki şaşı, kör, topal da olsa ağır aksak yürüyen demokrasinin karabasanı tam da bu noktada somutlanıyor. Eğitimde ekilmesine başlanan ve bundan böyle daha da yoğunlaşacağına kuşku duyulmaması gereken “dindar ve kindar nesiller” yetiştirme hedefi bu karabasanın ileride yaşanacak sonuçlarını doğuracak. Keza yurttaş iradesiyle yapılan yasaların değişebilirliği, yanlışsa düzeltilebilirliği karşısında tartışılamaz, değiştirilemez semavi yani dinsel yasaların ağırlığı artacak, bu ise demokrasinin son kırıntılarını da silip süpürecek. HHH Bu yorucu gecenin yakıcı anlamı tam da bu işte: Siyasal İslam kazandı, demokrasi kaybetti. AKP CHP HDP MHP İYİ PARTİ 293 milletvekili 146 milletvekili 67 milletvekili 49 milletvekili 45 milletvekili Koalisyona dönüş 5 parti grup kuracak Cumhur İttifakı, anayasa CHP, yüzde 3’lük kayıp yaşadı. çoğunluğa ulaştı. Vekil sayısı değiştirecek çoğunluğa da İYİ Parti yüzde 10’u aştı. SP, 301’in altına düşen AKP, tek ulaşamadı. MHP ve HDP 1 DP ve BBP parlamentoda da başına hükümet kuramıyor. Kasım oylarını korudu. temsil edilme hakkı kazandı. 16Nisan referandumunda kabul edilen anayasa uyarınca, ilk kez cumhurbaşkanlığı seçimi ile 24 HAZİRAN MİLLETVEKİLİ SEÇİM HARİTASI birlikte ve “ittifaklarla” gidi len milletvekilliği genel se çiminden “parlamento ko alisyonu” tablosu çıktı. AKP, 1 Kasım seçimleri ne göre en fazla oy kaybe den parti olurken, millet vekili sayısı 300’un altı na gerileyerek, Cumhur İttifakı’nda ortak oldu ğu MHP’ye muhtaç hale geldi. HDP ve MHP oy oranını ko ruyan parti ler olurken, CHP, ilk kez 7 AYŞE SAYIN Haziran ve 1 Kasım seçimlerinde ki oylarından yakla şık yüzde 3’lük kayıp yaşadı. Millet ittifakı içinde ilk kez seçime giren İYİ Parti ise yüzde 10 sınırını kılpa yı aşarak en büyük çıkışı yapan parti oldu. Cumhur İttifakı parlamentoda anayasayı değiştirecek çoğunlu Meclis 2 Temmuz’da toplanabilirğaulaşamadı. 24 Haziran seçimlerinde, Cumhur İttifakı’nı oluşturan AKP, MHP ve BBP oyları, gazetemiz baskıya girdiği saatlede yüzde 54’e yakın oy ora Yüksek Seçim Kurulu’nun seçim sonuçlarını 29 Haziran’da resmen ilan etmesi bekleniyor. Resmi ilanın bu tarihte yapılması durumunda TBMM Genel yemin etmesiyle yeni sistem de uygulanmaya başlanacak. Meclis Başkanı seçilecek ru süresinin ardından 5 gün içinde seçimler tamamlanacak. Milletvekili sayısının 600’e çıkması nedeniyle TBMM Başkanlığı seçiminde de turlardaki oy sayı nıyla bu haliyle 16 Nisan referandumundaki oy oranını üstüne çıkmayı başardı. CHP, İYİ Parti, Demokrat Parti ve SP’den oluşan Millet ittifakının oyları yaklaşık yüzde 34’e ulaşırken, HDP de bir kez daha yüzde 11 dolayındaki oy oranıyla yüzde 10 barajını aştı. İYİ Parti’nin parlamentoya girmesiyle 2002 seçiminden bu Kurulu, 2 Temmuz’da toplanacak. Seçimlerin yapılmasının ardın dan gözler YSK’nin sonuçları ne zaman ilan edeceğine çevrildi. YSK’nin 29 Haziran’da ilan ederek sonuçların Resmi Gazete’de yayımlanması durumunda TBMM, milletvekilleri ve Cumhurbaşkanı’nın yemin töreni için 2 Temmuz’da toplanacak. Önce milletvekilleri, daha sonra da Cumhurbaşkanı Mevcut hükümet, Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görevini sürdürecek. Cumhurbaşkanı’nın yemin edip göreve başlayacağı süreye kadar seçimden önce TBMM’den çıkarılan yetki yasasına dayanılarak uyum yasalarının düzenlenmesi için KHK çıkarılacak. Cumhurbaşkanı da göreve başlar başlamaz bakanlıkların yapısıyla ilgili olarak Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkararak ka ları da değişecek. İlk iki turda turda üçte iki (400), üçüncü turda salt çoğunluk (300) aranacak. AKP’nin MHP’nin desteğiyle üçüncü turda TBMM Başkanı’nı seçtirmesi bekleniyor. AKP’nin jest olarak TBMM Başkanlığı’nı MHP’ye verebileceği de konuşuluyor. AKP ve MHP arasında TBMM Başkanlığı için uzlaşma sağlanamaması durumunda dördüncü turda en fazla oyu alan iki aday ya yana ilk kez 5 siyasi parti parlamen yemin edecek. Cumhurbaşkanı’nın ye bineyi oluşturacak. Meclis’in toplandı rışacak. 4. turda en fazla oyu alan aday toda grup kuracak çoğunluğa ulaştı. AKP listesinden parlamentoya gi min töreninin bir gün sonraya da kala ğı gün TBMM Başkanlığı için de adaylık TBMM Başkanı seçilecek. l ANKARA / bileceği belirtiliyor. Cumhurbaşkanı’nın başvuruları başlayacak. 5 günlük başvu Cumhuriyet ren BBP, CHP listelerinden giren SP ve İYİ Parti listelerinden giren DP’lilerin de seçilmesiyle ilk kez bu MHP’nin İYİ Parti’ye kayan oylarını değişikliği için gerekli olan 360400 rine göre daha düşerken, batıda art partilerin temsilcileri de parlamen AKP’den karşıladığı görülüyor. sandalye sayısının da altında kaldı. tı, ancak bölgede “hayır” blokunun toda temsil olanağı buldu. AKP ve CHP kaybetti 24 Haziran seçimlerinde siyasi partiler ilk kez “resmi ittifaklar Fiili koalisyon ortağı Seçimler öncesinde baraj altında kalacağı tahmini yapılan MHP, bu yönüyle en büyük sürp HDP baraj altı kalsaydı, Cumhur İttifakı anayasal çoğunluğu da elde etmiş olacaktı. HDP’yi batı taşıdı oylarıyla dünkü seçim sonuçlarının birbirine yakınlığı dikkat çekti. Milliyetçiler yükseldi Seçimin en çarpıcı sonuçlarından la” seçime girdi. AKPMHP ve AKP rizi yapan parti oldu. MHP bu ha Barajı yüzde 11 dolayındaki oy biri de “milliyetçi” oylardaki yük listelerinden seçime giren BBP’nin liyle fiili olarak “parlamento ikti oranıyla 10.7 oranında oy aldığı 1 seliş oldu. 7 Haziran seçimlerin oluşturduğu Cumhur İttifakı’nın oy darının” da ortağı konumuna gel Kasım seçimlerinin biraz üzerine çı de “milliyetçi” oyların adresi olan ları, 16 Nisan referandumunun üze di. AKP, parlamentoda yeni millet kan HDP’nin barajı aşmasında ise MHP’nin oy oranı 16.2’ydi. Dün rine çıkarken, 1 Kasım seçimlerinin vekili dağılımını çoğunluğu olan “batı”daki büyükşehir oylarının et kü seçimlerde MHP yüzde 11 dola altında kaldı. 1 Kasım seçimleirn 301’in altında sandalye çıkardığı kin olduğu görülüyor. HDP’nin Do yındaki milliyetçi oyu korurken, yi de AKP yüzde 49.4, MHP yüzde 11.9 için Erdoğan, çıkaracağı “başkanlık ğuGüneydoğu’daki oy oranındaki ne merkez sağ ve milliyetçi oyların oy almıştı. Ancak dünkü seçimlerde kararnameleri”ni Meclis’ten geçire erozyonu ise İstanbul, İzmir’in de yöneldiği İYİ Parti’nin de yüzde 10 AKP’nin oylarının yüzde 42’lere ge bilmek için MHP’nin oyuna ihtiyaç aralarında bulunduğu büyükşehir bandında oy alması “milliyetçi” oy rilemesi dikkat çekti. İYİ Parti’nin duyacak. Cumhur İttifakı’nın parla lerin karşıladığı görülüyor. HDP’nin ların yükselişi olarak yorumlanıyor. de barajı aştığı dikkate alındığında, mentodaki sandalye sayısı, anayasa bölgedeki oy oranı 1 Kasım seçimle l ANKARA C MY B